Nasze magazyny
Witarianizm zwany również dietą "raw" to styl odżywiania, w którym dozwolone jest spożywanie głównie surowych produktów nie podlegających obróbce cieplnej. Maksymalna temperatura, do której można lekko podgrzać składniki to 42 stopnie Celsjusza. Jest to niezbędne, by nie pozbawić żywności najcenniejszych dla naszego organizmu składników odżywczych.
Spróbuj urządzić tegoroczne święta nie tylko bez mięsa, ale także w oparciu o produkty surowe!
Możesz przygotować wyśmienitą świąteczną ucztę wyłącznie dzięki kreatywnemu łączeniu składników. Stworzysz dania takie, że palce lizać, a Twoja rodzina i przyjaciele nie uwierzą, kiedy powiesz im, że wszystko to zostało przygotowane bez włączania kuchenki!
Moje dwa ulubione składniki używane do przygotowania witariańskich (surowych) dań świątecznych to cynamon i maca. A oto dlaczego.
Spożywając tę witariańską kolację wigilijną możesz zapomnieć o problemie cholesterolu pochodzenia zwierzęcego i nie musisz martwić się, że przytyjesz.
Oczywiście nie trzeba czekać aż do świąt, by zaserwować nasz cudowny witariański chlebek warzywno-orzechowy, gdyż jest on doskonałym daniem na każdą porę roku.
Zawiera mnóstwo łatwo przyswajalnych białek, witamin, minerałów i błonnika, a dodatkowo w jego składzie nie ma mięsa, cukru ani glutenu.
Cynamon
Choć dostępny przez okrągły rok, wonny, słodki i rozgrzewający smak cynamonu nadaje się szczególnie na miesiące zimowe. Używam go głównie do przygotowywania mleka orzechowego oraz koktajli typu smoothies, a także do przygotowania słodkich, jak i wytrawnych dań.
Jest jedną z najstarszych przypraw świata – od wieków używano go w wielu kulturach. W medycynie naturalnej cynamon uważa się za lek na różne choroby układu trawiennego i oddechowego, jak również na dolegliwości ginekologiczne.
Istnieje wiele rodzajów cynamonu i gatunków cynamonowca, m.in. Cinnamonum aromaticum (cynamonowiec wonny, inaczej chiński lub kasja) oraz Cinnamomum zeylanicum (tzw. cynamonowiec prawdziwy lub cejloński).
W obydwu przypadkach przyprawa pochodzi z kory drzewa. Jest ona jednym z najważniejszych dodatków smakowych używanych do produkcji żywności i napojów.
Cynamon cejloński jest drogi, dlatego w większości wyrobów piekarniczych, takich jak chleb czy drożdżówki, używa się raczej kasji.
Kasja ma właściwości antydiabetyczne, zawiera też jednak kumarynę, a jej wyniki niektórych badań na zwierzętach przypisują działania uszkadzające wątrobę. Cynamon z cynamonowca cejlońskiego, w przeciwieństwie do kasji, zawiera bardzo niewiele kumaryny.
Korzystne działanie cynamonu na zdrowie obejmuje też następujące właściwości:
- Antybiotyczne i przeciwpasożytnicze – dzięki swoim silnie bakteriobójczym właściwościom cynamon jest jednym z najlepszych leków na uporczywe problemy żołądkowe.
- Cynamon obniża poziom glukozy i cholesterolu we krwi, a także ciśnienie. Wiele badań wskazuje też na właściwości cynamonu, które mogą pomagać ludziom z opornością insulinową.
- Według amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) cynamon posiada silne właściwości antyoksydacyjne, czyli wymiata z naszego organizmu wolne rodniki. Faktycznie cynamon jest jednym z siedmiu najsilniejszych znanych antyoksydantów.
- Cynamon zapobiega odkładaniu białka tau w mózgu i w konsekwencji inicjowaniu procesu tzw. „splątków” – będących znakiem rozpoznawczym choroby Alzheimera.
Badania przeprowadzone na uniwersytecie w Tel Avivie dowodzą, że cynamon może opóźnić działanie 5 agresywnych rodzajów genów, biorących udział w rozwoju choroby Alzheimera.
