Bakterie długowieczności - szczep Odoribacteraceae

Mikrobiota jelitowa to jeden z najgorętszych tematów w świecie nauki, a prowadzone nad nią badania pozwoliły ustalić, że nie tylko rozkłada ona niestrawione resztki pokarmowe, lecz również wspomaga pracę układu odpornościowego, odżywia nabłonek jelitowy, bierze udział w procesach metabolicznych, zwiększa wchłanianie składników mineralnych i zapobiega zasiedleniu jelit przez bakterie chorobotwórcze, a nawet przyczynia się do wytwarzania w organizmie witamin z grupy B i witaminy K.

Co więcej, w ostatnich latach przeprowadzono na świecie wiele badań, które połączyły zaburzenia równowagi mikrobiomu jelitowego z poważnymi chorobami, takimi jak otyłość, cukrzyca typu 2, zespół metaboliczny, zespół jelita drażliwego, depresja i alzheimer.

Nie od dziś więc wiadomo, że skład ilościowy i jakościowy mikrobioty jelitowej ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia i jest czynnikiem współdecydującym o długości naszego życia.

Co istotne, pod względem różnorodności mikroflora jelitowa zmienia się w ciągu całego naszego życia, przy czym intensywnie rozwija się mniej więcej do 12. roku życia, u młodych osób dorosłych jej skład jest w 60-70% stabilny, a u ludzi starszych liczba gatunków bakterii bytujących w jelicie zmniejsza się, co należy uznać za niekorzystne zjawisko¹.

Naukowcy z Keio University School of Medicine oraz Broad Institite of MIT and Harvard wykazali jednak, że to właśnie u nich, a konkretnie u osób, które dożyły setki, występują w dużej ilości dobroczynne bakterie z rodziny Odoribacteraceae, powiązane z długowiecznością².

Jakie drobnoustroje i wytwarzane przez nie substancje dominują w mikrobiomach jelitowych?

Naukowcy porównali próbki kału pobrane od uczestników z trzech wydzielonych grup wiekowych: osób w wieku co najmniej stu lat, osób w wieku 85-89 lat i 21-55 lat. Warunkiem udziału w eksperymencie było dobre zdrowie, a zwłaszcza niewystępowanie chorób przewlekłych, w tym nadciśnienia tętniczego, nowotworów, cukrzycy i otyłości.

Celem badania było zaś określenie, jakie drobnoustroje i wytwarzane przez nie substancje dominują w mikrobiomach jelitowych u przedstawicieli każdej z grup.

Badacze odkryli, że stulatkowie w porównaniu z osobami młodszymi mieli wyższy poziom wtórych kwasów żółciowych (zwłaszcza kwasu izoallo-litocholowego), wytwarzanych z pierwotnych kwasów żółciowych właśnie przez bakterie z rodziny Odoribacteraceae.

Bakterie Odoribacteraceae w mikrobiomie stulatków

Trudno powiedzieć, czy świat nauki zainteresowałby się tymi bakteriami w kontekście długowieczności, gdyby japońscy naukowcy nie ustalili, że występują one w dużej ilości w mikrobiomie stulatków i odgrywają ogromną rolę w zachowaniu zdrowia - wytwarzany przez nie kwas izoallo-litocholowy chroni jelita przed patogenami i wspiera układ immunologiczny.

Badacze wykazali, że pobrane od stulatków wtórne kwasy żółciowe hamują nawet rozwój bakterii opornych na antybiotyki, takich jak Enterococcus faecium i Clostridium difficile (odpowiada za rzekomobłoniaste zapalenie jelit, ostrą chorobę biegunkową jelita cienkiego lub grubego).

W trakcie eksperymentu odkryto, że uczestniczący w badaniu stulatkowie rzadziej zapadali na schorzenia związane ze starzeniem się organizmu, takie jak choroby przewlekłe o podłożu zapalnym i choroby zakaźne, niż osoby w starszym wieku, które nie przekroczyły jeszcze setki.

Autor badania, profesor Kenya Honda, podkreśla jednak, że nie zna jeszcze odpowiedzi na pytanie, dlaczego mikrobiom stulatków jest tak zasobny w pożyteczne Odoribacteraceae, ale nie ma wątpliwości, że jego skład kształtują także czynniki genetyczne i dietetyczne³.

Można więc z całą pewnością powiedzieć, że bytujące w jelitach stulatków bakterie, zwłaszcza z rodziny Odoribacteraceae, mają związek z długowiecznością, ale nie są jeszcze znane mechanizmy, które to powodują. Wśród pytań, jakie stawiają sobie teraz naukowcy, jedno wydaje się szczególnie interesujące:

Czy populacja Odoribacteraceae zwiększa się w jelitach stulatków, czy może niektórzy ludzie dożywają setki, bo ich mikrobiotę zasilają szeregi Odoribacteraceae? Tak czy inaczej, postaw na dobroczynne bakterie!