Plamy wątrobowe - inaczej starcze lub słoneczne, w żargonie medycznym zwane plamami soczewicowatymi - to nic innego, jak kłopotliwe, płaskie zmiany skórne o brązowym bądź czarnym zabarwieniu. Spowodowane są one nadmierną ilością komórek wytwarzających pigment w skórze.
Uważa się, że ich powstawanie to wynik długotrwałego narażania skóry na działanie światła słonecznego i innych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. lamp brązujących w solarium), ale i sam proces starzenia organizmu może prowadzić do tego rodzaju hiperpigmentacji.
Mimo że same w sobie nie są groźne, plamy starcze często przypominają z wyglądu zmiany nowotworowe, dlatego też wszelkie podejrzane wykwity na skórze należy pokazać lekarzowi.
Prawdziwe plamy starcze nie wymagają leczenia, ale istnieje szereg sposobów na pozbycie się ich ze względów estetycznych.
Skin Deep from Ayşenur Sarıer on Vimeo.
Na plamy wątrobowe - kremy rozjaśniające skórę
Wszystkie dostępne na rynku żele i kremy do usuwania plam starczych zawierają hydrochinon, retinoidy oraz kwas azelainowy. Aby uzyskać pożądany efekt powinno się stosować je przez długi czas, co powoduje niestety wiele efektów ubocznych, w tym łagodne stany zapalne i złuszczenie naskórka, a nieraz nawet trwałe odbarwienie skóry.
Hydrochinon (rodzaj fenolu) to składnik, na który trzeba najbardziej uważać. Oprócz tego, że wywołuje ochronozę - trwałe zmarszczenie skóry o kolorze przypominającym sadzę - prawdopodobnie przyczynia się też do rozwoju raka.
Terapia laserowa na plamy wątrobowe
Do usuwania plam starczych używa się laserów specjalnie przeznaczonych do leczenia zmian w pigmentacji. Działają one poprzez termiczne uszkadzanie naskórka (zewnętrznej warstwy skóry) co pozwala na usunięcie przebarwionych miejsc. Lasery neodymowo-yagowe wydają się być tu najskuteczniejsze, dają bowiem najlepsze rezultaty przy najmniejszej ilości działań niepożądanych.
A jednak, efekty uboczne terapii laserowej bynajmniej nie są nikłe; wśród nich wyliczyć można atrofię skóry (staje się coraz cieńsza, aż do zapadnięcia się jej powierzchni), blizny o czerwonym zabarwieniu, zgrubienia oraz, choć trudno w to uwierzyć, hiperpigmentację.
Krioterapia - usuwanie przebarwień skórnych
Jako że komórki wytwarzające pigment (melanocyty) są wrażliwe na zimno, krioterapia, stosująca ciekły azot do zamrażania i niszczenia zmian skórnych, jest w stanie redukować plamy starcze. Trzeba zdawać sobie jednak sprawę, że przy tej metodzie terapii można spodziewać się bólu, stanów zapalnych i trwałego rozjaśnienia skóry.
Peeling chemiczny na plamy wątrobowe
Peelingi powierzchniowe i średniogłębokie wykorzystują kwas trichlorooctowy (TCA), glikolowy bądź salicylowy do skutecznego rozjaśnienia plam starczych poprzez złuszczanie naskórka i ewentualnie również górnej warstwy skóry, tzw. warstwy siateczkowatej, co pozwala nowej, młodziej wyglądającej skórze zająć jej miejsce.
I chociaż rezultaty mogą być spektakularne, zwłaszcza przy terapii łączącej peelingi i kremy rozjaśniające, należy liczyć się z ryzykiem występowania infekcji, blizn, powiększenia porów oraz teleangiektazji (poszerzenie drobnych naczyń krwionośnych, tzw. "pajączków".
Terapia światłem - skuteczność w usuwaniu plam wątrobowych
Choć nieco mniej skuteczne od terapii laserowej, leczenie urządzeniem emitującym wiązkę intensywnego pulsującego światła (ang. Intense Pulse Light - IPL) może być o wiele bezpieczniejszą metodą walki ze zmianami skórnymi.
23 pacjentów z plamami starczymi uzyskało podczas badań dobre lub doskonałe rezultaty po zaledwie czterech sesjach, i to bez żadnych poważniejszych efektów ubocznych.
Medycyna chińska - skuteczność w usuwaniu przebarwień skóry
W kontrolowanym eksperymencie klinicznym przeprowadzonym na 61 pacjentach z ostudami (zmianami skórnymi podobnymi do plam starczych) stosowanie ziół chińskich i akupunktury w połączeniu z witaminami C i E oraz aplikowanym miejscowo rozjaśniającym proszkiem quban dało o wiele lepsze efekty, niż stosowanie samych witamin i proszku – przyniosło bowiem poprawę u 100% pacjentów. Wykwalifikowany praktyk medycyny chińskiej z pewnością pomoże w dobraniu odpowiedniej terapii w indywidualnych przypadkach.
Glukozamina - czy może pomagać na plamy wątrobowe?
Znana głównie jako lek na zwyrodnienie stawów, glukozamina może być nową nadzieją na pozbywanie się plam starczych i innych form hiperpigmentacji. Stosowany w badaniach krem zawierający n-acetyloglukozaminę (NAG) w stężeniu 2% zredukował hiperpigmentację w obrębie twarzy po ośmiu tygodniach. Efekty były nawet lepsze gdy NAG użyte zostało wraz z niacyną (witaminą B3) o stężeniu 4%.
Produkty linii Definity znanej marki kosmetyków upiększających Olay są jednymi z dostępnych na rynku preparatów wykorzystujących obie te substancje.
Wyciągi roślinne
Rozejrzyj się za kremami, w których składzie znajdują się: arbutyna, aloezyna, kwas gentyzynowy, flawonoidy (zwłaszcza hesperydyna), wyciągi z lukrecji, proantocyjanidyny (bogaty jest w nie ekstrakt z nasion winogron) oraz polifenole.
Witamina E - rozjaśnienie plam wątrobowych
Doustne preparaty witaminy E mogą rozjaśniać plamy starcze na twarzy i dodatkowo zapobiegać powstawaniu nowych poprzez ochronę skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania UV.
Najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie witaminy E w połączeniu z innymi przeciwutleniaczami chroniącymi skórę, takimi jak witamina C, selen czy beta-karoten.
Bibliografia
- J Drugs Dermatol, 2004; 3: 668–73
- J Cosmet Dermatol, 2005; 4: 55–9
- Dermatol Nurs, 2004; 16: 401–6, 413–6
- Arch Dermatol, 2000; 136: 841–6
- Ann Plast Surg, 2007; 59: 479–83
- J Cutan Med Surg, 2008; 12: 107–13
- Chin J Integr Med, 2007; 13: 219–23
- J Cosmet Dermatol, 2007; 6: 20–6
- J Investig Dermatol Symp Proc, 2008; 13: 20–4; Phytother Res, 2004; 18: 895–9
- Pigment Cell Res, 2000; 13 Suppl 8: 170–4; Drug Metab Rev, 2000; 32: 413–20
- Skin Pharmacol Appl Skin Physiol, 2002; 15: 307–15
- MMW Fortschr Med, 2006; 148: 37, 39–40
- Cochrane Database Syst Rev, 2004; 1: CD000964
- Acta Chir Orthop Traumatol Cech, 2007; 74: 105–10
- Focus Altern Complement Ther, 2001; 6: 83; doi: 10.1111/j.2042-7166.2001. tb02820.x
- J Pharm Pharmacol, 1996; 48: 768–70
- J Manipulative Physiol Ther, 1991; 14: 527–9