Nasze magazyny
Zbierane jesienią kasztany to nie tylko świetny materiał do zabawy dla dzieci. Zarówno owoce, jak i kora czy liście drzewa zawierają bowiem składniki często stosowane zarówno w medycynie, jak i kosmetyce. To w nich znajduje się najistotniejszy składnik aktywny, czyli escyna. Jest to mieszanina saponin triterpenowych o działaniu przeciwobrzękowym, przeciwwysiękowym i zwiększającym kurczliwość naczyń żylnych1. Ważnymi składnikami kory i nasion kasztanowca są także eskulina, flawonoidy, kwercetyna, kemferol, astragalina, izokwercytyna, rutyna, olejki (kwas oleinowy i kwas linolenowy), aminokwasy (adenozyna, adenina, guanina), alantoina, cholina, kwas cytrynowy, tanina i skrobia2. Wiele z nich ma silne działanie antyoksydacyjne.
KASZTANOWIEC ZWYCZAJNY (AESCULUS HIPPOCASTANUM)
Występowanie: kasztanowiec zwyczajny został rozpowszechniony w Europie (w Polsce prawdopodobnie w XVI w.) jako drzewo ozdobne. Z upraw dziczeje, stąd można spotkać go w lasach.
Surowiec: kwiaty (Hippocastani flos), kora (H. cortex), nasiona (H. semen), owoc (H. fructus).
Pora zbioru: liście i korę z młodych gałązek pozyskuje się na wiosnę (między lutym a kwietniem); białe kwiaty w okresie kwitnienia (w maju), niedojrzałe owoce (najbardziej wartościowe odżywczo) pod koniec lipca; a nasiona z dojrzałych kasztanów we wrześniu i w październiku.
Ważne: spożywane na surowo surowce mogą być toksyczne, ale dostępne na rynku suplementy zawierające odpowiednie ekstrakty są całkowicie bezpieczne. Nie powinny ich jednak stosować osoby z ostrą niewydolnością nerek oraz kobiety w ciąży i w czasie karmienia. Escyna może nasilić działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych i nefrotoksyczne właściwości aminoglikozydów
Na co pomaga kasztanowiec?
Na przewlekłą niewydolność żylną
Skuteczność stosowania escyny w zmniejszaniu objawów PNŻ została potwierdzona w kilku badaniach kontrolowanych placebo. W jednej z metaanaliz podsumowano, że stosowanie tego surowca zmniejsza nasilenie bólu łydek i objętości podudzi3. W innym przeglądzie 19 badań stwierdzono, że dzienne dawki 600 mg ekstraktu z kasztanowca, zawierające 50 mg escyny, przyjmowane przez okres do 8 tygodni, zmniejszają objawy choroby, w tym ból, obrzęk i swędzenie nóg4. Również inne składniki kasztanowca, takie jak eskulina, wywierają korzystny wpływ na PNŻ.
W leczeniu żylaków i pajączków
Ponieważ wyciąg z nasion kasztanowca poprawia napięcie żylne i przepływ krwi w nogach, może być szczególnie skuteczny w przypadku żylaków. W 8-tygodniowym badaniu 58% uczestników, którzy 3 razy dziennie zażywali tabletki i 2 razy dziennie stosowali miejscowo 2% żel z tym składnikiem, zgłosiło złagodzenie ich objawów, takich jak ból nóg, obrzęk, uczucie ciężkości i przebarwienia5.
Koi dolegliwości przy hemoroidach
Wyciągi z kasztanowca okazują się skuteczne w łagodzeniu guzków krwawniczych – obecne w nich escyna i eskulina normalizują przepuszczalność ścian krwionośnych oraz poprawiają ich szczelność i elastyczność. Właściwości przeciwzapalne ekstraktu z nasion mogą pomóc złagodzić objawy hemoroidów także poprzez zmniejszenie stanu zapalnego i obrzęku żył6.
Wsparcie dla skóry
Zawarte w kasztanowcu garbniki, flawonoidy, żywice i saponiny działają ściągająco, przeciwbakteryjnie antyseptycznie i przeciwzapalnie, pomagają kontrolować wydzielanie sebum oraz regulują rogowacenie w przypadku trądziku różowatego lub pękających naczynek7. Dodatkowo antyoksydacyjne bioflawonoidy działają uszczelniająco i wzmacniająco na ściany naczyń krwionośnych, przeciwobrzękowo i łagodząco8.
Przeciwdziała cellulitowi
Obecne w kasztanowcu flawonoidy, saponiny i garbniki, których zadaniem jest m.in. poprawienie przepływu krwi i limfy, pozwalają zapobiegać przedostawaniu się płynu do przestrzeni międzykomórkowych i tworzeniu się obrzęków, a jednocześnie wpływają na poprawę mikrokrążenia. Wiąże się to z ułatwieniem wydalania przez komórki produktów przemiany materii oraz oczyszczeniem organizmu z toksyn w każdej postaci cellulitu9.
Na męską niepłodność
Jedną z przyczyn trudności ze spłodzeniem potomstwa są żylaki powrózka nasiennego, czyli obrzęk żył w pobliżu jąder. Trwające 2 miesiące badanie z udziałem ponad 100 mężczyzn z tym problemem wykazało, że przyjmowanie 30 mg escyny co 12 godz. nie tylko zmniejszyło żylaki, ale też poprawiło gęstość i ruchliwość plemników oraz jakość nasienia10.
Uderza w raka
Badania wykazały, że escyna może znacznie zmniejszyć wzrost niektórych komórek nowotworowych, w tym raka wątroby, płuc i trzustki oraz białaczki i szpiczaka mnogiego11. Wykorzystywano w nich jednak skoncentrowane dawki tego związku, więc nie wiadomo, czy ilość znajdująca się w ekstrakcie z kasztanowca daje takie same skutki.
Zasklepia rany
Badanie laboratoryjne z 2006 r. wykazało, że ekstrakt z kasztanowca może pomóc w indukowaniu skurczów w fibroblastach, co potencjalnie przyspiesza gojenie się ran12. W kłopotach trawiennych Wyciąg z nasion kasztanowca może poprawiać pracę układu pokarmowego, ponieważ hamuje spontaniczny skurcz mięśni okrężnych izolowanego jelita cienkiego i mięśni podłużnych jelita. Escyna ogranicza też wydzielanie kwasu solnego u szczurów oraz zapobiega wystąpieniu wrzodów żołądka, a także zmniejsza nasilenie objawów choroby wrzodowej i liczby powstających wrzodów13.
- Choroby Serca i Naczyń 2009; 6(3):135–141
- Fitoterapia 1996; 67:483-511
- Cochrane Database Syst Rev. 2006; CD003230
- https://doi. org/10.1016/j. bjp.2015.05.009
- Adv Ther 2006; 23(1):179-90
- Altern Med Rev 2001 Apr; 6(2):126-40
- Panacea 2015; 3 (52): 22-23
- Dermatologia Estetyczna 2004; 6:281-284
- Panacea 2007; 2(19):20-22; Probl Hig Epidemiol 2016; 97(4):291-296
- Phytomedicine 2010 Mar; 17(3-4):192-6
- Planta Med 2009 Dec; 75(15):1580-5; Mol Pharmacol. 2010 May; 77(5):818-27; J Cancer Res Clin Oncol 2012 May; 138(5):785-97; Cytotechnology 2015 Oct; 67(5):893-904
- Biol. Pharm. Bull. 2006; 29(6):1075-1081
- Przew. Lek. 2005; 4:74-81
