Nasze magazyny
Gałka oczna człowieka rzeczywiście przypomina małą kulkę. Odstępstwa od tego kształtu mogą być przyczyną wielu komplikacji - obniżenia tzw. zdolności akomodacji i wielu innych wad wzroku.
Za ostrość widzenia odpowiada rogówka - zewnętrzna, przezroczysta soczewka oka. Ponieważ jest wypukła, skupia promienie świetlne, które padają pod odpowiednim kątem na leżącą tuż za nią soczewkę wewnętrzną. Soczewka powoduje, że widzimy ostro zarówno przedmioty odległe, jak i bliskie. Nazywa się to zdolnością akomodacji.
Do soczewki przylega tęczówka, która nadaje oczom kolor. Jest wrażliwa na światło. W ułamku sekundy potrafi się rozszerzyć - gdy np. wychodzimy na słońce z ciemnego pomieszczenia - lub zwęzić w odwrotnej sytuacji. Ta zdolność tęczówki reguluje ilość światła padającego na siatkówkę, która jest "wyściółką" tyłu gałki ocznej. Ma ponad milion włókien nerwowych, które przyjmują informacje i przekazują je do nerwu wzrokowego, a stamtąd do mózgu. Jeśli promienie świetlne, wpadające przez źrenicę do oka, nie skupiają się dokładnie na siatkówce, nie widzimy ostro.
Dofinansowanie do okularów
Jeżeli masz wadę wzroku, poproś okulistę, który ma podpisaną umowę z NFZ, o wypisanie zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze. Z tym dokumentem wybierz się do Twojego oddziału NFZ. Pracownik funduszu wypełni brakujące pola i przystawi odpowiednie stemple. Z tak przygotowanym dokumentem możesz iść do zakładu optycznego, który ma podpisaną umowę z NFZ. Zakład odliczy wpisaną na recepcie kwotę od należności za okulary.
Pamiętaj jednak, że dofinansowanie dotyczy jedynie soczewek wymienionych na liście Narodowego Funduszu Zdrowia. Jeżeli każdego dnia spędzasz przed ekranem komputera przynajmniej 4 godziny, należy Ci się dofinansowanie do okularów lub soczewek kontaktowych od pracodawcy. Ustawa nie reguluje jego wysokości. Najczęściej kwestię wysokości dofinansowania oraz jego trybu ustala pracodawca.
Gdy już kupisz okulary, przynosisz fakturę do zakładu pracy i na jej podstawie otrzymujesz zwrot części pieniędzy.
Zamazany obraz
Najczęściej występujące wady wzroku to wady refrakcyjne, wynikające z zaburzeń ostrości widzenia: krótko lub dalekowzroczność (nadwzroczność) i astygmatyzm. Powstają bez względu na wiek, a więc dotyczą wszystkich.
Krótkowzroczność jest efektem nadmiernego wydłużenia osi gałki ocznej. Nie można jej cofnąć, ale można ją leczyć.
Krótkowzroczność wieku szkolnego zwykle znika około 20.-30. r.ż. Duża krótkowzroczność, pojawiająca się w wieku dojrzałym, nieleczona pogłębia się i może doprowadzić do zmian w siatkówce, odwarstwienia siatkówki, a nawet do jaskry. Warto przy tym wiedzieć, że 2 godziny pracy przy komputerze na dobę zwiększają ryzyko krótkowzroczności dwukrotnie. Czynnikiem protekcyjnym jest zaś czas spędzany na zajęciach rekreacyjno-sportowych.
Nadwzroczność (nazywana popularnie dalekowzrocznością) jest drugą obok krótkowzroczności najczęściej spotykaną wadą refrakcyjną oka. Bez korekcji człowiek odczuwa stałe napięcie akomodacji, bóle głowy, szybko męczy się przy czytaniu i ma inne dolegliwości.
Astygmatyzm, czyli niezborność rogówkowa, jest wadą polegającą na zniekształceniu widzenia wskutek niesymetryczności rogówki oka. Występuje wtedy, gdy oko ma większą szerokość niż wysokość. W takiej sytuacji i rogówka, i soczewka, zamiast akumulować światło w okrągłym obszarze siatkówki, tworzy rozmyty obraz.
Zez jest dość częstą przypadłością, szczególnie wśród dzieci. To wada wzroku polegająca na osłabieniu mięśni ocznych. W efekcie dochodzi do zmiany kąta patrzenia jednego oka względem drugiego. Zez może być zbieżny, rozbieżny, ku górze, ku dołowi albo skośny. Ta wada ma znaczenie nie tylko estetyczne. Odchylenie osi jednego oka może doprowadzać do poważnych zaburzeń czynnościowych. Dlatego warto jak najszybciej podjąć leczenie. 15% zezujących dzieci kwalifikuje się do operacji. Powinna się ona odbyć jednak nie później niż w 10. r.ż. dziecka.
