Czym jest przepuklina pachwinowa oraz jej rodzaje
Przepuklina (łac. hernia), zwana też rupturą, to schorzenie polegające na przesunięciu się narządu lub jego fragmentu przez osłabiony obszar jamy brzusznej pod skórę – można powiedzieć, że narząd lub jego fragment "wypada" z jamy brzusznej i trzyma go jedynie skóra. Większość przypadków dotyczy przepukliny brzusznej, chociaż istnieją też przepukliny rozworu przełykowego, przepony i kręgosłupa.
Przepukliny jamy brzusznej dzielą się na:
- przepuklinę kresy białej,
- przepuklinę pępkową,
- przepuklinę pachwinową,
- przepuklinę udową.
Co ciekawe, dwie ostatnie różnią się głównie tym, że przepuklina pachwinowa powstaje powyżej, a przepuklina udowa poniżej więzadła pachwinowego. Ta pierwsza częściej dotyczy mężczyzn, druga zaś kobiet.
Podziału można też dokonać np. pod kątem możliwości odprowadzenia organu z powrotem do jamy brzusznej:
- przepuklina odprowadzalna daje się "wcisnąć" z powrotem poprzez nacisk dłoni na wybrzuszenie podskórne,
- przepuklina nieodprowadzalna nie ustępuje pod naciskiem dłoni na wybrzuszenie.
Budowa przepukliny:
- wrota (miejsce osłabienia mięśni jamy brzusznej, przez które przedostaje się narząd wraz z otaczającą go otrzewną),
- worek przepuklinowy (fragment otrzewnej, w którym znajduje się przemieszczony narząd); zwykle jest on wyściełany tzw. siecią, czyli tkanką tłuszczową pokrywającą narząd z jamy brzusznej,
- przemieszczony narząd lub jego fragment1 .
Przepuklina pachwinowa – przyczyny i czynniki ryzyka
W zasadzie każdy z nas może znaleźć się w grupie ryzyka przepukliny pachwinowej. Obszar, w którym ona powstaje, naturalnie posiada mniejszą wytrzymałość z powodu przenikania przez niego między innymi naczyń krwionośnych i nerwów. To w połączeniu ze zwiększonym ciśnieniem w jamie brzusznej może spowodować "wypchnięcie" organu lub jego części z jamy brzusznej na zewnątrz.
Możliwe przyczyny przepukliny pachwinowej:
- przewlekłe, nawracające zaparcia,
- przewlekły kaszel1 ,
- przerost gruczołu krokowego (prostaty),
- otyłość i nadwaga,
- nieumiejętnie przeprowadzany trening siłowy,
- ciężka praca fizyczna,
- uraz jamy brzusznej,
- genetyczne zaburzenie budowy włókien kolagenowych1 .
Czynniki ryzyka przepukliny pachwinowej:
- płeć: mężczyźni są 8 razy bardziej narażeni na rozwój przepukliny pachwinowej,
- wiek: im ciało jest starsze, tym mniej elastyczne stają się włókna kolagenowe,
- genetyka: jeżeli w twojej najbliższej rodzinie był przypadek hernii, jesteś w grupie ryzyka,
- niska masa urodzeniowa: przepuklina pachwinowa częściej występuje u wcześniaków i noworodków z niską masą urodzeniową,
- przebyta przepuklina pachwinowa: jeżeli już cierpiałeś z powodu hernii, istnieje niebezpieczeństwo, że ona nawróci2 .
Przepuklina pachwinowa – objawy
Najwyraźniejszym symptomem tej przepukliny jest miękkie wybrzuszenie pod skórą w okolicach pachwiny, które daje się (lub nie) wcisnąć z powrotem do jamy brzusznej. Nawet jeśli ruptura pachwinowa nie boli, z czasem powiększając się może ona stać się źródłem dyskomfortu lub nawet cierpienia. Inne objawy przepukliny pachwinowej obejmują:
- wzdęcia,
- zaparcia,
- ogólny dyskomfort, zwłaszcza podczas kasłania, śmiechu lub podnoszenia czegoś ciężkiego1 ,
- uczucie ciężkości w okolicach pachwiny,
- ból i opuchlizna okolic moszny.
