Choroby skóry A-Z: niezawodne terapie ziołowe (2)

Zielarze i fitoterapeuci uważają, że dla wyglądu skóry najważniejsze jest to, jak funkcjonują nasze jelita, nerki i wątroba. Dlatego tak duże znaczenie, zwłaszcza w przypadku problemów dermatologicznych, ma usuwanie z organizmu toksyn, które utrudniają tym narządom pracę. Oto terapie o udokumentowanej skuteczności, które uwzględniają ten pogląd. Ale uwaga, fitoterapia nie idzie w parze z nadmierną ekspozycją na słońce!

Przypomnijmy, że w pierwszej części raportu zamieściliśmy przepisy na ziołowe terapie 18 chorób skóry i tkanki łącznej, m.in. cellulitu i rozstępów. Druga część naszego leksykonu odnosi się również do 18 schorzeń, wobec których medycyna konwencjonalna jest zwykle bezradna.

1. Owrzodzenia

Ta dolegliwość dotyczy najczęściej osób w podeszłym wieku z niewydolnością żylną, powodującą martwicę. Do czynników sprzyjających owrzodzeniom zalicza się wysokie ciśnienie żylne, cukrzycę, miażdżycę, siedzący tryb życia oraz otyłość.

Proponowane receptury zielarskie

Kompresy na owrzodzenia

• 30 g rozdrobnionych suchych liści eukaliptusa
• 250 ml wrzątku kawałek lnianej tkaniny

Zioła zalać wrzątkiem, gotować 30 min, często mieszając, przecedzić.

Nasączyć tkaninę wywarem i przyłożyć do zmienionego chorobowo miejsca. Pozostawić kompres na 1 godz.

Okłady z żywokostu¹

• 25-50 g sproszkowanego korzenia żywokostu
• 200 ml wrzątku
• 3 krople oleju lnianego kawałek lnianej tkaniny

Wypełnić żywokostem 2/3 kubka, zalać wrzątkiem do uzyskania konsystencji papki. Po 5 min dodać kilka kropli oleju, wymieszać.

Ciepłą papkę nanieść na tkaninę i przyłożyć na godzinę do zmienionego chorobowo miejsca.

Napar przeciwko owrzodzeniom

• 2 łyżki stołowe liści szałwii
• 2 szklanki wrzątku

Zioła zalać wrzątkiem, parzyć pod przykryciem 10 min. Pić 4 razy dziennie po pół szklanki pomiędzy posiłkami.

Maść nagietkowa

(patrz: raport cz.1., maść na odmrożenia, Holistic Health nr 3/2018)

2. Pęcherzyca

To przewlekła choroba skóry o podłożu autoimmunologicznym. Przyczyną powstawania pęcherzy na skórze jest występowanie w surowicy przeciwciał skierowanych przeciwko komórkom naskórka. Na powstanie i przebieg pęcherzycy mogą mieć wpływ indywidualne uwarunkowania genetyczne i stosowanie leków na nadciśnienie oraz niektórych NLPZ.

Proponowane receptury zielarskie²

Napar łagodzący objawy

• po 50 g liści podbiału, ziela skrzypu polnego, rdestu ptasiego, ziela serdecznika, ziela krwawnika, owocu róży, kłącza tataraku, korzenia arcydzięgla

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę mieszanki zalać 1 szklanką wrzątku.

Pić 3 razy dziennie między posiłkami.

3. Piegi i przebarwienia

Pojawiają się najczęściej pod wpływem oddziaływania słońca, są związane z wytwarzaniem melaniny. Mogą być również następstwem problemów z wątrobą, a także zapalenia przydatków, nadczynności nadnerczy oraz zaburzeń funkcjonowania tarczycy. Zmiany pigmentacyjne pojawiają się często u kobiet w ciąży lub wskutek menopauzy, co ma związek ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie. Problem dotyczy 30% kobiet po 30. roku życia i aż 90% kobiet po 50. roku życia. Prócz piegów wszelkie przebarwienia na ciele powinny nas skłonić do konsultacji z lekarzem.

Proponowane receptury zielarskie

Sok na plamy na skórze

• 100 g świeżych liści nagietka
• 1 średnia pietruszka
• 1 szklanka wody

W sokowirówce wycisnąć sok z liści nagietka, dodać lekko ostudzony wywar z pietruszki. Przemywać przebarwienia wielokrotnie w ciągu dnia.

Ważne! Sok można stosować naprzemiennie z sokiem z cytryny zmieszanym z olejkiem migdałowym.

