Pielęgnacja skóry po zimie - jak przywrócić skórze promienny wygląd?

Pierwsze miesiące roku nie były łatwe dla skóry naszej twarzy: wiatr, zimne powietrze i spędzanie czasu w zamkniętych pomieszczeniach nie tylko ją wysuszyły, ale i osłabiły. Co więcej, podczas pierwszych słonecznych dni wszelkie niekorzystne zmiany (zaskórniki, łuszcząca się skóra, przebarwienia) są szczególnie widoczne. Dlatego pora zacząć rewitalizację.

Producenci kosmetyków sugerują, by dostosowywać wybór preparatów do wieku swojej skóry. Nie jest to łatwe, ponieważ wiek metrykalny nie zawsze odpowiada wiekowi biologicznemu skóry. Ten ostatni ulega zmianie pod wpływem czynników zewnętrznych i wewnętrznych, takich jak stan naskórka, stopień jego nawodnienia, stan ochronnej bariery lipidowej, aktywność gruczołów łojowych, objawy fotostarzenia, ilość i głębokość zmarszczek powierzchniowych i głębokich, przebarwienia itp.

Dlatego, aby zapewnić skórze optymalną pielęgnację, należy wybrać takie substancje, których właściwości pozwolą uzyskać oczekiwane efekty, a najlepiej - na tyle, na ile jest to możliwe - posiłkować się naturalnymi źródłami zbawiennych dla cery składników.

Wygląd skóry zależy od kondycji naskórka

Na skórę składają się trzy wyraźnie oddzielone od siebie warstwy o odmiennej budowie, funkcjach i fizjologii: tkanka podskórna, skóra właściwa i naskórek. Z punktu widzenia kosmetologii i pielęgnacji tkanka podskórna, z wyjątkiem nadmiernej otyłości i cellulitu, nie odgrywa zbyt dużej roli. Choć z wiekiem staje się cieńsza, nierówna i zaczyna pokrywać się złogami tłuszczu, w przeciwieństwie do skóry właściwej i naskórka nie wpływa na wygląd zewnętrznej warstwy skóry¹.

To kondycja skóry właściwej decyduje o jej sprężystości i elastyczności, zależnych od wytwarzanych w fibroblastach białek strukturalnych - kolagenu i elastyny. Ale większość zabiegów poprawiających wygląd naszej twarzy koncentruje się na naskórku - to on odpowiada za ochronne funkcje skóry, a budujące go żywe komórki -  keratynocyty - ulegają ciągłej przemianie (keratynizacji), stopniowo przekształcając się w różne warstwy o odmiennej specyfice².

Jak oczyszczać skórę?

Ponieważ komórki naskórka ciągle się przekształcają, podstawą właściwej pielęgnacji jest usunięcie ich obumarłej części, czyli warstwy rogowej. Pozwala to pozbyć się zmian chorobowych i defektów kosmetycznych, ale również przygotowuje cerę do dalszej pielęgnacji.

Podstawowy podział peelingów złuszczających obejmuje metody mechaniczne (z zastosowaniem substancji ścierających), chemiczne (wykorzystujące związki chemiczne) oraz fizyczne (np. laserowe).

Historia popularnych dziś i polecanych w gabinetach kosmetycznych peelingów chemicznych sięga końca XIX w., kiedy to rozpoczęły się badania nad złuszczającymi właściwościami kwasu salicylowego, rezorcyny, fenolu i kwasu trójchlorooctowego (TCA)³. Początkowo stosowano je głównie do leczenia blizn potrądzikowych, ale z czasem ich znaczenie rosło. Dziś najczęściej stosuje się alfa-hydroksykwasy, czyli związki organiczne, do których należą kwasy: glikolowy, mlekowy, maleinowy, cytrynowy, winowy, szczawiowy i masłowy⁴. Ich właściwości wykorzystywane są m.in. w zwalczaniu rogowacenia słonecznego i starczego, zaburzeń rogowacenia, znamion starczych, brodawek zwykłych i łojotokowych, przebarwień posłonecznych i pozapalnych, suchości skóry i trądziku pospolitego.

Peelingi chemiczne oddziałują na naszą skórę zdecydowanie mocniej od mechanicznych, powodując podrażnienia i zaczerwienienia, a nawet zmiany pigmentacyjne. Wszystko zależy od rodzaju zastosowanej substancji i jej natężenia, a także naszej cery. Często, zwłaszcza przy skórze wrażliwej, wystarczy zatem sięgnąć po metody mechaniczne, czyli delikatniejsze scruby. Możesz przygotować je samodzielnie, dzięki czemu zminimalizujesz ryzyko negatywnych reakcji Twojej skóry, a przy okazji będziesz mieć pewność, że peeling jest wolny od substancji chemicznych.

Naturalne składni dobre dla skóry

Skóra oczyszczona ze złogów martwego naskórka jest gotowa na przyjęcie składników, które ją odżywią, rozjaśnią i nadadzą jej jednolity kolor.

