Masaż. Dobór techniki do rodzaju problemu

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Dwa tysiące lat temu wielki rzymski lekarz Galen zalecał masaż oraz prawidłową dietę, aktywność fizyczną i odpoczynek jako niezbędne elementy utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia. Grecy włączyli masaż zarówno do sportu, jak i medycyny. Sam Hipokrates doradzał "pocieranie" jako metodę leczenia urazów.

Obecnie nauka w końcu doścignęła starożytne intuicyjne pojmowanie masażu nie tylko jako sposobu na poprawę samopoczucia, lecz także źródła potencjalnych korzyści terapeutycznych. Jak pokazują badania, nie tylko pomaga on się zrelaksować, zwiększa giętkość ciała i sprężystość mięśni, lecz także poprawia postawę, poszerza zakres ruchu, usprawnia krążenie krwi¹, wzmacnia układ odpornościowy poprzez zwiększenie liczby białych krwinek², redukuje stres, spowalniając wytwarzanie kortyzolu w organizmie³, łagodzi ból, ogranicza przygnębienie i niepokój⁴. Ponadto przyczynia się do polepszenia ogólnego samopoczucia.

Najlepiej znaną na Zachodzie techniką jest masaż szwedzki, jednak w dzisiejszych czasach istnieją tuziny różnych metod: terapie punktów spustowych, neuromięśniowa, Jin Shin Do, uwalnianie mięśniowo-powięziowe, masaż Hilot, indyjski masaż głowy oraz hawajski Lomi Lomi. Niektóre nazwy brzmią naukowo, inne - egzotycznie. Techniki różnią się zakresem - od głębokiej, czasem bolesnej pracy z powięzią, mięśniami i stawami poprzez lekkie, prawie niewyczuwalne dotknięcia mające na celu uruchomienie przepływu energii, po rozciąganie i wyginanie ciała w rozmaitych pozycjach.

Obecnie próby kliniczne potwierdzają potencjalną uzdrawiającą moc tych różnorodnych technik. Trwają również badania porównawcze w celu sprawdzenia, czy istnieją terapie pomocne w przypadku konkretnych schorzeń. Jest to bardzo trudne zadanie, biorąc pod uwagę gwałtownie rosnącą liczbę chorób, mnogość dostępnych technik leczniczego masażu, subiektywność tego typu analiz i powszechny brak funduszy na ich prowadzenie. Jednakże generalnie z badań wynika, że osoby poddawane kuracjom manualnym doświadczają mniejszej ilości fizycznych i psychicznych powikłań w trakcie procedur medycznych w porównaniu do grupy kontrolnej^5,6.

Stowarzyszenia specjalistyczne stworzyły dla masażystów dobrowolne regulacje i rejestry. Środowisko praktyków medycyny alternatywnej i komplementarnej stara się o to, by podlegał on pewnym oficjalnie ustanowionym regułom.

- Walczymy o zagwarantowanie standardów i ochronę społeczeństwa w zakresie tego, z czym wiąże się prawidłowy masaż. Nasze komunikaty muszą być realne, dotyczyć tego, jak wykorzystać go do poprawy zdrowia i leczenia - mówi Earle Abrahamson, przewodniczący krajowego Instytutu Treningu Masażu w hrabstwie Hertfordshire.

Jak udowodniono, niektóre techniki masażu mogą być bardziej odpowiednie w przypadku pewnych schorzeń czy upodobań niż inne. Aby pomóc Czytelnikom w doborze odpowiedniej techniki masażu do danej choroby, Cate Montana dokonała przeglądu najbardziej popularnych metod i przyporządkowała je do sytuacji, w których najlepiej je zastosować.

Szwedzki masaż leczniczy

Definicja: Najstarszą popularną techniką masażu na Zachodzie jest szwedzki masaż leczniczy, który stanowi również podstawę wielu innych terapii manualnych. Metoda ta jest jedną z najczęściej poddawanych badaniom naukowym z uwagi na to, że od dawna uznaje się jej potencjał w zakresie indukcji ogólnego odprężenia, a także obniżania ciśnienia tętniczego, tętna oraz innych związanych z nadciśnieniem markerów zapalnych⁷.