U niemowląt i małych dzieci należy zwrócić uwagę na rozdrażnienie i utratę apetytu. Mogą one nie dawać wyraźnych objawów przepukliny, poza sytuacjami silnego płaczu, kaszlu lub napinania mięśni w czasie aktywności jelit, kiedy to powinien uwypuklać się przemieszczony narząd. U starszych dzieci przepuklinę pachwinową również można zauważyć podczas napinania mięśni i kaszlu, a także podczas długiego przebywania w pozycji pionowej2 .
Przepuklina pachwinowa – kiedy do lekarza?
Właściwie każda przepuklina (zwłaszcza nieodprowadzalna) jest wskazaniem do wizyty u lekarza, jednak w przypadku poniższych objawów należy szukać pomocy niezwłocznie:
- nudności i/lub wymioty,
- gorączka,
- nagły ból, który przybiera na sile,
- zmiana koloru wybrzuszenia na ciemniejszy, czerwony bądź fioletowy,
- miejsce nad wybrzuszeniem przepukliny jest cieplejsze niż reszta ciała i opuchnięte,
- niedrożność jelit i niemożność oddania gazów.
Objawy te mogą świadczyć o zadzierzgnięciu uwięźniętej przepukliny, kiedy to krew wpływa do naczyń w jelitach, nie jest w stanie ich natomiast opuścić. W ciągu kilku godzin dochodzi do zamknięcia światła przepukliny w wyniku napęcznienia jelita i martwicy jego fragmentu znajdującego się w przepuklinie. Stan ten jest zagrożeniem dla życia pacjenta1,2.
Przepuklina pachwinowa – leczenie
Jedyną skuteczną terapią dużej lub też szybko powiększającej się przepukliny pachwinowej jest operacja. Celem zabiegu jest usunięcie przepukliny i wzmocnienie tkanki w miejscu jej wystąpienia. Chirurg usuwa zawartość przepukliny lub odprowadza ją z powrotem do jamy brzusznej, a następnie umieszcza w miejscu wrót przepukliny specjalną siatkę z tworzywa sztucznego, która powinna zapobiec ponownemu "wypadaniu" organu.
Zabieg taki wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, podpajęczynówkowym lub ogólnym.
Jeżeli natomiast przepuklina jest mała i rozwija się powoli, a do jej wnętrza nic się nie przedostaje lub też narząd daje się odprowadzić do jamy brzusznej, pacjentowi zaleca się przede wszystkim regularne wizyty kontrolne u specjalisty. Dodatkowo powinien on nosić pas przepuklinowy (jeżeli tak zaleci lekarz), a także rzucić palenie, zaprzestać dużego wysiłku i forsownej aktywności fizycznej, zadbać o dietę dobrą dla jelit i schudnąć, jeżeli ma nadwagę1.
Przepuklina pachwinowa – profilaktyka
Nie zawsze uda się zapobiec rozwojowi hernii, często jednak można ograniczyć ryzyko poprzez wprowadzenie zmian w stylu życia. Zaniechanie nikotynizmu, wyleczenie przewlekłego kaszlu, kontrola wagi (również w czasie ciąży) i dieta bogata w błonnik powinny zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania.
Równie ważne jest unikanie zbyt dużego wysiłku podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów. Jeżeli musisz wykonać taką pracę, pamiętaj o podnoszeniu ciężaru z pozycji przykucniętej z prostym kręgosłupem; pochylanie się i podnoszenie ciężaru powoduje dodatkowe obciążenie tułowia i może skutkować nie tylko przepukliną pachwinową, ale też nawracającymi problemami z kręgosłupem2.
- https://podyplomie.pl/chirurgia/25148,przepuklina
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/inguinal-hernia/symptoms-causes/syc-20351547