Lubisz pomidory? Oto 9 powodów, dla których warto wprowadzić likopen do diety

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Doskonałym źródłem likopenu są pomidory, owoce rokitnika, żurawina, brzoskwinie, melony, owoce dzikiej róży, czerwone grejpfruty, morele, arbuzy, papaja i gujawa.

Co ważne, likopen rozpuszcza się w tłuszczach, aby zatem zwiększyć jego wchłanianie, warto dodawać do potraw zawierających jego źródła zdrowe tłuszcze, np. skropić sałatkę odrobiną oliwy.

W przemyśle spożywczym wykorzystuje się go jako czerwony barwnik i oznacza symbolem E160d, jest to jeden z najzdrowszych dodatków do żywności. Warto także wiedzieć, że likopen jest bezpieczny i zasadniczo nie można go przedawkować, jeśli sięgamy po jego naturalne źródła¹.

1. Unieszkodliwia wolne rodniki tlenowe

Likopen to jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Te aktywne formy tlenu, powstające podczas wytwarzania energii, uszkadzają szlaki metaboliczne komórek i ich struktury oraz DNA, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego, sprzyja rozwojowi chorób cywilizacyjnych, pogarsza stan psychiczny, sprzyja chorobom neurodegeneracyjnym oraz przyspiesza starzenie się organizmu.

Zazwyczaj zdrowy organizm radzi sobie z rodnikami i przy pomocy licznych antyoksydantów skutecznie je unieszkodliwia, jednak jeśli jesteśmy przemęczeni, niewyspani, zestresowani lub nasza dieta jest deficytowa, szala zwycięstwa może przechylić się na korzyść aktywnych form tlenu – taki stan nazywamy stresem oksydacyjnym. Ma on niszczycielskie wręcz działanie, dlatego warto zwiększyć spożycie likopenu i w ten sposób uchronić się przed wolnymi rodnikami.

Przy okazji barwnik ten pośrednio chroni nas także przed zaburzeniami metabolizmu i uszkodzeniami komórek wywołanymi przez toksyny środowiskowe, które m.in. nasilają wytwarzanie wolnych rodników¹. Badania dowiodły także, że likopen zwiększa aktywność endogennych enzymów antyoksydacyjnych i podnosi stężenie glutationu, innego silnego przeciwutleniacza².

2. Chroni serce

Stres oksydacyjny nie oszczędza śródbłonka, czyli delikatnej wyściółki naczyń krwionośnych i niszczy jego komórki oraz przyczynia się do rozwoju stanu zapalnego. Organizm stara się te uszkodzenia naprawiać, ale często w takim właśnie miejscu powstają zalążki blaszki miażdżycowej i zaczyna rozwijać się miażdżyca oraz choroba wieńcowa.

W miejscu uszkodzenia śródbłonka może powstać także skrzep, który jeśli oderwie się od ściany naczynia krwionośnego, może z krwią trafić do serca, mózgu lub płuc i doprowadzić do zawału, udaru albo zatorowości płucnej – a wszystkie te stany zagrażają życiu. Wysoki poziom wolnych rodników tlenowych może sprzyjać także przerostowi mięśnia sercowego i prowadzić do niewydolności tego organu.

Badania brytyjskich naukowców dowiodły, że spożycie likopenu wiąże się z 14% zmniejszeniem ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, 26% obniżeniem ryzyka zawału serca i aż 37% zmniejszeniem ryzyka śmierci³. 

Ponadto likopen obniża ciśnienie krwi poprzez hamowanie aktywności konwertazy angiotensyny (ACE). Enzym ten powoduje skurcz naczyń krwionośnych, co prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi, a jedną z metod farmakologicznego leczenia nadciśnienia jest właśnie hamowanie ACE. Jednocześnie likopen zwiększa wydzielanie tlenku azotu przez śródbłonek, co przyczynia się do rozszerzenia naczyń i również obniża ciśnienie krwi⁴.

3. Obniża poziom cholesterolu

Naukowcy z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie dowiedli, że spożycie likopenu obniża stężenie cholesterolu całkowitego VLDL i trójglicerydów oraz zwiększa poziom dobrego cholesterolu HDL.

Karotenoid ten zapobiega także peroksydacji lipidów, czyli utlenianiu cholesterolu LDL, która prowadzi do nasilenia tworzenia blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych i rozregulowania mechanizmów, służących do utrzymania prawidłowych stężeń lipidów we krwi.

Badania wykazały także, że likopen obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów poprzez regulowanie ekspresji genów, odpowiedzialnych za przemiany lipidów. Naukowcy wysnuli nawet tezę, że zwiększenie spożycia likopenu może być korzystne dla pacjentów, którzy z różnych przyczyn źle reagują na leczenie statynami⁴.

4. Zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów

Barwnik, dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym, chroni niezwykle wrażliwe na działanie wolnych rodników tlenowych komórki prostaty przed niszczycielskim działaniem tych aktywnych form tlenu.

Dzięki temu likopen zapobiega uszkodzeniom DNA, które mogą prowadzić do wzbudzenia nowotworu, hamuje proliferację komórek nowotworowych, spowalnia postęp choroby i indukuje apoptozę w komórkach rakowych, czyli zmusza je do śmierci.

Badania dowiodły, że w ten sposób zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty aż o 35%⁵! Ponadto spożywanie tego związku znacząco obniża poziom swoistego antygenu sterczowego (PSA), będącego markerem w diagnozowaniu raka prostaty.

Badania kanadyjskich uczonych dowiodły, że spożycie likopenu obniża także ryzyko zachorowania na wszelkie inne rodzaje nowotworów, nawet o 50%, w tym raka płuc, szyjki macicy, wątroby i piersi⁶.

