Czym jest kaszak?
Kaszak (atheroma, steatoma) zaliczany jest do łagodnych, torbielowatych chorób skórnych. Jest cystą naskórkową o charakterze łojowym lub zastoinowym. Umiejscawia się zwykle na twarzy (szczególnie w okolicach powiek i oczu), skórze głowy, karku oraz w obrębie warg sromowych u kobiet i na mosznie u mężczyzn. Lokalizuje się wokół mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Kaszak nie jest związany z podłożem. Może być zarówno miękki, jak i twardy w dotyku.
Kaszaki rozwijają się najczęściej u młodzieży w okresie dojrzewania oraz u osób między a 40. rokiem życia. Ich pojawieniu najczęściej towarzyszy dyskomfort estetyczny i zaczerwienienie. Kaszaki nie bolą - chyba że wda się infekcja. Zainfekowany kaszak może powodować stany zapalne otaczających go tkanek.
Przyczyny powstawania kaszaków
Kaszaki powstają w wyniku zaburzenia gospodarki hormonalnej w organizmie, a także w momencie powstania nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołów łojowych, kiedy komórki płaskonabłonkowe, zamiast się prawidłowo złuszczać, wnikają w skórę. We wnętrzu torbieli zaczynają gromadzić się fragmenty mieszków włosowych, komórki naskórka oraz łój.
Do najczęstszych przyczyn powstawania kaszaków można zaliczyć:
♦ nadmierną ekspozycję skóry na słońce,
♦ zbyt długie stosowanie kosmetyków na bazie olejów i sylikonów,
♦ uszkodzenie mieszka włosowego,
♦ nieprawidłową pracę lub pęknięcie gruczołu łojowego na skutek zmian trądzikowych,
♦ stany zapalne skóry, wady rozwojowe,
♦ syndrom Gardnera,
♦ zespół znamion podstawowych,
♦ brak odpowiedniej higieny osobistej, zakażenie wirusem HPV.
Diagnozowanie kaszaków
Kaszak potrafi osiągnąć nawet kilka centymetrów. Jego barwa może być cielista, żółtawa lub biała. W centralnej części znajduje się ciemny punkt, wskazujący na zaczopowany przewód mieszka włosowego. Kaszaki mogą być mylone z tłuszczakami, ropniami a także nerwowłókniakami.
Kaszaki diagnozuje się na podstawie badania fizykalnego. Dokonuje go dermatolog lub chirurg. Czasami zostaje również zlecona dalsza diagnostyka zmiany, taka jak biopsja lub RTG.
Usuwanie kaszaków
Kaszaków nie nie powinno się wyciskać ani samodzielnie usuwać. Zawsze należy zwrócić nie do lekarza dermatologa. Nieprawidłowe usuwanie kasków może skutkować pojawieniem się nieestetycznych blizn i narośli, a także prowadzić do wtórnego nadkażenia, a co za tym idzie, do zezłośliwienia rany.
Kaszaki można leczyć w domu lub poddać je zabiegowi chirurgicznemu (szczególnie kaszaki dużych rozmiarów, przeszkadzające w codziennym życiu). Niektóre z nich cofają się samoistnie przez zastosowanie domowej pielęgnacji w postaci peelingów. Niektóre jednak trzeba wyciąć lub leczyć sterydami albo antybiotykami. Aby pozbyć się kaszaków z bardzo wrażliwych miejsc, stosuje się zabiegi laserowe i krioterapię.
Rodzaj terapii zawsze dobiera dermatolog.
Jak chronić się przed kaszakami?
Jak w przypadku każdej dermatozy, należy dbać o higienę osobistą. Wskazane jest włączenie do rutyny pielęgnacyjnej peelingów mechanicznych lub enzymatycznych, w zależności od stanu skóry. Złuszczanie martwego naskórka jest jednym z działań prewencyjnych jeżeli chodzi o pojawianie się kaszaków.
- Zatrzymać czas. Sekrety medycyny estetycznej - Krzysztof Gojdź, Edipresse Polska, 2015
- Na własnej skórze. Mała książka o wielkim narządzie - Paulina Łopatniuk, Wydawnictwo Poznańskie, 2020
- Wszystko, co chciałbyś wiedzieć o medycynie, ale boisz się zapytać. Bohaterowie, dziedzictwo i błędy medycyny - Robert B.Taylor, Med-Media, 2011
- dermatolog.pl
- dworska.pl