Przeciwzapalne zioła - 9 ziół o potwierdzonym klinicznie działaniu przeciwzapalnym

Ekstrakty i oleje roślinne mogą złagodzić ból, zmniejszyć obrzęk oraz przyspieszyć gojenie.

08 wrzesień 2022

Artykuł na: 6-9 minut

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Spis treści

Zapalenie jest reakcją obronną naszego organizmu na niebezpieczne bodźce, takie jak patogeny i/lub uszkodzenie tkanek. Ma też jednak swoją ciemną stronę - niekontrolowana reakcja zapalna jest główną przyczyną rozległych zaburzeń obejmujących alergie, dysfunkcje układu krążenia, zespół metaboliczny, nowotwory i choroby autoimmunologiczne.

Istnieją różne medykamenty, takie jak sterydy, niesteroidowe leki przeciwzapalne czy immunosupresyjne, których zadaniem jest tłumienie kryzysu zapalnego. Niestety ceną za ich skuteczność są liczne działania niepożądane. Tymczasem niejednokrotnie zastosowanie leków ziołowych może przynieść ten sam skutek, jednak bez obarczania organizmu skutkami ubocznymi. Oto kilka ziół, których działanie przeciwzapalne zostało dowiedzione w badaniach klinicznych i eksperymentalnych.

Ostryż długi (Curcuma longa)

Kurkuma to jedna z najdokładniej przebadanych roślin. Skuteczność jej substancji aktywnej - kurkuminy - u pacjentów z dyspepsją i/lub wrzodami żołądka badali naukowcy z Tajlandii. Po 12 tygodniach przyjmowania kapsułki zawierającej ten związek u pacjentów wystąpiła remisja¹.

W kolejnych eksperymentach dowiedziono, że kurkumina jest korzystna w leczeniu stanów zapalnych jelit. Przyniosła dobre efekty w terapii zespołu jelita drażliwego, złagodziła wrzodziejące zapalenia jelita grubego oraz zahamowała nieswoiste zapalenie jelit². Jeśli chcesz zakosztować leczniczej mocy kurkumy, przed doprawieniem posiłku wymieszaj ją ze szczyptą pieprzu.

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)

Istnieją dowody potwierdzające potencjał przeciwzapalny nawet niewielkich dawek tego popularnego zioła w zakresie molekularnym³. Amerykanie w otwartym badaniu oceniali działanie ekstraktu rozmarynu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów, RZS oraz fibromialgią. Po 4 tygodniach codziennej suplemetacji wskaźnik obecności stanu zapalnego uległ wyraźnemu obniżeniu, jednak wyniki osób z fibromialgią nie uległy znaczącej poprawie⁴.

Jak dowiedli badacze z Brazylii, wyciąg z rozmarynu w przypadku wrzodów żołądka był skuteczniejszy niż omeprazol. Nim jednak zaczniesz wcinać rozmaryn bez opamiętania, weź pod uwagę, że w pewnym badaniu przedklinicznym wykazano, iż wysoka dawka (500 mg/kg) wyciągu obniżyła poziom testosteronu i spermatogenezę, co prowadziło do niepłodności⁵.
Ogórecznik lekarski (Borago officinalis)

Badacze z Baltimore najpierw przez 6 miesięcy podawali pacjentom z RZS 1,4 μg/dzień oleju z nasion ogórecznika, a następnie przez pół roku 2,8 μg/dzień. W pierwszym okresie leczenie przyniosło korzyści 36,8% uczestników w porównywaniu do grupy placebo. W drugim natomiast pod koniec leczenia złagodzenie objawów RZS było zauważalne u 64% osób w porównaniu do 21% z grupy kontrolnej⁶.

Podobnie działanie przeciwzapalne oleju z ogórecznika badano u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Spośród 12 badań klinicznych 5 wykazało działanie przeciwzapalne, 2 odnotowały poprawę u chorych, a w pozostałych 5 eksperymentach nie zaobserwowano poprawy⁷.
Kadzidłowiec indyjski (Boswellia serrata)

To, o czym wiedzieli hinduscy medycy wieki temu, dziś potwierdzają badania: żywica tego drzewa hamuje wytwarzanie leukotrienów i prostaglandyn - 2 substancji wywołujących stan zapalny w organizmie. Natomiast wyciąg z jego kory zawiera 35-65% kwasów boswelliowych o silnym działaniu przeciwzapalnym, porównywalnym do działania ibuprofenu. Obniżają one procesy kataboliczne tkanki łącznej i chronią chrząstkę stawową przed destrukcyjnym działaniem niektórych enzymów. Poza tym poprawiają ukrwienie stawów dotkniętych zapaleniem.