Sok usuwający przebarwienia

• 2-4 garście świeżego ziela łopianu

Wycisnąć sok z łopianu w sokowirówce. Smarować przebarwienia na ciele wielokrotnie w ciągu dnia.

Herbatka na rozjaśnienie piegów²

• po 50 g kwiatów stokrotki, kwiatostanu lipy, liści mięty pieprzowej, szałwii, ziela serdecznika, tymianku, krwawnika, kłącza pięciornika i kory wierzby

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 1 szklankę przed snem.

Uwaga! Stosowanie ostropestu plamistego, karczocha lub mniszka lekarskiego wzmacnia wątrobę, co pomaga uporać się z przebarwieniami i plamami pigmentacyjnymi. W czasie kuracji ziołami należy unikać słońca.

4. Pokrzywka

patrz: raport cz.1., alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Holistic Health nr 3/2018)

5. Plamy wątrobowe i starcze

Są zmianami skórnymi wynikającymi z nagromadzenia się melaniny (barwnika). Wbrew powszechnej opinii ich powstawanie nie zawsze wiąże się z nieprawidłową pracą wątroby. Mogą być następstwem nadciśnienia tętniczego, a także stosowania niektórych leków na cukrzycę i moczopędnych.

Proponowane receptury zielarskie

(patrz: piegi i przebarwienia)

6. Półpasiec

Jest chorobą neurologiczną wywołaną wirusem powodującym stan zapalny obwodowych włókien nerwowych. Objawia się występowaniem bolących pęcherzyków z płynem surowiczym. Najczęstszą postacią choroby jest półpasiec uogólniony lub rozsiany, chociaż występuje też odmiana oczna, uszna oraz zgorzelinowa (kiedy po pęcherzykach pozostają owrzodzenia). O przebiegu i ewentualnych powikłaniach choroby decyduje kondycja układu odpornościowego.

Proponowane receptury zielarskie

Sok z rojnika murowego na złagodzenie bólu

• 4-5 świeżych liści rojnika murowego

Liście rozciąć wzdłuż na połowę, poczekać, aż zbierze się sok, lub użyć sokowirówki. Smarować kilkakrotnie w ciągu dnia chore miejsca. Ulga nastąpi już po pierwszym użyciu soku.

Okłady z 6-składnikowego wywaru

• 5 g kory dębowej, liści szałwii
• 20 g owsa
• 10 g przywrotnika, rumianku i nostrzyka
• kawałek lnianej tkaniny

4 łyżki mieszanki zalać 1 l zimnej wody, podgrzać do temperatury 90 st. C. Pozostawić na 3 min do naciągnięcia. Przemywać zmienione chorobowo miejsca letnim wywarem, a na noc stosować okłady (tkaninę namoczyć w lekko podgrzanym wywarze).

Herbatka polecana przy półpaścu²

• po 50 g kwiatu wiązówki błotnej, kwiatu bzu czarnego, kwiatu nagietka, kory wierzby, kory dębu, korzenia arcydzięgla, korzenia kozłka lekarskiego (waleriany), kłącza pięciornika kurzego ziela i liści szałwii

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę ziół zalać szklanką wrzątku na 15 min; trzymać pod przykryciem. Stosować 3 razy dziennie po szklance, 20 min przed posiłkiem.

Półkąpiele w zielu macierzanki

• po 200 g ziela macierzanki, kwiatu wiązówki błotnej, kłącza pięciornika kurzego ziela i kwiatu arniki
• 1,5 l wody

Zioła wymieszać, sporządzić wywar z 5 łyżek mieszanki, gotować 5 min od zawrzenia. Przecedzić i dodać do ciepłej kąpieli. Kąpiel powinna trwać do 20 min, stosować co drugi dzień.

7. Rak skóry

Wśród nowotworów skóry wyróżnia się m.in. raka podstawnokomórkowego, najczęściej występującego (70% przypadków), kolczystokomórkowego (na drugim miejscu pod względem częstości występowania) oraz płaskonabłonkowego. Za najgroźniejszego uchodzi czerniak, który stanowi blisko 2% wszystkich zachorowań na nowotwory; liczba przypadków rośnie co roku o 10%.

Proponowane receptury zielarskie

Napar z przytulii

• 1 łyżeczka ziela przytulii
• 250 ml wrzątku

Sporządzić napar: 1 łyżeczka ziela na 1 szklankę wody; pozostawić na kwadrans pod przykryciem. Pić 2‒3 szklanki herbatki dziennie.

