Jak przechytrzyć hormony?

Wszystkie tradycyjne systemy medyczne znane w starożytności rozumiały znaczenie psychiki w panowaniu nad chorobami. To z nich wywodzi się wiele stosowanych do dzisiaj technik relaksacyjnych służących wyciszaniu umysłu i emocji. Jednak dopiero stosunkowo niedawno upowszechniły się takie terminy jak stres, konflikt wewnętrzny czy blokada emocjonalna. Zrozumieliśmy też, że nasze ciało jest jednością i nie możemy traktować wątroby czy płuc jako odrębnych bytów, które nie zareagują na długotrwały stres lub traumę. Negatywne myśli i wywołane przez nie emocje wchodzą w organizmie w łańcuch określonych reakcji i mogą wpływać wyniszczająco na poszczególne organy. W jaki sposób rozpoznać zagrożenie i zapobiec jego konsekwencjom? Jak wesprzeć układ hormonalny, by przechytrzyć choroby?

Hormony i nadnercza

Ważne funkcje biologiczne: wytwarzanie takich hormonów jak adrenalina, która reguluje poziom glukozy we krwi przez rozkład glikogenu do glukozy, noradrenalina, która zwiększa pobudzenie i czujność, i kortyzol - hormon stresu.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: nadnercza pomagają nam odpowiedzieć na podstawowe pytanie w procesie przetrwania - podejmuję walkę czy jednak uciekam? Pytanie to towarzyszy nam nieustannie w najróżniejszych sytuacjach, ponieważ nadnercza utrzymują nas w przekonaniu, że wciąż istnieje jakieś zagrożenie, które trzeba zidentyfikować i zneutralizować. Dlatego zgodnie z medycyną tradycyjną nadnercza nieustannie magazynują poczucie krzywdy i wywołują w nas przeświadczenie, że za chwilę dotknie nas kolejne nieszczęście. To sprzyja kształtowaniu się tzw. osobowości ofiary, którą cechuje to, że winą za porażki i nieszczęścia obarcza się otoczenie, nigdy siebie. Ofiara nigdy nie bierze spraw w swoje ręce, zawsze czeka, aż zrobi to ktoś inny, aby nie ponosić odpowiedzialności za ewentualne błędy.

Niektóre konsekwencje zaniedbania nadnerczy: nadmierne wydzielanie kortyzolu podnosi poziom insuliny, a to pierwszy krok do problemów z trzustką i przemianą materii, co prowadzi do nadwagi, nadciśnienia tętniczego oraz stanów depresyjnych. Występują wtedy nie tylko trudności z zapanowaniem nad stresem, lecz również dochodzi do osłabienia pamięci, poczucia zagubienia i osamotnienia.

Sposoby łagodzenia objawów: warto stosować zioła uspokajające i redukujące stres, a także ćwiczenia relaksacyjne; zaleca się zmniejszenie spożycia węglowodanów rafinowanych.

Hormony i tarczyca

Ważne funkcje biologiczne: wytwarzanie hormonów tarczycy T3 oraz T4, regulowanie ciśnienia tętniczego, masy i temperatury ciała.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: w tarczycy gromadzą się ponoć wszystkie urazy, tam też mają rzekomo bytować sztywne zasady, których niekiedy trzymamy się bezkrytycznie. Bardzo trudno wtedy o sprawiedliwą ocenę bliźnich, ponieważ myślenie schematyczne uniemożliwia spojrzenie na jakąkolwiek sytuację z dystansem. To sprawia, że łatwo się obrażamy, wykazujemy niechęć do wysłuchania cudzych opinii i dążenie do dominacji lub rezygnację. Rodzą się trudności z zapanowaniem nad nieustannie odczuwaną potrzebą pokazania, że "dam sobie radę i muszę to zrobić natychmiast" (nadczynność tarczycy) bądź niechęcią do udowadniania czegokolwiek (niedoczynność).

Niektóre konsekwencje zaniedbania tarczycy: skrajne osłabienie, przyrost masy ciała, senność (niedoczynność tarczycy); nadpobudliwość, spadek masy ciała, szybka akcja serca (nadczynność), kłopoty z układem kostnym (nadmierne lub niedostateczne uwapnienie), stany zapalne stawów.