Korygowanie i leczenie wad wzroku
Podstawową jest dobór szkieł okularowych lub szkieł kontaktowych.
Korekcja okularowa zależy od wielkości wady wzroku. Wada między +1 a +2,5 zwykle nie wymaga stałej korekcji, szczególnie u młodego człowieka, bo w tym wieku oko posiada dużą zdolność przystosowania się do widzenia ostrego z różnych odległości. Powyżej +2,5 warto jednak zastosować okulary.
Jeśli chodzi o krótkowzroczność, potrzeba korekcji jest sprawą indywidualną. To pacjent określa, jak ocenia własną ostrość widzenia.
- U dzieci z małą krótkowzrocznością stosujemy korekcję po to, by lepiej im się odrabiało lekcje, czytało i pracowało przy komputerze. U osób dorosłych, po 40.-45. r.ż., korekcja plusowa jest niezbędna, choćby do czytania - mówi dr Lucyna Paskalska, okulista.
Astygmatyzm, nawet niewielki, należy korygować już od najmłodszych lat. Zapobiega to utrwaleniu się nieprawidłowego widzenia związanego z tą wadą. Szkła astygmatyczne, przepisywane po raz pierwszy, nie wyrównują wady wzroku od razu. Trzeba pacjentowi dać czas na przystosowanie się do korekcji.
Istnieje także coś takiego jak różnowzroczność - każde oko widzi inaczej. Korekcja zalecana jest w sytuacji, gdy różnica pomiędzy oczami jest nie większa niż 3 dioptrie. Przy większej trzeba zastosować szkła różniące się grubością i co za tym idzie - ciężarem. To może być nie do zaakceptowania dla pacjenta, dlatego wysoką różnowzroczność lepiej leczyć soczewkami kontaktowymi. To wygoda i bezpieczeństwo, szczególnie u ludzi aktywnych oraz szersze pole widzenia bez zniekształceń obwodowych.
Statystyki
- Oczy są jednym z najważniejszych narządów człowieka. Ponad 80% bodźców jest przekazywanych do mózgu za pośrednictwem oczu.
- Korekcji wzroku wymaga ponad 41% czternastolatków i 49% dziewiętnastolatków. Co trzeci licealista jest krótkowidzem, a wadzie tej często towarzyszy astygmatyzm.
- Ponad 10 mln Polaków używa okularów
Ortokorekcja to inna nieinwazyjna metoda, mogąca poprawiać komfort widzenia. Skuteczna jest jednak tylko u krótkowidzów z małą wadą wzroku (od -1, 0 do -4,5 dioptrii) i pacjentów z niewielkim astygmatyzmem. Polega na modelowaniu kształtu rogówki oka za pomocą najnowszej generacji soczewek ortokeratologicznych - OrtoK. Cały proces odbywa się podczas snu, dzięki czemu w ciągu dnia pacjent widzi dobrze bez użycia tradycyjnych soczewek kontaktowych czy okularów.
Na początku stosowania "nocnych soczewek" korekcja utrzymuje się przez kilkanaście godzin. Po kilku miesiącach nawet do 40 godzin, co pozwala zakładać soczewki co drugą noc.
Co ważne - proces jest odwracalny. Po zaprzestaniu stosowania ortosoczewek rogówka wraca do pierwotnego kształtu i można zacząć nosić szkła kontaktowe lub okulary.
Korekcja laserowa jest alternatywą dla okularów. Laser zmienia, czyli modeluje krzywiznę rogówki (przedniej powierzchni oka). W przypadku krótkowzroczności spłaszcza rogówkę, przy nadwzroczności ją uwypukla. Teraz promienie świetlne wpadające do oka skupiane są w sposób prawidłowy na siatkówce, w efekcie następuje poprawa widzenia.
Metod laserowej korekcji wzroku jest kilka: Lasik, Femtolasik, EPI-Lasik, SBK-Lasik oraz ich odmiana - Lasek/PRK, stosowany wtedy, gdy z powodu zbyt głęboko osadzonego oczodołu lub zbyt cienkiej rogówki nie można zastosować metody Lasik.
Głównymi zaletami laserowej korekty wad wzroku są: możliwość rezygnacji z okularów i soczewek, bezbolesność oraz szybkość zabiegu, krótki okres rekonwalescencji. Metoda ta jest jednak dość droga i ma ograniczenia wiekowe - pacjenci powinni mieć nie mniej niż 20 i nie więcej niż 55 lat. Poza tym posiada również inne wady.
