Popularny lek odchudzający może być przyczyną ślepoty

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Semaglutyd to agonista znajdującego się w trzustce receptoru glukanopodobnego 1 (GLP-1 RA). Farmaceutyk ten sprawia, że w przypadku spożycia glukozy trzustka wytwarza więcej insuliny.

Dodatkowo semaglutyd spowalnia wchłanianie tego cukru i zmniejsza wrażliwość organizmu na glukagon, który działa odwrotnie do insuliny, tj. podnosi poziom glukozy we krwi.

Dopuszczony do obrotu przez amerykańską Agencję ds. Leków i Żywienia (FDA) w 2017 r., a przez Europejską Agencję Leków (EMA) rok później, semaglutyd można stosować w postaci wstrzyknięć podskórnych (Ozempic, Wegovy) lub jako tabletkę (Rybelsus)¹.

Mimo że semaglutyd jest przede wszystkim lekiem na receptę dla diabetyków i osób pragnących schudnąć, w których przypadku inne terapie okazały się nieskuteczne, to zyskuje coraz większe rzesze „fanów” w postaci osób pragnących po prostu szybko zrzucić nadprogramowe kilogramy.

Media plotkarskie co i rusz donoszą o kolejnych celebrytach, którzy (podobno) przyjmują zastrzyki z semaglutydem, żeby uzyskać upragnioną wagę, co działa jak reklama tego leku i pozwala mu przebijać się do społecznej świadomości.

Tymczasem rośnie liczba doniesień o możliwych powikłaniach towarzyszących terapii semaglutydem i innymi lekami z tej grupy. Teraz amerykańskie badanie z początku lipca tego roku dorzuca kolejny kamyczek do ogródka: pacjenci przyjmujący semaglutyd mogą zapaść na nietętniczą postać przedniej niedokrwiennej neuropatii nerwu wzrokowego (NAOIN). Brzmi tajemniczo? To rzadka choroba prowadząca do ślepoty, jednak u leczonych semaglutydem występuje ona częściej niż w ogólnej populacji.

Semaglutyd i utrata wzroku

Badanie to zainspirowały anegdotyczne doniesienia o pacjentach przyjmujących semaglutyd lub Wegovy, którzy mieli cierpieć z powodu utraty wzroku z powodu NAOIN. Specjaliści postanowili więc sprawdzić, czy ryzyko zachorowania jest w tej grupie faktycznie większe.

W tym celu zapoznali się z danymi z pewnej bostońskiej placówki okulistycznej, dotyczącymi prawie 17 tys. pacjentów (średnia wieku 47 lat), przyjmujących specjalistyczne preparaty obniżające poziom glukozy we krwi, którzy zgłaszali się z powodu problemów z oczami w okresie 6 lat.

Następnie badacze podzielili dokumentację ze względu na przyczynę farmakoterapii: cukrzyca typu 2 lub otyłość. Zarówno wśród pacjentów otyłych, jak i diabetyków były osoby stosujące semaglutyd, ale też i inne leki. Zgoda samych pacjentów nie była wymagana, jako że udostępnione przez ośrodek informacje były już danymi archiwalnymi.

Przeprowadzona analiza wykazała, że:

• spośród 194 pacjentów leczonych semaglutydem z powodu cukrzycy typu 2 u 17 rozwinęła się wspomniana neuropatia nerwu wzrokowego; w grupie 516 diabetyków leczonych innymi preparatami zachorowało tylko 6 osób,
• spośród 361 pacjentów przyjmujących semaglutyd z powodu nadwagi lub otyłości 20 badanych zachorowało na NAOIN, natomiast w grupie 618 osób stosujacych inną farmakoterapię ich liczba wynosiła zaledwie 3.

Oznaczało to, że:

• w grupie diabetyków prawie 9% przyjmujących semaglutyd zachorowało na NAOIN, w porównaniu do niecałych 2% stosujących inną farmakoterapię,
• wśród otyłych pacjentów współczynnik zachorowania na NAION wynosił 6,7% dla stosujących semaglutyd, podczas gdy inne formy farmakoterapii łączyły się z jedynie 0,8% przypadków zachorowania.

Autorzy pracy zauważyli też, że w grupie diabetyków przyjmujących sematuglyd mężczyźni wykazywali większe ryzyko zachorowania na NAION niż kobiety, natomiast w grupie osób walczących z nadwagą i otyłością, które stosowały ten lek, kluczowym czynnikiem zdawała się być hiperlipidemia.

