Nasze magazyny
Życie z ADHD. Historia Jima Besta i jego doświadczenia z Adderallem
U Jima Besta prawie 20 lat temu, gdy miał 8 lat, zdiagnozowano zespół deficytu uwagi (attention deficit disorder, ADD). Jako bystry i ładny dzieciak, przebrnął przez tę diagnozę bez farmakoterapii i nie miał problemów w szkole.
W 2018 r., w wieku 20 lat, Jim zauważył, że ma problemy z siadaniem do pracy nad rzeczami, które go nie interesowały. W internecie odkrył, że objawy w postaci słabych umiejętności organizacyjnych i braku motywacji opisano jako zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention deficit hyperactivity disorder, ADHD). Był to nowy skrótowiec na określenie starego zaburzenia, które kiedyś występowało głównie u dzieci, ale obecnie dotykało coraz większej liczby dorosłych. Jim zrozumiał, że to jego problem, który nigdy nie zniknie.
Po jednej wizycie u lekarza otrzymał receptę na Adderall – lek o natychmiastowym uwalnianiu, który miał przyjmować w dawce 20 mg 2 razy dziennie – amfetaminę pierwszego rzutu powszechnie przepisywaną w leczeniu ADHD. To była najwspanialsza pigułka, jaką kiedykolwiek zażyłem – relacjonuje mężczyzna na swoim kanale w serwisie YouTube pt. „Jimbo”. Lek w pełni spełnił swoje zadanie. Jim był bardziej skupiony. Praca stała się dla niego przyjemnością. Miał też więcej energii.
Najlepsze było to, że kiedy kilka miesięcy później wraz z przyjacielem założyli „Savage Garage” – kanał w serwisie YouTube poświęcony jeździe egzotycznymi samochodami – mógł mobilizować się przez cały dzień i montować filmy całą noc. Zarywał noce, o ile miał przy sobie zapas leku Adderall.
Wraz z rozwojem jego kanału o supersamochodach w latach 2019 i 2020 Jim musiał godzić ze sobą coraz większą liczbę zadań, a przy filmowaniu w czasie rzeczywistym czuł, że zawsze musi być przed kamerą beztroski. Wkrótce okazało się, że w ciągu mniej więcej 2 tygodni wyczerpał swój miesięczny zapas leku, a jego kierownik marki zadbał o to, by miał pod ręką nieco „pigułek szczęścia”, aby nie doszło do wyczerpania, a Jim nie stał się „drażliwy”.
Mężczyzna wiedział, że zażywanie leku stanowi problem, ale „nikt nie chciał widzieć nieszczęśliwego Jimba”, a 24-letni youtuber po prostu nie widział wyjścia. W 2022 r. barwny świat Jima zaczął się rozpadać. Jego partner biznesowy odebrał sobie życie, a drugi najlepszy przyjaciel i kierownik marki, który chorował na stwardnienie rozsiane, zmarł nagle na zawał serca.
Pewnej lipcowej nocy 2022 r. Jim nagle poczuł ucisk w gardle. Ledwie mógł oddychać. Prawie nieprzytomny i spocony poczuł, że coś jest nie tak z ego sercem, i wezwał pogotowie. Trafił do szpitala, ale lekarze nie stwierdzili niczego niepokojącego poza silnym odwodnieniem. Zasugerowali nadmierne obciążenie stresem.
Filmy przedstawiające Jima z tamtego okresu ukazują wychudzonego i bladego młodego mężczyznę (ważył zaledwie 59 kg) z zapadniętymi policzkami. Wyglądał na niespokojnego i wykończonego. Niewiarygodne, że – jak mówi – po prostu dalej „łykał Addys”, chociaż „żadna ilość nie była w stanie rozwiązać problemów”, gdy zaczął wykorzystywać nowe możliwości biznesowe.
Po ataku paniki Jim postanowił skupić się na swoim zdrowiu. Zapisał się na siłownię, poprawił dietę i nieco przybrał na wadze, ale jednocześnie nadal łykał pigułki. Jednak gdy, w sierpniu 2023 r., zrealizował swoją zwykłą receptę, ale zauważył, że leki po prostu nie działały tak samo.
Co niewiarygodne, Jim był zmęczony po zażyciu silnych stymulantów układu nerwowego. Zaczął się ciągle źle czuć, tak jakby miał grypę. Poziom jego energii był niski, nastrój chwiejny, a on stawał się coraz bardziej niespokojny i przygnębiony.
