1 Wybierz dietę zwalczającą infekcję
Spożywanie poniższych produktów może zmniejszyć ryzyko złapania przeziębienia lub złagodzić objawy i długość jego trwania, jeżeli już zachorujemy.
Owoce i warzywa (mnóstwo)
W badaniu obejmującym ponad 1 000 kobiet w ciąży uczestniczki jedzące najwięcej owoców i warzyw - przeciętnie 8,5 porcji dziennie - były mniej narażone na przeziębienia niż te, które jadły ich najmniej (poniżej 2 porcji dziennie)1.
Kiwi
W badaniu osób w starszym wieku stwierdzono, że zjadanie 4 owoców złotej odmiany dziennie przez miesiąc zmniejszało intensywność i czas trwania objawów infekcji2. Być może było tak dlatego, że kiwi obfituje w witaminę C (patrz niżej).
Produkty bogate w witaminę C
Kobiety przyjmujące dużo kwasu askorbinowego z żywności (ponad 200 mg dziennie) są mniej zagrożone przeziębieniami niż te, które spożywają jej mało (mniej niż 100 mg dziennie)3. Dobrymi źródłami witaminy C są m.in. kiwi, gujawa, słodka papryka, truskawki, pomarańcze, brokuły i jarmuż.
Buraki
W badaniu studentów zdających egzaminy końcowe stwierdzono, że ci, którzy wypijali codziennie sok z buraka, wykazywali łagodniejsze objawy przeziębienia i choroby. Największe korzyści odnosili uczestnicy z astmą4.
Probiotyki
Jogurt wzbogacany szczepami probiotyków najprawdopodobniej pomaga chronić się przed przeziębieniem5. Uważaj jednak na produkty z dodatkiem cukru lub słodzików. Inne pokarmy zawierające probiotyki, takie jak kefir i kimchi, również mogą być pomocne6.
Dieta śródziemnomorska
Dzieci, które przeszły na dietę śródziemnomorską, bogatą w owoce, warzywa, ryby, orzechy i oliwę z oliwek, po upływie roku rzadziej się przeziębiały i przyjmowały mniej leków w porównaniu do poprzedniego roku7.
2 Ruszaj się by zapobiegać przeziębieniom
Umiarkowane ćwiczenia aerobowe najwyraźniej pomagają zapobiegać przeziębieniom i zmniejszają ich ciężkość oraz czas trwania8. Staraj się poświęcać 30-45 min na aktywność o umiarkowanej intensywności, taką jak pływanie, bieg lub jazda na rowerze, co najmniej 3 razy w tygodniu.
3 Rozgrzewaj się by zapobiegać przeziębieniom
Jedno z badań sugeruje, że regularne korzystanie z sauny może obniżać ryzyko zachorowania. Grupa stosująca te zabiegi po 3 miesiącach wykazała o połowę mniej przypadków przeziębienia niż grupa kontrolna9. Jeżeli nie masz dostępu do tych pomieszczeń, na przykład na siłowni lub w spa, pomyśl o domowej, przenośnej saunie na podczerwień.
4 Wycisz stres by zapobiegać przeziębieniom
Wiele wskazuje na to, że obciążenie psychiczne podnosi ryzyko przeziębienia10, więc znajdź czas na relaks. Badania pokazują również, że stosowanie technik redukujących stres, takich jak medytacja i kierowana wizualizacja, może zmniejszyć natężenie i czas trwania infekcji, jeżeli już nas ono zaatakuje11.
5 Popraw sen by zapobiegać przeziębieniom
Jak stwierdzono w jednym z badań, osoby sypiające w nocy mniej niż 7 godzin są prawie 3-krotnie bardziej narażone na przeziębienie niż te, które śpią 8 lub więcej godzin. A ludzie o najwyższej "wydajności snu", czyli najdłuższym procentowo czasie, jaki rzeczywiście przesypia się pomiędzy położeniem się spać a obudzeniem się następnego ranka, są 5,5 razy mniej narażone na przeziębienie niż ci, których ta efektywność jest najniższa12.
6 Bądź towarzyski by zapobiegać przeziębieniom
Utrzymywanie licznych kontaktów, czy to z rodziną, przyjaciółmi, kolegami z pracy, czy też w grupach społecznych, może pomagać chronić się przed infekcją.
W badaniu ochotników narażonych na zetknięcie się z wirusami wywołującymi przeziębienie uczestnicy o najbardziej zróżnicowanych sieciach kontaktów społecznych byli mniej podatni na zachorowania, wytwarzali mniejszą ilość wydzielin i rozsiewali mniej cząstek wirusów13.
7 Przyjmuj suplementy by zapobiegać przeziębieniom
Witamina C
Regularna jej suplementacja jako środka zapobiegawczego może zmniejszyć ciężkość i czas trwania przeziębień14.
Sugerowana dawka: 1-2 g dziennie
Witamina D
Przegląd 25 badań, obejmujących około 11 tys. osób, wykazał, że jej przyjmowanie może chronić przed przeziębieniami, szczególnie u osób z jej niedoborem15.
Sugerowana dawka: 2 000-5 000 IU dziennie, ale najlepiej sprawdzić najpierw poziom witaminy w organizmie
Probiotyki
Suplementowanie dobrych bakterii może zmniejszyć liczbę przeziębień, na jakie zapadamy, oraz czas ich trwania16.
Sugerowana dawka: Wybierz wysokiej jakości preparat, zawierający kilka szczepów bakterii, i przyjmuj wg instrukcji na etykiecie
Beta-glukany
Ten prebiotyczny błonnik, występujący w drożdżach, wodorostach i grzybach, może pomagać w zmniejszeniu częstości występowania przeziębień, jak również w skróceniu czasu ich trwania i złagodzeniu intensywności objawów17.
