Wystarczy 5 ml krwi, by dowiedzieć się naprawdę sporo o swoim stanie zdrowia. Stężenia substancji, które unoszą się w krwiobiegu, może być jedynym sygnałem, że w organizmie źle się dzieje.
3,9-5,6 M/l erytrocyty
To norma dla pań, panowie mają nieco wyższą - 4,5-6,5 M/ml.
PRZEKROCZONA NORMA Zmniejszenie liczby erytrocytów to objaw anemii. Może być skutkiem utraty krwi (np. z wrzodu żołądka lub dwunastnicy) albo efektem niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Inne przyczyny to ciąża i choroby nerek.
W początkowym stadium choroby, gdy niedobory erytrocytów nie są duże, wystarczy zmienić dietę. Trzeba codziennie jeść produkty bogate w żelazo (głównie mięso). Najlepiej łączyć je z warzywami, które zawierają witaminę C ułatwiającą wchłanianie tego pierwiastka. Można też pić sok z liści pokrzywy, który działa krwiotwórczo. Jeśli jednak anemia jest zaawansowana, trzeba uzupełnić zasoby żelaza, przyjmując suplementy w postaci żelaza i kwasu foliowego.
0,08-3,1 mg/l białko C-reaktywne (CRP)
U palaczy, osób otyłych oraz nadciśnieniowców jest ona nieco wyższa
PRZEKROCZONA NORMA CRP zwalcza infekcję w organizmie - jego wysoki poziom jest zatem wskaźnikiem stanu zapalnego. Dochodzi do niego przy wszelkich infekcjach ostrych i przewlekłych, chorobach serca i nowotworowych. Stężenie CRP we krwi rośnie również przy stanach zapalnych wywołanych chorobami przewlekłymi (np. zmianami reumatycznymi) lub autoimmunologicznymi.
W tym wypadku, by wrócić do normy, musisz namierzyć chorobę odpowiedzialną za wzmożone wydzielanie CRP i wyleczyć ją.
120-129/80-84 mmHg ciśnienie krwi
PRZEKROCZONA NORMA Gdy siła, z jaką krew napiera na ścianki tętnic zwiększa się, mówimy o nadciśnieniu tętniczym krwi. Cierpi na nie ok. 10 mln Polaków, a spośród nich co 3. umiera z powodu tego schorzenia. Początkowo nie daje ono żadnych objawów. Jednak nieleczone prowadzi do uszkodzenia nerek, zawałów i udarów. We wczesnym stadium można łatwo zmieścić się w widełkach przewidzianych dla normy. Wystarczy rzucić palenie, wstać z fotela i regularnie być aktywnym fizycznie, a także odstawić sól, alkohol oraz mocną kawę.
60-100 mg% cukier
Kilka słów o morfologii
Morfologia to podstawowe, diagnostyczne badanie krwi, które polega na ilościowej i jakościowej ocenie występujących w niej elementów. Pozwala potwierdzić lub wykluczyć stan zapalny, chorobę zakaźną, niedokrwistość, krwotok wewnętrzny, skazę krwotoczną, białaczkę, czy toczący się proces nowotworowy.
Choć nie pozwala na precyzyjną diagnozę, to jako badanie tanie i łatwo dostępne stanowi doskonałe źródło informacji w jakim kierunku prowadzić dalsze badania.
Każdy z nas powinien wykonywać ją raz do roku.
Karmi tkanki. Jednak staje się zabójczy, gdy jest go zbyt dużo.
PRZEKROCZONA NORMA Podwyższony poziom glukozy we krwi bezboleśnie niszczy różne organy (naczynia tętnicze nóg, nerki, siatkówkę oka). Na cukrzycę choruje ok. 3 mln Polaków, a co 4. z nas jest zagrożony jej rozwojem.
Stan przedcukrzycowy, a nawet samą cukrzycę typu 2 we wczesnej fazie, można cofnąć, jednak wymaga to samodyscypliny. Przede wszystkim należy ograniczyć jedzenie węglowodanów. Aktualną dietę trzeba zmienić na śródziemnomorską. Na listę produktów zakazanych muszą trafić słodycze i alkohol. Zamiast nich lepiej sięgać po napar z morwy. Trzeba też zadbać, by ruch stał się codziennym nawykiem.
0,32-5,0 mU/l TSH
Prawidłowo działająca tarczyca to skarb. Reguluje wiele procesów metabolicznych w organizmie i wpływa na pracę niemal wszystkich naszych narządów. W Polsce na choroby tarczycy cierpi już ponad milion osób.
PRZEKROCZONA NORMA Do sprawnego funkcjonowania tego gruczołu niezbędny jest jod, który odpowiada za prawidłowe wydzielanie hormonów tarczycy. Osoby cierpiące z powodu niedoczynności powinny przyjmować ten pierwiastek w suplementach. Z kolei ludzie mający nadczynność tarczycy muszą się go wystrzegać. Warto też wyeliminować z diety kapustę i brukselkę, które mają działanie goitrogenne.
190 mg/dl cholesterol
Jest niezbędny do funkcjonowania organizmu. Działa stabilizująco na komórki naszego ciała. Jest prekursorem hormonów płciowych, witaminy D3, kwasów żółciowych, fitosteroli, kortykosteroidów i wielu innych biologicznie czynnych cząsteczek.
