Nasze magazyny
Stosowana od tysięcy lat w ajurwedzie witania ospała to nie tylko skuteczny lek na nadmierny stres czy problemy z potencją. Specjaliści sugerują, że ma ona wielki potencjał w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, w tym chorób Alzheimera i Parkinsona.
Ashwagandha – wygląd
Witania ospała (Withania somnifera), znana też pod nazwą ashwagandha, to zioło szeroko stosowane w medycynie ajurwedyjskiej. Ma niepozorne czerwone owoce przypominające nieco z wyglądu małe pomidory. Mimo że cała roślina wykazuje prozdrowotne właściwości, jedynie korzeń wykorzystuje się jako surowiec do produkcji suplementów. W swojej ojczyźnie ashwagandha sprzedawana jest w postaci proszku, który można wymieszać z wodą, ghee (masłem klarowanym) lub miodem.
Na co działa ashwagandha?
- Poprawia pracę układu nerwowego,
- wspomaga pamięć,
- wpływa pozytywnie na samopoczucie
- wspomaga pracę układu rozrodczego,
- jest silnym adaptogenem (ziołem bogatym w roślinne substancje zachowujące się jak ludzkie hormony),
- wzmacnia odpowiedź organizmu na stres,
- korzystnie wpływa na pracę układu odpornościowego,
- działa antyoksydacyjnie.
Ashwagandha ma ponadto chronić przed otępieniem starczym i reumatoidalnym zapaleniem stawów, leczyć zaparcie oraz bezsenność, a także działać moczopędnie. Korzeń witanii jest też postrzegany jako afrodyzjak1.
Ashwagandha – kiedy pomaga?
Pośród licznych substancji czynnych w korzeniu ashwagandhy znajdują się alkaloidy i saponiny. Niektóre z jej składników wykazały w badaniach naukowych znaczące działanie przeciwstresowe1. Wystarczy stosować suplementy z ashwagandhą przez kilka tygodni, by zauważyć poprawę w nauce i samopoczuciu2.
W badaniach na zwierzętach laboratoryjnych udowodniono, że ashwagandha zmniejsza zmęczenie po wysiłku fizycznym, zapobiega wrzodom żołądka powiązanym ze stresem oraz chroni przed zatruciem wątroby tetrachlorometanem (rozpuszczalnik) i śmiercią z powodu tego zatrucia. Badanie z udziałem szczurów wykazało, że gryzonie, którym podano witanię, mogły dłużej pływać, tj. lepiej reagowały na stres związany z niekorzystnym środowiskiem oraz były zdolne do dłuższego wysiłku fizycznego. W porównaniu z grupą kontrolną ich czas pływania był niemal dwukrotnie dłuższy1.
Natomiast pacjenci cierpiący z powodu przewlekłego stresu, którzy przez 60 dni przyjmowali 300 mg ashwagandhy 2 razy dziennie, mieli niższy poziom kortyzolu niż grupa kontrolna3.
Inny eksperyment przyniósł obiecujące wyniki w kwestii terapii nowotworów. Korzeń ashwagandhy wykazał 49-procentową skuteczność w zapobieganiu formowania się kolonii komórek raka jajnika występującego u pewnego gatunku gryzoni. Specjaliści mają więc nadzieję, że ashwagandha znajdzie zastosowanie w terapii wspomagającej leczenie onkologiczne.
Ponieważ udowodniono skuteczność ashwagandhy w spowolnieniu lub nawet zatrzymaniu atrofii neuronów oraz utraty synaps, eksperci zgadzają się, że może ona być pomocna w leczeniu takich chorób neurodenegeracyjnych jak alzheimer, parkinson czy choroba Huntingtona. Terapię ashwagandhą prawdopodobnie da się z powodzeniem wdrożyć w każdym stadium choroby, a nawet przed wystąpieniem wyraźnych objawów.
Niewykluczone, że ze względu na swoje właściwości uspokajające ashwagandha znajdzie zastosowanie jako stabilizator nastroju w terapii stanów lękowych i depresji. Badania na szczurach w tym kierunku dały obiecujące wyniki, sugerując w przyszłości badania kliniczne.
Ponadto udowodniono, że wyodrębniona z witanii ospałej substancja zwana witaferyną wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwrakowe, immunomodulacyjne i przeciwzapalne – łagodzi odpowiedź bólową układu nerwowego i może być stosowana w terapii zapalenia stawów1.
Ashwagandha – jak stosować, przeciwwskazania
Dzienna dawka proszku z korzenia ashwagandhy waha się pomiędzy 120 mg a 2 g i powinna być uzgodniona indywidualnie w każdym przypadku4. Zależnie od preparatu, kapsułki z ashwagandhą można przyjmować jeden lub dwa razy dziennie. Wszystkie dostępne w Polsce suplementy z witanią ospałą powinny mieć informację co do ilości zawartych w nich witanolidów (substancje wyodrębnione z ashwagandhy) w odniesieniu do zalecanej dziennej dawki danego suplementu. Maksymalna zawartość witanolidów nie powinna przekraczać 10 mg.5
Możliwe działania niepożądane związane z przyjmowaniem witanii obejmują:
- nieżyt nosa,
- zaparcia,
- kaszel i objawy przeziębienia,
- rozbicie,
- zmniejszony apetyt3,
- nudności i wymioty,
- uszkodzenie wątroby.
Pacjenci neurologiczni nie powinni stosować witanii ze względu na możliwe interakcje z lekami5. Ashwagandha wykazuje właściwości poronne – nie jest przeznaczona dla ciężarnych. Również kobiety karmiące piersią nie powinny stosować suplementów z witanią bez konsultacji z lekarzem. Przyjmowana w małych i średnich dawkach ashwagandha wspomaga organizm, jednak duże dawki tego suplementu są toksyczne4. Nie należy stosować preparatów z witanią dłużej niż 3 miesiące5.
Ashwagandha – ciekawostki
- inne nazwy ashwagandhy to zimowa wiśnia i indyjski żeń-szeń,
- polska nazwa rośliny jest tłumaczeniem jej nazwy łacińskiej (somnifera – przynosząca sen) i odnosi się do jej działania nasennego,
- korzeń witanii pachnie podobnie do konia (ashwa) i ma obdarzać tego, kto go zje siłą oraz wytrwałością konia1,6,
- ashwagandha należy do rodziny psiankowatych, a więc tej samej co ziemniak, pomidor, papryka, bakłażan, jagody goji oraz lulek,
- wyciąg z korzenia witanii może łagodzić objawy astmy, liście działają przeciwzapalnie, natomiast owoce i nasiona to naturalne diuretyki,
- wyciąg z ashwagandhy w połączeniu z olejem migdałowym stosuje się jako tonik odmładzający2,
- jagody (owoce) witanii stosuje się niekiedy w produkcji sera zamiast podpuszczki7,
- niewielkie badanie pilotażowe wskazało ashwagandhę jako możliwy lek w terapii zaburzeń kobiecego libido8.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3252722/
- https://www.panacea.pl/articles.php?id=5908
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3573577/
- https://www.drugs.com/npp/ashwagandha.html
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/276890,ashwaganda-dzialanie-dawkowanie-i-skutki-uboczne
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0965229920319099
- https://www.researchgate.net/publication/303343480_Studies_of_Ashwagandha_Withania_somnifera_Dunal
- https://www.hindawi.com/journals/bmri/2015/284154/