Sugerowana dawka: 250-900 mg dziennie w postaci wyciągu z drożdży lub wodorostów
8 Jedz zioła by zapobiegać przeziębieniom
Czosnek (Allium sativum)
Jak donosi jedno z badań, przyjmowanie w miesiącach zimowych suplementu z czosnkiem, zawierającego allicynę, zmniejszyło liczbę przeziębień i dni zwolnień lekarskich18.
Sugerowana dawka: 180 mg allicyny
Zielona herbata (Camellia sinensis)
Włączenie do suplementacji kapsułek z zieloną herbatą może pomagać w zapobieganiu objawów przeziębienia i grypy, jak również zwiększać aktywność komórek odpornościowych19. Picie tego naparu ma również działanie ochronne20.
Sugerowana dawka: Wybierz wysokiej jakości suplement i przyjmuj zgodnie z zaleceniami na etykiecie lub pij codziennie bogatą w katechiny zieloną herbatę
Żeń-szeń amerykański (Panax quinquefolium)
Osoby, którym przez 4 miesiące podawano tę roślinę, wykazywały mniej przeziębień i objawów niż grupa otrzymująca placebo21.
Sugerowana dawka: 400 mg standaryzowanego ekstraktu
9 Leczenie przeziębienia
Oczywiście, niezbędne jest najpierw wykonanie testu, by wykluczyć covid-19, ale jeśli jednak zachorujesz na przeziębienie, oto kilka najlepszych naturalnych sposobów leczenia o udowodnionej skuteczności.
Tabletki do ssania z cynkiem
Jeżeli przyjmiemy je w ciągu 24 godzin od wystąpienia objawów, mogą skrócić czas trwania infekcji o ok. 2 dni22.
Sugerowana dawka: 75 mg dziennie tabletek z octanem cynku
Witamina C
W jednym z badań pojedyncza dawka 8 g witaminy C, podana w pierwszym dniu choroby, skracała czas jej trwania23.
Sugerowana dawka: 8 g dziennie, podzielone na porcje. Obniż dawkę, jeżeli wystąpiły objawy ze strony układu pokarmowego
Bodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata)
Skutecznie redukuje objawy przeziębienia24.
Sugerowana dawka: 200 mg dziennie standaryzowanego ekstraktu
Pelargonia afrykańska (Pelargonium sidoides)
Ta roślina lecznicza, znana również jako umckaloabo, może skracać przeziębienie i łagodzić jego objawy25.
Sugerowana dawka: 30 kropli alkoholowego ekstraktu z korzenia 3 razy dziennie
Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea)
Jej stosowanie ma wpływ na skracanie przebiegu infekcji i łagodzenie objawów26. Przyjmuj wyciągi przy pierwszych oznakach choroby.
Sugerowana dawka: 6-9 ml wyciśniętego soku lub 0,75-1,5 ml nalewki dziennie
Miód
Ten prosty lek jest bardziej skuteczny niż standardowe metody w łagodzeniu objawów przeziębienia, szczególnie kaszlu27.
Sugerowana dawka: Popijaj przez cały dzień ciepły napój z miodem i cytryną
Płukanie nosa słoną wodą
Przepłukiwanie kanału nosowego przy użyciu garnuszka neti i roztworu słonej wody może łagodzić objawy choroby28.
Zestawy do płukania nosa są szeroko dostępne w sklepach internetowych i ze zdrową żywnością, a także w aptekach.
- Public Health Nutr, 2010; 13: 276-82
- Br J Nutr, 2012; 108: 1235-45
- J Am Coll Nutr, 2011; 30: 248-58
- Physiol Behav, 2019; 202: 45-51
- Pharm Biol, 2021; 59: 647-52; Clin Interv Aging, 2017; 12: 1223-31
- Nutr Rev, 2018; 76(Suppl 1): 4-15
- Allergol Immunopathol (Madr), 2017; 45: 417-24
- Cochrane Database Syst Rev, 2020; 4: CD010596; Br J Sports Med, 2011; 45: 987-92; Am J Med, 2006; 119: 937-42
- Ann Med, 1990; 22(4): 225-7
- Psychosom Med, 2010; 72: 823-32; N Engl J Med, 1991; 325: 606-12
- J Psychosom Res, 2001; 51: 721-8; J Psychosom Res, 2001; 51: 369-77; Ann Fam Med, 2012; 10: 337-46
- Arch Intern Med, 2009; 169: 62-7
- JAMA, 1997; 277: 1940-4
- Cochrane Database Syst Rev, 2013; 2013: CD000980 15 BMJ, 2017; 356: i6583
- Cochrane Database Syst Rev, 2015; (2): CD006895
- Eur J Nutr, 2021; 60: 4175-87; J Am Coll Nutr, 2019; 38: 40-50; Nutrients, 2019; 11: 2926
- Adv Ther, 2001; 18(4): 189-93
- J Am Coll Nutr, 2007; 26: 445-52
- Nutrients, 2020; 12(1): 4; doi.org/10.3390/nu12010004
- CMAJ, 2005; 173: 1043-8
- Cochrane Database Syst Rev, 2013; (6): CD001364
- Can Med Assoc J, 1974; 111: 31-6
- Phytomedicine, 2010; 17: 178-85; J Clin Pharm Ther, 2004; 29: 37-45
- Explore (NY), 2007; 3: 573-84
- Can Fam Physician, 2011; 57: 31-6
- BMJ Evid Based Med, 2021; 26(2): 57-64
- Cochrane Database Syst Rev, 2015; (4): CD006821