Sposoby łagodzenia objawów: przyjmowanie jodu, spożywanie alg morskich lub preparatów zawierających kelp, czyli morszczyn pęcherzykowaty, wodorost, który oprócz tego, że jest naturalnym źródłem jodu (pierwiastek biorący udział w wytwarzaniu hormonów tarczycy), zawiera również takie mikroelementy, jak potas, magnez, wapń oraz żelazo, zalecana jest również systematyczna aktywność fizyczna, która daje poczucie odzyskania kontroli nad własnym ciałem.

Hormony i trzustka

Ważne funkcje biologiczne: wytwarzanie insuliny i glukagonu, uczestniczenie w trawieniu wskutek wydzielania enzymów trawiennych.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: stan trzustki odzwierciedla poziom doświadczanej przez nas miłości¹. Brak odczuwania miłości zarówno do siebie, jak i do innych osób powoduje drastyczne zaburzenie funkcjonowania tego narządu. W sferze emocji postępuje zgorzknienie, dochodzi do cierpienia psychicznego i niedostatku pozytywnych emocji, daje o sobie znać uczucie upokorzenia. Powoduje to stany depresyjne i niemożność myślenia zdroworozsądkowego.

Niektóre konsekwencje zaniedbania trzustki: stany zapalne tego organu, cukrzyca, nowotwory.

Sposoby łagodzenia objawów: unikanie cukru rafinowanego i syropu glukozowo-fruktozowego, odstawienie na jakiś czas bardzo słodkich owoców, spożywanie zielonych szejków, które oczyszczają organizm z toksyn i są prawdziwą bombą witaminową, a ponadto stanowią idealne źródło błonnika, chlorofilu i mikroelementów. To idealny sposób na dostarczenie organizmowi wszelkich niezbędnych składników.

Hormony i wątroba

Ważne funkcje biologiczne: detoksykacja organizmu, wytwarzanie żółci w celu trawienia lipidów².

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: głównym zadaniem biologicznym wątroby jest rozkładanie, magazynowanie i rekonstruowanie materii, czemu na poziomie emocji odpowiada analiza sytuacji i zarządzanie nią. Funkcja rekonstrukcji materii w połączeniu z emocjami ma największe znaczenie dla organizmu. Osoba, która przez dłuższy czas znajduje się w opałach, wytwarza w sobie poczucie niepanowania nad rzeczywistością, co wpływa na jej psychikę dewastująco, ponieważ wiąże się z utratą wiary w możliwość dokonania jakiejkolwiek zmiany czy doprowadzenia czegokolwiek do końca. Emocje, które towarzyszą tym zjawiskom, to gniew, złość, frustracja i bezsilność. Uniemożliwia to jakąkolwiek wewnętrzną odbudowę i myślenie o przyszłości.

Osoby z podrażnioną wątrobą, często tego zupełnie nieświadome, nieustannie okazują złość, zagniewanie i brak czułości. Towarzysząca im obawa o własną sytuację finansową i niedostrzeganie perspektyw, a także nadmierna ambicja, prowadzą do kolejnych życiowych porażek. Przyczynia się do nich również nieumiejętność radzenia sobie z sytuacjami wymagającymi opanowania i spokoju³.

Niektóre konsekwencje zaniedbania wątroby: alergie, astma, problemy trawienne spowodowane mniejszym wytwarzaniem żółci, podniesiony poziom cholesterolu, stany zapalne powiązane z nagromadzeniem w organizmie toksyn.

Sposoby łagodzenia objawów: pomocne jest spożywanie gotowanych karczochów lub przyjmowanie zawierających je suplementów. W medycynie ludowej wyciąg z karczocha jest stosowany jako środek wspierający pracę wątroby i obniżający poziom "złego" cholesterolu LDL, co działa prewencyjnie w przypadku wielu chorób. Karczochy stanowią suplement diety o właściwościach wspomagających odchudzanie - pobudzają trawienie i lekko przeczyszczają. Usprawniając pracę jelit, karczochy oczyszczają je i likwidują wzdęcia. Zalecany jest również ostropest plamisty, zwłaszcza w postaci zmielonego ziarna lub tabletek. Obie rośliny zwiększają wytwarzanie żółci i usprawniają trawienie. Skutecznemu odtruwaniu organizmu służy korzeń imbiru, który dzięki monoterpenom działa przeciwutleniająco i detoksykująco⁴.

