Nasze magazyny
W medycynie naturalnej skrzyp polny stosowany jest w postaci nalewki lub naparu przy zapaleniach dróg oddechowych i moczowych, chorobach układu pokarmowego, w stanach pooperacyjnych i profilaktycznie w miażdżycy tętnic. Ziele zalecane jest szczególnie osobom starszym, cierpiącym na niedobór krzemu. Znają je również kobiety dbające o stan włosów, skóry i paznokci - skrzyp ma je wzmacniać, zapobiegać łamliwości i wypadaniu włosów. Do tego wykazuje silne działanie przeciwutleniające - jego wodne i alkoholowe ekstrakty tłumią tworzenie m.in. lipidowych rodników peroksylowych1.
Zastosowanie skrzypu polnego
Herbatka 1 łyżkę suszonego ziela zalej szklanką wody i gotuj przez 5 min. Zaparzaj pod przykryciem następne 10 min, na koniec przecedź. Pij 3 razy dziennie. Taki napar ze skrzypu polnego jest również skuteczny jako przeciwzapalna płukanka w stanach zapalnych dziąseł i gardła. Zapobiega też nadmiernemu wypadaniu i przetłuszczaniu włosów oraz wzmacnia ich cebulki.
Okłady 5 łyżek suszonego ziela skrzypu gotuj na wolnym ogniu w litrze wody przez 30 min. Przecedzonym odwarem namocz sterylną gazę i przyłóż ją na ranę. Okłady zmieniaj 3-4 razy dziennie. Możesz również stosować odwar do przemywania dojrzałej lub naczynkowej cery - ma właściwości przeciwzapalne i uszczelniające naczynia krwionośne, zwiększa zdolność skóry do zatrzymywania wody.
Na problemy układu moczowego Wymieszaj w równych częściach liście pokrzywy i ziele skrzypu polnego. Łyżkę ziół zalej szklanką wrzątku. Odstaw pod przykryciem na 5 min. Pij raz dziennie przy problemach z prostatą, skąpomoczem i przy infekcjach układu moczowego
Antycellulitowa kąpiel Przygotuj napar z 3 garści suszonego ziela i 1 l wody, a następnie dolej go do wody w wannie. Kąpiel powinna trwać ok. 10 min, a temperatura wody nie powinna przekraczać 39ºC. Kąpiele z dodatkiem wyciągu ze skrzypu polnego wzmacniają naczynia krwionośne, a dzięki temu zapobiegają zaburzeniom cyrkulacji krwi, które sprzyjają obrzękom i nasileniu objawów cellulitu.
Skrzyp polny: siła krzemu
Zioło to przede wszystkim jest rośliną o najwyższym stężeniu łatwo przyswajalnej krzemionki - składnika włosów i paznokci, niezbędnego do utrzymania prawidłowej elastyczności skóry, błon śluzowych i tkanki łącznej. Krzem korzystnie wpływa na stan naczyń krwionośnych oraz narządów wewnętrznych, zapobiega demineralizacji kości i wspomaga uzupełnienie ubytków masy kostnej.
Roztwory krzemionki ze skrzypu polnego łatwo się wchłaniają, a ich nadmiar wydalany jest z moczem. To ten składnik przyczynia się do hamowania aktywacji i proliferacji limfocytów. Wspiera go w tym izokwercetyna - pochodna kwercetyny, która wykazuje właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, hepatoprotekcyjne, moczopędne i hamujące agregację płytek krwi2.
Skrzyp polny na stany zapalne i RZS
Ze względu na swoje właściwości skrzyp jest stosowany w leczeniu zapalenia stawów, dolnej części układu moczowego, przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego, a także w kamieniach nerkowych. Szczególnie skutecznie działa w przypadku zapalenia lub łagodnego powiększenia gruczołu krokowego, a także przy problemach skórnych i jako płukanka na zapalenia jamy ustnej i dziąseł3.
Badania potwierdzają, że wyciągi ze skrzypu wpływają na funkcjonowanie limfocytów T (odpowiedzialnych za reakcję przeciwzapalną) i hamują produkcję cytokiny TNF-alfa4. W jednym z eksperymentów, kontrolowanym grupą placebo, okazało się, że aż u 80% pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) skrzyp polny złagodził dolegliwości, obniżając poziom TNF-alfa poprzez wywoływanie wpływu na przeciwzapalną interleukinę IL-105.
Szybsze gojenie ran dzięki skrzypowi polnemu
Przeciwzapalne właściwości przyczyniają się również do tego, że ziele skrzypu przyspiesza gojenie sączących się ran. Osusza je, stymuluje proces ziarninowania, a w konsekwencji gojenia. Świeże, roztarte na miazgę zioło polecane jest zwłaszcza do leczenia gnijących, ropiejących ran6. W jednym z badań maść z tym składnikiem, stosowana przez 10 dni, wspomagała gojenie, zmniejszała stan zapalny i łagodziła ból po nacięciu krocza u rodzących matek7.
