Choroby skóry A-Z: niezawodne terapie ziołowe (1)

Wygląd skóry mówi wiele o naszym zdrowiu, a zwłaszcza o stanie organów wewnętrznych. Dlatego doskonałe rezultaty w leczeniu chorób skóry przynosi stosowanie ziół regulujących ich funkcjonowanie. Oto kuracje o udowodnionej skuteczności, które działają lepiej niż niejeden lek. Niech pełne blasku oblicze i jędrne ciało staną się tego lata naszą wizytówką!

Sporządzona na potrzeby Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych¹ wyróżnia obecnie aż 100 chorób skórnych, podzielonych na 8 kategorii uwzględniających objawy, jakie wywołują, oraz warstwę skóry, której dotyczą. Ich przyczyną są wirusy, bakterie i grzyby, ale mogą także wynikać z uwarunkowań genetycznych, jak w przypadku łuszczycy, lub ze stresu odpowiadającego za rozwój stanów zapalnych w całym organizmie.

Coraz więcej chorób skóry ma podłoże alergiczne, co stanowi dodatkowe zagrożenie dla zdrowia - w przypadku nieleczonej alergii choroby te przechodzą w stadium autoagresywne. Skupianie się wyłącznie na leczeniu objawowym, które nie przynosi oczekiwanych efektów, bywa źródłem frustracji pacjentów. Współczesna dermatologia poza kremami z antybiotykami i maściami na bazie sterydów ma im niewiele do zaoferowania.

Zielarze i fitoterapeuci podkreślają ścisły związek chorób skóry z nieprawidłową pracą narządów wewnętrznych służących oczyszczaniu organizmu z toksyn, a więc przede wszystkim wątroby i nerek. Nie bez znaczenia jest również osłabienie funkcji jelit, zwłaszcza jelita grubego, a także zaburzenie przyswajania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D, E i K.

Kompleksowo, czyli jak?

• regeneracja i oczyszczanie z toksyn narządów wewnętrznych, w tym wątroby i jelit
• usuwanie objawów chorób skórnych
• psychoterapia (w uzasadnionych przypadkach, jej celem jest udzielenie pomocy pacjentom w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych, rodzinnych i związanych z pracą zawodową, będących źródłem stresu

1. Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry

o schorzenie wywoływane stanem zapalnym, który rozwija się w następstwie reakcji alergicznej po kontakcie z czynnikiem uczulającym. Dotyczy ok. 5% światowej populacji. Objawy są różnorodne: od zaczerwienienia i uporczywego świądu po zmiany skórne, takie jak np. wyprysk alergiczny lub pokrzywka. Potęguje je stały kontakt z alergenem, używanie komercyjnych kosmetyków i spożywanie żywności z konserwantami. Najczęstsze alergeny kontaktowe to nikiel, lateks, środki czyszczące, detergenty i żywność.

Proponowane receptury zielarskie

Napar 3-składnikowy

po 50 g kwiatów nagietka, koszyczków rumianku pospolitego i owocu dzikiej róży

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę mieszanki zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 2 szklanki naparu dziennie, rano i wieczorem. Dla wzmocnienia odporności dodawać do potraw nasiona lub olej z czarnuszki siewnej i kurkumę. Skuteczna jest również nalewka z jeżówki purpurowej.

Kompres z liści morwy

1 garść liści morwy 1 szklanka wody

Przygotować wywar: świeże liście morwy gotować w wodzie 3 min, odcedzić. Z ciepłych liści zrobić kompres, usunąć go po godzinie. Wywarem przemywać kilka razy dziennie chorobowo zmienione miejsca.

Olej z wiesiołka lub czarnuszki

50 g nasion wiesiołka lub czarnuszki 500 ml oleju słonecznikowego Rozdrobnione nasiona umieścić w słoiku, zalać olejem i odstawić w słoneczne miejsce na 14 dni. Przed użyciem przecedzić (patrz również: olej żywokostowy). Smarować kilkakrotnie w ciągu dnia aż do uzyskania poprawy.

Uwaga! Gotowe oleje z wiesiołka i czarnuszki są dostępne w sklepach zielarskich.