Hormony i pęcherzyk żółciowy

Ważne funkcje biologiczne: przechowywanie i wydzielanie żółci.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: utrzymujące się przez wiele lat kłopoty z pęcherzykiem żółciowym prowadzą podobno do chorób kardiologicznych, ponieważ jest on bardzo wrażliwy na wszelkie, nawet niewielkie stany lękowe i odczuwaną przez nas niepewność. Skutkuje to zaburzeniami na poziomie zaufania do siebie i swoich możliwości, a w konsekwencji - do życia w ogóle. Stąd negatywny wpływ na mięsień sercowy. Najczęściej próby normalnego, codziennego funkcjonowania nie przynoszą poprawy sytuacji, ponieważ na każdym kroku udowadniamy sobie własną nieprzydatność i brak zorganizowania, a więc tym bardziej nie jesteśmy w stanie rozwiązać choćby błahego problemu. Sytuację pogarsza nieumiejętność podejmowania szybkich decyzji, niechęć do planowania przyszłości na dłużej niż kilka dni. Brak zaufania do siebie i do innych prowadzi do bardzo poważnych konfliktów, nie tylko pomiędzy małżonkami czy kolegami w pracy, ale także między cierpiącym rodzicem a dziećmi.

Konsekwencje zaniedbania pęcherzyka żółciowego: problemy trawienne, kamica żółciowa, kolka wątrobowa, wzdęcia, ból pleców pod prawą łopatką.

Sposoby łagodzenia objawów: należy postępować podobnie jak przy zaburzeniach wątrobowych, ale z zastrzeżeniem, że pacjenci z niedrożnością dróg żółciowych nie powinni nadużywać karczocha, ponieważ może to skutkować nadmiernym gromadzeniem się żółci w drogach żółciowych. Alternatywą są warzywa o gorzkim smaku: szpinak, cykoria, rukola⁵.

Hormony i płuca

Ważne funkcje biologiczne: uczestnictwo w wymianie gazowej organizmu, dzięki czemu tlen wraz z krwią dociera do wszystkich komórek naszego ciała.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: płuca przyczyniają się rzekomo do prawidłowego wyrażania w rozmowie własnych przemyśleń, co ma wpływać na nas inspirująco. Problemy z płucami rozpoczynają się wskutek ciągłego przeżywania żalu po stracie materialnej czy emocjonalnej, np. w następstwie żałoby, rozwodu czy innego rodzaju rozstania. Tłumiony żal utrudnia wyrażanie swoich prawdziwych emocji i zamiarów, a to w konsekwencji może powodować osłabienie odporności organizmu, przejawiające się m.in. nawrotami infekcji górnych dróg oddechowych. Jest to ponoć wyraźny znak ze strony organizmu, że należy jak najszybciej wypracować nową formę komunikowania swoich potrzeb i ich zaspokajania. Charakterystyczny dla osób z silnymi zaburzeniami pracy płuc jest strach przed śmiercią z jednoczesnym podejmowaniem prób samobójczych. Ta sprzeczność wynika z dewastującej psychikę niepewności jutra⁶.

Niektóre konsekwencje zaniedbania płuc: zwężenie światła oskrzeli, skrócony oddech, szybko następujące zmęczenie, włóknienie płuc, chroniczne nieżyty dróg oddechowych, zwapnienia, uporczywy kaszel, nadprodukcja śluzu, dreszcze.

Sposoby łagodzenia objawów: inhalacje z majeranku, które oczyszczają oskrzela i płuca z flegmy, spożywanie ciepłych zup warzywnych z dużą ilością imbiru, czosnku i tymianku, rezygnacja z nabiału (przynajmniej na jakiś czas). Pozytywne rezultaty przynosi wypijanie na czczo herbaty imbirowej oraz wykonywanie ćwiczeń oddechowych.

Hormony i serce

Ważne funkcje biologiczne: pompowanie krwi.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: serce odpowiada za uczucie miłości i empatii. Jeśli w naszym życiu długotrwale brakuje miłości, jeśli doznaliśmy serii strat emocjonalnych (zdrada w małżeństwie czy w przyjaźni, śmierć bliskiej osoby, nierozwiązane problemy), ten bezcenny organ funkcjonuje w okolicznościach strachu i niepewności. Jeśli nie mamy siły, by wyjść z kryzysu emocjonalnego, a do tego wpadamy w najróżniejsze pułapki dnia codziennego, które wymagają od nas zaangażowania, kryzys się pogłębia, ponieważ chwilowo nie jesteśmy zdolni do okazywania uczuć. Skutkuje to wycofaniem się z życia towarzyskiego, które potencjalnie mogłoby być źródłem radosnych przeżyć. Nie wierzymy w to, że coś miłego może nas spotkać, usuwamy się w cień, gromadząc coraz większe zapasy smutku i zniechęcenia, a to odbija się na funkcjonowaniu mięśnia sercowego.