W ramach masażu szwedzkiego stosowane jest płynne, omiatające głaskanie obejmujące całe ciało. Wykonuje się również ugniatanie, głębokie ruchy koliste, wibrację i opukiwanie.

- Ta forma masażu relaksuje tkanki i usprawnia krążenie krwi, co z kolei powoduje odprężenie układu nerwowego, które może być pomocne w przypadku problemów natury psychologicznej: stresu, lęku i traumy - mówi masażystka Anna Archer z Uckfield w hrabstwie East Sussex.

Cechy charakterystyczne: W masażu szwedzkim stosuje się lżejszy nacisk w porównaniu do wielu innych technik. Masażysta skupia się na całym ciele, nie zaś na poszczególnych napiętych mięśniach czy obszarach dotkniętych bólem, chociaż mogą one być traktowane przez niego ze specjalną uwagą. Osoby praktykujące masaż szwedzki nie potrzebują specjalistycznych licencji.

Kiedy pomaga: Główne cele masażu szwedzkiego to relaksacja i odprężenie. Większość ludzi jest narażona na stres, który przyczynia się do rozwoju chorób serca, astmy, bólów głowy, niepokoju i przygnębienia. Masaż wspomaga łagodzenie stresu, a tym samym przynosi korzyści zdrowotne dotyczące powiązanych z nim problemów, takie jak np. uśmierzenie bólu.

Dowody: Masaż szwedzki może łagodzić ból i poprawiać nastrój pacjentów onkologicznych⁵. Znacząco obniża również poziom wazopresyny argininowej, co wspomaga regulację ciśnienia tętniczego i może ograniczać produkcję hormonu stresu - kortyzolu - przy jednoczesnym pobudzaniu wytwarzania serotoniny i dopaminy (tzw. hormonów szczęścia)3.

Jak wspomniano, masaż szwedzki może obniżać zarówno skurczowe (podczas uderzenia serca), jak i rozkurczowe (pomiędzy uderzeniami serca) ciśnienie tętnicze u kobiet z nadciśnieniem, a także ograniczać produkcję markerów zapalnych, w szczególności czynników odgrywających rolę w rozwoju arteriosklerozy (utwardzania tętnic)⁷. Udowodniono również, że masaż szwedzki jest skuteczny w leczeniu egzemy u dzieci⁸.

Historia przypadku: 46-letnia Louise z Uckfield w hrabstwie East Sussex przez ponad 4 lata odczuwała bóle ramion, karku, twarzy i głowy, a także migreny. Chiropraktyka i fizjoterapia pomogły jej tylko na krótki czas. Kobieta poczuła się lepiej dopiero po wizytach u terapeuty stosującego masaż szwedzki.

- Wreszcie poczułam, że cokolwiek osiągnęłam w zwalczaniu tych długotrwałych problemów. Codziennie odczuwam mniejszy ból we wszystkich dotkniętych nim obszarach! - mówi.

Masaż tkanek głębokich

Definicja: Masaż tkanek głębokich - zamiast koncentrować się na wywoływaniu odprężenia poprzez długie, delikatne, omiatające ruchy - dociera do głębszych warstw mięśni. Metoda ta skupia się na konkretnych problematycznych obszarach, stymuluje krążenie krwi i łagodzi chroniczne napięcie utrzymujące się w poszczególnych mięśniach związanych z takimi objawami jak ból i naprężenie.

Cechy charakterystyczne: Masaż tkanek głębokich często jest stosowany w połączeniu z innymi zabiegami z zakresu masażu. Masażysta stosujący tę metodę wywiera palcami znaczący nacisk, poruszając się wzdłuż linii tkanek mięśniowych lub przecinając włókna mięśniowe, ścięgna i powięź trącymi ruchami w celu rozbicia zrostów (podskórnej tkanki bliznowatej), które powstały w wyniku nadwerężenia i urazu.

Praca ciałem oparta na masażu tkanek głębokich czasami może być bolesna - zależy to od tego, jak przewlekłe lub długotrwałe są objawy. Ilość zrostów oraz stopień napięcia i skurczu mięśni wokół miejsca urazu określają głębokość, na jakiej terapeuta musi penetrować tkankę mięśniową z wykorzystaniem dłoni, przedramion i łokci, aby uzyskać efekty.