Ważne! Wystudzony napar z przytulii stosuje się w okładach na skórę ze zmianami nowotworowymi. Zmienione chorobowo miejsca można także smarować sokiem z przytulii.

Wywar z krwawnika

• 1 łyżeczka ziela krwawnika

Zioła zalać 1 szklanką zimnej wody, doprowadzić do wrzenia, gotować pod przykryciem 20-30 min, a następnie schłodzić do temperatury pokojowej. Ciepłym wywarem przemywać chore miejsca wielokrotnie w ciągu dnia.

8. Ropień skóry i czyrak

Ropień skóry jest chorobą bakteryjną występującą wskutek zakażenia gronkowcem i paciorkowcem. Czyraki to zapalenie bakteryjne mieszka włosowego, wokół którego tworzą się czopy martwicze, a następnie zbiera się ropa. Tworzą się wskutek zakażenia gronkowcem. Najczęściej rozwijają się na karku, grzbiecie dłoni, w pachwinach, na plecach i pośladkach. Czynniki ryzyka związane z czyrakiem obejmują cukrzycę, niedożywienie lub otyłość oraz stosowanie leków immunosupresyjnych.

Proponowane receptury zielarskie

Napar z chmielu

• 1 łyżka szyszek chmielu
• 1 szklanka wody

Sporządzić napar, odstawić na kwadrans do naciągnięcia. Przecedzić, wystudzić do temperatury pokojowej. Przecierać zmienioną chorobowo skórę kilka razy dziennie.

Odwar do kąpieli lub przemywania

• 100 g drobno pokrojonych liści lub suszu
• 2,5 litra wody

Zioła zagotować, odstawić do naciągnięcia na 30 min, przecedzić. Co drugi dzień dodawać odwar do kąpieli.

Ważne! Do przemywania stosować odwar wystudzony do temperatury pokojowej.

Kuracja z mniszka lekarskiego

• 5-10 świeżych łodyg mniszka lekarskiego (najlepiej zbieranych w kwietniu)

Łodygi umyć, pokroić. Przeżuwać dokładnie wskazaną porcję w ciągu dnia przez 14 dni.

9. Rozstępy

To zmiany skórne spowodowane najczęściej dużymi wahaniami masy ciała, związane ze zmniejszeniem elastyczności i wytrzymałości włókien kolagenowych skóry. Przyczyniają się do nich zmiany hormonalne, np. w okresie ciąży lub połogu.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka przeciw rozstępom

• 50 g skrzypu polnego,
• po 25 g liści pokrzywy, ziela rdestu ptasiego,
• po 15 g ziela perzu i liści babki lancetowatej

Sporządzić napar z 1 łyżeczki mieszanki na 1 szklankę wody. Parzyć 10 min. Pić 2‒3 szklanki herbatki w ciągu dnia pomiędzy posiłkami.

Uwaga! Po 30 dniach kuracji zrobić tygodniową przerwę.

Ziołowy olejek do masażu

• olej bazowy, np. migdałowy
• po 3 krople olejku lawendowego
• 2 krople olejku geraniowego i jałowcowego
• 1 kropla olejku z szałwii muszkatołowej

Zmieszać olej bazowy z olejkami eterycznymi. Stosować do masażu 1-2 razy dziennie.

Ważne! Na 250 ml oleju bazowego dodać 5 ml olejków eterycznych.

10. Rybia łuska

(patrz: raport cz.1., łuszczyca, Holistic Health nr 3/2018)

11. Świąd

To schorzenie wywołane zapaleniem skóry na tle alergicznym lub zapaleniem wątroby albo tarczycy. Objawy związane ze swędzeniem skóry mogą wskazywać na grzybicę, liszajec zakaźny, świerzb lub wszawicę. Może on być także objawem ogólnoustrojowych zmian metabolicznych lub hormonalnych.

Proponowane receptury zielarskie

Wywar ziołowy

• po 50 g korzenia lukrecji i ziela rzepiku
• 2 szklanki wrzątku

Zioła wymieszać, zalać zimną wodą i zagotować. Parzyć do 20 min pod przykryciem, przecedzić. Pić 5‒6 szklanek w ciągu dnia.

Uwaga! Można pić na czczo ocet jabłkowy rozcieńczony ciepłą wodą (1 łyżeczka octu na 200 ml ciepłej wody).