PRZEKROCZONA NORMA Wysoki poziom cholesterolu całkowitego i LDL we krwi grozi miażdżycą, a ta zawałem bądź udarem.
Można go jednak okiełznać, jedząc więcej ryb, a mniej tłustych mięs. Dobrze jest też wprowadzić do diety warzywa, owoce i oleje roślinne. Na stole powinna na stałe zagościć oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia na zimno, zawiera bowiem zestaw antyutleniaczy, które mogą obniżyć poziom "złego" cholesterolu LDL, nie zmniejszając jednocześnie stężenia "dobrego" cholesterolu HDL.
Sprzymierzeńcami są też rozpuszczalny błonnik, który zapobiega przedostawaniu się cholesterolu z jelita do krwi oraz obniżający jego poziom cynamon. W walce o powrót do normy pomoże również regularne uprawianie sportu.
150 mg% trójglicerydy
Tłuszcze te - nazywane też lipidami - stanowią podstawowy składnik tkanki tłuszczowej wykorzystywanej przez organizm jako źródło energii. Są również składnikiem zewnętrznej warstwy skóry, który chroni przed negatywnym oddziaływaniem środowiska zewnętrznego oraz zapobiega utracie wody z naskórka.
PRZEKROCZONA NORMA Podwyższony poziom trójglicerydów prowadzi do otyłości, zwiększa ryzyko rozwoju insulinooporności, cukrzycy typu 2 oraz chorób układu krążenia.
Ponadto wysoki poziom trójglicerydów we krwi może świadczyć o zaburzeniach przemiany materii, niedoczynności tarczycy, chorobach nerek oraz wątroby.
Aby przywrócić ich poziom do wartości prawidłowych, trzeba unikać tłustego mięsa, smalcu, masła, pełnotłustego nabiału oraz produktów, które zawierają cukier (zwiększają one produkcję VLDL będących nośnikiem trójglicerydów). Tłuszcze zwierzęce należy zastąpić roślinnymi, pamiętając, że łączna ilość nie powinna przekroczyć 2 łyżek dziennie.
Wskazane jest za to jedzenie tłustych ryb morskich (makrela, łosoś, śledź, halibut), które zawierają kwasy omega-3 obniżające poziom trójglicerydów. Dobrym wyborem są również produkty z grubego przemiału, warzywa i owoce. Warto też zrezygnować z papierosów i alkoholu, również czerwonego wina i piwa. Oczywiście zalecana jest także regularna aktywność fizyczna.
2,5-7 mg/dl kwas moczowy
Choroby nerek, grożące nawet ich całkowitym niszczeniem, przez dłuższy czas mogą przebiegać bezobjawowo. Jednak na ich trop może naprowadzić nas ogólne badanie moczu. Pozwala ono stwierdzić ostry lub przewlekły proces zapalny. Jest wskazówką do pogłębionej diagnostyki w kierunku kamicy, a nawet choroby nowotworowej (np. krew w moczu). Czasami zaś informuje o cukrzycy lub chorobach wątroby.
PRZEKROCZONA NORMA Gdy we krwi znajduje się zbyt wiele kryształków kwasu moczowego, szukają one spokojnej przystani. Zaczynają się odkładać w postaci kamieni w nerkach albo w stawach, powodując bolesną dnę moczanową.
Jak zwykle - sytuację pomoże opanować dieta. Powinna być uboga w tłuszcze zwierzęce, czerwone mięso, dziczyznę, alkohol i kawę, za to obfitować w cytrusy oraz żurawinę - zawarta w nich witamina C doskonale obniża stężenie kwasu moczowego we krwi, rozpuszcza jego kryształki i pomaga je usunąć z organizmu. Z hiperurykemią dobrze radzi sobie także ocet jabłkowy. Łyżkę stołową octu należy rozcieńczyć w szklance wody. Pić 2-3 razy dziennie.
2,5 ng/ml PSA
To norma dla mężczyzn między 40. a 49. r.ż. Wartości specyficznego antygenu gruczołu krokowego PSA zmieniają się wraz z wiekiem, jednak nie powinny przekraczać 4 ng/ml.
PRZEKROCZONA NORMA Gdy poziom PSA we krwi wzrasta, to ostrzeżenie, że w prostacie może rozwijać się rak. Każdy mężczyzna po 50-tce powinien raz w roku oznaczać jego poziom we krwi.
Z badań Fred Hutchinson Cancer Research Center w Seattle wynika, że mężczyźni, którzy zjadają 3 razy w tygodniu potrawy bogate w warzywa z rodziny krzyżowych, w tym kapustę oraz brokuły, obniżają szanse zachorowania na raka prostaty o 41%. Zawarty w nich indol-3-karbinol jest przekształcany w organizmie w DIM - substancję, która zapobiega rozrostowi komórek raka gruczołu krokowego.
Nie można też zapominać o ochronnej roli likopenu, którego bogatym źródłem są pomidory. Zdaniem badaczy z Clinical Cancer Research jedzenie 1 lub 2 porcji tłustych ryb tygodniowo obniża o 63% ryzyko rozwoju złośliwego raka prostaty. Panowie powinni też pić zieloną herbatę i sok z granatów. Substancje aktywne zawarte w obu napojach mogą opóźnić rozwój raka prostaty.