DHEA to hormon steroidowy produkowany z cholesterolu w korze nadnerczy, a także jądrach i układzie nerwowym, a w niewielkiej ilości również w jajnikach.
Co ciekawe DHEA-S (jego siarczan) może być ponadto wytwarzany w ośrodkowym układzie nerwowym przez tzw. neurosteroidy. Oba służą jako prekursory zarówno steroidów androgennych, jak i estrogennych[1].
Zwiększone stężenie DHEA obserwuje się w przypadku guzów kory nadnerczy, również raków, w rozroście nadnerczy, a także podczas przyjmowania preparatów z tym hormonem. Zmniejszony poziom występuje przy niedoczynności przysadki mózgowej oraz nieprawidłowym funkcjonowaniu nadnerczy.
Ponadto od 35. r.ż. DHEA i DHEA-S ulegają widocznym spadkom, dlatego mówi się, że są one hormonami młodości. Odpowiadają głównie za obniżanie ryzyka depresji i poprawę stabilności emocjonalnej; kontrolę masy ciała; łagodzenie objawów niedoczynności tarczycy; wzmacnianie odporności i łagodzenie stanów zapalnych w organizmie; poprawę siły mięśni i sprawności fizycznej; kontrolę poziomu glukozy i insuliny we krwi, a także utrzymanie funkcji poznawczych u kobiet i mężczyzn[2].
Z kolei androstendion to jeden z męskich hormonów płciowych, klasyfikowany w grupie hormonów glikokortykosteroidowych. Jest produkowany przez gonady oraz nadnercza. Pełni funkcję prekursora w biosyntezie hormonów płciowych – testosteronu u mężczyzn oraz estradiolu i estronu u kobiet.
Uważa się, że, podnosząc poziom testosteronu, poprawia wyniki sportowe, buduje mięśnie, redukuje tkankę tłuszczową, zwiększa energię, utrzymuje zdrowie czerwonych krwinek i zwiększa sprawność seksualną[3].
Choć najważniejsze są zdecydowanie androgeny i to właśnie je nazywa się męskimi hormonami płciowymi, na organizm i seksualność mężczyzn wpływają również:
• estradiol - odpowiada za ruchliwość plemników
• progesteron - hamuje przekształcanie testosteronu w dihydrotestosteron, którego nadmiar zwiększa ryzyko nowotworu prostaty
• prolaktyna - m.in. stymuluje jądra do produkcji testosteronu, odpowiada za pracę układu odpornościowego i wspiera funkcje seksualne
• gonadotropiny FSH i LH - odpowiadają kolejno za powiększenie pęcherzyków nasiennych i stymulację produkcji plemników oraz pobudzenie produkcji testosteronu poprzez oddziaływanie na komórki Leydiga.
Czytaj również:
Andropauza - jak testosteron wpływa na organizm?
Jak radzić sobie ze spadkiem testosteronu?
Jak naturalnie wyrównać poziom progesteronu?
- 1. Eur J Clin Invest. 2000 Dec:30 Suppl 3:46-50
- 2. J. Endocrinol. 2005; 187(2):169-96; Vitam Horm. 2023:123:587-617; Clin Pract Epidemiol Ment Health.
2016; 12:24-37 - 3. Bioresour. Technol. 2008;99:6725-37; Molecules. 2021 Oct; 26(20):6210