- Hamuje aktywność osteoklastów (komórek, które rozkładają i absorbują tkankę kostną).
- Hamuje czynniki wydzielnicze prowadzące do powstawania wrzodów żołądka.
- Odpowiada za hamowanie reakcji odpowiedzialnych za ból, powstawanie urazów i reakcje zapalne.
- Przyspiesza gojenie się ran.
- Działa ochronnie na wątrobę.
- Hamuje rozwój infekcji wywołanych przez lekooporne szczepy drożdżaków z grupy Candida.
- Poprawia cykliczność miesiączki u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS).
Maca
Lepidium meyenii znana w Ameryce Południowej jako maca a w Polsce jako pieprzyca peruwiańska, przyciągnęła uwagę świata jako skuteczny środek energetyzujący, poprawiający samopoczucie fizyczne i psychiczne oraz zwiększający płodność.
To warzywo z rodziny krzyżowych (czyli kapustowatych), do których należą również kapusta i brokuł jest uprawiane wyłącznie w Peru w centralnej części Andów. Maca jest tam tradycyjnie wykorzystywana ze względu na swoje właściwości odżywcze i lecznicze. Jest eksportowana w postaci proszku, kapsułek, pigułek, mączek, a także wyrobów alkoholowych oraz ekstraktów. Te różne produkty z macy występują w kolorach od białego do czarnego.
Pomimo tego, że należy do tej samej rodziny co brokuł, rzodkiew czy rukiew i nawet wyglądem przypomina trochę rzodkiewkę, w odróżnieniu od nich ma nieco ziemisty, orzechowy smak, co czyni ją idealnym dodatkiem do koktajli typu smoothies czy innych dań. Podobnie jak wiele innych warzyw korzeniowych z rodziny kapustowatych ma mało kalorii. Maca, która wyróżnia się zdolnością wzrostu w raczej niegościnnych terenach wysokogórskich, zawiera też wiele ważnych składników odżywczych.
W 1979 roku Instytut Żywienia w Limie w Peru przebadał właściwości odżywcze korzenia macy. Wykryto w nim wysoką zawartość białka: 11 procent suchej masy korzenia, 14 procent, jeśli korzeń jest w formie przecieru. Białko występuje głównie pod postacią polipeptydów i wolnych aminokwasów, takich jak: kwas asparaginowy, glutaminowy, seryna, glicyna, arginina, walina, fenyloalanina, tyrozyna czy treonina.
Maca przyciągnęła uwagę świata jako skuteczny środek energetyzujący oraz poprawiający samopoczucie fizyczne i psychiczne.
Maca zawiera również więcej żelaza, wapnia i aminokwasów niż białe ziemniaki. Dodatkowo znajdują się w niej znaczące ilości kwasów tłuszczowych (kwas linolowy, palmitynowy i oleinowy). Jest też bogata w sterole. Pozostałą część jej składu stanowią węglowodany, z czego 8,5% stanowi błonnik. Ogólna wartość odżywcza macy jest podobna do tej, którą mają ziarna zbóż, takie jak kukurydza, ryż i pszenica. Badania kliniczne wykazały, że maca ma korzystny wpływ na nastrój; łagodzi stany lękowe i wzmacnia popęd seksualny.
Wykryto, że maca zwiększa produkcję spermy i ilość nasienia – stosowana jest dla poprawy funkcji seksualnych zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, gdyż nie tylko podnosi libido i stabilizuje rozchwianie hormonalne, ale też zwiększa płodność. W dodatku maca łagodzi dolegliwości menstruacyjne i symptomy okresu menopauzy: przynosi ulgę w skurczach, bólach ciała, uderzeniach gorąca, stanach lękowych, wahaniach nastroju i depresji. Posiada też właściwości neuroprotekcyjne.
Już po kilku dniach spożywania macy Twój poziom energii wzrośnie – wielu atletów przyjmuje ją, by uzyskać szczytową formę, gdyż jest ona znana także jako środek zwiększający wytrzymałość. Jeśli przez większość czasu czujesz się zmęczony, wypróbuj macę i sprawdź, czy pomoże. Już mała jej ilość może okazać się dokładnie tym, czego potrzebujesz by znowu być w szczytowej formie!
