Jak to jest być rodzicem?
W Stanach Zjednoczonych 95% osób twierdzi, że chciałoby mieć dzieci1. W podobnym badaniu przeprowadzonym w Unii Europejskiej 93% mężczyzn i 95% kobiet stwierdziło podobnie2. Jak wynika z niedawnego badania CBOS3, także Polacy w ogromnej większości chcą mieć dzieci.
Rzadko jednak myślimy o tym, że rodzicielstwo wiąże się również z pewnym ryzykiem, gdyż jest to decyzja, której konsekwencje będą towarzyszyć nam do końca życia. Nawet rozwód z partnerem, zerwanie kontaktu z dzieckiem, przeprowadzka w odległe miejsce nie zmienią świadomości bycia rodzicem.
Skąd żal z posiadania dzieci?
Badania przeprowadzone w USA i Niemczech sugerują, że odsetek rodziców, którzy żałują tego, że zdecydowali się na posiadanie dzieci wynosi około 7-8%. Z badań doktora Konrada Piotrowskiego wynika jednak, że w Polsce ten odsetek może być nawet o połowę wyższy i sięgać 13%. Jego badania to pierwsza na świecie próba kompleksowego opisania grupy rodziców żałujących tego, że mają dziecko.
Dotychczasowe wyniki ujawniły, że rodzice żałujący posiadania dzieci częściej mają za sobą traumatyczne dzieciństwo naznaczone przemocą i odrzuceniem, odznaczają się wyższym nasileniem symptomów depresyjnych i lękowych, są bardziej wrażliwi na ocenę społeczną oraz doświadczają silnego wypalenia rodzicielskiego. Żałowanie rodzicielstwa jest również związane z sytuacją finansową i stanem cywilnym. Problemy finansowe i samotne rodzicielstwo znacząco zwiększają prawdopodobieństwo tego, że rodzic pożałuje swojej decyzji o posiadaniu dziecka.
Dzieci, czy dla każdego?
Orna Donath4, w swojej przełomowej pracy poświęconej rodzicielstwu, sugeruje, że jedną z ważniejszych przyczyn żałowania decyzji o rodzicielstwie jest ulegnięcie kulturowej presji, zgodnie z którą tylko posiadając dziecko, można być w pełni zaakceptowanym w społeczności dorosłych (według Donath dotyczy to głównie kobiet). Z tego powodu wiele osób decyduje się na założenie rodziny nawet wtedy, gdy nie są do końca przekonane o słuszności tej decyzji.
Ponadto, żałowanie rodzicielstwa może być silnie uwarunkowane osobowościowo i może dodatkowo nasilać psychopatologię wśród rodziców oraz wzmacniać destrukcyjne postawy wobec dzieci5, co sprawia, że celem państwa powinno stać się stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla rodziców, zwłaszcza wychowujących małe dzieci.
Badanie "Jak wielu rodziców żałuje posiadania dzieci i jaki ma to związek z ich osobowością i zdrowiem? Dwa badania na próbach ogólnopolskich" przeprowadził doktor Konrad Piotrowski, kierownik Centrum Badań nad Rozwojem Osobowości na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. W badaniach wzięła udział reprezentatywna próba Polaków w wieku 18-40 lat. Próba została dobrana losowo z ogólnopolskiego panelu badawczego.
Z pełną wersją artykułu prezentującego wyniki badań można zapoznać się na stronie internetowej czasopisma PLOS ONE:
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0254163
Badanie przeprowadził dr Konrad Piotrowski, psycholog, Uniwersytet SWPS Poznań
Informacja prasowa
- Gallup. U.S. Gallup News. 2013;Retrieved 08/03/2020. http://news.gallup.com/poll/164618/desire- children-norm.aspx
- Miettinen A, Szalma I. Childlessness intentions and ideals in Europe. Finnish Yearbook of Population Research 2014; XLIX: 31-55. https://doi.org/10.23979/fypr.48419
- CBOS (2019). Preferowane i realizowane modele życia rodzinnego. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
- Donath O. Regretting motherhood: A sociopolitical analysis. Signs: Journal of Women in Culture and Society 2015;40: 343-367. https://doi.org/10.1086/678145
- East, P. L., Chien, N. C., Barber, J. S. Adolescents’ pregnancy intentions, wantedness, and regret: Cross-lagged relations with mental health and harsh parenting. J Marriage Fam 74, 167-185. http://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2011.00885.x (2012).