Ciemna strona leków na ADHD
Przeglądając ponownie swoje objawy w internecie, Jim odkrył, że wiele osób skarżyło się na nieskuteczność przyjmowanych z powodu ADHD leków. Według jednego z doniesień prasowych filmy przedstawiające ten problem miały 15 mln wyświetleń.
Być może z powodu nagłego ogromnego zapotrzebowania na leki stosowane w leczeniu ADHD i wynikającego z niego niedoboru środków pobudzających na rynku ludzie oszczędniej gospodarowali dawkami lub otrzymywali generyczne wersje medykamentów, które oddziaływały na nich inaczej – powiedział dziennikowi „New York Times” jeden z lekarzy.
Mogło to wyjaśniać problemy Jima i mężczyzna był wściekły na swojego lekarza, który nie powiedział mu nic na temat uzależnienia czy leków generycznych. Zdał sobie jednak sprawę z faktu, że jest „niewolnikiem” i nadszedł czas, by porzucić tę szaloną jazdę. Nie chciałem ponownie grać w tę grę, w której lek sprawia, że czujesz się świetnie, a potem następuje załamanie – mówi Jim.
Próbował odstawić preparat z dnia na dzień, ale po kilku dniach cierpień, przygnębiony i ledwo będący w stanie wstać z łóżka, zdecydował się zmniejszyć dawkę amfetaminy. Zajęło mu to kilka tygodni, ale z każdym tygodniem jego stan był nieco lepszy. Poczuł, że jego „mózg się uruchamia”.
Chcesz porozmawiać o błędnym kole. To, co Cię wzmacnia, całkowicie Cię również burzy, kompletnie Cię niszczy – ostrzega Jim. Mało kto o tym mówi, a media milczą na ten temat – dodaje „ponieważ zakłócałoby to sprzedaż, a ostatnią rzeczą, jakiej chcesz, gdy ludzie zarabiają dużo pieniędzy, jest to, aby ktoś o tym mówił”.
ADHD w wiadomościach
Większość aktualnych nagłówków na temat ADHD dotyczy utrzymującego się na świecie od czasu eksplozji diagnoz podczas pandemii covid-19 niedoboru leków.
Producenci i organy regulacyjne usiłują sprostać nowemu popytowi. „Mama z Maine szuka rozwiązań problemu braku leków na ADHD” – głosi jeden z nagłówków. „Pomimo 10-krotnego wzrostu liczby recept na leki na ADHD, zbyt wielu Nowozelandczyków nadal obywa się bez nich” – czytamy w innym.
30-letni Ryan Hendry powiedział w maju BBC, że każdego ranka, kiedy przyjmuje swoje leki, czuje, jakby „zegar zagłady” odliczał dni do wyczerpania zapasów. Natomiast 33-letni Richard Minkley z Nottingham w Wielkiej Brytanii, który zaczął zażywać te środki w 2021 r., stwierdził, że kiedy mu się ostatnio skończyły, zaczął ich szukać jak „jakiś dziwny ćpun”. To była katastrofa. Brak wsparcia doprowadził do złożonego zespołu stresu pourazowego. W najgorszym momencie krzyczałem na ludzi, których przy mnie nie było, uderzyłem się w głowę i doznałem kompletnego załamania – powiedział mężczyzna BBC1.
Pandemia ADHD - jak media społecznościowe wpłynęły na diagnozy?
Chociaż ADHD istnieje od dziesięcioleci, podczas blokad związanych z pandemią koronawirusa zaburzenie to znalazło się w centrum uwagi mediów społecznościowych, a jego gwiazda nie przestaje świecić.
Tylko na TikToku do 2021 r. liczba wyświetleń filmów oznaczonych hasztagiem adhd wyniosła 11,4 mld, a dziś jest to już ponad 24 mld. Istnieje pewna doza zarazy społecznej – powiedziała magazynowi "O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą" brytyjska psychiatra i profesor Kolegium Uniwersyteckiego w Londynie dr Joanna Moncrieff, spekulując, że blokady dały ludziom więcej czasu na przeglądanie mediów społecznościowych, co wywołało szum.
