Zapalenie śluzówki nosa spowodowane wirusowym zakażeniem najczęściej objawia się uczuciem swędzenia, drapania w nosie i kichaniem, po czym następuje wzmożenie wydzielania wodnistego płynu z nosa, któremu towarzyszy ból głowy, trudności w oddychaniu, często łzawienie.
Katar ma 3 fazy. W pierwszej obrzękowej – uwalniane są mediatory stanu zapalnego i błona śluzowa zaczyna nabrzmiewać. W drugiej – nazywanej wysiękową – rozszczelniają się naczynia krwionośne i zaczynamy mieć wodnisty katar. W trzeciej – naciekowej – gdy komórki odpornościowe organizmu zaczynają napływać do nosa, katar zmienia się w śluzowo-ropny.
Mówi się, że leczony trwa 7 dni, a nieleczony tydzień i coś w tym jest. Jeżeli katar jest spowodowany infekcją, możemy go jedynie leczyć objawowo, wspomagając pracę układu odpornościowego.
Warto wtedy dbać o nawodnienie organizmu. Wydzielina z nosa musi być upłynniana, dlatego zarówno dzieci, jak i dorośli, gdy mają katar, muszą dużo pić. Tym bardziej że gdy mamy zatkany nos, częściej oddychamy przez usta, co prowadzi do wysuszenia śluzówki i utraty wody. Nie zapominajmy też o regularnym wietrzeniu mieszkania.
Jeśli natomiast katar został wywołany przez uczulenie, możemy spróbować zredukować reakcję alergiczną i w ten sposób doprowadzić do obkurczenia błony śluzowej i zahamowania wysięku. W obu przypadkach objawy dolegliwości pomogą złagodzić zioła.
Kuracja ojca Sroki
Zmieszaj 100 g owoców róży z 50 g kory wierzby i kwiatu lipy. Dodaj do nich po 20 g kwiatów bzu czarnego i słonecznika oraz ziela wiązówki. Dobrze wymieszaj, wsyp łyżeczkę na szklankę wrzątku i naparzaj pod przykryciem 30 min. Następnie przecedź. Pij gorące, osłodzone łyżką soku malinowego 2-3 razy dziennie. Franciszkanin radził również, by w czasie przeziębienia jeść cytryny, natkę pietruszki, czarnej porzeczki oraz dżem z malin. Ponadto zalecał:
- częste zmiany przepoconej bielizny;
- wstawienie do pokoju chorego geranium w doniczce;
- spalenie zużytych chusteczek higienicznych, by uniknąć rozprzestrzeniania się zarazków.
Kuracja parowa
W złagodzeniu kataru pomocne mogą okazać się inhalacje. Działają one bowiem silnie bakteriobójczo oraz przywracają stopniowo drożność nosa i ułatwiają oddychanie. Ojciec Sroka proponował przeprowadzać je w następujący sposób. Na szklankę wrzącej wody daj 3-5 kropli olejku dla dzieci albo 8-10 kropli dla dorosłych. Możesz użyć olejku sosnowego, eukaliptusowego lub ich mieszanki. Przykryj szklankę lejkiem i przez skierowany do góry wąski otwór wdychaj parę najpierw ustami, a potem kolejno przewodami nosowymi. Inhalacje powtarzaj 1-3 razy dziennie, zależnie od nasilenia choroby1.
Góralski okład
Andrzej Żak w swojej książce przytacza sprawdzony ludowy przepis. Zagnieć 2 łyżki stołowe mąki żytniej ze stołową łyżką miodu. Dodaj 2 łyżki soku z cebuli lub łyżkę stołową soku z czosnku. Dobrze wyrób masę i przyłóż ją na zatoki czołowe, przynosowe i szczękowe. Okład utrzymuj na twarzy i czole przez 15-20 min. Po zabiegu zmyj twarz ciepłą wodą2.
Mieszanka ziołowa z pelargonią
Przeorysza z Bingen polecała tę mieszankę na cały zespół objawów grypowych takich jak katar, kaszel, chrypka, bóle głowy po infekcjach wirusowych itd. Zmieszaj 30 g proszku ze szlachetnych pelargonii, 20 g proszku z bertramu. 10 g proszku z gałki muszkatołowej. Gdy masz katar, trzymaj proszek przy nosie i wdychaj jego zapach. W przypadku bólu głowy, który może towarzyszyć infekcji, posyp 3 szczyptami proszku z odrobiną soli kromkę chleba lub jedz go prosto z ręki3.
Zioła na katar sienny
Ojciec Klimuszko zaleca przygotowanie mieszanki ziołowej. Weź po 50 g ziela fiołka trójbarwnego, świetlika, dziurawca, skrzypu polnego, tasznika, bylicy i bukwicy oraz tyle samo owoców kolendry, liści pokrzywy, kory kruszyny i kłącza perzu. Wszystko dobrze wymieszaj. Kopiastą łyżkę stołową ziół zalej szklanką wrzątku, przykryj i zostaw na 3 godz. Po tym czasie przecedź, lekko podgrzej. Pij 3 razy dziennie po szklance na 20 min przed posiłkiem4.
Zalecenia ojca Klimuszki
Zakonnik osobom cierpiącym z powodu kataru siennego proponuje spacery nad morzem lub przynajmniej spacery wieczorem na świeżym powietrzu. Ponadto radzi unikać noszenia ubrań ze sztucznych materiałów oraz stosowania środków chemicznych4.
Gorczycowa kuracja
Na 2 kawałki flaneli nasyp garść zmielonego nasienia gorczycy białej. Owiń nimi stopy i naciągnij skarpety. Ściągnij po 2 godz., ponownie załóż skarpety i zacznij szybko chodzić w miejscu, pobudzając krążenie krwi w stopach. Zabieg najlepiej przeprowadzić wieczorem. Zdaniem Andrzeja Żaka, gdy tak zrobisz, rano, obudzisz się bez kataru2!
Wino z szantą
Święta Hildegarda uznawała je za remedium na przeziębienie i grypę oraz towarzyszące im objawy, takie jak katar, kaszel czy chrypka.
By je przygotować, potrzebujesz: 10 g szanty, 30 g ziaren kopru włoskiego, 30 g koperku ogrodowego, 30 g dziewanny, 1 l wina Kabinett (to niemieckie wino QmP z całkowicie dojrzałych winogron, które leżakowało 6-7 lat). Zmieszaj zioła, a potem 3 łyżki mieszanki ziołowej gotuj w winie przez 3-4 min. Następnie odcedź i przechowuj w termosie. Pij 1-3 filiżanek dziennie. Specyfik możesz też podawać dzieciom, jednak wtedy dawkowanie jest nieco inne. Maluchom do 6. r.ż. podawaj 3 razy dziennie łyżeczkę, a dzieciom do 12. r.ż. 3 razy dziennie łyżkę napoju.
- O. Grzegorz Franciszek Sroka „Poradnik Ziołowy”, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 67-68
- Andrzej Żak „Dziennik zdrowia. Medycyna naturalna. 1 000 skutecznych porad”, Wydawnictwo Videograf II, Katowice, s. 23
- Dr Wighard Strehlow „Św. Hildegarda z Bingen. Medycyna na każdy dzień”, Wydawnictwo Esprit, s. 150-152
- O. Andrzej Czesław Klimuszko „Wróćmy do ziół leczniczych”, Oficyna wydawnicza Rytm s. 151
- O. Grzegorz Franciszek Sroka „Poradnik Ziołowy”, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 83-85
- Dr Wighard Strehlow „Wiedza lecznicza św. Hildegardy z Bingen od A do Z”, Wydawnictwo Esprit, s. 279