Nasze magazyny
W wielu polskich domach na wigilijnym stole tradycyjnie królują dania rybne. Najczęściej podawane są karpie (65%), a z ryb dzikich: śledzie (55%) oraz ryby białe np. dorsz czy mintaj (42%). Wśród popularnych na Święta gatunków Polacy wymieniają także łososie, pstrągi, makrele oraz tuńczyki1. Przepisy na ulubioną wigilijną potrawę często przekazywane są z pokolenia na pokolenie, jednak to od naszych dzisiejszych decyzji zależy, czy ryby pozostaną obecne na naszych stołach także w przyszłości.
Organizacja pozarządowa MSC (Marine Stewardship Council) zachęca Polaków, aby na Święta – ale także podczas codziennych zakupów – wybierać tylko ryby pochodzące ze zrównoważonych połowów.
Oceany pod rosnącą presją
Ryby i owoce morza są kluczowym źródłem białka i składników odżywczych, odgrywając istotną rolę w diecie milionów ludzi na całym świecie2. Jednak wraz ze wzrostem liczby ludzi rośnie presja na te cenne zasoby naturalne. Przeciętnie mieszkaniec Ziemi zjada 20,5 kg ryb owoców morza, a przewiduje się, że do 2030 roku liczba ta wzrośnie do 21,5 kg per capita. To ponad 3 razy więcej niż jeszcze w połowie lat 603.
Oznacza to coraz większe globalne połowy, które – jeśli nie są prowadzone w sposób odpowiedzialny – mogą prowadzić do zachwiania równowagi ekosystemów morskich i wymierania gatunków. Obecnie ponad jedna trzecia światowych zasobów ryb i owoców morza jest poławiana w sposób niezrównoważony, powodując przełowienie stad, a dane publikowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (UN FAO) wskazują na pogarszanie się tej sytuacji na przestrzeni lat4.
10 powodów, dla których warto wybierać produkty rybne oznaczone niebieskim znakiem MSC
- Chronisz żywe zasoby mórz i oceanów. Na świecie ponad 1/3 zasobów ryb jest przełowiona. Jest to obecnie jedno z największych wyzwań ekologicznych na świecie!
- Chronisz ekosystemy mórz i oceanów. Ekosystemy morskie są niezwykle złożonymi systemami, w których wszystkie elementy współzależą od siebie. Wyobraźmy sobie, co by się stało, gdyby np. wyłowić wszystkie ryby?
- Chronisz wiele gatunków zwierząt zamieszkujących morza i oceany. Zrównoważone połowy minimalizując przyłów, sprzyjają nie tylko populacjom dziko żyjących ryb, ale także ochronie ptaków i ssaków morskich oraz innych zagrożonych gatunków, np. żółwi morskich, delfinów czy morświnów.
- Masz gwarancję, że ryby te pochodzą tylko z legalnych i pewnych źródeł. Około 25% wszystkich ryb trafiających na nasze talerze pochodzi z nielegalnych źródeł.
- Dajemy Ci gotowe rozwiązanie. Nie musisz być ekspertem, żeby wiedzieć, które ryby i owoce morza kupować. Wystarczy wybierać te z niebieskim znakiem MSC.
- Wybierając ryby i owoce morza z niebieskim znakiem MSC wspierasz również ludzi, których byt bezpośrednio lub pośrednio zależy od przemysłu rybnego.
- Możesz kupować z pełnym przekonaniem: przetwórcy, sklepy i restauracje, którzy współpracują z MSC muszą zagwarantować, że ryby i owoce morza posiadające nasz certyfikat, pochodzą ze zrównoważonych połowów.
- Jest z czego wybierać! Certyfikowane ryby i owoce morza są dostępne na całym świecie, niebieski znak MSC jest obecny na tysiącach produktów w ponad stu krajach.
- Mamy propozycje na każdą kieszeń. Niebieski certyfikat MSC znajdziesz na bardzo różnych produktach: od śledzi w puszce, aż po certyfikowany kawior czy homary.
- Pomagasz wprowadzać zmiany: wybierając produkty z niebieskim znakiem MSC na opakowaniu wspierasz rybaków, którzy zarządzają łowiskami w sposób zrównoważony i zachęcasz kolejnych do wprowadzania pozytywnych zmian.
Dobra rybka, czyli jaka?
Każdy z nas – bez względu na miejsce zamieszkania – ma wpływ na to, co dzieje się w morzach i oceanach.
– Aby nasze codzienne wybory nie były obciążeniem dla środowiska, nie musimy rezygnować z jedzenia ryb. Jednak przy ich zakupie kierujmy się nie tylko smakiem czy przyzwyczajeniem, ale także troską o zdrowie mórz i oceanów – mówi Anna Dębicka, Dyrektor Programu MSC w Polsce i Europie Centralnej – Wybierając ryby pochodzące ze zrównoważonych połowów, wspieramy tych rybaków, którzy działają w sposób odpowiedzialny, z poszanowaniem środowiska, tak by ekosystemy morskie pozostały zdrowe i pełne ryb także w przyszłości.