Kiedy pomaga: Kulturyści, rugbiści, tancerze i inni sportowcy poddają się tej formie masażu w celu złagodzenia konkretnych dolegliwości fizycznych, takich jak ból mięśni, oraz zwiększenia mobilności i zakresu ruchu. Ulga jest często natychmiastowa.

Dowody: Udowodniono, że masaż tkanek głębokich jest skuteczną metodą łagodzenia bólu i poprawy funkcjonowania pacjentów cierpiących z powodu przewlekłego bólu dolnej części pleców⁹ oraz znacząco obniża zarówno ciśnienie tętnicze, jak i tętno¹⁰. Dzięki rozbijaniu tkanki bliznowatej i innych barier powięziowych poprzez manipulacje w obrębie tkanki miękkiej może również złagodzić przewlekłe zapalenie ścięgna Achillesa¹¹.

Historia przypadku: 41-letni Francesco Stea z Londynu zmagał się z silnym bólem pleców i karku, cierpiał również na zaburzenia snu. Nie był w stanie nawet obrócić głowy bez ukłucia bólu. Lekarz nie zaproponował mu nic poza receptą na środki przeciwbólowe. Jednakże po kilku sesjach masażu tkanek głębokich w tygodniu mężczyzna po raz pierwszy zaczął odczuwać prawdziwą ulgę. Była ona na tyle znacząca, że ostatecznie mógł ograniczyć wizyty u terapeuty do jednej tygodniowo. Obecnie nie ma również problemów ze snem w nocy.

- Co najważniejsze, nie przyjmuję już tak wielu leków - cieszy się Francesco.

Masaż aromaterapeutyczny

Definicja: Masaż aromaterapeutyczny łączy zastosowanie olejków eterycznych z różnymi technikami masażu. Metodę pracy z ciałem oraz specjalną mieszankę olejków terapeuci wybierają tak, aby jak najlepiej dopasować się do potrzeb danego klienta. Uważa się, że aromaterapia oddziałuje na receptory opuszki węchowej w mózgu (zmysł węchu), co powoduje odpowiedź układu limbicznego, który przetwarza emocje i pamięć. Powoduje to odprężenie i reakcję na stymulację. Same olejki działają jak hormony - wspierają ciało, umysł i emocje w utrzymywaniu zdrowego stanu równowagi.

- Wszystkie mają różnego stopnia właściwości przeciwzapalne, antywirusowe i antybakteryjne - mówi aromaterapeutka Louise Crockart z Twickenham.

Cechy charakterystyczne: Aromaterapia łączy masaż z terapeutycznym działaniem olejków o udowodnionych właściwościach prozdrowotnych. W pewnym badaniu poddawano jej np. kobiety w trakcie porodu, co ograniczało odczuwany przez nie ból. Ponadto żadnego z noworodków nie przeniesiono na oddział intensywnej opieki neonatologicznej, podczas gdy w przypadku grupy kontrolnej, w której nie stosowano aromaterapii, trafiło tam 2% dzieci¹². Faktycznie wydaje się, że połączenie olejków eterycznych z bezpośrednim masażem inicjuje złożoną reakcję leczniczą, która potęguje efekty standardowego zabiegu manualnego.

Kiedy pomaga: Masaż aromaterapeutyczny ma szeroki zakres zastosowań, takich jak redukcja lęku, przygnębienia oraz bólu u pacjentów w końcowych stadiach choroby nowotworowej¹³ oraz łagodzenie zaparć u ludzi w podeszłym wieku¹⁴.

Dowody: Najnowsze badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Zagłębia Ruhry w Bochum w Niemczech wykazało, że w skórze znajdują się receptory opuszki węchowej, które bezpośrednio reagują na zapach olejku z drzewa sandałowego, usprawniając jej regenerację i proces gojenia ran¹⁵.

Historia przypadku: Chora na endometriozę 50-letnia Vena Dookoo z Londynu Zachodniego po raz pierwszy odwiedziła Louise Crockart 17 lat temu.

