Złoty podział żywności, czyli jak jeść optymalnie i zdrowo

Jaka dieta jest optymalna? Dr Rob Verkerk kładzie główny nacisk na najlepsze proporcje żywności, niezależnie od tego, czy dotyczą diety wegetariańskiej, wegańskiej czy mięsnej.

Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

W naszej grupie Alliance for Natural Health poświęcili­śmy wiele lat badaniom optymalnej diety. Oto, co powinno znaleźć się na zdrowym talerzu.

Produkty roślinne i owoce w diecie

Uwzględniliśmy tu dużą ilość warzyw i stosunkowo małą ilość owoców. Należy starać się zachowywać proporcję warzyw do owoców wynoszą­cą w przybliżeniu 4:1 i nie łączyć ich.

Owoce zawierają znacznie więcej cukru (choć jest to naturalna frukto­za), więc powinno się jeść je w małych ilościach. Nauka mówi nam, że cukier nie powinien stanowić więcej niż 5% całkowitej ilości kalorii (energii), jaką spożywamy każdego dnia. Zawsze staraj się jeść owoce w całości i unikaj kupnych soków owocowych oraz zbyt dużych ilości owoców suszonych.

kolorowe warzywa
Dokładaj wszelkich starań, by „każ­dego dnia zjadać tęczę”, złożoną z wszystkich 6 kolorów naturalnych grup fitoskładników, jak zaleca In­stytut Medycyny Funkcjonalnej. Oznacza to kolory: zielony, czerwony, żółty, pomarańczowy, niebieski/czar­ny/fioletowy oraz biały/beżowy/brązowy, co łącznie daje też wiel­kie urozmaicenie diety.

Pamiętaj, by mieszać w diecie warzywa su­rowe i lekko gotowane. Jak można zauważyć, czytając opisy wokół ta­lerza, nasze wskazówki zdecydowanie zalecają spo­żywanie całych produktów, bez ich nadmiernego przetwarzania.

Obróbka cieplna może naprawdę zniszczyć żywność. Powoduje ona rozpad łańcuchów węglowodanów, w wyniku czego organizm znacz­nie szybciej zamienia je w cukier. A długotrwały wysoki poziom glu­kozy we krwi prowadzi do braku elastyczności metabolicznej, insu­linooporności i cukrzycy typu 2.

Zioła i przyprawy

Spożywaj duże ilości skoncentro­wanych źródeł składników odżyw­czych, takich jak zioła i przyprawy, jak również herbaty ziołowe oraz, w razie potrzeby, suplementy diety (to po prostu jeszcze jedna forma kon­centracji składników odżywczych).

Zboża jako źródło błonnika i węglowodanów

Chociaż instytucje rządowe i znacz­na część przemysłu spożywczego przekonują nas, że zboża stanowią podstawę naszego odżywiania, to jednak wytyczne Food4Health, opracowane przez Alliance for Natural Health, a stosowane obecnie przez wielu dietetyków, twierdzą inaczej.

Dla nas podstawą żywienia są nie­skrobiowe warzywa, a nie zboża. Ziarna mogą być ważnym źródłem błonnika, jak również pewnych witamin i składników mineral­nych, ale wszystkie te mikro­składniki i błonnik możemy pozyskać także z innych źródeł spożywczych. Więk­szość zbóż zawiera duże ilości energii, a nie skład­ników odżywczych. Oznacza to, że dają nam mnóstwo kalorii, ale niewiele ponadto, zwłaszcza jeśli są wyso­ce rafinowane lub przetworzone.

Ponieważ zboża to głównie wę­glowodany, znaczna część tych kalorii rozkłada się w organizmie na cukry, co może silnie zaburzyć elastyczność metaboliczną. Niezależnie od tego, co Ci mówio­no, możesz czerpać mnóstwo energii z warzyw, ponieważ takie rośliny także zawierają węglowodany. Poza tym wiele zbóż zawiera też gluten, co w niekorzystny sposób wpływa na znaczny procent populacji.

chleb
W Twoim menu zboża powinny zajmować tylko małą część talerza, zwracaj uwagę, by były pełnoziarniste, a gdy tylko możesz, wybieraj gatunki bezglutenowe, takie jak gryka, owies, proso, teff, quinoa, ryż lub sorgo.

Jakie tłuszcze są zdrowe dla organizmu?

Nie jest łatwo dostrzec je na naszym talerzu, ale zdrowe tłuszcze zalecamy w dużych ilościach – całkiem sporo jest ich też w niektórych produktach zwierzęcych, o ile takie jadasz. Ok. 50-60% war­tości energetycznej tego talerza pochodzi z tłuszczów, choć pod względem wagowym wy­gląda to zaledwie na 10%. Nasze stanowisko bardzo różni się od większości wytycznych rządowych, ponieważ trudno być zdrowym bez wystarczają­cej ilości tłuszczów w diecie.

Quote icon
Zadbaj, by dostarczać sobie zdrowe tłuszcze z potraw go­towanych, sosów do sałatek i warzyw, awokado, orzechów, niektórych nasion i produktów zwierzęcych, jeśli je jadasz.

Najlepsze źródła białka

Gdy mówimy o 25% produktów bogatych w biał­ko, nie oznacza to, że taki jest jego poziom w jadłospisie. Większą część każdego świeżego, zwierzęcego źródła białka, np. mięsa czy ryb, stanowi w istocie woda, a proteiny sięgają wagowo może ok. 20%.

Należy jednak uwzględnić także białka roślinne, obficie występujące w produktach takich jak groch, fasola, bób i soczewica.  Gotuj rośliny strączkowe powoli, by zneutralizować lektyny – na­turalne pestycydy, które wykorzystują one do obrony przed plagami owadów. Z tego właśnie powodu tradycyjny indyjski dal (duszoną potrawę z soczewicy) często gotuje się powoli przez ok. 6 godz. Jeśli nie masz tyle czasu, wygodną drogą na skróty jest szybkowar, zwłasz­cza jeżeli rośliny strączkowe są Twym głównym źródłem protein.

Dr Robert Verkerk jest dyrektorem wykonawczym i naukowym Alliance for Natural Health International, grupy konsumenckiej, której celem jest ochrona naszego prawa do naturalnej opieki zdrowotnej i odżywiania. Sięgnij po jego nową książkę (napisaną wraz z Meleni Aldridge) pt. „Reset Eating: Reset Your Health and Resilience by Turning What and How You Eat into Powerful Medicine” (Zresetuj jedzenie: zresetuj swoje zdrowie i odporność, zamieniając to, co i jak jesz, w potężny lek), wydaną w 2022 r. przez Matador.
Jeżeli szukasz dalszych informacji lub chcesz podjąć współpracę z grupą, zajrzyj na stronę www.anhinternational.org.
Autor publikacji:
Wczytaj więcej
Nasze magazyny