Wybielanie zębów stało się ostatnimi czasy bardzo popularne. Obecnie na rynku dostępna jest cała gama produktów służących do usuwania przebarwień zębów i osiągnięcia tak pożądanego hollywoodzkiego uśmiechu, przeznaczonych zarówno do użytku profesjonalnego w gabinetach dentystycznych jak i do stosowania w domu.
Zwykłe pasty wybielające usuwają jedynie plamy z powierzchni zębów, natomiast żele, paski i pasty zawierające nadtlenek wodoru mogą zmienić kolor zębów, wybielając je. Ta ostatnia metoda wywołała pewne kontrowersje i chodzi tu nie tyle o skuteczność, ile o to, czy środki wybielające zęby są bezpieczne i to, czy mogą być potencjalnie rakotwórcze.
Co zatem mówią badania?
Z przeprowadzonych do tej pory badań naukowych wynika, że produkty do wybielania zębów nie są groźne i że używane prawidłowo nie zwiększają ryzyka zachorowania na raka, nawet w grupach osób o podwyższonej zachorowalności, jak palacze czy osoby pijące.
Prawdą jest jednak, że w kilku badaniach na zwierzętach wykazano, że nadtlenek wodoru może prowokować powstawanie guzów nowotworowych w jamie ustnej, a w przypadku połknięcia powodować nowotwory przewodu pokarmowego. Nie ma jednak dowodów, że skutki dla zdrowia ludzkiego są takie same.
Sugerowano, że nadtlenek może wyciec z nakładki i przedostać się do innych części jamy ustnej, powodując uwolnienie kancerogennych wolnych rodników.
Prawdopodobieństwo takiego zdarzenia jest największe w przypadku produktów do użytku domowego, gdy nakładki nie są wykonywane na zamówienie i dopasowywane do uzębienia konkretnego pacjenta. Jednak zdaniem dr Laury Tam, profesor nadzwyczajnej stomatologii na Uniwersytecie w Toronto, nawet, jeśli takie zdarzenie miałoby miejsce, ludzkie ciało jest dobrze przygotowane do radzenia sobie z nadtlenkiem wodoru i ostatecznie rozkłada go na wodę i tlen.
Jak utrzymać biel zębów
- Szczotkuj zęby przynajmniej dwa razy dziennie (rano i wieczorem)
- Unikaj napojów przyczyniających się do powstawania przebarwień, takich jak herbata i kawa, lub pij je przez słomkę, aby uniknąć ich kontaktu z zębami
- Po spożyciu pokarmów mogących powodować przebarwienia, jak curry czy sos sojowy, przepłucz usta wodą
- Regularnie odwiedzaj dentystę, w celu przeprowadzenia profesjonalnego czyszczenia zębów i przeglądu uzębienia
Chociaż zgodnie z licznymi badaniami obserwowany wpływ nadtlenku wodoru na zdrowie zwierząt nie ma przełożenia na wpływ wybielania zębów na ludzkie zdrowie, istnieją badania sugerujące coś wręcz przeciwnego.
W jednym z badań, zaprezentowanych na 6. Międzynarodowej Konferencji dotyczącej Nowotworów Głowy i Szyi w 2004 roku, przestudiowano przypadki pacjentów z nowotworami jamy ustnej leczonych w latach 1997-2003 w Georgetown University Medical Center w Waszyngtonie, w Dystrykcie Kolumbii. Stwierdzono, że 3 spośród 19 pacjentów używało w przeszłości produktów wybielających zęby, z czego 2 stosowało produkty zawierające nadtlenek wodoru.
Choć badanie przeprowadzono na zbyt małej próbie, by można było wyciągnąć wiążące wnioski, to skłania to do zachowania ostrożności, przynajmniej do momentu uzyskania wyników dalszych badań.
Istnieje jednak kilka skutków ubocznych wybielania zębów, których wystąpienie jest znacznie bardziej prawdopodobne niż ryzyko wywoływania raka.