- Od lat pomaga mi zwalczać ból w obrębie ciała oraz łagodzić objawy związane z cyklem menstruacyjnym. Moje miesiączki stały się regularne i bezbolesne. Poleciłabym masaż aromaterapeutyczny każdemu, kto zmaga się z jakąkolwiek chorobą - mówi kobieta.

Manualny drenaż limfatyczny

Definicja: Układ limfatyczny jest siecią naczyń, w których po organizmie krąży płyn zwany limfą. Zawiera ona m.in. białe krwinki (limfocyty) wytwarzające przeciwciała do zwalczania infekcji. Manualny, czy też terapeutyczny drenaż limfatyczny, to masaż mający na celu odprowadzanie limfy z setek węzłów chłonnych umiejscowionych w całym organizmie i wspomaganie naczyń limfatycznych w transporcie chłonki i lipidów (tłuszczów) z tkanek do krwiobiegu przy jednoczesnym usuwaniu obcych substancji, martwych komórek i ubocznych produktów przemiany materii.

Cechy charakterystyczne: Podczas pierwszego etapu głębokiego zabiegu limfatycznego nie stosuje się prawie żadnego nacisku. Technika ta, zwana potocznie rozciąganiem skóry, obejmuje jej delikatne przesuwanie pojedynczymi ruchami w celu stymulacji układu limfatycznego, aktywacji przepływu limfy i przemieszczenia jej w kierunku węzłów chłonnych, gdzie odfiltrowywane są szkodliwe czynniki.

- Być może wywiera się pewien niewielki nacisk - mówi Fabrizio Leone, terapeuta głębokich tkanek z Londynu Wschodniego. Drugi etap zabiegu z zakresu drenażu limfatycznego uwzględnia stymulację manualną węzłów chłonnych w celu pobudzenia filtracji limfy.

Kiedy pomaga: Manualny drenaż limfatyczny może być pomocny w przypadku wszelkich schorzeń związanych z retencją płynów, jak również sztywnością mięśni. Zaleca się stosowanie "obkurczającej terapii limfatycznej", obejmującej m.in. techniki masażu, np. zwykły masaż limfatyczny, w kontroli objawów obrzęków limfatycznych (obrzmienia węzłów chłonnych). Z doświadczenia Leone wynika, że jest ona pomocna również w przypadku problemów jelitowych.

Dowody: W jednym z badań manualny drenaż limfatyczny był skuteczniejszy niż masaż obrzmiałej tkanki - który obejmuje powierzchniową manipulację w obrębie tkanek łącznej i podskórnej, ale wywiera wpływ na narządy położone daleko od miejsca stymulacji - pod względem redukcji sztywności i przygnębienia oraz poprawy jakości życia wśród pacjentów z fibromialgią¹⁶.

U osób zmagających się z obrzękami (nadmiernym nagromadzeniem płynów) w wyniku urazów mięśniowo-szkieletowych masaż limfatyczny powodował znaczącą redukcję opuchlizny, a także przywrócenie funkcji fizjologicznych i usprawnienie procesu gojenia ran¹⁷.

Jest on również skuteczny w przypadku uszkodzeń mięśni szkieletowych w wyniku urazów sportowych oraz w ograniczaniu retencji płynów po nadwerężeniu stawu skokowego i złamaniu kości nadgarstka¹⁸. W połączeniu z terapią ultradźwiękami może nawet łagodzić ból i obrzęk związany z liposukcją i lipoabdominoplastyką (operacja plastyczna brzucha z odsysaniem tłuszczu)¹⁹.

Historia przypadku: 55-letnia Nicky Pearson zmagała się z nadmiernym zatrzymaniem wody, szczególnie wokół kolan. - Już po pierwszym zabiegu poczułam się o wiele lżej. Masaż ogromnie pomógł w redukcji ilości płynu w okolicy chorych stawów - mówi kobieta.

Tradycyjny masaż tajski

Definicja: Zabieg ten, zwany również tajskim masażem jogicznym, opiera się na manipulacji w obrębie serii niewidocznych kanalików zwanych senami. Są one podobne do kanałów energetycznych czy też meridianów wykorzystywanych w chińskiej akupresurze i japońskim masażu shiatsu. Masaż tajski łączy w sobie elementy innych technik, a dodatkowo obejmuje bardzo rytmiczne, delikatne kołysanie, głębokie rozciąganie oraz uciskanie.