2. Atopowe zapalenie skóry

AZS zalicza się obecnie do chorób cywilizacyjnych; ma charakter przewlekły i nawrotowy. Przyjmuje się, że rozwój tego schorzenia jest uwarunkowany genetycznie, ale może być również następstwem osłabienia układu odpornościowego oraz alergii. Dotyczy ok. 10% światowej populacji. U większości chorych stwierdza się niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6. Czynnikiem potęgującym objawy egzemy bywa silny stres.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka ziołowa na atopowe zapalenie skóry

po 100 g koszyczków rumianku i ziela rdestu ptasiego, po 50 g liści orzecha włoskiego, ziela krwawnika, liści babki lancetowatej, korzenia łopianu, ziela bratka i kwiatów jasnoty białej

Zioła wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 30 min, przecedzić. Pić 2 razy dziennie po szklance gorącego naparu.

Olej żywokostowy

50 g rozdrobnionego korzenia żywokostu, 250 ml oleju lnianego

Korzeń żywokostu umieścić w słoiku, zalać olejem i wstawić do garnka z wodą. Podgrzewać 1 godz. na małym ogniu, pozostawić na noc do naciągnięcia. Rano ponownie podgrzać i przecedzić do wysterylizowanych butelek. Stosować kilkakrotnie w ciągu dnia aż do uzyskania poprawy. Olej powinien być przechowywany w ciemnym i chłodnym miejscu.

Olej łopianowy na egzemę²

1 część świeżego lub suchego rozdrobnionego korzenia łopianu zwilżyć alkoholem 40-70%, następnie zalać 5 częściami oleju słonecznikowego, winogronowego lub lnianego. Całość podgrzać do ok. 80 st. C, zdjąć z ognia. Odstawić w ciemne miejsce na 14 dni, przefiltrować. Stosować w leczeniu stanów zapalnych skóry i na suche wypryski. Smarować skórę przynajmniej 2 razy dziennie.

Okłady z nasion lnu na atopowe zapalenie skóry

3 łyżki nasion lnu, 1 l wody

Nasiona zalać wodą, doprowadzić do wrzenia, gotować 3 min. Przecedzić przez płótno. Uzyskaną kleistą substancję położyć bezpośrednio na miejsca ze zmianami chorobowymi. Kompres usunąć po upływie maksymalnie 60 min.

Kąpiel ziołowa przy egzemie

100 g liści szałwii, 50 g kory wierzby, 25 g kwiatów rumianku

Zioła wymieszać i zalać 4 szklankami wrzącej wody, parzyć pod przykryciem 15 min, przecedzić do wanny z bardzo ciepłą wodą. Woda podczas kąpieli, która może trwać maksymalnie 20 min, powinna sięgać do linii serca. Po wyjściu z wanny owinąć się bawełnianym szlafrokiem lub ręcznikiem na 30 min.

3. Brodawki (kurzajki)

Są to grudkowe zmiany skórne wywołane wirusem HPV (ang. human papilloma virus), które rozwijają się wskutek osłabionej odporności i zaburzeń funkcjonowania narządów wewnętrznych, w szczególności wątroby i jelita grubego. Występują najczęściej na dłoniach i stopach. Szacuje się, że wirusem brodawczaka jest zakażonych nawet do 10% ludzkości. Stosuje się leczenie zewnętrzne i wewnętrzne.

Proponowane receptury zielarskie

Świeży sok z glistnika

Przed kuracją objęte zmianami dłonie czy stopy trzymać kilka minut w deszczówce lub topniejącym śniegu. Gdy brodawki zmiękną, przetrzeć je świeżo wyciśniętym sokiem z glistnika. Zabieg powtarzać kilkakrotnie, aż brodawki znikną. Uwaga! Sok z glistnika należy trzymać z dala od dzieci, nie dopuszczać do kontaktu z oczami.

Kuracja olejem rycynowym

Smarować brodawki ciepłym olejem rycynowym kilka razy dziennie przez kilka tygodni, aż znikną.

Kuracja do zastosowania wewnętrznego

po 50 g ziela glistnika, drapacza, fiołka trójbarwnego i dziurawca oraz korzenia lukrecji i liści brzozy

Zioła wymieszać. Przygotować napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 2 razy dziennie 20 min przed posiłkiem.