Bibliografia
- Int J Food Sci Nutr, 2012; 63: 380–6
- J Agric Food Chem, 2010; 58: 10568–75
- BMC Complement Altern Med, 2013; 13: 275
- J Agric Food Chem, 2011; 59: 12411–9
- J Diabetes Sci Technol, 2010; 4: 685–93
- PLoS ONE, 2011; 6: e16564
- J Craniomaxillofac Surg, 2009; 37: 392–7
- Poster presented at the 69th American Society for Reproductive Medicine (ASRM) and International Federation of Fertility Societies (IFFS) Annual Meeting, 12–17 October 2013, in Boston, Massachusetts
- Arch Latinoam Nutr, 2000; 50: 126–33
- Food Chem, 1994; 49: 347–9
- Herman M. Andean Roots and Tubers: Research Priorities for a Neglected Food Resource. International Potato Center: Lima, Peru, 1992
- Forsch Komplementmed, 2009; 16: 373–80
- Ann N Y Acad Sci, 2010; 1199: 77–85
• 1 szklanka orzechów włoskich
• ½ szklanki orzechów brazylijskich
• ¼ szklanki nasion dyni
• 2 ząbki czosnku
• 10 wysuszonych na słońcu pomidorów
• ½ łyżeczki suszonego kminku
• ½ łyżeczki suszonego rozmarynu
Zmiksuj w mikserze wszystkie składniki, aż zaczną łączyć się w jednolitą masę, a następnie przełóż całość do miski. W blenderze zmiksuj poniższe warzywa i zioła tak, by mieszanka nie była zbyt wilgotna:
• ½ czerwonej papryki
• ¼ czerwonej cebuli
• 1 marchew
• 2 łyżeczki suszonego majeranku
• 2 łyżeczka suszonego pora
• 1 garść świeżej posiekanej natki pietruszki
• 1 łyżka nasion babki jajowatej
• 1 szczypta pieprzu cayenne
Dołóż powstałą mieszankę do wcześniej zmiksowanej masy. Użyj szpatułki, by uformować kolorowy bochenek lub przełóż wszystko do prostokątnego plastikowego pojemnika lub foremki i wyrzuć z niego na talerz, pokrój na 4-8 kromek. Chlebek serwuj świeży z sosem cynamonowym i puree z macy (patrz poniżej) wraz z sałatką z rukoli lub jakąkolwiek inną sałatką.
Puree z macy
• 2 kłącza pasternaku
• ¼ szklanki orzechów nerkowca
• ½ łyżki macy
• 1 łyżeczka oleju konopnego
• 1 łyżeczka soku z cytryny
• ½ łyżeczki kminku
• ½ łyżeczki soli himalajskiej
Wszystkie składniki mieszaj tak długo, aż nabiorą jednolitej, gładkiej konsystencji pure’e. Z masy możesz zrobić cztery ładne kulki, używając łyżki do lodów.
Sos cynamonowy
• 1 szklanka wody
• ¼ szklanki orzeszków piniowych
• ¼ szklanki oliwy z oliwek
• 1 łyżka jęczmiennego miso (organicznego, niepasteryzowanego)
• 1 łyżka cynamonu
• ½ łyżki macy
• 3 łyżeczki soku z cytryny
• 1 łyżka nasion konopnych
• 1 łyżka nasion chia
• 2,5-centymetrowy kawałek świeżego korzenia imbiru
Wymieszaj wszystkie składniki w wysokoobrotowym blenderze, a następnie przełóż do większej miski i dodaj następujące składniki:
Marynowane grzyby z cebulą
• 2 średniej wielkości pieczarki leśne pokrojone w kostkę
• ½ średniej cebuli pokrojonej w kostkę
• ¼ szklanki oliwy z oliwek
• 1½ łyżeczki aminokwasów w płynie
Delikatnie połącz wszystkie składniki, potrząsając naczyniem aż do momentu, gdy grzyby nasiąkną przyprawami. Wymieszaj dobrze z sosem cynamonowym i szczodrze polej witariański chlebek warzywno-orzechowy. A teraz delektuj się tym lekkim i wolnym od wyrzutów sumienia wigilijnym daniem.