Cechy charakterystyczne: Terapeuci wykorzystują masę swojego ciała, a także palce, kciuki, wewnętrzne części dłoni, łokcie, kolana i stopy. Tajski masaż wykonuje się na rozłożonej na podłodze macie, co pozwala na przeprowadzanie procedur niemożliwych do zrealizowania na stole. Pacjent pozostaje również w pełni ubrany.

- Pacjenci często komentują fakt, że dzięki temu czują się o wiele bezpieczniejsi i bardziej otwarci - mówi Howard Evans, terapeuta z Londynu. Generalnie terapie dzielą się na dwie kategorie: obejmujące całe ciało i miejscowe.

Kiedy pomaga: Masaż tajski ma na celu wspomaganie restrukturyzacji układu mięśniowo-szkieletowego. Jest również skuteczny w łagodzeniu stresu i napięcia, bólu dolnej części pleców i ramion, sztywności karku oraz skutków urazów sportowych.

Dowody: Udowodniono skuteczność masażu tajskiego w redukcji napięcia mięśniowego i nasilenia bólu u pacjentów z zespołem trzaskającej łopatki (głębokim bólem mięśni ramion)²⁰. Jeden z przeglądów badań wykazał, że ta forma masażu efektywnie łagodzi przewlekły ból mięśniowo-szkieletowy (niezależnie od przyczyny) nawet na 15 tygodni, a także ogranicza niepełnosprawność, napięcie mięśniowe i niepokój oraz poprawia sprężystość ciała²¹.

Może również zredukować oznaki stresu poprzez natychmiastowe zwiększenie zmienności rytmu zatokowego (wyznacznika odporności i dobrej kondycji zdrowotnej), jak również zmniejszyć ból związany z mięśniowo-powięziowymi punktami spustowymi (guzkami czy też węzłami powstałymi w wyniku powtarzających się obciążeń czy urazów)²².

Historia przypadku: Julie Berry znajdowała się pod wpływem silnego stresu. Pewnego ranka obudziła się z kompletnie "zablokowanym" kręgosłupem i karkiem.

- Nie mogłam ruszyć głową w lewo ani prawo, a moje plecy były jak deska - opowiada kobieta. Howard Evans poddał ją zabiegowi z wykorzystaniem tajskiego masażu. Kiedy od niego wychodziła, znów była w stanie kręcić głową w obie strony, a plecy miała w dużo lepszym stanie. - Poczułam, że są o wiele bardziej giętkie. Wciąż regularnie do niego chodzę – mówi Julie.

Terapia uwalniania mięśniowo-powięziowego

Definicja: Terapia uwalniania mięśniowo-powięziowego to masaż powięzi - białkowej włóknistej tkanki, która pokrywa wszystkie mięśnie, kości, narządy, więzadła, ścięgna, nerwy i żyły w organizmie. Metoda ta ma na celu dokonanie celowych zmian w obrębie tkanek w konkretnej części ciała poprzez wywieranie nacisku w specyficznym kierunku przy czynnych ruchach i skurczach mięśni wykonywanych przez masowanego.

Pośrednie uwalnianie mięśniowo-powięziowe jest bardziej ogólnoustrojowe, a pacjent pozostaje bierny, kiedy terapeuta pracuje w zakresie naturalnych ograniczeń tkanek miękkich. Kiedy ich opór ustąpi i "uwolni się", stosuje się nieprzerwany ucisk w kierunku uwalniania.

Cechy charakterystyczne: Zamiast manipulacji w obrębie mięśni ten rodzaj masażu odbywa się tylko w zakresie powięzi. Zwolennicy tej metody twierdzą, że emocjonalne uwolnienie można osiągnąć wówczas, gdy fizyczne wspomnienia zgromadzone w tej tkance powodują ogólnoustrojowe wrażenie "odpuszczania".

Kiedy pomaga: Uwalnianie mięśniowo-powięziowe ma na celu rozciągnięcie mięśni, zwiększenie jakości i zakresu ruchu oraz rozbicie tkanki bliznowatej, szczególnie po operacjach.