4. Cellulit

To choroba tkanki podskórnej spowodowana zatrzymaniem wody i produktów przemiany materii w tkance tłuszczowej. Objawia się zwłóknieniem, stwardnieniem i wadliwym rozmieszczeniem tkanki podskórnej (przerostem adipocytów, czyli komórek tłuszczowych). Przyczyną cellulitu są zaburzenia mikrokrążenia powodujące zmianę metabolizmu w tkankach, które w pierwszym stadium choroby wywołują obrzęki. Problem cellulitu dotyczy coraz większej liczby osób w młodym wieku, nie tylko z nadwagą. Choroba jest kojarzona z brakiem ruchu i nieprawidłową dietą.

Proponowane receptury zielarskie

Napar antycellulitowy

50 g krwawnika, 25 g kopru włoskiego, 10 g lawendy

Zioła wymieszać i sporządzić napar: 1 łyżeczkę suszu zalać 1 szklanką wrzątku; odstawić na kwadrans. Pić 2‒3 razy dziennie po szklance, między posiłkami.

Ważne! Napar oddziałuje na organizm oczyszczająco, przeciwobrzękowo i odchudzająco.

Kąpiel usuwająca cellulit

4‒6 kropli olejku szałwiowego (ewentualnie 2 gałązki rozmarynu) dodać do wanny z ciepłą wodą. Woda podczas kąpieli powinna sięgać powyżej nerek, ale nie może przekraczać linii serca. Czas kąpieli: 20 min.

Masaż olejkiem z kopru włoskiego

Wymieszać 3 krople olejku eterycznego z kopru włoskiego z 1 łyżką stołową dowolnego oleju bazowego, np. migdałowego. Tak przygotowana mikstura jest najskuteczniejsza po zmieszaniu jej z olejkiem rozmarynowym i lawendowym (po 1‒2 kropli). Masaż wykonywać kolistymi ruchami w kierunku serca. Przed pierwszym zabiegiem należy przeprowadzić test alergiczny w zgięciu łokcia.

Olej z bluszczu do masażu

garść świeżych liści bluszczu, gałązka rozmarynu, 1 szklanka oliwy

Zioła wsypać do hermetycznie zamykanego słoika i zalać oliwą. Pozostawić w cieple na 14 dni, przecedzić. Przelać do ciemnej butelki, przechowywać w zacienionym, chłodnym miejscu. Regularnie masować olejkiem zmiany chorobowe na ciele.

Antycellulitowy krem szałwiowy

3 łyżki oleju kokosowego, 0,5 szklanki naparu z liści szałwii lub kilka kropli olejku szałwiowego, 1 łyżka oliwy

Olej kokosowy podgrzać, by się rozpuścił, ostudzić do temperatury pokojowej i wymieszać z oliwą, następnie dodać napar z liści szałwii lub olejek szałwiowy. Przechowywać w lodówce. Przed przystąpieniem do masażu krem ogrzać do temperatury pokojowej. Wykonywać masaż 1‒2 razy dziennie.

Ważne! Krem oczyszcza z toksyn, wspomaga przepływ krwi i limfy, pobudza metabolizm tłuszczów. Aby uzyskać lepsze rezultaty terapeutyczne, można go wzbogacić naparem z liści pokrzywy i kwiatów nagietka.

Uwaga! Do pozbycia się cellulitu niezbędne jest oczyszczenie organizmu z toksyn oraz pobudzenie mikrokrążenia. W tym celu należy stosować napary ziołowe (np. z bluszczu, ostropestu plamistego, karczocha, pokrzywy, krwawnika) oraz systematycznie wykonywać masaż (okrężnymi ruchami w kierunku serca), najlepiej w trakcie kąpieli, którą powinien zakończyć zimny prysznic. Po kąpieli nacieramy ciało ciepłą wodą wymieszaną z octem jabłkowym w proporcji 3:1.