Coraz większą rolę w pielęgnacji i leczeniu takich zmian jak trądzik czy łuszczyca odgrywają witaminy C i E oraz przeciwutleniacze (np. koenzym Q10)⁵. Stosuje się je jako środki profilaktyczne i terapeutyczne w leczeniu zaburzeń, które pojawiają się głównie po 50. r.ż., kiedy skóra traci elastyczność i jędrność, pokrywając się coraz bardziej widocznymi zmarszczkami. Wynika to ze spadku aktywności hormonalnej, która przyspiesza proces jej starzenia się. Z wiekiem zmniejszają się również naturalne zasoby kolagenu, głównego białka budującego skórę i chrząstki, zapewniającego jej elastyczność⁶.

Kolagen doustny poprawia elastyczność skóry

Kolagen jest składnikiem wielu kremów pielęgnacyjnych, ale można go również przyjmować doustnie w postaci hydrolizatu. W jednym z badań u kobiet stosujących takie preparaty przez 8 tygodni wykazano znaczną poprawę elastyczności skóry, a u niektórych także zahamowanie utraty wody i poprawę nawilżenia⁷. Na ilość kolagenu może wpływać także witamina A. Jej pochodne - retinoidy - zabezpieczają powstały kolagen przed degradacją, a ponadto pobudzają przebudowę włókien retikulinowych i powstawanie nowych naczynek krwionośnych w skórze właściwej⁸.

Witamina A na suchą skórę

W kosmetykach najczęściej stosuje się retinol w postaci palmitynianiu i beta-karoten. Palmitynian zwiększa intensywność syntezy kolagenu w skórze właściwej, a poza tym jest zalecany przy szorstkości i suchości skóry, rogowaciejącym naskórku, zmarszczkach i małej elastyczności skóry. Z kolei beta-karoten kumuluje się w skórze, posiada zdolność wiązania rodników tlenowych i zapobiega uszkodzeniom skóry wywołanym przez UVA⁹.

Kwas hialuronowy nawilża skórę

Innym aktywnym składnikiem, którego warto szukać w kosmetykach, jest kwas hialuronowy - polisacharyd występujący naturalnie w naszym organizmie, którego ilość spada wraz z wiekiem. Magazynuje on wodę w naskórku, zwiększając nawilżenie i wypełniając drobne zmarszczki. Witaminy i inne substancje odżywcze znajdują się najczęściej w kremach pielęgnacyjnych, ale warto od czasu do czasu zagwarantować cerze prawdziwy ich zastrzyk i zastosować naturalne maseczki, przy których wykorzystamy owoce czy warzywa.

Jak poprawić nawilżenie skóry?

Nawet najbardziej odżywiona skóra nie będzie jednak prezentować się estetycznie, jeśli z powodu odwodnienia zacznie się łuszczyć i nabierze szarawego koloru. Badania wykazały, że gospodarka wodna (poziom nawilżenia) odgrywa szczególnie ważną rolę w zachowaniu równowagi naturalnej bariery skóry, dzięki której do organizmu nie przedostają się szkodliwe substancje. Problem ten dotyczy kobiet w każdym wieku, choć nasila się po 40. r.ż. Z kolei po 60. r.ż. cera produkuje mniejsze ilości sebum i potu, co powoduje spadek ilości substancji wiążących wodę na powierzchni skóry, tworzących tzw. naturalny czynnik nawilżający (NMF - natural moisturizing factor)¹⁰.

Aby zadbać o prawidłowe nawilżenie skóry mimo upływającego czasu, należy odbudować naturalny czynnik nawilżający i składniki płaszcza lipidowego oraz uzupełnić składniki macierzy międzykomórkowej. W tym celu najczęściej stosuje się kremy nawilżające z emolientami, które działają nawilżająco, natłuszczają oraz pomagają zatrzymać wodę we wnętrzu skóry poprzez wiązanie jej z lipidami skóry oraz odbudowę tych lipidów. Suchość skóry zmniejszają też alfa-hydroksykwasy (AHA), głównie kwas glikolowy i mlekowy. Silnie nawilżająco działa również mocznik w stężeniu do 10%, który jest związkiem higroskopijnym stymulującym regenerację komórek i poprawiającym właściwości wiązania wody.

Oczywiście oprócz wyboru kosmetyków z odpowiednimi składnikami, nie możesz zapominać o innych elementach współodpowiedzialnych za kondycję Twojej skóry. Każdego dnia warto wypijać co najmniej 2 litry wody, pójść na spacer lub wykonać kilka ćwiczeń - badania dowodzą, że dotlenienie organizmu przyczynia się do prawidłowego ukrwienia skóry⁵.

Pamiętaj również, aby chronić twarz przed pierwszymi intensywnymi  promieniami słonecznymi: przyjmuje się, że właściwa ochrona skóry przed promieniowaniem UV rozpoczęta odpowiednio wcześnie, a najlepiej w dzieciństwie, zmniejsza objawy starzenia skóry nawet o 80%¹¹. Ogromne znaczenie ma również higiena: codziennie wieczorem należy delikatnie oczyścić twarz z makijażu, ponieważ jego pozostawienie na noc powoduje zapychanie się porów.