Konsekwencje zaniedbania serca: zaburzenia cyrkulacji krwi, arytmia, zawał serca, szmery, bóle w klatce piersiowej, bezsenność.

Sposoby łagodzenia objawów: doskonałe efekty przynosi stosowanie arcydzięgla chińskiego (Angelica sinensis) w postaci sproszkowanego korzenia⁷. W ten sposób można usprawnić działanie całego układu krwionośnego, podnieść poziom erytrocytów i wzmocnić mięsień sercowy; należy bezwzględnie zrezygnować z używek.

Hormony i żołądek

Ważne funkcje biologiczne: dozowanie, mieszanie, trawienie i przemieszczanie pokarmu do jelit.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: gdy czujemy, że dłużej nie zniesiemy pewnych sytuacji, dochodzi do rozdźwięku między emocjami i umysłem. Umysł podpowiada, żeby się opanować i postępować racjonalnie, ale emocje utrudniają kontrolowanie sytuacji. Zgodnie z medycyną ludową to jednak nie umysł, lecz żołądek wywiera na nas presję, by zastanowić się nad zmianą postrzegania świata. Odnosi się to również do zmniejszenia liczby obowiązków i ponoszonej odpowiedzialności. Możemy bez trudu ulżyć żołądkowi dzięki zwolnieniu tempa życia. Jeśli jednak zlekceważymy wysyłane przez niego sygnały, dojdzie do zaburzeń w funkcjonowaniu tego organu, a tym samym - całego organizmu.

Konsekwencje zaniedbania żołądka: choroba wrzodowa, zgaga, refluks, rak żołądka.

Sposoby łagodzenia objawów: pomocne okażą się wszelkie napary ziołowe oddziałujące relaksująco na żołądek, np. z melisy czy dziurawca, a także tabletki ziołowe o działaniu rozkurczowym, zmniejszającym wewnętrzne napięcie i objawy stresu.

Hormony i nerki

Podstawowa funkcja biologiczna: ciągłe oczyszczanie krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: nerki magazynują strach i utrwalają negatywne skutki przeżytych traum. Powoduje to blokadę motywacji do przeprowadzenia zmian w życiu, a brak tych zmian skutkuje kolejnymi blokadami i niemożnością kierowania własnym życiem. Towarzyszy nam wtedy przekonanie, że wszelka radość i entuzjazm zniknęły z naszego życia, a także utrwala się niezdolność do podejmowania jakichkolwiek, nawet niezbyt ważnych, decyzji. Strach wyznacza granice, poza które nie mamy siły wyjść, a wtedy zaczynamy nadmiernie bronić swojego terytorium, stajemy się zbyt czujni i ostrożni, nieufni.

Współczesny tryb życia, pospieszne zjadanie posiłków, ciągłe konkurowanie, przeciążenia umysłowe i fizyczne osłabiają bardzo wyraźnie funkcjonowanie nerek i trwonią ich energię. Spokój całego organizmu jest uzależniony w dużym stopniu od harmonii w obrębie nerek, więc silne zaburzenia energetyczne w tym obszarze dają niepożądane objawy we wszystkich narządach.

Niektóre konsekwencje zaniedbania nerek: kamica nerkowa, kolka nerkowa, dolegliwości bólowe dolnej części pleców

Sposoby łagodzenia objawów: tworzeniu się kamieni nerkowych zapobiega częste spożywanie soku z cytryny wymieszanego z wodą czy herbatą oraz suplementacja cytrynianem potasu. Zaleca się picie naparów z roślin diuretycznych (moczopędnych), czyli mniszka lekarskiego, pokrzywy i naci pietruszki.

Hormony i pęcherz moczowy

Ważne funkcje biologiczne: zbieranie, magazynowanie i wydalanie moczu.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: problemy z pęcherzem mają świadczyć o nieumiejętności rozwiązywania problemów na bieżąco, a także powinny nam uświadomić konieczność wyjścia z zaklętego kręgu samonapędzających się lęków. Konieczne jest opanowanie sztuki klarownego wyrażania swoich uczuć i korzystanie z technik relaksacyjnych. Bardzo często problemy z pęcherzem wskazują na syndrom braku ojca, spowodowany jego fizyczną nieobecnością lub niewypełnianiem ojcowskiej funkcji. Te negatywne doświadczenia z dzieciństwa są przyczyną odczuwania osamotnienia, nieśmiałości, niepewności i niechęci do spotkań w szerszym gronie.