5. Choroby gruczołów potowych

Polegają na miejscowym lub ogólnym nadmiernym wydzielaniu potu. Przyczyny mogą być pierwotne (podłoże dziedziczne) lub wtórne, do których należą m.in. przewlekłe zakażenia, choroby endokrynologiczne i nowotworowe, a także zaburzenia neurologiczne oraz zatrucia. W leczeniu bardzo ważną rolę odgrywa dieta.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka na nadmierną potliwość

po 50 g ziela szanty, skrzypu polnego, tasznika, poziewnika, liści orzecha włoskiego, szałwii, kory wierzby, kłącza pięciornika, korzenia omanu

Zioła wymieszać, następnie przygotować napar: 1 łyżkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 3 razy dziennie kwadrans przed posiłkiem.

Odwar z szałwii

50 g liści szałwii

Zioła gotować 15 min. Odstawić na 30 min do naciągnięcia. Pić 4 razy dziennie.

Mieszanka ziołowa na nadpotliwość

100 g liści szałwii, 50 g liści mięty pieprzowej wymieszanych w równych proporcjach z liśćmi melisy i brzozy, 50 g koszyczków rumianku

Zioła połączyć, następnie 1 łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 20‒30 min, przecedzić. Pić szklankę gorącego naparu 2 razy dziennie po posiłku.

Wywar łagodzący potliwość stóp

20 g kory dębu

Zalać surowiec 250 ml wody, gotować 30 min, przecedzić. Rozcieńczyć wywar wodą, by uzyskać 250 ml objętości. Pod koniec gotowania można dla polepszenia ekstrakcji dodać 50 ml alkoholu 40‒60% (wtedy należy na 40 min zostawić zioła w wodzie, pod przykryciem, i dopiero potem je odcedzić). Stopy przecieramy wywarem kilkakrotnie w ciągu dnia, czekamy, aż same wyschną.

Posypka do stóp

starta na proszek kora dębu

Nogi posypać proszkiem na noc, włożyć skarpetki. Rano spłukać nogi letnią wodą.

6. Grzybica

To choroba zakaźna wywołana przez grzyby chorobotwórcze. Do zakażenia dochodzi najczęściej w miejscach publicznych, wskutek kontaktu z osobistymi rzeczami osób cierpiących na grzybicę. Choroba atakuje, gdy jest osłabiony układ odpornościowy, często rozwija się po antybiotykoterapii, a także w następstwie diety o dużej zawartości węglowodanów. Ryzyko jej wystąpienia zwiększa nadmierna potliwość, otyłość oraz cukrzyca. Wyróżnia się grzybicę skóry (tzw. łupież pstry), włosów, stóp, paznokci i narządów rodnych.

Proponowane receptury zielarskie

Skuteczna mikstura przeciwgrzybicza

50 g łupin czarnego orzecha, 15 g bylicy piołun, 5 g pączków goździków, 250 ml oliwy

Zioła wymieszać, zalać olejem. Zostawić na 14 dni w ciepłym miejscu. Następnie podgrzać, przecedzić, przelać do sterylnych ciemnych butelek. Przechowywać w temperaturze pokojowej. Smarować zmienione chorobowo miejsca kilka razy dziennie.

Herbatka na grzybicę skóry²

po 50 g liści szałwii, ziela skrzypu polnego, ziela krwawnika, korzenia łopianu, ziela tasznika, ziela rdestu ostrogorzkiego i koszyczków rumianku

Zioła wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzątku. Pić 3 razy dziennie po 1 szklance 20 min przed posiłkiem. Ważne! Przy łupieżu pstrym dodatkowo stosować do mycia mydło siarkowe lub z mydlnicą lekarską. Zakażone miejsca naprzemiennie smarować maścią witaminową i cynkową.

Herbatka na grzybicę głowy

po 50 g dziurawca, melisy, mięty i rumianku.

Zioła zmieszać, przygotować napar: 1 łyżka ziół na szklankę wrzątku. Pić 2‒3 szklanki ciepłej herbatki w ciągu dnia.

Herbatka na grzybicę paznokci

50 g liści pokrzywy, 25 g kwiatów nagietka, 15 g ziela bazylii świętej (Ocimum sanctum)

Zioła wymieszać. Sporządzić napar: 1 łyżkę ziół zalać szklanką wrzątku. Pić 2‒3 szklanki dziennie między posiłkami przez kilka miesięcy.

Uwaga! Duże dawki bazylii świętej mogą się przyczyniać do zaburzeń spermatogenezy, dlatego w przypadku mężczyzn należy zmniejszyć dawkę do 5 g. Przeciwwskazaniem do stosowania naparu jest niedoczynność tarczycy.

