Nasze magazyny
Prozdrowotne właściwości miodu medycyna naturalna wykorzystuje od wieków. Na malowidłach sprzed 9 tys. lat w jaskini d’Arana w Hiszpanii można dostrzec, jak bartnik próbuje wykradać złociste bogactwo dzikim pszczołom. Sumerowie i Egipcjanie nauczyli się udomawiać te pracowite owady, a najstarsze zachowane ule pochodzą aż sprzed 3 tys. lat z Izraela.
W czasach, gdy medycy i znachorzy bazowali jedynie na doświadczeniu i obserwacji, nie mając do dyspozycji laboratoriów i skomplikowanej aparatury, stosowali do leczenia surowce, które... po prostu działają.
A w kwestii miodu było pewne - że zapobiega infekcjom, przyspiesza powrót do zdrowia, a nawet działa korzystnie na rany. Jednak dopiero od lat 90. XX w. pochylono się nad właściwościami pszczelego nektaru z należytą starannością.
Badania te potwierdziły - miody działają przeciwdrobnoustrojowo, a wręcz radzą sobie z patogenami odpornymi na antybiotyki. Jednym z nich okazał się nowozelandzki miód manuka.
Słodka broń przeciw bakteriom
Jakie właściwości odpowiadają za jego wyjątkową skuteczność? Należą do nich m.in. kwaśne pH, flawonoidy i związki fenolowe, białka i enzymy, mikroelementy, nadtlenek wodoru oraz metyloglioksal (MGO)1. Pod względem zawartości tego ostatniego manuka bije na głowę wszystkie odmiany miodu.
Nektar z kwiatów krzewu Leptospermum scoparium zawiera bardzo wysokie stężenie tej substancji, przy jednoczesnych zaledwie śladowych ilościach nadtlenku wodoru. Popularne w Europie miody mają średnio 3,1 mg MGO w 1 kg, podczas gdy w nowozelandzkim nektarze znajduje się go od ok. 30 do nawet 900 mg na kg.
Wykazano działanie przeciwdrobnoustrojowe manuki in vitro wobec różnych bakterii, w tym związanych z powstawaniem płytki nazębnej. Szczepy: Porphyromonas gingivalis, związany z różnymi chorobami przyzębia i Aggregatibacter actinomycetemcomitans, towarzyszący agresywnemu zapaleniu przyzębia, są wrażliwe na miód manuka, jeśli są hodowane jako bakterie planktonowe2.
Badanie opublikowane w 2004 r. w czasopiśmie Journal of the International Academy of Periodontology opisuje zjawisko zmniejszonej akumulacji płytki nazębnej i krwawienia dziąseł u osób z zapaleniem dziąseł po żuciu pasków miodu manuka przez 10 min dziennie przez 21 dni3.
Te i inne badania sugerują, że miód manuka może stanowić środek wspomagający zdrowie jamy ustnej.
Manuka korzystna dla dziąseł
Naukowcy z University Otago w Nowej Zelandii postanowili więc zbadać gruntownie aktywność przeciwbakteryjną medycznego miodu manuka in vitro na bakterie związane z płytką nazębną, aby sprawdzić jego potencjalne zastosowanie jako wspomaganie leczenia periodontologicznego.
W tym celu minimalne stężenia bakteriostatyczne i bakteriobójcze (MIC/MBC) manuki porównano z miodem z białej koniczyny wobec różnych bakterii związanych z płytką nazębną, przy naturalnym i neutralnym pH. Skorzystano z kultur bakterii:
- Staphylococcus aureus,
- Escherichia coli,
- Streptococcus mutans,
- Streptococcus mutans,
- Streptococcus sobrinus,
- Streptococcus sanguinis,
- Streptococcus gordonii,
- Fusobacterium nucleatum,
- Porphyromonas gingivalis
- Prevotella intermedia.
Oba miody wykazały działanie hamujące namnażanie większości testowanych bakterii jamy ustnej przy podobnym MIC/MBC, przy czym próchnicogenny Streptococcus mutans był dość odporny. Szczególnie wrażliwe na działanie manuki okazały się gram-ujemne beztlenowce związane z zapaleniem dziąseł, ale również pozostałe patogeny poddawały się jego działaniu przeciwbakteryjnemu.
Jedynie właściwości demineralizacyjne fermentujących węglowodanów, związane również z niskim pH miodu, mogą budzić wątpliwość co do wykorzystywania manuki jako poddziąsłowego środka pomocniczego i przedłużonym działaniu w chorobach przyzębia. Jednak badacze dostrzegają jego potencjał np. w leczeniu periimplantitis (zapalenia tkanek wokół implantów)4.
- Foods. 2014;3(3):420-432
- Anaerobe. 2011;17(1):19-22, Swiss Dental Journal. 2014;124(9):922-924
- J Int Acad Periodontol. 2004;6(2):63-67.
- Int J Dent. 2017;2017: 9874535.