5. Zapobiega cukrzycy i otyłości

Likopen znacząco obniża poziom glukozy na czczo, co jest ważnym markerem, służącym do oceny poziomu insulinooporności i diagnozowania cukrzycy. Jednocześnie, im niższa jest glikemia, czyli stężenie glukozy, tym lepiej organizm radzi sobie z regulowaniem wydzielania insuliny, co skutecznie zapobiega insulinooporności i wspomaga jej leczenie.

Ponadto likopen zwiększa wrażliwość komórek na działanie insuliny i podnosi poziom leptyny, hormonu tkankowego, zaangażowanego w regulowanie metabolizmu węglowodanów. Jest to o tyle ważne, że u osób z nadwagą lub otyłych konieczne jest uregulowanie przemian węglowodanowych, na nic bowiem wyrzeczenia i dieta, jeżeli organizm nie będzie prawidłowo zarządzał glukozą.

Ponadto leptyna zmniejsza apetyt i zapobiega napadom wilczego głodu, jaki często odczuwają chorzy na insulinooporność i cukrzycę typu 2. Wskutek działania tego hormonu przyspiesza także metabolizm i spalanie tłuszczu, co ułatwia zrzucenie zbędnych kilogramów. A w przypadku zaburzeń metabolizmu glukozy zmniejszenie masy ciała jest kluczowe i koło zależności się zamyka.

Spożycie pokarmów bogatych w ten karotenoid zmniejsza także ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej, groźnego powikłania, które może doprowadzić nie tylko do wad rozwojowych płodu, ale także zwiększyć ryzyko poronienia⁷.

6. Wspomaga leczenie niepłodności

Badania dowiodły, że związek ten korzystnie wpływa na męską płodność, chroniąc jądra przed wolnymi rodnikami tlenowymi i zapobiegając ich uszkodzeniu oraz zaburzeniom w podziałach komórek macierzystych plemników.

Ponadto zwiększa przeżywalność i liczbę plemników w ejakulacie, poprawia jakość nasienia i zmniejsza ilość nieprawidłowych plemników⁸.

U pań z kolei, likopen zapobiega oksydacyjnemu uszkodzeniu komórek jajowych, zmniejsza także ryzyko powikłań ciąży, takich jak przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego i poronienie.

Likopen reguluje także damską gospodarkę hormonalną, co korzystnie wpływa na ich płodność i ułatwia zapłodnienie, a im wyższe jego spożycie, tym mniejsze ryzyko niepłodności⁹.

7. Zapobiega demencji

Zdolność do unieszkodliwiania wolnych rodników tlenowych i przez to łagodzenia stanów zapalnych sprawia, że likopen korzystnie wpływa na pracę mózgu i chroni neurony przed uszkodzeniem. A to właśnie aktywne formy tlenu wiąże się ze wzrostem ryzyka rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, w tym demencji i choroby Alzheimera.

Jeśli jednak procesy neurodegeneracji już się toczą, hamuje je i zapobiega dalszemu uszkodzeniu neuronów poprzez zmniejszenie wydzielania cytokin prozapalnych oraz hamowanie odkładania beta-amyloidu w komórkach nerwowych.

Badania dowiodły także, że związek ten korzystnie wpływa na pamięć, koncentrację, umiejętności językowe i zdolności poznawcze, a dbając o naczynia krwionośne w całym ciele, chroni także mózg przed niedotlenieniem i udarem. Likopen zapobiega również towarzyszącej demencji apoptozie komórek nerwowych¹⁰.

8. Chroni skórę

Zwalczając wolne rodniki tlenowe karotenoid ten, chroni skórę przed przedwczesnym starzeniem się – badania dowodzą, że jednym z najważniejszych czynników, przyspieszających starzenie się skóry, utratę kolagenu i powstawanie zmarszczek, jest stres oksydacyjny.

Likopen jednocześnie chroni skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego i powstawaniem rumienia pod wpływem działania słońca, a poprawiając krążenie krwi, zwiększa ukrwienie skóry i wspomaga zaopatrzenie jej w niezbędne składniki odżywcze i tlen.

Suplementy i kosmetyki, zawierające likopen, poprawiają kondycję skóry, zwiększają jej nawilżenie, zapobiegają powstawaniu oraz zmniejszają widoczność zmarszczek, wygładzają cerę i zapobiegają trądzikowi¹¹.

9. Wspiera zdrowie kości

Stres oksydacyjny odgrywa dużą rolę w metabolizmie kości, które cały czas ulegają przebudowie. W jej trakcie stare komórki kostne zastępowane są nowymi. Osteoklasty resorbują kość, a osteoblasty wytwarzają nową macierz kostną i wzmacniają strukturę kości, przekształcając się w osteocyty, czyli komórki kostne.

Proces ten kontroluje cała gama czynników, od m.in. układu nerwowego po hormonalny. Istotą osteoporozy jest zaś związane z wiekiem i zaburzeniami hormonalnymi okresu przekwitania, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, nasilenie resorpcji kości, przy jednoczesnym osłabieniu funkcji osteoblastów.

Badania wykazały, że o ile prawidłowe stężenie wolnych rodników tlenowych korzystnie wpływa na metabolizm kości i reguluje aktywność komórek resorbujących oraz tworzących kość, ich nadmiar hamuje powstawanie osteoblastów i skraca ich życie oraz zwiększa aktywność komórek kościogubnych.

Zatem hamowanie powstawania wolnych rodników tlenowych i ich skuteczne eliminowanie z ustroju zapobiega osteoporozie i korzystnie wpływa na stan chorych, przyczyniając się do szybszej odbudowy gęstości kości. Likopen, poza unieszkodliwianiem aktywnych form tlenu, pobudza wytwarzanie osteoblastów oraz proces mineralizacji kości¹².