Podczas kwarantanny wydarzyła się jeszcze jedna rzecz sprzyjająca trendowi adhd. Rządy zezwoliły lekarzom na rozpoczęcie diagnostyki i przepisywania leków, w tym środków pobudzających, przez internet bez konieczności osobistych konsultacji. Doprowadziło to do rozwoju nowej branży telezdrowia. Rozmaite firmy na całym świecie oferują internetowe kwestionariusze dotyczące ADHD dla dorosłych, których wypełnienie zajmuje mniej niż 3 min. Quiz pierwszej z nich zawiera m.in. następujące pytania:
- „Kiedy masz do wykonania zadanie wymagające dużo myślenia, jak często go unikasz lub opóźniasz jego rozpoczęcie?”,
- „Jak często masz trudności z utrzymaniem uwagi podczas wykonywania nudnej lub powtarzalnej pracy?”,
- „Jak często zdarza Ci się mówić za dużo w sytuacjach towarzyskich?”4.
Odpowiedz „czasami” lub „często” na te pytania, a zostaniesz skierowana/-y do specjalisty, który porozmawia z Tobą jeszcze przez kilka minut. Następnie powinnaś/powinieneś otrzymać receptę w niecałe 30 min. Niska bariera uzyskania recepty ułatwiła nadużywanie farmaceutyków zarówno pacjentom z ADHD, jak i ludziom niecierpiącym na to zaburzenie.
Działania niepożądane leków na ADHD
Chociaż doniesienia głównego nurtu sugerują ukrytą pandemię uzależnienia i kryzys na granicy wybuchu, nie wspominają wprost o tym ani o żadnych innych działaniach niepożądanych leków.
Trzeba przedrzeć się przez ogromną grupę wpływowych osób w mediach społecznościowych, dyskutujących o własnych objawach ADHD, o tym, jak rozpoznać to zaburzenie i sobie z nim radzić, lub o tym, jak świetnie funkcjonują od czasu otrzymania diagnozy i rozpoczęcia farmakoterapii, oraz wszystkie sponsorowane filmy opisujące sposoby na uzyskanie rozpoznania online i szybkie wdrożenie leczenia w ośrodku medycznym.
Wątki na temat działań niepożądanych leków stosowanych w terapii ADHD natychmiast pojawiają się tylko na mniej regulowanych (i mniej popularnych) platformach, takich jak Reddit. W jednym z wpisów 18-latek wyraża obawy, że jego penis gwałtownie się skurczył, odkąd zaczął zażywać przepisane środki.
Skutki sercowo-naczyniowe
Wpływ środków pobudzających stosowanych w leczeniu ADHD na serce jest znany od pewnego czasu. Niektórzy lekarze przepisują wraz z nimi nawet beta-blokery, takie jak propranolol, aby przeciwdziałać arytmii serca.
W badaniu przeprowadzonym w 2024 r. przeanalizowano dane z krajowego szwedzkiego rejestru dotyczące ponad 252,3 tys. pacjentów z ADHD w wieku 12-60 lat. W okresie od stycznia 2007 r. do czerwca 2012 r. wszystkim przepisano metylofenidat. Wśród osób, które stosowały leki zawierające tę substancję, takie jak Ritalin i Adderall, w ciągu 6 miesięcy leczenia znacznie częściej występowały zdarzenia sercowo-naczyniowe w porównaniu z odpowiadającą im grupą kontrolną. Badanie nie wykazało różnicy w ryzyku między pacjentami z chorobami układu krążenia w wywiadzie i bez nich.
Większość tego rodzaju badań skupiała się wyłącznie na skutkach krótkoterminowych, ale w najnowszej próbie przeanalizowano dane długoterminowe. Stwierdzono, że młodzi ludzie przyjmujący leki stosowane w terapii ADHD są również narażeni na rozwój kardiomiopatii – osłabienia mięśnia sercowego, które uniemożliwia chorym wykonywanie codziennych czynności.
Amerykańscy naukowcy z Akademii Medycznej Uniwersytetu Kolorado przeanalizowali dane z 80 szpitali. Porównali pacjentów, którym przepisano jeden ze środków pobudzających, ze zdrowymi ludźmi z grupy kontrolnej. W sumie przez 10 lat analizowano ponad 12,7 tys. par w wieku 20-40 lat – jedna osoba przyjmowała leki, a druga była zdrowa.