Nie trzeba być ekspertem, by wiedzieć, które ryby wybierać. Z pomocą przychodzi niebieski certyfikat MSC, który znajdziemy na dzikich rybach i owocach morza pochodzących z rybołówstw spełniających najbardziej rygorystyczne globalne wymogi środowiskowe określone w Standardzie Zrównoważonego Rybołówstwa MSC.
Sprawdź swojego śledzia
Uważnej weryfikacji czy ryba pochodzi ze zrównoważonych połowów, wymaga obecnie śledź – jedna z ulubionych ryb Polaków, stanowiąca w wielu domach nieodzowny element wigilijnej wieczerzy.
Niestety wskutek zmian środowiskowych oraz braku odpowiednich działań politycznych, certyfikat MSC utraciły ważne dla polskich przetwórców i konsumentów rybołówstwa śledzi na Północno-Wschodnim Atlantyku oraz Bałtyku5, a dalsze połowy powyżej poziomów zalecanych przez naukowców mogą doprowadzić do całkowitego załamania tych stad.
Jeśli nie zostaną podjęte natychmiastowe działania, w kolejnych miesiącach certyfikowane śledzie mogą zniknąć z polskich sklepów całkowicie, tak jak miało to miejsce np. w przypadku makreli, której obecnie nie kupimy z gwarancją pochodzenia ze zrównoważonych połowów6.
– Apelujemy do konsumentów, by w obecnej sytuacji zwracali szczególną uwagę, czy kupowany śledź pochodzi ze zrównoważonych połowów. W polskich sklepach możemy jeszcze spotkać produkty śledziowe z certyfikatem MSC np. pochodzące z połowów śledzi na Morzu Północnym, gdzie stada są wciąż w dobrej kondycji a połowy są prowadzone zgodnie z wymogami Standardu MSC. Jeśli jednak nie mamy pewności skąd pochodzi nasz śledź, bądźmy gotowi do wprowadzenia zmian w jadłospisie i wyboru innej ryby – podkreśla Dębicka z MSC.
Optymizmem napawa fakt, że ponad połowa polskich konsumentów byłaby skłonna do rezygnacji ze swojego ulubionego gatunku ryby na święta lub zamienienia go na inny, wiedząc, że na skutek nadmiernych połowów może go zabraknąć w przyszłości7.
Certyfikowane produkty w polskich sklepach
Na szczęście konsumenci mają z czego wybierać. W polskich sklepach dostępnych jest blisko 400 różnych produktów rybnych i owoców morza oznaczonych niebieskim certyfikatem MSC. Wśród nich znajdziemy m.in. dzikie łososie, dorsza, mirunę, mintaja, morszczuka, czarniaka (dorsza czarnego), tuńczyka, a nawet małże, krewetki i homary. Są̨ to zarówno produkty chłodzone, mrożone, puszki, słoiczki, potrawy z dodatkiem ryb, jak i certyfikowane suplementy diety. Dzięki temu podczas codziennych zakupów, możemy z łatwością dokonywać dobrych dla środowiska wyborów.
Więcej informacji o tym, jak odpowiedzialnie wybierać ryby na święta można znaleźć na stronie: www.msc.org/pl/swieta-z-MSC
Świąteczna edukacja o rybach i oceanach
Organizowana przez MSC już siódmy rok z rzędu świąteczna kampania ma charakter edukacyjny. Jej celem jest zaznajomienie Polaków z certyfikatem MSC i zachęcenie do wyboru na święta ryb pochodzących ze zrównoważonych połowów. Działania MSC w ramach świątecznej kampanii wspierają zaangażowane w ochronę ekosystemów morskich sieci handlowe i producenci: Bolton (właściciel marki Rio Mare), Lidl, Orkla (właściciel marki Möller's) i Thai Union (właściciel marki King Oscar). Wiedząc jak ważna jest edukacja od najmłodszych lat, MSC przygotowało także specjalne gry i zabawy dla najmłodszych, dostępne na stronie: www.msc.org/pl/edukacja, a na całe rodziny czekają w grudniu konkursy z nagrodami na Facebooku i Instagramie MSC Polska. Niech te Święta staną się okazją do wspólnej, rodzinnej zabawy i edukacji o tym, co każdy z nas może zrobić, by chronić naszą Błękitną Planetę!
- Dane na podstawie badania ARC Rynek i Opinia zrealizowanego metodą CAWI w dn. 24-30.11.2021 r. na próbie 1036 osób w wieku 18-65 lat.
- Obecnie dla ponad 3,3 mld ludzi na świecie ryby zapewniają co najmniej 20% dziennego spożycia białka zwierzęcego. Dane z raportu UN FAO „The State of World Fisheries and Aquaculture 2020”: https://www.fao.org/documents/card/en/c/ca9229en
- Raport UN FAO „The State of World Fisheries and Aquaculture 2020”
- Raport UN FAO „The State of World Fisheries and Aquaculture 2020”
- https://www.msc.org/pl/dla-mediow/informacje-prasowe/sprawdz-swojego-sledzia
- https://www.msc.org/pl/dla-mediow/informacje-prasowe/makrela-nie-zawsze-dobra
- Dane na podstawie badania ARC Rynek i Opinia zrealizowanego metodą CAWI w dn. 24-30.11.2021 r. na próbie 1036 osób w wieku 18-65 lat.
