Flawonoidy - co to jest?
Flawonoidy są naturalnymi bioaktywnymi związkami występującymi w produktach roślinnych. Flawonoidy pełnią wiele kluczowych funkcji w życiu roślin. Ich zadaniem są:
- Ochrona przed promieniowaniem UV: Flawonoidy absorbują promieniowanie UV, chroniąc rośliny przed uszkodzeniami spowodowanymi przez intensywne światło słoneczne.
- Ochrona przed patogenami: Niektóre flawonoidy mają właściwości antybakteryjne i antygrzybicze, które pomagają roślinom w obronie przed różnymi patogenami.
- Atrakcyjność dla zapylaczy i ochrona przed roślinożercami: Flawonoidy często nadają roślinom intensywne barwy, które przyciągają zapylacze, takie jak pszczoły. Jednocześnie niektóre flawonoidy mogą działać odstraszająco na roślinożerców, chroniąc rośliny przed zjedzeniem.
- Regulacja wzrostu roślin: Flawonoidy mogą wpływać na wzrost i rozwój roślin, na przykład poprzez interakcję z hormonami roślinnymi.
- Interakcje z innymi organizmami: Flawonoidy mogą wpływać na interakcje roślin z innymi organizmami, na przykład poprzez przyciąganie korzystnych mikroorganizmów do korzeni roślin.
- Ochrona przed stresem oksydacyjnym: Dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym, flawonoidy mogą chronić rośliny przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki.
Wszystkie te funkcje przyczyniają się do zdrowia i przetrwania roślin w różnych środowiskach. Flawonoidy mogą też zdziałać wiele dobrego dla naszego zdrowia.
Herbata - najlepsze źródło flawonoidów
Zaparzenie herbaty to dobry pomysł. Napój ten zawiera bowiem mnóstwo roślinnych substancji chemicznych chroniących przed chorobami serca, udarem mózgu, demencją i nowotworami. Twoja starsza ciocia może nie wiedzieć wiele na temat diety śródziemnomorskiej. Jedną rzecz robi jednak dobrze – nastawia czajnik, aby zaparzyć filiżankę herbaty.
Napój ten jest pełen flawonoidów – fitozwiązków lub polifenoli o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych. Spowalniają one odkładanie się blaszki miażdżycowej w aorcie brzusznej, które może prowadzić do chorób serca i udarów mózgu oraz jest prekursorem demencji. Aorta to największa w organizmie tętnica, która zaopatruje w tlen jamę brzuszną oraz kończyny dolne. A im większe spożycie herbaty, tym mniejsze ryzyko wystąpienia zwapnienia aorty brzusznej – wykazało nowe badanie australijskiego Uniwersytetu Edith Cowan1.
Naukowcy obserwowali pod kątem objawów zwapnienia aorty brzusznej 881 starszych kobiet w średnim wieku 80 lat. Chociaż dieta uczestniczek badania nie była szczególnie zdrowa, większość z nich piła herbatę. Kobiety spożywające 2-6 filiżanek tego napoju dziennie były do 40% mniej narażone na rozwój rozległego zwapnienia aorty brzusznej. Jednak nie wszystkie badane piły herbatę. Te, które jej nie spożywały, pozyskiwały swoje dawki flawonoidów z jabłek, orzechów, owoców cytrusowych, jagodowych lub czerwonego wina.
Flawonoidy nie chronią też wyłącznie przed zwapnieniem aorty brzusznej. Dzięki nim można uniknąć również rozwoju niektórych rodzajów nowotworów, cukrzycy typu 2 i osteoporozy.
Najbogatsze źródła flawonoidów
Zalecana dzienna dawka tych związków zawiera się w przedziale 400-600 mg. A oto kilka pokarmów i napojów, które jednorazowo zapewniają dobową porcję tych związków lub nawet więcej.
- GORZKA CZEKOLADA (70-85% kakao) 25-gramowa porcja zapewnia 3-krotność zalecanej dziennej dawki
- ZIELONA HERBATA 2-gramowa porcja zapewnia 130% zalecanej dziennej dawki
- WINO Z CZERWONEJ ODMIANY WINOROŚLI O NAZWIE SHIRAZ LUB SYRAH 250-gramowa porcja zapewnia 116% zalecanej dziennej dawki
Różne rodzaje flawonoidów
Flawanole to silne antyoksydanty, które można znaleźć w poniższych produktach spożywczych:
- Cebula
- Brzoskwinie
- Jarmuż
- Owoce jagodowe
- Winogrona i czerwone wino
- Pomidory
- Herbata
- Brokuły
Flawan-3-ole wspomagają ochronę przed uszkodzeniami komórek oraz regulują ciśnienie tętnicze i poziom glukozy we krwi, a zawierają je:
- Biała herbata
- Czerwone i fioletowe winogrona
- Zielona herbata
- Czarne jagody
- Herbata oolong
- Truskawki
- Czarna herbata
- Kakao
- Jabłka
Flawony wspomagają redukcję stanu zapalnego w organizmie i są zawarte w następujących produktach spożywczych:
- Pietruszka
- Rumianek
- Czerwone papryki
- Mięta
- Seler
Flawanony to substancje o działaniu przeciwzapalnym, które mogą również wspomagać kontrolę masy ciała, zawarte w poniższych pokarmach:
- Cytryny
- Pomarańcze
- Limonki
- Grejpfruty
Izoflawony utrzymują w równowadze hormony, a zawierają je następujące produkty spożywcze:
- Soja
- Bób
- Rośliny strączkowe
Antocyjaniny to chroniące przed chorobami serca i nowotworami antyoksydanty, które znajdują się w poniższych pokarmach:
- Czerwone i fioletowe winogrona
- Owoce jagodowe
- Czerwone wino
- Truskawki
- Żurawina
- Jeżyny
- Arterioscler Thromb Vasc Biol, 2022; 42 (12): 1482–94