Maść nagietkowa na grzybicę stóp i pochwy

4 kopiaste garści nagietka (wszystkie części: kwiaty, liście i łodygi) lub 2‒3 łyżki suszu, 500 g smalcu z gęsi lub kaczki

Do rozgrzanego na patelni tłuszczu wrzucić rozdrobnione części nagietka, smażyć, aż zaczną skwierczeć. Zamieszać, zdjąć z palnika. Przykryć i odstawić na dobę, następnie ponownie podgrzać i przesączyć przez gazę. Stosować kilka razy dziennie do całkowitego ustąpienia objawów.

Moczenie stóp w ziołowym winie

Doprowadzić do wrzenia 0,5 l białego wina, 30 g szałwii i 30 g rzepiku. Po wystudzeniu mikstury moczyć w niej stopy co najmniej 20 min. W leczeniu grzybicy stóp pomaga również smarowanie ich czystym propolisem. W odniesieniu do wszystkich rodzajów tej choroby skuteczne okażą się okłady z rozgotowanej cebuli.

7. Jęczmień

To ropień wywołany zakażeniem gronkowcem, określany jako torbielowata infekcja powieki. Pojawieniu się choroby sprzyjają takie czynniki jak osłabienie systemu immunologicznego, awitaminoza, schorzenia układu endokrynnego, osłabienie funkcji żołądka i jelit, alergie oraz brak higieny osobistej. Leczenie stanu zapalnego w przebiegu jęczmienia powinno obejmować równoczesne oczyszczanie krwi oraz wzmocnienie pracy narządów wewnętrznych.

Proponowane receptury zielarskie

Kuracja oczyszczająca krew

Sporządzić napar z pokrzywy: 1 łyżeczkę suszu zalać 1 szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem 3 min. Pić 3‒4 szklanki dziennie przez kilka tygodni. Pierwszą porcję herbatki przyjmować na czczo kwadrans przed jedzeniem.

Uwaga! Po zastosowaniu kuracji połączonej z detoksykacją wątroby i jelita problem jęczmienia nie powróci.

Odwar na wzmocnienie układu trawiennego

1 łyżeczka kłącza tataraku, 1 szklanka wody

Zalać zioła zimną wodą, zostawić na noc. Rano podgrzać całość w kąpieli wodnej. Wypić pół szklanki odwaru na czczo, resztę małymi łykami w ciągu dnia.

Okłady o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym

Woreczek lniany o wymiarach 10 x 5 cm wypełnić rumiankiem, zawiązać lub zaszyć, położyć na suchej patelni i podgrzać na małym ogniu. Ciepły woreczek z rumiankiem przykładać na miejsce dotknięte jęczmieniem kilka razy dziennie przez 3 dni.

8. Liszaj (liszaj czerwony płaski)

To przewlekła choroba skóry rozpowszechniona na całym świecie, najczęściej dotyka osoby pomiędzy 30. a 60. rokiem życia, zwłaszcza kobiety (55‒65% wszystkich pacjentów). U dzieci występuje rzadko, stanowi około 2% przypadków. Etiologia choroby nie jest do końca poznana. Przypuszcza się, że liszaj może mieć podłoże genetyczne, psychiczne (silny stres), autoimmunologiczne oraz toksykologiczne (leki), rzadziej wirusowe czy neurologiczne.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka na liszaj czerwony płaski³

po 50 g ziela majeranku, liści melisy, bobrka, mięty, kory kruszyny, owocu kolendry, kłącza pięciornika kurzego ziela

Zioła wymieszać. Sporządzić napar: 1 łyżeczka ziół na 1 szklankę wrzątku. Pić 3 razy dziennie kwadrans przed posiłkiem.