Kuracja przeciwpasożytnicza

• 50 g łupin orzecha czarnego (lub liści orzecha włoskiego)
• 25 g bylicy piołun
• 15 g zmielonych goździków
• alkohol żytni

Zioła umieścić w słoiku o pojemności 1,5 l, zalać alkoholem do pełna, odstawić na 14 dni. Codziennie wstrząsać. Przyjmować 1 łyżeczkę dziennie w ciągu 7-14 dni.

Kurację można powtórzyć po 6 miesiącach.

12. Świerzb

To choroba zakaźna skóry wywoływana przez pasożyta nazywanego świerzbowcem ludzkim. Objawia się najczęściej swędzeniem i czerwoną wysypką.

Proponowane receptury zielarskie

(patrz: świąd)

13. Świerzbiączka

Przynależy do chorób z grupy atopowego zapalenia skóry o złożonych przyczynach. Najczęściej występujące odmiany to świerzbiączka letnia i guzkowa (o charakterze przewlekłym).

Proponowane receptury zielarskie

(patrz: raport cz.1, łuszczyca, Holistic Health nr 3/2018; szczególnie skuteczne są półkąpiele ze skrzypu i ślazu oraz macerat z glistnika)

14. Toczeń pospolity i rumieniowaty (układowy)

To rzadka, przewlekła choroba wielonarządowa o podłożu autoimmunologicznym lub metabolicznym, dotykająca osoby pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Etiologia nie jest dobrze poznana. Do przyczyn wystąpienia tocznia zalicza się m.in. przewlekłe stany zapalne, nadmierną ekspozycję na słońce oraz leki przeciwarytmiczne. Toczeń pospolity może dotyczyć też tkanki łącznej i objawiać się na twarzy rumieniem w kształcie motyla.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka przeciwko toczniowi²

• po 50 g liści podbiału, rozmarynu, szałwii, ziela skrzypu, kłącza pięciornika, tataraku, perzu i korzenia łopianu

Sporządzić napar: zalać 1 łyżeczkę mieszanki 250 ml wrzątku. Parzyć ok. kwadransa. Pić 3 razy dziennie po szklance przed posiłkiem.

Ziołowe kompresy

• po 50 g kłącza pięciornika, korzenia łopianu i nasion kozieradki
• kawałek lnianej tkaniny

Zioła wymieszać, zalać 5 łyżek mieszanki 1 l wody, gotować 10 min, przecedzić. Nasączać tkaninę i przykładać do chorobowo zmienionego miejsca aż do wykorzystania całego odwaru.

Półkąpiele ze ślazu i skrzypu

(patrz: raport cz.1., łuszczyca, Holistic Health nr 3/2018)

15. Trądzik pospolity

Jest zaliczany do schorzeń skórnych najbardziej rozpowszechnionych na świecie. Występuje najczęściej w wieku młodzieńczym.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka ziołowa na trądzik pospolity

• 45 g ziela skrzypu polneg
• po 30 g liści babki lancetowatej, ziela krwawnika, pokrzywy, dziurawca i owocu jałowca
• po 15 g liści szałwii, ziela rozmarynu i piołunu

Zioła wymieszać, sporządzić wywar z 1 łyżeczki mieszanki na pół szklanki wody. Pić 3 razy dziennie.

Napar z kozieradki i perzu

• po 1 łyżeczce nasion kozieradki i ziela perzu

Sporządzić napar z ziół: łyżeczkę mieszanki zalać 1 szklanką wrzątku, parzyć kwadrans pod przykryciem. Pić 2‒3 razy dziennie 20 min przed posiłkami.

16. Trądzik różowaty

To przewlekła dermatoza, występująca u 2-10% populacji, dotyczy najczęściej osób od 25. do 35. roku życia oraz w wieku 45-55 lat, związana ze zwiększonym wydzielaniem łoju. Chorobie sprzyjają zaburzenia endokrynologiczne, trawienne, alergia i nadciśnienie tętnicze. Jej podłoże nie jest dokładnie poznane, przypuszcza się, że trądzik różowaty należy do chorób o charakterze autoagresywnym.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka przeciwko trądzikowi różowatemu

• po 50 g kwiatu stokrotki, pierwiosnka, owocu róży, liści pokrzywy, jeżyny fałdowanej, ziela nawłoci, fiołka trójbarwnego, kłącza tataraku, korzenia kozłka i łopianu

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 3 razy dziennie po szklance naparu przed posiłkiem.

Ważne! Kurację uzupełnić opalaniem się na słońcu. Do potraw używać następujących przypraw: imbiru, cynamonu, bazylii, majeranku i tymianku. Na noc stosować krem z aloesem.