Jednocześnie zdają sobie sprawę, że jedną z możliwych przyczyn tak wysokiego współczynnika pacjentów z NAOIN był fakt, że jako specjaliści z dziedziny okulistyki, po prostu częściej mieli do czynienia z takimi pacjentami.

Z badania wykluczono dokumentację osób, które zachorowały na nietętniczą postać przedniej niedokrwiennej neuropatii nerwu wzrokowego przed zgłoszeniem się do wspomnianej placówki okulistycznej. Inne leki przyjmowane przez badanych obejmowały między innymi insulinę i jej analogi, metforminę i inhibitory alfa-glukozydazy².

Do znanych czynników ryzyka zawału nerwu wzrokowego i zapadnięcia na przednią niedokrwienną neuropatię nerwu wzrokowego należą:

• nadciśnienie tętnicze, ale też niskie ogólne ciśnienie krwi,
• miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, wady zastawek,
• cukrzyca, hipercholesterolemia, problemy z tarczycą,
• niektóre choroby krwi,
• bezdech nocny,
• nikotynizm,
• migreny,
• dializy nerek.

Najczęstszym objawem NAOIN jest nagła bezbolesna utrata wzroku w chorym oku, zwykle w godzinach porannych. Niektórzy pacjenci zgłaszają też mroczki czy pogorszenie jakości wzroku (utrata barw). Źrenica w oku z zawałem jest powiększona.

NAOIN, mimo że jest najczęstszą formą neuropatii powiązanej ze wzrokiem, to należy do rzadkich schorzeń. Każdego roku diagnozuje się ją u 10-20 osób (wiek powyżej 50 lat) na 100.000 mieszkańców, bez większej różnicy ze względu na płeć. Zdarzają się przypadki neuropatii nerwu wzrokowego również w drugim oku, trudno jednak powiedzieć, jak często występują.

NAOIN nie da się skutecznie leczyć, można natomiast zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału w drugim oku poprzez:

• ograniczenie liczby przyjmowanych wieczorem leków na nadciśnienie tętnicze,
• przestrzeganie zasad diety z niskim indeksem glikemicznym i przeciwcholesterolowej,
• rzucenie palenia,
• przyjmowanie aspiryny oraz leków obniżających ciśnienie w gałce ocznej,
• opanowanie innych chorób przewlekłych (jeżeli takowe istnieją)³.

Semaglutyd – możliwe działania niepożądane

Jak każdy lek, semaglutyd może wywoływać tzw. działania niepożądane. Do najczęstszych należą: zmniejszenie apetytu, nudności i wymioty, ból brzucha, wzdęcia, biegunka, zaparcia, zawroty głowy, problemy żołądkowe i refluks przełyku, kamica żółciowa.

Semaglutyd może też wchodzić w interakcje z innymi lekami, w tym z insuliną i lewotyroksyną, dlatego przed rozpoczęciem terapii należy przekazać lekarzowi informację o wszystkich przyjmowanych preparatach⁴.

Natomiast nieprawdą okazała się pogłoska, że jakoby przyjmowanie semaglutydu miałoby powodować wystąpienie myśli samobójczych. Taki wniosek wysnuła Europejska Agencja Leków (EMA) po zapoznaniu się z wynikami dużego amerykańskiego badania. Również studia przeprowadzone przez EMA nie wykazały powiązania między terapią semaglutydem i liraglutydem (inny lek odchudzający) a ryzykiem pojawienia się myśli samobójczych⁵.

Czy semaglutyd jest niebezpieczny?

Nie istnieje żaden lek, którego stosowanie (zwłaszcza przez dłuższy czas) nie powodowałoby niepożądanych efektów. Ryzyko wystąpienia wielu z nich zależy od ogólnej kondycji zdrowotnej pacjenta, jego stylu życia i (niekiedy) od czynników genetycznych.

Jeżeli lekarz zamierza przepisać ci semaglutyd, poinformuj go o wszystkim, co powinien wiedzieć, zwłaszcza jeśli:

• palisz papierosy lub pijesz regularnie alkohol,
• przyjmujesz leki na serce (również aspirynę),
• cierpisz na chorobę refluksową żołądka,
• stosujesz insulinę, metforminę lub inne analogi GLP-1,
• masz chore nerki,
• stosujesz terapię hormonalną (lewotyroksynę, leki antykoncepcyjne itp.),
• cierpisz z powodu migren.

Podziel się też swoimi obawami, jeśli je masz. Na podstawie tej wiedzy specjalista podejmie decyzję, czy stosowanie semaglutydu w twoim przypadku jest bezpieczne.