Co to jest toczeń i jak się objawia?
Jedne z najczęstszych objawów toczenia rumieniowatego układowego (systemic lupus eythematosus, SLE) to zmęczenie, ból i sztywność stawów, wysypki skórne, gorączka, bóle głowy i suchość oczu, chociaż nie ma 2 takich samych przypadków. Niektórzy ludzie będą doświadczać objawów stale, podczas gdy inni miewają zaostrzenia, w których objawy nasilają się na jakiś czas, a następnie znikają lub ustępują.
Zwykle stosuje się leki przeciwzapalne, takie jak sterydy lub NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) oraz środki hamujące układ odpornościowy, ale ok. 50% pacjentów mimo ich stosowania jest niezadowolona ze swojego zdrowia i jakości życia1, nie wspominając o długiej liście skutków ubocznych wiążących się z przyjmowaniem tych medykamentów. Istnieją też pewne naturalne metody leczenia oraz pomocne zmiany stylu życia oparte o dotychczasową naukę. Poza tym warto skontaktować się z lekarzem medycyny funkcjonalnej, który zajmie się bazowymi przyczynami choroby, zamiast skupiać się tylko i wyłącznie na leczeniu objawów.
Toczeń i dieta - co jeść, a co unikać?
Według pewnego nowo przeprowadzonego badania dieta śródziemnomorska może sprawdzać się w łagodzeniu przebiegu tocznia. Pacjenci z SLE, którzy najbardziej przestrzegali tego programu żywieniowego bogatego w owoce, warzywa, ryby, orzechy i oliwę z oliwek, mieli mniejsze ryzyko uaktywnienia się choroby oraz mniej czynników ryzyka schorzeń serca. Naukowcy odkryli, że zrezygnowanie z czerwonego mięsa i produktów mięsnych, a także cukru i słodkich wypieków również wiązało się z korzystnym działaniem3.
Inne badania sugerują, że diety eliminujące alergie pokarmowe mogą złagodzić objawy tocznia4, dlatego warto współpracować z doświadczonym lekarzem, który postara się wykryć wszelkie alergie i opracuje odpowiedni plan spersonalizowanej diety.
Jednym z reżimów żywieniowych preferowanych przez wielu praktyków medycyny funkcjonalnej jest dieta paleo, która działa przeciwzapalne i ma niską zawartość powszechnych alergenów oraz przetworzonej żywności.
W rzeczy samej dr Terry Wahls opracowała integracyjne podejście do leczenia chorób autoimmunologicznych na podstawie zasad diety paleolitycznej, o czym można poczytać na stronie www.terrywahls.com i w jej książce „Fenomenalna kuracja dr Wahls” (wyd. Vivante, 2015).
Zadbaj o jelita
Ostatnie dowody sugerują, że zaburzony mikrobiom jelitowy może odgrywać rolę w toczniu i innych chorobach autoimmunologicznych5, więc wszystko, co pomaga przywrócić mu równowagę, może przynieść poprawę.
Właściwa dieta to dobry początek, a kolejny sposób to suplementacja probiotykami; zwłaszcza szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium wydają się pomocne w chorobach zapalnych i autoimmunologicznych6.
Badań klinicznych na pacjentach z SLE poczyniono niewiele, natomiast pewien eksperyment na myszach z toczniem i uszkodzeniem nerek wykazał, że podanie im 5 szczepów Lactobacillus poprawiło czynność nerek i wydłużyło przeżycie7.
Utrzymuj prawidłową masę ciała
Nawet 35% pacjentów z toczniem ma nadwagę, a 39% jest otyłych. Otyłość została również zidentyfikowana jako niezależny czynnik ryzyka, jeśli chodzi o pogorszenie zdolności funkcjonowania oraz zmęczenia i stanu zapalnego u pacjentów z toczniem8. Jeśli chcemy schudnąć, warto rozważyć współpracę z doświadczonym lekarzem, który udzieli indywidualnego wsparcia.
Sięgnij po suplementy
Aby uzyskać najlepsze wyniki, skonsultuj się z lekarzem, który zaleci suplementy i dawki w zależności od indywidualnych potrzeb.
- Olej rybny Wiele badań dowodzi, że suplementacja omega-3 z oleju rybnego, zwłaszcza kwasu eikozapentaenowego (EPA), może złagodzić objawy u pacjentów z toczniem10.
Sugerowana dawka: wybierz produkt o wysokiej zawartości EPA, (szukaj takich, które dostarczają ok. 2 g EPA) i postępuj zgodnie z instrukcjami na etykiecie. Pycnogenol W pewnym niewielkim badaniu wstępnym na pacjentach z SLE osoby, którym podano zarejestrowany pod tą nazwą handlową ekstrakt z kory francuskiej sosny nadmorskiej, odnotowały znaczny spadek aktywności choroby w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo11. Sugerowana dawka: 60-120 mg dziennie. - Witamina D Niski poziom tego związku wiąże się z toczniem12, a badania sugerują, że suplementy tej witaminy mogą zwalczać zmęczenie u chorych i prawdopodobnie również minimalizować ataki choroby13. Sugerowana dawka: najpierw należy sprawdzić swój poziom, aby ustalić najlepszą dawkę indywidualną.