Podobno problemy z pęcherzem moczowym mają też związek z naszą sytuacją finansową, mogą prowadzić do rozwinięcia się np. skąpstwa czy egoistycznego przywiązania do rzeczy materialnych, a nawet spowodować obwinianie innych o własne niepowodzenia. Gromadzenie w sobie negatywnych emocji powoduje stany zapalne pęcherza, a nawet zatrzymanie w nim moczu. Konieczne jest wtedy leczenie farmakologiczne, gdyż taki stan jest niebezpieczny dla organizmu.

Niektóre konsekwencje zaniedbania pęcherza moczowego: zatrzymanie moczu w pęcherzu lub nietrzymanie moczu, nawracające stany zapalne, pieczenie cewki moczowej, ból podczas wydalania moczu.

Sposoby łagodzenia objawów: spożywanie selera (nać i korzeń), pietruszki (nać i korzeń), wody z sokiem z cytryny, naparów z mniszka lekarskiego i babki zwyczajnej.

Hormony, przysadka mózgowa i podwzgórze

Ważne funkcje biologiczne: zadanie przysadki jako gruczołu dokrewnego polega na wydzielaniu hormonów, które regulują pracę innych hormonów wytwarzanych w organizmie. Jest ona zlokalizowana wewnątrz czaszki i ściśle współpracuje z częścią mózgu określaną jako podwzgórze, które jest ośrodkiem integrującym sygnały otrzymywane ze strony systemu nerwowego i endokrynnego, a ponadto odpowiada za preferencje seksualne, sen, apetyt i ogół procesów metabolicznych zachodzących w organizmie. Oddziałuje pobudzająco i hamująco na tarczycę, stymuluje korę nadnerczy i kontroluje procesy rozrodcze.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: przysadka jest niezwykle ważnym gruczołem, który - podobnie jak podwzgórze - magazynuje ukryte, nieuświadomione krzywdy i traumy, często zadawnione, pochodzące jeszcze z dzieciństwa. Powodują one silne usztywnienie w poglądach, w ocenianiu innych i siebie, niechęć do zwracania uwagi na pozytywne strony życia, odrzucanie duchowości, zimny realizm, depresję, a nawet niechęć do posiadania potomstwa. Bez przeanalizowania przeszłości i zabliźnienia się starych ran nie może być mowy o przeprowadzeniu jakiejkolwiek życiowej zmiany. Problemy z przysadką zmuszają nas do takiej analizy i do wyciągnięcia wniosków, co daje szansę na transformację złego w dobre, negatywnego w pozytywne, nieprawidłowego w prawidłowe. Jest to początek bardzo ważnego etapu w życiu każdego człowieka - rezygnacja z oceniania siebie i bliźnich.

Niektóre konsekwencje zaniedbania przysadki mózgowej i podwzgórza: stany zapalne podwzgórza, nowotwory, gruczolaki, nadmierne zmęczenie, zaburzenia w pracy tarczycy i nadnerczy.

Sposoby łagodzenia objawów: spożywanie zielonych szejków, źródła licznych enzymów wpływających na prawidłową pracę przysadki i podwzgórza.

Hormony i śledziona

Ważne funkcje biologiczne: wpływa na odporność organizmu (tworzenie limfocytów), uczestniczy w oczyszczaniu krwi z zanieczyszczeń, które w celu usunięcia z organizmu przekazuje do wątroby.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: śledziona magazynuje porażki i podtrzymuje życzenie śmierci, umacnia poczucie, że jest się skazanym na ciągłe niepowodzenia. Skutkuje to wszechogarniającym lenistwem i apatią. Te skrajnie trudne emocje powstają w śledzionie wówczas, gdy trudności, z jakimi się konfrontujemy na co dzień, zaczynają nas przerastać, piętrzą się i utrzymują zbyt długo jak na możliwości danej osoby. Wola i chęć życia wyraźnie słabnie, a w ich miejsce pojawiają się natrętne myśli na temat śmierci, które mogą skończyć się depresją albo próbami samobójczymi.

Niektóre konsekwencje zaniedbania śledziony: zaburzenia cyrkulacji krwi, niedokrwistość, problemy trawienne, powiększenie śledziony mogące świadczyć o stanie zapalnym, silne bóle w lewej części brzucha, niekiedy utrudniające oddychanie, trudno gojące się rany.