Wśród osób zażywających farmaceutyki w ciągu 10 lat „znacznie” wzrosło ryzyko rozwoju kardiomiopatii, chociaż realnie liczba przypadków tej choroby pozostała niska. Na każde 2 tys. pacjentów przypadał 1 przypadek problemu z sercem, a po 10 latach następował wzrost do 1 na 500. Amfetamina, zawarta w takich lekach jak Adderall i Ritalin, zwiększa ryzyko jego wystąpienia o 17% w pierwszym roku i o 57% w ciągu 8 lat.
„Czuję się dziwnie. Mam wrażenie, że mój oddech jest bardzo niestabilny, mam rozdzierający ból głowy i oczywiście dreszcze. Nie potrafię stwierdzić, czy moje serce bije szybko, czy drży całe ciało, ale wydaje mi się, że tętno jest szybkie. Czuję się, jakbym się rozpływała – jest 7°C, a ja mam 2 wentylatory skierowane prosto na mnie” – czytamy w innym poście użytkownika Blueberrypiev, który przez 2,5 tygodnia przyjmował 30 mg leku Adderall oraz 40 mg środka przeciwdepresyjnego Prozac i po tygodniu zaczął zauważać nieprzyjemne działania niepożądane.
Istnieją dziesiątki postów przestraszonych palpitacjami osób zażywających leki z powodu ADHD. „Czy ktoś jeszcze doświadcza kołatania serca podczas przyjmowania środków pobudzających? Lekarz powiedział mi, że palpitacje są normalne, ale ludzie po prostu rzadko je odczuwają” – twierdzi jeden z pacjentów. W badaniach udokumentowano sercowo-naczyniowe działania niepożądane leków pobudzających, w tym osłabienie mięśnia sercowego.
Są też ludzie skarżący się na nagły chroniczny niepokój, pobudzenie, drażliwość, ataki paniki, utratę apetytu, wagi i libido, nudności, biegunkę, mgłę umysłową, zaburzenia erekcji, wypadanie włosów, halucynacje, tiki i nie tylko.
W badaniu, którego wyniki opublikowano w 2022 r., 95,2% uczestników zgłosiło, że w ciągu ostatniego miesiąca wystąpił u nich co najmniej jeden objaw niepożądany związany z lekiem stosowanym w leczeniu ADHD, przy czym na każdego z nich przypadało średnio 5,8 symptomu. Najczęstsze były zaburzenia snu (47,9%), niepokój/ataki paniki (47,7%) oraz obniżenie nastroju (45,6%). Jak na ironię 45% uczestników badania stwierdziło, że leki zwiększały „impulsywność emocjonalną/chwiejność nastroju”, a ponad połowa osób cierpiących na problemy ze snem lub impulsywność emocjonalną zgłosiła „poczucie roztrzęsienia/nerwowość”6.
Inne badania wykazały, że dzieci tracą na wadze proporcjonalnie do przyjmowanych dawek środków pobudzających stosowanych w leczeniu ADHD i może wystąpić u nich „poważny związany z tym deficyt wzrostu”7. Leki te zmniejszają również gęstość mineralną kości8.
Uzależnienie od leków na ADHD
Ponieważ tak wiele osób zażywa amfetaminę, dużym zmartwieniem jest uzależnienie. Katastrofalny kryzys opioidowy doprowadził do fal zgonów, bezrobocia, bezdomności i rozbitych rodzin. Wielu ludzi poszukiwało nielegalnych narkotyków, takich jak heroina i fentanyl, w ramach kolejnych epidemii uzależnień zastępczych. Co czeka uzależnionych od amfetaminy?
Czy to przypadek, że firmy Teva Pharmaceuticals (główny producent leku Adderall), Janssen Pharmaceuticals (wytwórca leku Concerta) i Purdue Pharma (producent leku Adhansia XR) otrzymały sądowy nakaz zapłaty miliardów dolarów wskutek dotyczących opioidów procesów w USA9? Nawet osoby, które dostrzegają płynące z farmakoterapii korzyści w swoim życiu, zastanawiają się, co by się stało, gdyby nie była ona dostępna.