- Witamina C Im wyższe spożycie kwasu askorbinowego, tym mniejsze ryzyko aktywnego tocznia, jak wykazało pewne badanie14. Sugerowana dawka: 1-5 g dziennie lub w zakresie tolerancji jelitowej.
Zrób sobie detoks
Zanieczyszczenia środowiska, np. przez pestycydy i metale ciężkie, które mogą łatwo dostać się do organizmu, powiązano z toczniem9. Warto możliwie jak najbardziej ograniczyć kontakt ze szkodliwymi chemikaliami, na przykład poprzez jedzenie produktów ekologicznych i kupowanie naturalnych środków do domu. Warto również spróbować pomóc swojemu organizmowi pozbyć się toksycznych chemikaliów już w nim obecnych, stosując metody odtruwania, takie jak picie świeżo wyciskanego soku, pocenie się i przyjmowanie dużych dawek witaminy C.
Jakie zioła pomagają na toczeń?
Jak mówi zielarz Meilyr James, właściciel kliniki Herbal Clinic w Swansea w Walii (www.herbalclinic-swansea. co.uk), istnieją 3 główne kategorie ziół, które mogą być pomocne dla pacjentów z SLE:
- zioła poprawiające pracę jelit, a więc promujące zdrowy mikrobiom jelitowy,
- zioła pomagające na stres, który wywołuje zaostrzenie choroby
- zioła przeciwzapalne, ponieważ zapalenie jest kluczową cechą w przypadku tocznia.
Ziołowa mieszanka na czynność jelit:
Połącz następujące nalewki:
50 ml Frangula alnus (szakłak kruszyna) 1:4
100 ml korzenia Althaea officinalis (prawoślaz lekarski) 1:5
Bierz 3-5 ml 3 razy dziennie po posiłkach na niewielkiej ilości wody. Dostosuj dawkę do swojej masy ciała/budowy. Należy dążyć do zauważalnie większej liczby wypróżnień, tj. co najmniej 1-3 łatwych wypróżnień każdego dnia
Ziołowa mieszanka na stres:
Withania somnifera (ashwagandha) może łagodzić reakcję na stres i działa jako immunomodulator. Bierz 5 g sproszkowanego korzenia rano i wieczorem na odrobinie ciepłego mleka roślinnego.
Ziołowa mieszanka na stan zapalny:
Kurkuma jest skutecznym ziołem przeciwzapalnym i przeciwutleniającym, pomaga w naprawie i zapobieganiu uszkodzeniom spowodowanym procesami zapalnymi. Wybierz wysokiej jakości kurkumę w proszku, wedle możliwości organiczną. Wymieszaj jedną łyżeczkę kurkumy z równą ilością oliwy z oliwek lub roztopionego oleju kokosowego, aby uzyskać pastę. Rozcieńcz niewielką ilością ciepłej wody (lub mleka migdałowego i miodu) i pij 2 razy dziennie.
Dla wygody możesz zrobić pastę w większej partii; można przechowywać ją w lodówce przez tydzień. Możesz również połączyć ashwagandhę i kurkumę i spożywać je naraz.
Medytuj
Stres może zaostrzać objawy SLE, a nawet odgrywać rolę w jego pojawieniu się15. Techniki redukcji stresu, takie jak medytacja, mogą stanowić zatem przydatną terapię. W jednym badaniu z udziałem pacjentów z zapaleniem nerek spowodowanym toczniem medytacja znacznie poprawiła jakość ich życia16.
Uważaj na szczepionki
Coraz więcej dowodów sugeruje, że szczepienia mogą zwiększać ryzyko chorób autoimmunologicznych, w tym tocznia17.
- Complement Ther Med, 2018; 41: 111–7
- Clin Rev Allergy Immunol, 2018; 55: 352–67
- Rheumatology, 2021; 60: 160–9
- J Ren Nutr, 2000; 10: 170–83
- Curr Opin Rheumatol, 2017; 29: 374–7; Curr Rheumatol Rep, 2021; 23: 27
- J Cell Physiol 2017; 232: 1994–2007
- Microbiome, 2017; 5: 73
- Front Immunol, 2020; 11: 1477
- Curr Opin Rheumatol, 2016; 28: 497–505
- J Rheumatol, 2004; 31: 1551–6; Ann Rheum Dis, 2008; 67: 841–8; Ann Rheum Dis, 1991; 50: 463–6
- Phytother Res, 2001; 15: 698–704
- Curr Opin Rheumatol, 2008; 20: 532–7
- Arthritis Care Res (Hoboken), 2016; 68: 91–8; Am J Med Sci, 2019; 358: 104–14
- J Rheumatol, 2003; 30: 747–54
- Rheumatol Int, 2013; 33: 1367–70
- J Med Assoc Thai, 2014; 97 Suppl 3: S101–7
- Autoimmun Rev, 2017; 16: 756–65