Astaksantyna
Nie pozwala ona wolnym rodnikom przylgnąć do płytek śródbłonka i zdezaktywować tlenku azotu. Dzięki temu zapobiega usztywnieniu tętnic. Potwierdzają to badania na osobach dorosłych z zespołem metabolicznym, który jest czynnikiem podnoszącym ryzyko wystąpienia zawału i udaru. Suplementacja tym antyoksydantem pozwala obniżyć ciśnienie krwi poprzez zmniejszenie sztywności tętnic1.
Astaksantyna poprawia profil lipidowy (chroni przed miażdżycą) oraz zmniejsza markery zapalane chorób układu krążenia (w tym białko C-reaktywne).
Koenzym Q10
Jego prawidłowy poziom zmniejsza ryzyko wystąpienia kardiomiopatii, zastoinowej niewydolności serca, dusznicy bolesnej, arytmii, wypadania płatka zastawki mitralnej czy nadciśnienia. W dotychczasowych badaniach korzystne działanie obserwowano przy dawkach rzędu 60 mg dziennie przez 4-8 tygodni2. Warto pamiętać, że koenzym Q10 przyswajany jest jedynie w obecności tłuszczy.
L-arginina
Właśnie z niej powstaje tlenek azotu3. Gdy poziom argininy jest zbyt niski, komórki śródbłonka nie mogą go produkować, a naczynia krwionośne pozostają zwężone. Liczne badania wykazały, że suplementacja L-argininą może być pomocna w leczeniu zastoinowej niewydolności serca4 oraz wskazana przy chorobach układu krążenia (miażdżycy, nadciśnienia, choroby wieńcowej).
Gdy chorym ze świeżo rozpoznanym łagodnym lub umiarkowanym nadciśnieniem medycy zaczęli podawać 6 g/dobę L-argininy, już w pierwszym tygodniu leczenia stwierdzono obniżenie ciśnienia tętniczego i poprawę funkcji śródbłonka5.
Likopen
Uczeni z uniwersytetu w Adelajdzie na podstawie analizy wyników 14 studiów z ostatnich 55 lat doszli do wniosku, że spożycie ponad 25 mg likopenu dziennie może zmniejszyć stężenie złego cholesterolu LDL aż o 10%! Jest to porównywalne z efektami uzyskanymi podczas stosowania niskich dawek popularnych leków przepisywanych powszechnie pacjentom z lekko podwyższonym cholesterolem, ale bez skutków ubocznych, takich jak m.in. bóle mięśni, osłabienie i uszkodzenie nerwów.
Magnez
Jak podkreślają hiszpańscy naukowcy, coraz więcej dowodów z badań epidemiologicznych, randomizowanych badań kontrolowanych i metaanaliz wskazuje na odwrotny związek między spożyciem magnezu a chorobami sercowo-naczyniowymi. Wysokie spożycie tego pierwiastka wiąże się z niższym ryzykiem wystąpienia zespołu metabolicznego, cukrzycy, nadciśnienia, choroby niedokrwiennej serca i wieńcowej oraz udaru mózgu6.
W literaturze fachowej magnez opisuje się go jako bloker wapnia, jest bowiem w stanie zablokować dostęp tego pierwiastka do komórek serca i mięśni. To ważne, bo choć wapń ma korzystny wpływ na zdrowie, to według badań amerykańskiego National Health Institute z 2014 r. przyjmowany w postaci suplementu zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego u mężczyzn7.
Potas
Reguluje gospodarkę wodną organizmu, zapobiegając nadciśnieniu i obrzękom. Na początku lat 90. McGregor i Cappucio dokonali analizy 19 badań klinicznych obejmujących 586 osób, z czego 412 stanowili chorzy z nadciśnieniem tętniczym. Potwierdziła ona, że w większości przypadków przyjmowanie doustnych preparatów zawierających sole tego pierwiastka znacznie obniżało ciśnienie u chorych. Okazało się też, że potas jest szczególnie korzystny dla osób po 65. r.ż., bo w ich przypadku tradycyjne lekarstwa często działają mniej efektywnie. Z badań wynika, że podawanie 2,5 g potasu przez 4 tygodnie znacznie zmniejsza ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi8.