Mechanizm jest podobny do sposobu działania grup niesteroidowych leków przeciwzapalnych, ale roślina ma nad nimi tę przewagę, że nie powoduje podrażnienia żołądka ani nie przyczynia się do rozwoju wrzodów. Co więcej, łagodzi kolagenowe zapalenie jelita grubego⁸. A w połączeniu z kurkumą i lukrecją gładką skutecznie wycisza objawy astmy już po 4 tygodniach⁹.
Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis)

Olej z tej rośliny jest niezwykle bogaty w kwasy linolowy (LA) i gamma-linolenowy, które są prekursorami przeciwzapalnych eikozanoidów. W osoczu pacjentów z atopowym zapaleniem skóry wykazano niedobór kwasu gamma-linolenowego. Stwierdzono też, że doustne leczenie olejem z wiesiołka, może prowadzić do zmniejszenia objawów AZS.

Regularna suplementacja przyczynia się też do zahamowania prozapalnego działania leukotrienów, które biorą udział m.in. w rozwoju astmy¹⁰.

Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

Obecne w roślinie karnozol i kwas karnozowy mają działanie przeciwzapalne¹¹. W medycynie ludowej Arabii liście szałwii są stosowane jako środki przeciwbólowe w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Jordańczycy przeprowadzili test gorącej płytki na myszach, by ocenić skuteczność zioła. Potwierdził on, że ekstrakty wodne i butanolowe z liści rośliny mają działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Porzeczka czarna (Ribes nigrum)

Ten nieco zapomniany krzew owocowy, kryje w sobie nie lada moc - jest w stanie modulować działanie makrofagów, najprawdopodobniej poprzez hamowanie wytwarzania czynników zapalnych związanych z otyłością. Naukowcy z University of Connecticut wykazali też, że spożywanie owoców czarnej porzeczki łagodzi stany zapalne wątroby i reakcje zapalne u otyłych myszy¹².

Dlatego, jeśli masz parę nadmiarowych kilogramów, rozważ taką owocową kurację.
Oliwnik wąskolistny (Elaeagnus angustifolia)

Skuteczność wyciągu z tej rośliny w leczeniu liszaja płaskiego jamy ustnej została oceniona w randomizowanym badaniu kontrolnym z udziałem 28 teherańczyków. W badanej grupie zaobserwowano złagodzenie bólu u 75% oraz zmniejszenie zmiany u 50-75%¹³.

Natomiast u 90 mieszkanek Tabriz z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego po podaniu ekstraktu z oliwnika, stwierdzono istotne osłabienie mediatorów prozapalnych (TNF-α i metaloproteiny macierzy-1)¹⁴.

Smaczliwka wdzięczna (Persea americana)

Czy awokado - bogate w tłuszcze redukujące stany zapalne - jest w stanie uśmierzyć ból i przeciwdziałać zapaleniu? Naukowcy z Nigerii bardzo przyłożyli się do pracy i po serii doświadczeń na myszach orzekli: "Wodny ekstrakt z liści smaczliwki powodował zależne od dawki hamowanie obu faz formalinowego testu bólu u gryzoni, zmniejszenie wicia się zwierząt wywołanego kwasem octowym oraz podwyższenie progu bólu w teście gorącej płyty.

Ponadto zależnie od dawki hamował obrzęk łap szczura wywołanego karageniną. Uzyskane wyniki wskazują, że ekstrakt ma działanie zarówno przeciwbólowe, jak i przeciwzapalne"¹⁵. Zatem, gdy czeka Cię bolesny wysiłek, zjedz awokado - z pewnością nie zaszkodzi.

Bibliografia

Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2001 Mar;32(1):208-15
The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2004;10(6):1015-8; Clinical Gastroenterology and Hepatology. 2006;4(12):1502- 6
Biochemical Pharmacology. 1999;57(12):1439-46
Research. 2005;19(10):864-9
Experimental Biology and Medicine. 2007;232(6):809-13
Rheumatology (Oxford). 2003 May;42(5):652-9
Nutrition. 2010;26(7-8):708-18
Int J Colorectal Dis. 2007 Dec;22(12):1445-51
Clin Biochem. 2010 Jul;43(10-11):887-90.
Antioxidants (Basel). 2018 Aug; 7(8):108
Pharm Biol. 2010 Oct;48(10):1149-56
Nutrients. 2019 Apr 28;11(5):975
J Dent Res Dent Clin Dent Prospects. Winter 2010;4(1):29-32
Complement Ther Med. 2014 Oct;22(5):864-9
Fitoterapia. 2002 Aug;73(5):375-80