Jama ustna niemowlaka. Kiedy wprowadzić pierwszą szczoteczkę?

Coraz bardziej oswajając się z myślą, że niedługo zostanę mamą, zaczęłam zastanawiać się, jak będzie wyglądał wspólny plan dnia. Przyłapałam się niedawno na rozważaniu, czy dostępne na rynku szczoteczki do zębów będą odpowiednie dla mojego dziecka, po czym szybko uznałam, że przecież to nie ma znaczenia, bo noworodkowi nie myje się zębów - w końcu ich nie ma. Okazuje się jednak, że od początku należy dbać o higienę jamy ustnej malucha, gdyż po pierwsze przyzwyczai go to do wszelakich manipulacji w buzi, a po drugie zapobiegnie gromadzeniu się pokarmu gdzieś w kącikach policzków. A poza tym skąd niby mam wiedzieć, czy np. nie robi mu się ropień bądź pleśniawka, jeżeli nie kontroluję sytuacji na bieżąco?

Eksperci kładą nacisk na mycie jamy ustnej niemowlaka już od pierwszych tygodni. Nie potrzeba do tego szczoteczki ani specjalnych akcesoriów, chociaż na rynku można znaleźć wiele produktów, które z pewnością przyczynią się do zadbania o zdrowie Twojej pociechy: naparstki z mikrofibry czy gumowe lub silikonowe szczoteczki.

Myjemy buzię niemowlęcia

Stomatolodzy sugerują, żeby najpóźniej zacząć dbać o higienę jamy ustnej niemowlaka w momencie pojawienia się pierwszego zęba. Jak to powinno wyglądać?

1. Przygotuj szklankę ciepłej wody lub delikatnego naparu z rumianku.

2. Dokładnie umyj ręce.

3. Przygotuj przybory higieniczne (jeśli nie używasz np. silikonowych szczoteczek, weź jałową gazę).

4. Zanurz szczoteczkę (albo palec owinięty gazą) w szklance z płynem i włożywszy do ust dziecka, delikatnie pocieraj górny i dolny wał dziąsłowy (z nich będą się wyrzynać zęby).

Jeśli maluch nie chce otworzyć ust, albo próbuje Cię gryźć, włóż palec w kącik jego ust i przesuń po policzku aż do końca szczęki. Następnie rozpocznij mycie wałów dziąsłowych¹.

Powtarzaj te czynności codziennie przed snem. To kolejny rytuał, do którego Twoje dziecko musi się przyzwyczaić. Jednocześnie wyrabiasz u niego zdrowy nawyk mycia zębów.

Pierwsza wizyta u pedodonty

Specjaliści zalecają, by udać się z dzieckiem na pierwszy przegląd już 6 miesięcy po wyrżnięciu pierwszego zęba, nie później jednak niż w 12. miesiącu życia. Celem wizyty jest obejrzenie jamy ustnej dziecka i rozmowa z Tobą oraz ojcem dziecka na temat możliwego ryzyka próchnicy w przyszłości. Lekarz powinien też poinformować Cię o zaleceniach co do sposobu żywienia dziecka oraz szczegółach dotyczących higieny jamy ustnej¹.

Pierwszy ząb, pierwsza szczoteczka

Z czasem u Twojego dziecka pojawią się zęby trzonowe - jak wiesz, różnią się one kształtem od siekaczy i kłów, mają wypustki, przez co ich powierzchnia nie jest płaska. To znak, że pora na wprowadzenie szczoteczki do zębów.

Idealna szczoteczka dla dziecka jest drobna, ma małą, zaokrągloną główkę z miękkim włosiem i łatwą do uchwycenia rączkę, np. w kształcie jaja z dziurką pośrodku, by dziecko mogło ją trzymać jak kubek. Niektórzy producenci montują na swoich szczoteczkach specjalną tarczkę chroniącą przed zbyt głębokim włożeniem narzędzia do jamy ustnej. Szczoteczki mogą być zarówno tradycyjne, jak i elektryczne czy soniczne.

Niektóre elektryczne szczoteczki zmieniają kolor, inne grają muzykę lub odliczają czas do końca mycia zębów. To wszystko ma jednocześnie nauczyć dziecko konsekwentnego dbania o jamę ustną, jak i umilić mu czas w łazience¹.

Zanim przystąpicie do pierwszego mycia zębów szczoteczką, podaj ją dziecku i pozwól się nią pobawić. Poprzez wąchanie, gryzienie i obracanie w dłoniach dziecko zapoznaje się ze szczoteczką i jest o wiele mniej prawdopodobne, że będzie denerwowało podczas jej użytkowania².

Ile pasty należy nałożyć na szczoteczkę?

• 6-24 miesiące: ziarno ryżu lub najmniejszy paznokieć na rączce dziecka
• 3-6 lat: połowa ziarnka zielonego groszku
• powyżej 6 lat: ziarnko zielonego groszku

Dostępne na rynku pasty do zębów dla dzieci mają często przyjemny owocowy smak i zapach, co sprawia, że dzieci chętnie je połykają. Staraj się temu zapobiegać: w końcu pasta ma specjalny skład sprzyjający mineralizacji zębów i zabijaniu bakterii i nie powinna trafiać głębiej do układu pokarmowego.

Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoje dziecko prawidłowo myje zęby, po prostu towarzysz mu w tej czynności i nadzoruj przebieg procesu. Potem sprawdź, czy buzia pociechy jest czysta. Możesz spokojnie nadzorować mycie zębów nawet do 10 r.ż. dziecka¹. Potem zdecydowanie pozwól mu na samodzielność, jednocześnie tłumacząc, jakie korzyści wiążą się z dbaniem o higienę jamy ustnej. Oczywiście, argument o możliwej migracji bakterii do serca i zawale nie przemówi do dziecka, a jeśli nawet - prędzej spowoduje histerię niż rozwinie prawidłowe nawyki. Po prostu podkreślaj, że dbanie o zęby gwarantuje ładny zapach oddechu, zmniejsza częstotliwość wizyt u dentysty i sprawia, że potomek ma ładny uśmiech. Pamiętaj też, że starsze dziecko powinno myć zęby po każdym posiłku, a jeśli nie ma takiej możliwości, podaj mu gumę do żucia z ksylitolem¹.

O prawidłowych technikach mycia zębów poinformuje Cię pedodonta. Możesz z nim porozmawiać również o nitkowaniu zębów u dziecka i oczyszczaniu języka specjalną skrobaczką. Jeśli chcesz się upewnić, że sama odpowiednio dbasz o zęby, zajrzyj tutaj >>

Julia Ogorzałek