- Wykorzystuję tę metodę u wielu pacjentów po zabiegach, aby pomóc im przywrócić sprawność i giętkość tkanek i operowanych stawów. Sięgam po nią także wtedy, gdy moimi klientami są zawodowi sportowcy, w celu optymalizacji integracji strukturalnej i funkcjonalnej dróg ruchowych - mówi Mike O’Connor, terapeuta z Londynu.

Dowody: Istnieją dowody świadczące o tym, że uwalnianie mięśniowo-powięziowe "ma korzystny wpływ na objawy fibromialgii" - redukuje zmęczenie i sztywność, poprawia jakość życia¹⁶. Jak wykazał przegląd 10 badań dotyczących zastosowania tej metody w przypadku schorzeń ortopedycznych - zdefiniowanych jako wszelkie dolegliwości w obrębie mięśni, więzadeł i stawów - ich wyniki były mieszane, lecz w większości pozytywne²³.

Historia przypadku: Uczestniczka biegów maratońskich Caroline B. z Londynu poddała się terapii uwalniania mięśniowo-powięziowego u Mike’a O’Connora. W trakcie zabiegu - jak mówi kobieta - sprawdził on jej postawę i zakres ruchu we wszystkich stawach, aby upewnić się, że wszystkie mięśnie są odpowiednio ustawione i pracują tak, jak powinny.

- W jakiś sposób pozbył się wszystkich moich dolegliwości bólowych. Kiedy wychodziłam, czułam się jak nowo narodzona – opowiada Caroline.

Terapia punktów spustowych

Definicja: Terapia punktów spustowych obejmuje masaż nieprawidłowo "zaciśniętych", mocno ściągniętych włókien mięśniowych, powszechnie określanych jako węzły mięśniowe. Mogą one być bolesne w dotyku, powodować skurcze i zaburzenia równowagi w połączonych z nimi mięśniach i tkankach łącznych, co prowadzi do powstania tzw. bólu przeniesionego w innych obszarach ciała. Na przykład punkt spustowy na plecach może być źródłem tego rodzaju dolegliwości karku. Terapia obejmuje kilka cyklów ruchów polegających na wywieraniu i zwalnianiu ucisku w wyodrębnionych miejscach.

Cechy charakterystyczne: Pacjenci aktywnie uczestniczą w zabiegu poprzez głęboki oddech, dokładną lokalizację dyskomfortu i określanie jego natężenia oraz udzielanie odpowiedniej informacji zwrotnej, tak aby terapeuta mógł na tej podstawie regulować nacisk wywierany na dany punkt. Chociaż opublikowano swoiste mapy wskazujące umiejscowienie najczęściej wykorzystywanych przez praktyków punktów spustowych, są one też kwestią indywidualną i dość specyficzną.

- Sztuka nie polega na tym, by badać punkty istotne dla pacjenta, który jest w naszych rękach - przekonuje Paul Manley, osteomiolog (praktyk medycyny alternatywnej specjalizujący się w leczeniu mięśni i kości) z Londynu.

Kiedy pomaga: Terapia punktów spustowych często pomaga sportowcom i osobom z przewlekłymi problemami mięśniowo-powięziowymi, podobnie jak pacjentom cierpiącym z powodu bólu związanego z wadami postawy i pokrewnymi chorobami.

Dowody: W jednym z badań dotyczących zastosowania mięśniowo-powięziowej terapii punktów spustowych w zwalczaniu przewlekłego bólu ramienia wykazano, że pacjenci, których przez 12 tygodni poddawano tego rodzaju zabiegowi raz w tygodniu, doświadczyli "znaczącej poprawy" w porównaniu do nieleczonej grupy kontrolnej²⁴.

Masaż punktów spustowych kompresji niedokrwiennej (zablokowania przepływu krwi) ramienia może również łagodzić objawy u osób z przewlekłym bólem tej części ciała²⁵. Kobiety z chronicznymi bólami głowy związanymi z ciśnieniem również skorzystały na poddaniu się tej formie leczenia, i to nie tylko pod względem redukcji bólu, lecz także znaczącego zmniejszenia liczby punktów spustowych²⁶.

