Nasze magazyny
OCL: Czym jest bezdech senny?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: O obturacyjnym bezdechu sennym (OBS) mówimy, gdy podczas snu w ciągu godziny dojdzie do przynajmniej 5 zatrzymań powietrza, które będą trwać dłużej niż 10 sekund. Do najważniejszych objawów OBS należą: głośnie i nieregularne chrapanie; nagłe wybudzenie ze snu z uczuciem braku powietrza; gorszy sen, budzenie się z bólem głowy, zmęczenie i senność w ciągu dnia czy nadmierna drażliwość. U chorego nie muszą występować wszystkie te symptomy.
OCL: Kłopot z bezdechem jest taki, że ma miejsce, gdy śpimy...
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: To fakt. Osoby cierpiące na bezdech senny, zazwyczaj nie zdają sobie sprawy ze swojej dolegliwości, a do lekarza udają się za namową partnera albo partnerki. I całe szczęście, bo bezdech senny jest schorzeniem, z którym należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza, nieleczony może doprowadzić bowiem nawet do śmierci pacjenta.
OCL: Do kogo się zgłosić, gdy podejrzewamy u siebie tę chorobę?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: OBS wymaga konsultacji pulmonologa, który zleci niezbędne badania i konsultacje. Potwierdzeniem rozpoznania jest badanie snu (PSG).
OCL: Na czym ono polega?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: Pacjent musi się przygotować do tego, że noc spędzi w szpitalu. Zostanie podłączony do specjalnych urządzeń, które będą monitorować parametry snu (PSG). Składają się na nie: EKG badające miarowość pracy serca, EEG określające bioelektryczną aktywność mózgu, EMG oceniające napięcie mięśniowe oraz EOG sprawdzające ruchy gałek ocznych. W celu wykluczenia ewentualnej pomyłki takie same pomiary pacjent powinien przeprowadzić we własnym środowisku, to znaczy w domu.
OCL: U kogo najczęściej pojawia się bezdech senny?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: U mężczyzn po 40. r.ż., którzy mocno chrapią, mają nadciśnienie lub nadwagę. Ryzyko rozwinięcia się choroby jest również większe u otyłych pań po 55. r.ż - to dowodzi, że bezdech senny jest groźniejszy dla kobiet., (czyli w okresie menopauzy), które cierpią na zbyt wysokie ciśnienie, a także mają problemy z gospodarką hormonalną.
OCL: Wspomniała Pani, że bezdech może być groźny. W jakich przypadkach?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: OBS to nie tylko problemy z jakością życia, tj. z koncentracją i dobrym snem. Dolegliwość ta może pociągnąć za sobą znacznie poważniejsze skutki, bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Obturacyjny bezdech senny o niewielkim nasileniu, niepowodujący objawów dziennych, może doprowadzić do rozwinięcia się nadciśnienia tętniczego.
U osób cierpiących na łagodną formę OBS szanse rozwoju nadciśnienia są dwukrotnie wyższe w porównaniu z osobami bez bezdechu.
Postać umiarkowana OBS wiąże się z blisko trzykrotnie większym ryzykiem.
To nie wszystko, bezdech senny zwiększa ryzyko choroby wieńcowej oraz zaburzeń rytmu serca (szczególnie napadów migotania przedsionków) i zaburzeń krążenia mózgowego (udar mózgu). Ponadto wywołane przez OBS zmiany w strukturze snu mogą doprowadzać do zmniejszonego wydzielania testosteronu i obniżenia libido, a co za tym idzie zaburzeń potencji.
Innym częstym następstwem bezdechu przebiegającego ze znacznie nasilonymi objawami dziennymi są reaktywne zaburzenia depresyjne. Choroba stwarza też problemy kierowcom, gdyż patologiczna senność może prowadzić do wypadków komunikacyjnych.
OCL: Co w takim razie można zrobić, by pozbyć się bezdechu? Czy są jakieś formy leczenia?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: W wielu przypadkach pomaga już zrzucenie zbędnych kilogramów, bo często to nadwaga jest główną przyczyną wystąpienia bezdechu sennego. Pozbycie się jej rozwiązuje i ten problem. Jeśli jednak chrapanie nie wynika z nadmiaru kilogramów, trzeba poszukać innych winowajców i zależnie od tego poprowadzić leczenie.
OCL: Podobno chorzy na OBS mogą stosować też protezy powietrzne. Co to takiego?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: Proteza powietrzna jest urządzeniem, które w trakcie snu przez nos lub przez nos i usta wtłacza do płuc powietrze pod zwiększonym ciśnieniem. Dzięki temu ciśnienie wewnątrz gardła pacjenta jest większe niż na zewnątrz ciała, co chroni chorego przed zapadaniem się gardła, a tym samym zapobiega bezdechowi. Najbardziej popularną protezą jest CPAP. Wspomaga ona oddychanie poprzez podawanie stałego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych.
Druga popularna proteza powietrzna to BiPAP. Jest ona bardziej innowacyjna, o ile bowiem CPAP cały czas wtłacza taką samą ilość powietrza, o tyle BiPAP dostosowuje ją do wdechu oraz wydechu. Stosowanie protezy wymaga regularności, a zaprzestanie jest równoznaczne z powrotem bezdechu sennego. Jest to jedynie leczenie objawowe, które nie niweluje samego źródła choroby.
OCL: Czy w takim razie jedynym skutecznym wyjściem jest interwencja chirurgiczna?
Dr Olimpia Stanisławek-Sut: Nie można tak powiedzieć. Leczenie operacyjne nie daje niestety pewności powodzenia. Jest ono jednak wskazane w przypadku, gdy u pacjenta stwierdzono odmienności w budowie dróg oddechowych. Zabieg może też być zalecany osobom z mniejszym zaawansowaniem choroby oraz jako uzupełnienie leczenia CPAP.
Operacje mają na celu poprawę drożności nosa i polegają m.in. na korekcji skrzywionej przegrody nosa czy przerostu małżowin nosowych. Poza tym pacjenci mogą być kwalifikowani do zabiegów usunięcia powiększonych migdałków podniebiennych, plastyki w obrębie podniebienia miękkiego czy gardła. Wykonywane są one w znieczuleniu ogólnym. Przebieg zabiegu jest konsultowany indywidualnie i dostosowywany do konkretnego przypadku.