Sposoby łagodzenia objawów: pomaga napar z pokrzywy, który oczyszcza krew z toksyn i wzmacnia odporność oraz oddziałuje na układ trawienny, zalecana jest ponadto dieta owocowo-warzywna, zupa z karczocha lub selera oraz sok z jagód (oczyszcza limfę).

 Hormony i jelito cienkie

Ważne funkcje biologiczne: absorbowanie składników pokarmowych, wydzielanie enzymów trawiennych, zaopatrywanie śledziony w niezbędne produkty do odbudowy krwi.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: jelito cienkie podobno bierze udział w konstruowaniu osobowości, wzmacnia siłę woli i zaufanie do życia. Równocześnie magazynuje głęboko skrywane doznania, takie jak wstyd, którego np. doświadczyliśmy w dzieciństwie, czy poczucie niesprawiedliwości, zwłaszcza tej dziejącej się w najbliższej rodzinie, co powoduje wyizolowanie i brak integracji z jej członkami. Nawracające, uporczywe problemy z jelitem cienkim często świadczą o molestowaniu seksualnym lub psychicznym w dzieciństwie. Te osoby mają w późniejszym życiu problemy z rozróżnianiem dobra i zła.

Niektóre konsekwencje zaniedbania jelita cienkiego: zapalenie błony śluzowej, nowotwory, ogólne osłabienie organizmu wynikające z zaburzenia wchłaniania składników pokarmowych.

Sposoby łagodzenia objawów: stosowanie diety dopasowanej do rodzaju schorzenia oraz naparów ziołowych o umiarkowanym działaniu, wypijanie siemienia lnianego na czczo, zjadanie owsianki na śniadanie.

Hormony i jelito grube

Ważne funkcje biologiczne: odzyskiwanie wody, asymilowanie pokarmu.

Funkcje emocjonalne wg medycyny tradycyjnej: problemy z jelitem grubym mówią o braku umiejętności radzenia sobie z materią. Dotyczy to zarówno sfery nieruchomości, czyli np. zakupu domu czy utrzymania mieszkania, jak i zarobkowania. Osoby znajdujące się w sytuacji stresowej i odczuwające w związku z tym dolegliwości ze strony jelita grubego cierpią podobno na brak poczucia bezpieczeństwa. Najczęściej mają one niskie zarobki, a właśnie pieniądze są dla nich synonimem stabilizacji. Występuje tu też konflikt z otoczeniem - chcą się wypowiedzieć, ale nikt nie daje im szansy, krótko mówiąc, nie panują nad swoim życiem, to inni decydują o wszystkim.

Kolejnym emocjonalnym aspektem dolegliwości jelitowych jest nieumiejętność porzucenia tego, co nas zatrzymuje i powoduje brak rozwoju osobistego czy zawodowego (znajomości, które już niczemu nie służą, przyzwyczajenia kulinarne, które szkodzą). Poważnym błędem jest nieustanne szukanie wsparcia na zewnątrz, lepiej rozpocząć samodzielne budowanie podstaw do życia. Najważniejszą umiejętnością, nad którą powinno się wtedy pracować, jest pozostawienie starego za plecami i pójście do przodu bez żalu i oglądania się za siebie.

Niektóre konsekwencje zaniedbania jelita grubego: polipy, stany zapalne, zespół jelita drażliwego, silne wzdęcia, choroba wrzodowa, zaparcia.

Sposoby łagodzenia objawów: niezbędna jest codzienna aktywność fizyczna, zaleca się także stosowanie technik relaksacyjnych, unikanie antybiotyków, dostarczanie do organizmu probiotyków, zmianę diety na kojącą jelito (każdy z nas może samodzielnie układać odpowiednią dla siebie dietę za pomocą metody eliminacji pokarmów, po których źle się czuje). Chociaż zachodnioeuropejskie środowiska medyczne z wielką ostrożnością, a niekiedy nawet negacją, odnoszą się do postu, to jednak udowodniono, że każdy organ w ciele człowieka doznaje wielu korzyści po odstawieniu pokarmów przynajmniej na kilka lub kilkanaście dni. Wiele chorób cofa się wtedy, a narządy wewnętrzne wracają do pracy na swoim normalnym poziomie. Ta metoda usprawniania funkcji organizmu jest zalecana w odniesieniu do każdego typu dolegliwości i skutkuje poprawą kondycji zarówno fizycznej, jak i psychicznej⁸.

Bożena Borzęcka