Skrzyp polny - znany diuretyk
Działanie moczopędne to jedno z najpopularniejszych i najstarszych zastosowań skrzypu. Rzeczywiście naukowcy potwierdzają, że wykazuje on delikatny wpływ diuretyczny. Prawdopodobnie to zawartość krzemu prowadzi do wzrostu szybkości filtracji kłębuszkowej, ale w procesach tych uczestniczą również sole magnezu i potasu8. Dzięki wzmożonemu wydalaniu szkodliwych produktów przemiany materii skrzyp dobrze służy do przepłukiwania i oczyszczania dróg moczowych i nerek. Sprawdza się pomocniczo i profilaktycznie w infekcjach dróg moczowych, w kamicy nerkowej i pęcherza moczowego, stanach zapalnych i nieżytowych, a co ważne - nie powoduje przy tym zaburzeń elektrolitowych9.
Krwawienie pod kontrolą dzięki skrzypowi polnemu
Sok z rośliny jest dobry na anemię wynikającą z wewnętrznego krwawienia, np. z wrzodów żołądka, ponieważ sprzyja koagulacji krwi. Ze względu na zawartość składników mineralnych oraz właściwości antyagregacyjne zaleca się skrzyp w przypadku niedokrwistości i ogólnego osłabienia10. Z drugiej strony lokalne działanie ściągające i przeciwkrwotoczne wyjaśnia jego skuteczne stosowanie przy krwawieniu z jamy ustnej, nosa i pochwy, a także biegunce, krwawieniu z jelita i nadmiernych miesiączkach oraz w łagodzeniu zapalenia spojówek11.
Skrzy polny - przyjaciel diabetyków
Domniemane właściwości przeciwcukrzycowe skrzypu sprawdzono w badaniach na szczurach. Wykazały one, że metanolowy wyciąg z ziela w dawkach 50 i 250 mg/kg, stosowany przez 5 tygodni, skutecznie obniżał u gryzoni stężenie glukozy we krwi (w porównaniu do grupy kontrolnej)12. Aby jednak rozwikłać mechanizmy molekularne zaangażowane w obserwowane efekty, konieczne są dalsze badania nad identyfikacją aktywnych składników i sposobu ich działania.
Wpływ cytotoksyczny skrzypu polnego
Okazuje się, że białka wyekstrahowane ze skrzypu hamują proliferację hodowanych komórek nowotworowych13. W innych badaniach udowodniono, że wodny wyciąg z jego pędów wykazuje działanie cytotoksyczne wobec komórek ludzkiej białaczki, już po 48 godz. prowadząc do fragmentacji ich DNA i szybszej apoptozy (zaprogramowanej śmierci)14.
Metryczka
Występowanie powszechnie na terenie całej Polski. Rośnie na glebach piaszczystych, gliniastych i lekkich, na polach, ugorach, łąkach, w zaroślach i jasnych lasach.
Surowiec leczniczy ziele (Equiseti herba).
Pora zbioru od czerwca do września, jednak od połowy lipca do końca sierpnia zawiera najwięcej krzemionki.
Ważne skrzyp jest źródłem antywitaminy B1, w związku z czym długotrwałe stosowanie może wywołać niedobór tiaminy i konieczność suplementacji. Herbatki nie powinny pić kobiety w ciąży i karmiące oraz osoby cierpiące na niewydolność serca lub nerek. Skrzyp może też wypłukiwać potas z organizmu.
Bibliografia
- J Med Food 2010; 13 (2): 452-459
- Planta Med 2018; 84 (8): 519-526
- Cell Prolif. 2012; 45 (6): 566-76; Pharmacol Res 2004; 49 (3): 239-243
- BMC Complement Altern Med. 2014; 14: 283
- Pak J Pharm Sci 2014; 27 (6 Suppl): 2019-2023
- Postępy Fitoterapii 2005; 3-4: 98-102
- Iran Red Crescent Med J. 2015; 17 (3): e25637
- https://goo.gl/ M9gv7R; Akad Nauk Azerb 1996; 51: 175-179
- Evid Based Complement Alternat Med 2014; 2014: 760683
- J Ethnopharmacol 2004; 94: 317-322
- Postępy Fitoterapii 2000; 2: 10-16
- Pak J Biol Sci 2007; 10 (10): 1661-6
- Seibutsu Shiryo Bunseki 2004; 27 (5): 409-412
- Rouman Biotech Lett 2007; 12 (2): 3139-3147
