Nadciśnienie tętnicze - kiedy rozpoznajemy?
O nadciśnieniu mówimy wtedy, gdy wartość ciśnienia zmierzona w gabinecie lekarskim wynosi ≥ 140 mm Hg i/lub ≥ 90 mm Hg. Za ciśnienie prawidłowe uznaje się wartości skurczowe 120-128 mm Hg i/lub rozkurczowe 80-84 mm Hg.
Klasyfikacji tej używa się u młodzieży od 16. roku życia, osób dorosłych i starszych, natomiast u dzieci i młodzieży do 16. roku życia do oceny ciśnienia tętniczego wykorzystywane są siatki centylowe.
Nadciśnienie tętnicze - przyczyny
Wrodzone nadciśnienie
- wady dotyczące genów
- rzadkie genetyczne choroby: zespół Liddle’a, zespół pozornego nadmiaru mineralokortykosteroidów, zespół Gordona, zespoł Gellera, hiperaldosteronizm
Wtórne nadciśnienie
- przyczyny związane ze stylem życia: otyłość lub znaczny przyrost masy ciała, nadużywanie alkoholu, nadmiar soli w diecie
- stosowanie substancji psychoaktywnych lub nielegalnych (amfetamina, kokaina i ecstasy, sterydy anaboliczne)
- obturacyjny bezdech senny (często związany z otyłością)
- zaawansowana sztywność naczyń krwionośnych
- miąższowa choroba nerek
- miażdżycowe zwężenie tętnicy nerkowej
- pierwotny hiperaldosteronizm
- guz chromochłonny
- choroby tarczycy (nadczynność i niedoczynność)
- nadczynność przytarczyc
- zespół Cushinga
Co jeszcze podwyższa ciśnienie krwi?
- doustne środki antykoncepcyjne
- niektóre preparaty na odchudzanie
- leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa
- lukrecja
- sterydy
- leki przeciwnowotworowe hamujące angiogenezę
- ziołowe (efedra i ma huang)
- erytropoetyna
- niesteroidowe leki przeciwzapalne
Jak obniżyć ciśnienie krwi?
Istnieją dwie skuteczne strategie obniżania ciśnienia tętniczego: modyfikacje stylu życia i farmakoterapia (leki hipotensyjne - obniżające ciśnienie krwi).
Modyfikacje stylu życia
- redukcja spożycia soli (do 2 g sodu, czyli 5 g soli - 1 płaska łyżeczka dziennie) - skuteczna jest dieta DASH;
- ograniczenie spożycia alkoholu (dla pijących mężczyzn ograniczenie wynosi 14 jednostek tygodniowo, a dla kobiet 8 jednostek; 1 jednostka to 125 ml wina lub 250 ml piwa);
- dieta: zalecane jest wprowadzenie elementów diety śródziemnomorskiej (duże ilości warzyw, roślin strączkowych, świeże owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, oliwa z oliwek, ograniczenie spożycia mięsa czerwonego i nasyconych kwasów tłuszczowych); Zalecane jest picie kawy, zielonej lub czarnej herbaty. Należy wyeliminować z diety słodkie napoje;
- zmniejszenie masy ciała i utrzymywanie pożądanej masy ciała - stwierdzono, że najbardziej korzystne jest utrzymanie wskaźnika BMI na poziomie 20-25 kg/m2 u osób w wieku <60 lat, natomiast u osób starszych dopuszczalna jest lekka nadwaga;
- regularna aktywność fizyczna - osobom z nadciśnieniem zaleca się minimum 30 minut umiarkowanego dynamicznego aerobowego wysiłku fizycznego (spacer, bieganie, jazda na rowerze, pływanie) przez 5-7 dni w tygodniu; Zaleca się też trening oporowy 2-3 razy w tygodniu;
- zaprzestanie palenia;