Historia przypadku: W końcowych latach studiów licencjackich Stanislav Hvartchilkov, 32-letni muzyk grający na gitarze klasycznej, zaczął odczuwać palący ból mięśni przedramienia (poruszających dłonią) tuż nad nadgarstkiem. Miał stan zapalny i odczuwał "wielki ból" obu przedramion, a jego prawe ramię było tak osłabione, że nie był w stanie podnosić nawet lekkich przedmiotów. Jednakże po 9 miesiącach terapii punktów spustowych Hvartchilkov wrócił do gry na gitarze.

- W pełni wyzdrowiałem. Byłem w lepszej kondycji niż kiedykolwiek wcześniej - opowiada.

Masaż sportowy

Definicja: Masaż sportowy ma na celu poprawę wyników sportowych i uniknięcie urazów, jak również leczenie powiązanych z uprawianiem sportu kontuzji. Terapeuci skupiają się wyłącznie na sportowych celach pacjenta i starają się je osiągnąć. Wyszkoleni masażyści sportowi używają wielu różnych technik, mają też gruntowną wiedzę natury anatomicznej.

Cechy charakterystyczne: W opartej na masażu sportowym terapii nie ma nic uspokajającego.

- Masażysta będzie starał się poprzestawiać pacjenta, by przywrócić mu zakres ruchu lub zrozumieć, jaki wpływ wywiera na niego zabieg - mówi Earle Abrahamson, terapeuta sportowy i przewodniczący krajowego Instytutu Treningu Masażu w Hitchin w hrabstwie Hertfordshire.

Ponadto terapeuci sportowi są szkoleni w zakresie stosowania technik energii mięśniowej, opracowanych w celu wyłączania pewnych mięśni. Pozwala to na ich uspokojenie i odprężenie, tak by terapeuta mógł zwiększyć zakres ruchu w samym stawie. Masażystów szkoli się również w zakresie wyboru najlepszych form rehabilitacji w przypadku opieki domowej, obejmujących rozciąganie i ćwiczenia, które pacjenci mogą wykonywać samodzielnie.

Kiedy pomaga: Masaż może mieć wpływ na wiele różnych problemów natury mięśniowej, istotnych z punktu widzenia sportowców: od potreningowych dolegliwości w postaci bólu mięśniowego, wrażliwości i obrzęku²⁷ do zwiększenia zakresu ruchu, np. w stawie biodrowym czy kolanowym²⁸.

Dowody: Przeprowadzono kilka badań porównawczych, a wczesna analiza oceniająca skuteczność profilaktycznego masażu sportowego wykazała poprawę wygięcia stawu skokowego ku górze (ruch stopy wykonywany podczas biegania)²⁹. Jedno z badań, przeprowadzone w 1999 r. wśród studentek uczelni tanecznej, wykazało, że masaż obniżył u nich poziom stresu (kortyzolu) oraz ograniczył niepokój, a także poprawił nastrój³⁰.

Jako uboczny korzystny efekt tej formy terapii zauważono również mniejsze zmęczenie mięśni po bardzo intensywnej jeździe na rowerze³¹. Ponadto pięciominutowy masaż manualny okazał się pomocny w przypadku okołotreningowej utraty siły uścisku w wyniku nadwerężenia mięśni³².

Historia przypadku: Simon Harting z Londynu Północnego podczas treningu tenisa nabawił się dolegliwości zwanej zamrożeniem ramienia. Lekarz przepisał mu niesteroidowe leki przeciwzapalne, jednakże jego stan poprawił się tylko nieznacznie. Terapeuta sportowy zastosował techniki mobilizacji stawów obwodowych w celu pobudzenia ruchu stawu ramiennego i produkcji mazi stawowej oraz manipulację w obrębie tkanki miękkiej w celu złagodzenia napięcia. Zaopatrzył również Simona we wszechstronny program rehabilitacji, który tenisista mógł realizować w domu. W ciągu 3 miesięcy Simon wrócił na korty.

- Teraz rozumiem istotę poszukiwania rekomendacji i zabiegów u specjalistów, którzy w pełni rozumieją fizyczne i psychologiczne aspekty uprawiania sportu - przyznaje.