Selen
Pierwiastek ten chroni przed stresem oksydacyjnym, który prowadzi do uszkodzenia tkanek oraz wywiera negatywny wpływ na mięsień sercowy i ogólną kondycję układu krążenia9. Warto rozważyć jego suplementację, gdyż większość z nas ma go za mało, co może skutkować zaburzeniami serca10.
Taksyfolina
Naśladuje działanie obecnej w naszych organizmach adiponektyny - hormonu, który wzmacnia tkankę łączną w śródbłonku naczyń, zwiększa ich elastyczność, a także uszczelnia ścianki i zmniejsza ich przepuszczalność. Usprawnia również krążenie w kończynach dolnych i przyczynia się do zmniejszenia bólu spowodowanego niedokrwieniem u pacjentów z miażdżycą. Dlatego zalecana jest przede wszystkim im oraz osobom cierpiącym na nadciśnienie i zakrzepicę11.
Witaminy
Jak dowiodły badania, dodatkowe przyjmowanie witamin A, C, D i E oraz z grupy B może niemal o 50% obniżyć ryzyko wystąpienia zawału serca, nawet gdy przez 5 lat lub dłużej nie towarzyszyło mu zażywanie żadnych innych suplementów12.
Witamina C
Związek ten zwiększa wytwarzanie w śródbłonku związków rozszerzających naczynia krwionośne, co ułatwia przepływ krwi, zapobiega odkładaniu się płytki miażdżycowej i niedotlenieniu tkanek. Jest niezbędna także w syntezie kolagenu, z którego zbudowana jest błona podstawna. To na niej są osadzone komórki śródbłonka. Dzięki tej błonie może on spełniać swoje funkcje barierowe, pozwalające naczyniom krwionośnym zachować szczelność13.
Witaminy z grupy B
U pacjentów po zawałach i z chorobami serca tiamina (B1) może poprawić funkcję tłoczącą narządu, niacyna (B3) podnosi poziom cholesterolu HDL, a zmniejsza częstość występowania choroby wieńcowej i udarów mózgu oraz zwiększa oczekiwaną długość życia, natomiast wysoki poziom pirydoksyny (B6) chroni ten narząd przed dalszymi uszkodzeniami14.
Witamina D
Poprawia funkcjonowanie naczyń krwionośnych i odporność.
Witamina E
Po 510 dniach przyjmowania 400 lub 800 j.m. tego związku dziennie ryzyko śmierci wywołanej chorobami układu sercowo-naczyniowego spadło u nich średnio aż o 47%, wynika z badań przeprowadzone na grupie ponad 2 tys. osób z chorobami serca15.
O tym, jak jest ważna, niech świadczy fakt, że podaje się ją pacjentom w ramach wstępnej terapii przed operacją pomostowania aortalno-wieńcowego16. Ten silny antyoksydant może zmniejszyć prawdopodobieństwo rozwoju choroby wieńcowej.
- BMC Nephrol. 2008 Dec 18;9:17
- Kardiol Pol 2015; 73 (Supl. III): 23-30; doi:10.5603/KP.2015.0146
- Postepy Hig. Med. Dosw. 2006; 60:483-489
- Int J Sports Med. 06;27:567-572
- Circulation 1997; 96:538-540
- Nutrients. 2018 Feb; 10(2): 168
- https://goo.gl/QVpQ4t
- https://goo.gl/QVpQ4t
- FASEB J 2011; 25:1793-814
- Mol Nutr Food Res 2012; 56:1106-21
- Antioxidants 2021, 10(3): 467
- Am J Clin Nutr 2010; 92:1251-6
- Antioxid Redox Signal. 2013 Dec 10; 19(17): 2068-2083
- J Hypertens. 2011 Nov;24(11):1215-21
- Lancet 1996; 347 (9004):781-786
- J Thorac Cardiovasc Surg, 1994; 108: 302-10