Jak boli trzustka i jak odróżnić ból trzustki od bólu żołądka?

Jak boli trzustka?

Trzustka to niewielki organ umiejscowiony za żołądkiem. Pełni funkcje zewnątrz- i wewnątrzwydzielnicze, tj. wytwarza enzymy ułatwiające trawienie pokarmu oraz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu hormony. Zdarza się, że z powodu choroby lub złych nawyków dochodzi do uszkodzenia trzustki. Towarzyszy mu ból odczuwany pośrodku brzucha lub po jego lewej stronie, który może promieniować aż na plecy.

Zgodnie z opisami przedstawionymi przez pacjentów ból trzustki przypomina pieczenie lub nagłe uderzenie, które pojawia się i ustępuje – dolegliwości mogą trwać od kilku godzin do kilku dni (w przewlekłym zapaleniu trzustki ma zwyczaj nawracania). Pomiędzy epizodami ostrego bólu może pojawić się ból tępy umiejscowiony w okolicach brzucha. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów ze zdiagnozowanym przewlekłym zapaleniem trzustki, którzy kontynuują spożywanie alkoholu. U niektórych osób odstawienie go oraz zaprzestanie palenia papierosów zmniejsza nasilenie bólu trzustki¹.

Dlaczego trzustka boli?

Ból trzustki jest oznaką choroby tego organu.

Istnieje kilka schorzeń, które mogą odpowiadać za ból trzustki:

• ostre zapalenie trzustki objawia się bólem, złym samopoczuciem, biegunką i temperaturą ciała powyżej 38 st. C²,
• przewlekłe zapalenie trzustki – inne objawy choroby to utrata wagi i apetytu, żółte zabarwienie oczu i skóry, nudności i wymioty, a także symptomy zwykle łączone z cukrzycą: wzmożone pragnienie, częstomocz i przewlekłe zmęczenie¹,
• dziedziczne zapalenie trzustki wywołane jest zaburzeniami w pracy enzymów, które sprawiają, że organ trawi sam siebie; objawy obejmują ból brzucha, gorączkę, nudności lub wymioty, później zwłóknienie trzustki, utratę wagi i niedobory witamin oraz białka³,
• rak trzustki objawia się bólem brzucha, żółtaczką, ciemniejszym zabarwieniem moczu i jaśniejszym kału, swędzeniem skóry, utratą apetytu lub wagi, przemęczeniem, gorączką lub dreszczami, a także biegunką lub zaparciami i uczuciem przelewania w brzuchu⁴.

Jak uśmierzyć ból trzustki

Przede wszystkim porozmawiaj z lekarzem o tym, co jest najlepsze dla twojej trzustki. Może on przepisać ci enzymy lub sterydy wspomagające pracę tego organu, a także odpowiednie środki przeciwbólowe. Jeżeli cierpisz z powodu przewlekłego zapalenia trzustki, wprowadź poniższe zmiany, a zauważysz poprawę.

• Odstaw alkohol, nawet jeśli to nie on jest winien bólu trzustki. Etanol może nasilać objawy choroby i dodatkowo uszkadzać ten organ.
• Rzuć palenie papierosów. Udowodniono, że nikotyna ma negatywny wpływ na trzustkę i przyspiesza moment, kiedy ta stanie się niewydolna.
• Zmień nawyki żywieniowe, żeby odciążyć trzustkę. Ogranicz tłuszcze, postaw na białko. Nie bój się kalorii i pamiętaj o witaminach A, D, E i K.

W przypadku bardzo silnego bólu towarzyszącego zapaleniu trzustki konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna w postaci endoskopii (być może w ujściu kanału trzustki pojawiły się kamienie), częściowego wycięcia trzustki lub nawet całkowitego usunięcia organu. Jeżeli dojdzie do tego ostatniego, pamiętaj, by sumiennie przestrzegać zaleceń lekarza, tak by twój organizm jak najmniej odczuł brak trzustki⁵.