Większość past do zębów zawiera potencjalnie szkodliwe substancje chemiczne i dodatki, możesz zatem spróbować przygotować własną pastę usuwającą przebarwienia, składającą się z sody oczyszczonej, wody, soli, gliceryny i olejku miętowego
Zmiany w szkliwie
Jednym z najbardziej niepokojących skutków ubocznych wybielania zębów są zmiany, które zachodzą w szkliwie. W badaniu w którym testowano systemy wybielania zębów do użytku domowego, zawierające nakładkę lub pasek (plastikowy pasek powlekany nadtlenkiem, przyklejany na powierzchnię zębów) obydwa systemy prowadziły do zmniejszenia twardości i sprężystości szkliwa zębów.
Zagrożenie rtęcią
Kolejną niepokojącą kwestią jest ewentualna interakcja pomiędzy wybielaczem i materiałami dentystycznymi już znajdującymi się w jamie ustnej. Nadtlenek karbamidu - prekursor nadtlenku wodoru, który także stosuje się do wybielania zębów - może zwiększać uwalnianie rtęci z plomb amalgamatowych.
Nadwrażliwość zębów
Oprócz powyższych, poważnych zagrożeń dla zdrowia, jednym z najbardziej powszechnych działań niepożądanych jest nadwrażliwość zębów. Może ona wystąpić u ponad trzech czwartych osób wybielających zęby. Dolegliwość ta zazwyczaj nie utrzymuje się bardzo długo, ale może być bolesna. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest wyższe w przypadku zdecydowania się na zabieg gabinetowy, podczas którego stosuje się metody wybielania aktywowane substancją chemiczną lub światłem.
Podrażnienie dziąseł
Podczas wybielania zębów występuje też ryzyko podrażnienia dziąseł, zwłaszcza w przypadku systemu nakładkowego do samodzielnego stosowania, który nie dopasowuje się prawidłowo do łuku zębowego. Tak naprawdę osoby, u których stwierdzono chorobę lub uszkodzenie dziąseł powinny unikać wszelkich produktów do wybielania zębów zawierających nadtlenek.
Wybielanie zębów - alternatywy
Jeśli zdecydujesz się na wybielenie zębów, upewnij się, że przeprowadzasz je pod kontrolą doświadczonego dentysty i tylko po przeprowadzeniu pełnego przeglądu uzębienia. Alternatywą jest wypróbowanie metod rozjaśniających zęby, które nie obejmują ich wybielania, jak np. pasty wybielające. Produkty te do usuwania powierzchownych plam wykorzystują środki abrazyjne (ścierające), takie jak krzemionka, i mogą poprawiać ogólny wygląd zębów. Uzyskane efekty nie są jednak równie spektakularne, jak w przypadku stosowania wybielaczy. Ponadto, krzemionka może się odkładać pod dziąsłami, tworząc ziarniaki (małe grudki tkanki zapalnej).
Większość past do zębów zawiera jednak potencjalnie szkodliwe substancje chemiczne i dodatki, możesz zatem spróbować przygotować własną pastę do usuwania przebarwień.
Przepis na pastę do usuwania przebarwień
Zmieszaj filiżankę sody oczyszczonej z 1/3 filiżanki soli, dodaj 3 łyżeczki gliceryny (do nabycia w supermarketach i aptekach) oraz odpowiednią ilość wody do uzyskania gęstej pasty. Dodaj olejek z mięty pieprzowej dla nadania smaku.
Bibliografia
- Compend Contin Educ Dent, 1998; 19: 783-6, 788, 790
- Food Chem Toxicol, 2006; 44: 301-15
- Regul Toxicol Pharmacol, 2006; 44: 75-82
- J Can Dent Assoc, 1999; 65: 453-5
- Food Chem Toxicol, 2000; 38: 1021-41
- Oncology Times, 2004; 26: 84
- J Dent, 2009; 37: 185-90
- Am J Dent, 1993; 6: 305-9
- Crit Rev Oral Biol Med, 2003; 14: 292-304; Minerva Stomatol, 2009; 58: 181-5
- Compend Contin Educ Dent, 2003; 24: 376-82; Br Dent J, 2006; 200: 371-6
- Dermatology, 2001; 203: 177-9