17. Wągry (zaskórniki)

Są następstwem nadmiernego wytwarzania sebum (wydzielina łojowa), które zatyka ujścia mieszków włosowych. Wyróżnia się dwa rodzaje zaskórników: otwarte (w postaci ciemnych kropek) i zamknięte (biała kaszka). Rozszerzone pory narażone są na zakażenia bakteryjne i powstawanie ropnych zmian, charakterystycznych dla trądziku.

Proponowane receptury zielarskie

Nalewka z płatków lilii białej

Napełnić słoik świeżymi płatkami lilii białej do trzech czwartych wysokości i zalać wódką żytnią lub rozcieńczonym spirytusem. Pozostawić na 14 dni w ciepłym miejscu. Przecierać skórę twarzy przed snem.

Napar z fiołka trójbarwnego

• 2 łyżeczki fiołka
• 750 ml wrzątku

Zioła zalać wrzątkiem, parzyć kwadrans pod przykryciem, przecedzić. Pić w ciągu dnia po pół szklanki.

Ważne! Spożywanie 1‒2 łyżeczek drożdży piwnych w ciągu dnia przed posiłkiem pomoże pozbyć się wągrów. Pomocna okaże się także stosowana zewnętrznie herbatka (napar) z przytulii.

18. Wyprysk ostry i przewlekły

Inna nazwa to wyprysk kontaktowy. Może przyjmować postać alergiczną lub niealergiczną. Wyprysk niealergiczny charakteryzuje się zmianami skórnymi powstającymi wyłącznie w miejscu oddziaływania na skórę substancji o właściwościach drażniących; bardzo często pojawia się np. na palcu wskutek noszenia biżuterii. Wyprysk kontaktowy alergiczny określa się zaś jako reakcję opóźnioną, ponieważ rozwija się dopiero po pewnym czasie od kontaktu z alergenem. Objawy wyprysku przewlekłego to m.in. zaczerwienienie, świąd, grudki na skórze, obrzęk i łuszczenie się skóry. W przypadku wyprysku ostrego pierwotnym wykwitem jest grudka wysiękową i pęcherzyk.

Proponowane receptury zielarskie

Napar łagodzący objawy

• 50 g liścia szczawiu kobylego
• 1 l wody

Sporządzić odwar, po doprowadzeniu do wrzenia gotować 3 min, następnie parzyć pod przykryciem 30 min, przecedzić. Pić 3 szklanki dziennie.

Ważne! Kurację uzupełnić półkąpielami z dodatkiem korzenia łopianu.

Korzeń gotujemy 30 min, po czym odstawiamy do naciągnięcia na kolejne 30 min. Dodajemy do ciepłej kąpieli.

Herbatka skuteczna przy wyprysku ostrym²

• po 50 g liścia mniszka lekarskiego, korzenia kozłka lekarskiego (waleriany), kory wierzby, kłącza tataraku, ziela skrzypu polnego, ziela serdecznika, pączków topoli czarnej i liści mięty pieprzowej

Zioła wymieszać, przygotować napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku, zaparzać kwadrans. Pić 3 razy dziennie 20 min przed posiłkiem.

Herbatka zalecana przy wyprysku przewlekłym²

• po 50 g ziela fiołka trójbarwnego, liścia orzecha włoskiego, nasienia kozieradki, liścia pokrzywy, owocu kminku, liścia brzozy, liścia jeżyny pofałdowanej, kwiatu jasnoty białej i koszyczków rumianku

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku, zaparzać kwadrans. Pić 3 razy dziennie 20 min przed posiłkiem.

Maść na wypryski

• wosk pszczeli
• po 30 g żywicy świerku i sosny
• 30 g masła

Wszystkie składniki prócz masła stopić i połączyć ze sobą, następnie dodać masło, mieszać do uzyskania konsystencji maści. Smarować miejsca objęte wypryskiem przez kilka dni na godzinę przed snem. Rano przemyć skórę spirytusem salicylowym rozcieńczonym wodą (w proporcji 1:1).

Półkąpiele na wszelkie wypryski

1 garść świeżej szałwii lub 4 łyżki suszonej

2 litry wrzątku

Zioła zalać wrzątkiem, pozostawić na kwadrans, przecedzić. Dodać do ciepłej półkąpieli; linia wody powinna sięgać ponad nerki. Kąpiele stosować co drugi dzień.

Karolina Smoderek