„Zaczęłam przyjmować Adderall w wieku 15 lat. W końcu skończyłam szkołę z samymi piątkami i utrzymałam je przez cały okres studiów. Lek mnie nie pobudzał, uspokoił mój umysł i pozwolił mi się skupić. Mam teraz 42 lata i za każdym razem, gdy go odstawiam, moje życie wpada w depresję i nie mogę nawet ogarnąć domu. Nie sądzę, by był to zły lek, jeśli masz zaburzenia psychiczne. Jednak przerwanie leczenia lub braki medykamentu na rynku mogą skłaniać ludzi do wdrażania terapii na własną rękę – kupowaną na ulicy amfetaminą lub alkoholem” – napisała jedna z kobiet w serwisie Reddit.
Uzależniający charakter tych leków jest dobrze udokumentowany. „Ze względu na duże ryzyko nadużywania, które może prowadzić do uzależnienia, amerykańska Agencja ds. Walki z Narkotykami sklasyfikowała środki pobudzające na receptę jako leki z Wykazu II. W rezultacie są one uważane za substancje kontrolowane przez prawo federalne i stanowe. Osoby, które nadużywają ich bez ważnej recepty, podlegają odpowiedzialności karnej” – czytamy w najnowszym badaniu poświęconym temu problemowi10.
Nic dziwnego, że środki pobudzające cieszą się popularnością wśród młodzieży. Jedno z badań przeprowadzonych w 2015 r. wykazało, że 17% studentów nadużywa ich, aby dłużej się uczyć. Jak na ironię inne próby ujawniły, że studenci, którzy to robią, spędzają mniej czasu na nauce i mają podobne lub niższe średnie ocen niż ci, którzy ze stymulantów nie korzystają11.
Niektórzy twierdzą, że na początku łatwo wpaść w pułapkę. „Zażywałam Adderall na pierwszym roku studiów i dzięki Bogu nie spowodowało to naprawdę poważnych kłopotów, ale pamiętam, że miałam pigułkę, którą planowałam połknąć podczas lunchu w szkole, a moja przyjaciółka ją wyrzuciła i płakałam jak bóbr. Nie wydaje się to problemem, dopóki go nie masz” – skomentowała w sieci jedna z użytkowniczek.
Jeśli prawie co 5. uczeń uprawia hazard, czym ryzykuje popadnięciem w nałóg, problem ukrytych uzależnień może być ogromny. „Niezbyt często się o tym mówi i wiem, że wiele osób ma z tym kłopoty” – mówi youtuberka Tori Nishino, która twierdzi, że otrzymuje wiele prywatnych wiadomości, gdy opowiada o swoich zmaganiach z odstawianiem leków.
Podczas studiów biznesowych Tori zażyła „pigułkę wspomagającą uczenie” i pomyślała, że jej to pomogło. Udała się zatem do lekarza i usłyszała diagnozę ADHD. – Kupowałam Adderall jak cukierki w sklepie ze słodyczami. Tam i z powrotem – wspomina Tori.
Kilka dni obywała się bez leku, a potem go nadużywała, aby dotrzymać terminu. Trwało to dalej, po tym, jak wkroczyła w korporacyjny świat, ale na długo przed odejściem z niego czuła się „więźniem leku”. Tori potrzebowała całego roku terapii, w którego czasie szamotała się i nadużywała stymulantu, aby uwolnić się od nałogu, co wspomina jako najtrudniejszy okres w swoim życiu.
Dla wielu osób to właśnie haj, jaki powoduje rozpoczęcie zażywania leków stosowanych w terapii ADHD, podobnie jak w przypadku każdego narkotyku ulicznego, jest tym, co ich przyciąga. „Te środki są groźne, stary. Niebezpieczna gra! Na początku cudowny lek, moje życie zmieniło się na zawsze, tak to jest być normalnym! 3 miesiące później biorę potrójną dawkę i nie mogę się zmusić do uśmiechu, chyba że jestem świeżo po zażyciu” – skomentował użytkownik @rkbvideos575 pod filmem w serwisie YouTube.
Youtuber Matt Spear mówi, że na początku lek był niesamowity. Byłem na haju. Czułem, że mogę latać… Mogłem wykonywać całą tę pracę – wspomina. Rozdawał trochę leku swoim przyjaciołom, a oni wspólnie „laserowo skupiali się” na grach wideo. – Czas leci, kiedy przyjmujesz Adderall, ale skupiasz się na niewłaściwych rzeczach – dodaje Matt. Był już uzależniony od marihuany, gier wideo, e-papierosa i pornografii, a jednak stwierdził, że pragnie leku „10 razy bardziej”. Przewijał zawartość swojego telefonu i „palił e-papierosa jak idiota”.
