Czy wilcza jagoda jest trująca? Objawy zatrucia pokrzykiem

Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna) to roślina występująca sporadycznie na terenie Polski. Ma postać krzewu o wysokości do 1,5 m, który pokrywa się żółto-fioletowymi kwiatami, a następnie niemal czarnymi jagodami. Z powodu takiego wyglądu owoców pokrzyk bywa mylony z jadalną borówką – taka pomyłka może się okazać śmiertelna, ponieważ pokrzyk zawiera substancje oddziałujące na układ nerwowy.

Czy wilcza jagoda jest toksyczna?

Pokrzyk wilcza jagoda jest rośliną silnie toksyczną, każda część krzewu jest trująca. W soku znajdują się alkaloidy, w tym atropina (stanowiąca aż 98% wszystkich alkaloidów w dojrzałym owocu) i skopolamina¹. Działają one jak inhibitory acetylocholiny². Ten neuroprzekaźnik odpowiada m.in. za rozszerzenie naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia krwi, zwężenie źrenic oraz pobudzenie mięśni szkieletowych.

Spożycie jagód pokrzyku:

• zwiększa ciśnienie krwi,
• rozszerza źrenice,
• obniża napięcie mięśni itp.

Inne objawy zatrucia pokrzykiem to:

• suchość ust,
• problemy z połykaniem,
• dysfonia (zaburzenia głosu),
• zatrzymanie moczu,
• ból głowy,
• dezorientacja³.

To jednak nie wszystko: alkaloidy z wilczej jagody przekraczają barierę krew-mózg i mogą wywołać ataksję, krótkotrwałą utratę pamięci, śpiączkę, a nawet śmierć².

Zatrucie pokrzykiem – co robić?

Jeżeli podejrzewasz u siebie bądź innej osoby zatrucie wilczą jagodą, niezwłocznie zgłoś się do lekarza lub wezwij pomoc. Jeśli od spożycia owoców nie minęło więcej niż 2 godziny, zastosuj węgiel aktywowany w dawce 0,5-1 g na każdy kilogram masy ciała w przypadku dziecka lub 25-100 g węgla u osoby dorosłej⁴.

Wilcza jagoda – ciekawostki

• w starożytności używano jagód pokrzyku jako narkozy podczas zabiegów chirurgicznych,
• nazwa "belladonna" oznacza po włosku piękną kobietę i odnosi się do dawnego zwyczaju wpuszczania kropli wyciągu z jagód pokrzyku do oczu, co miało powiększać źrenice i podnosić atrakcyjność Włoszek,
• szekspirowska Julia próbowała popełnić samobójstwo, zjadając garść wilczych jagód,
• wyodrębniona z pokrzyku atropina znajduje obecnie zastosowanie w okulistyce
• rozszerza źrenice i ułatwia tym samym zbadanie dna oka,
• szacuje się, że jagody pokrzyku zawierają nawet 2 mg atropiny¹,
• lekarze w pewnej angielskiej miejscowości czterokrotnie w kolejnych latach musieli przez kilka dni hospitalizować pewną starszą panią, nim zorientowali się, że ochoczo zjadane przez nią jagody to pokrzyk; za każdym razem kobieta miała problemy z pamięcią i nagłe ataki śmiechu, a także omamy wzrokowe; kiedy poinformowano ją o przyczynie problemów, przestała spożywać trujące owoce⁵,
• wilcza jagoda jest rośliną częściową chronioną na terenie Polski jako gatunek bliski zagrożenia wyginięciem.