Wkrótce pierwotna dawka nie dawała tego samego efektu i Matt zauważył „2 wersje siebie: z lekiem i bez”. Bez farmakoterapii miał „straszne przekonania” na swój temat, jak również życia i tego, co może zrobić. Po przyjęciu kolejnej pigułki leku Adderall nagle odczuwał motywację i mógł „przezwyciężyć wszystko”. Zauważył również, że staje się „coraz chudszy”. Jego sen był zaś „zrujnowany”, ponieważ przez cały dzień Matt czuł się tak pobudzony, że nie mógł się zrelaksować, „więc potem palił trawkę, żeby zasnąć”.
Na szczęście Matt znalazł aplikację, która pozwoliła mu okiełznać uzależnienie od pornografii (NoFap). To z kolei zachęciło go do rozpoczęcia kontroli innych złych nawyków w jego życiu. Jak mówi, bez wsparcia forum NoFap mógłby nie przetrwać najtrudniejszych dni po odstawieniu leku Adderall. Dostrzega też w swojej historii jedną dobrą stronę. Zdałem sobie sprawę, że mogę zacząć odzyskiwać pewnego rodzaju kontrolę nad swoim życiem – mówi Matt.
Przyszłość leczenia ADHD
Na szczęście dla osób walczących z uzależnieniem od środków pobudzających jak grzyby po deszczu pojawiają się nowe potencjalnie pomocne zasoby, a na światło dzienne wychodzą inspirujące historie tych, którzy pokonali swoje nałogi. Była gimnastyczka olimpijska Shawn Johnson udostępniła na Instagramie post po porodzie, który odbył się przez cesarskie cięcie. Oświadczyła w nim, że nie zgodziła się na przyjęcie narkotycznych środków przeciwbólowych. W 2010 r. „zły lekarz” przepisał jej Adderall.
„Pisząc w skrócie: 7 lat silnego uzależnienia od tego leku, który mnie kontrolował, zanim w końcu się od niego uwolniłam. Przysięgłam, że będę się trzymała z daleka od wszystkiego, co choć trochę uzależnia. To wpłynęło na każdą część mojego życia i zmieniło to, kim byłam. Nigdy więcej nie chcę tak tracić kontroli” – napisała Johnson.
Youtuberzy, np. Tori Nishino i Lauren Stone z kanału Amphetamine Recovery, oferują wskazówki i zasoby. Na blogu „Quitting Adderall” (quittingadderall.com) znajdują się fora, na których można uzyskać pomoc podczas odstawiania leków, a niektórzy polecają wspólnotę Anonimowych Narkomanów (na.org). Jest nadzieja dla tych, którzy czują się uwięzieni w pułapce diagnozy ADHD lub środków stosowanych w leczeniu tego zaburzenia.
Od jakiegoś czasu nie myślałem o leku Adderall i czuję się znacznie lepiej. Cieszę się, że to się w końcu wydarzyło… Prawdopodobnie uniknąłem wielu problemów zdrowotnych – przyznaje Jim Best, który teraz koncentruje swoją energię na podnoszeniu ciężarów i kanale fitnessowym.
- “ADHD: Medication Shortages Have ‘Profound Effect’ on Patients,” May 16, 2024, bbc.com
- Alyssa Hill and Annamarie Coy, “Adderall Use Prevalence and Addiction Statistics,” March 29, 2024, addictiongroup.org
- NCHS Data Brief No. 499, March 20, 2024, stacks.cdc.gov
- “ADHD Self-Test,” cerebral.com/screeners/adhd-self-test
- u/Thic_Snakes_37, “I can only function when I take my medication but I feel like a part of me dies whenever I do,” May 16, 2024, reddit.com/r/ADHD
- Curr Med Res Opin, 2023; 39(1): 149–159
- Child Adolesc Psychiatry Ment Health, 2015: 9: 50
- Int J Mol Sci, 2022; 23(18): 10257; Sci Rep, 2018; 8(1): 1515
- Dietrich Knauth and Nate Raymond, “Teva Reaches Proposed $4.35 Bln Settlement of US Opioid Lawsuits,” July 26, 2022, reuters.com
- J Addict Nurs, 2023; 34(3): 216–223
- Clin Child Fam Psychol Rev, 2015; 18(1)