9. Liszajec zakaźny

Tę chorobę wywołują bakterie, gronkowce lub paciorkowce. Występuje głównie u dzieci pomiędzy 2. a 6. rokiem życia. Bardziej podatne na zachorowanie są osoby o osłabionej odporności oraz cierpiące na cukrzycę. Do powstania liszajca mogą przyczyniać się ponadto zaburzenia metaboliczne, endokrynologiczne, a także niedobory pokarmowe i witaminowe.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka na liszaj zakaźny³

po 50 g liści poziomki, orzecha włoskiego, bobrka, ruty, kłącza perzu, tataraku, a także korzenia łopianu, arcydzięgla i pączków topoli

Zioła zmieszać, przygotować napar: 1 łyżeczka surowca na 1 szklankę wrzącej wody. Pić 3 razy dziennie przed posiłkiem. Ważne! Zaleca się wypoczynek nad morzem (ze względu na mikroklimat) i kąpiele morskie.

10. Łojotokowe zapalenie skóry

Jest przewlekłą i nawracającą dermatozą, stanowi ok. 10% wszystkich chorób skórnych. Częściej występuje u mężczyzn. Za czynniki chorobotwórcze uznaje się nadmierną aktywność gruczołów łojowych i współistniejące zakażenie grzybami, a także predyspozycje genetyczne. Znaczenie w zaostrzeniu objawów mogą mieć niektóre leki, osłabiona odporność oraz zaburzenia hormonalne. Został też potwierdzony związek łojotokowego zapalenia skóry ze schorzeniami układu nerwowego, w tym chorobą Parkinsona oraz padaczką. Choroba może wskazywać na niedobory cynku, wolnych kwasów tłuszczowych (FFA, z ang. free fatty acids) oraz witamin z grupy B.

Proponowane receptury zielarskie

Wywar z geranium (ziele bodziszka)

2 łyżki świeżo rozdrobnionego ziela bodziszka, 1 szklanka zimnej wody

Zioła zalać wodą, doprowadzić do wrzenia. Pozostawić pod przykryciem na 30 min. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance wywaru.

Nalewka do wcierania przy łojotoku głowy

10 g dziegciu brzozowego, 20 g olejku rycynowego, 100 g spirytusu

Wszystkie składniki wmieszać. Wcierać w skórę głowy 2‒3 godziny przed myciem włosów.

Odwar z tataraku na wzmocnienie układu trawiennego (patrz: proponowane receptury zielarskie w leczeniu łupieżu)

Zwilżanie skóry ziołami szwedzkimi⁴

susz zakupiony w aptece lub sklepie zielarskim

Zioła zalać 1,5 l dobrej żytniówki, odstawić na 14 dni w ciepłe miejsce, codziennie wstrząsać. Przecedzić odmierzoną ilość do mniejszej butelki, resztę przechowywać razem z ziołami. Im dłużej nalewka stoi, tym jest mocniejsza. Miejsca zmienione chorobowo nawilżać nasączonym wacikiem 2 razy dziennie.

11. Łuszczyca

Należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób skóry, dotyka blisko 4% ludności na świecie. Etiologia choroby nie jest do końca poznana. Przypuszcza się, że łuszczyca może być skutkiem nieprawidłowej pracy wątroby. Najnowsze badania wskazują na podłoże autoimmunologiczne. Łuszczyca jest chorobą dziedziczną. Jej odmiany to łuszczyca czerwona i rybia łuska. Leczenie łuszczycy powinno być wielokierunkowe.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka przeciwko łuszczycy Marii Treben⁴

po 10 g kory dębu i kory wierzby, po 20 g krwawnika, dymnicy, owocni orzecha włoskiego, po 30 g glistnika (jaskółczego ziela), przetacznika, nagietka, 40 g wiązówki błotnej, 50 g pokrzywy

Zioła wymieszać. Zalać 1 kopiastą łyżeczkę mieszanki 1 szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem 3 minuty. Pić małymi łykami 1,5‒2 l ciepłej herbatki dziennie.

Przeciwłuszczycowa receptura ojca Klimuszki³

po 50 g korzenia lukrecji, liści pokrzywy, liści bobrka, korzenia arcydzięgla, korzenia łopianu, kłącza pięciornika, ziela drapacza, ziela skrzypu polnego, ziela rdestu ptasiego, ziela fiołka trójbarwnego, ziela poziomki

Zioła wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zaparzyć 1 szklanką wrzątku. Odstawić pod przykryciem na kwadrans. Przecedzić. Pić 3 razy dziennie szklankę ciepłego naparu na 20 min przed posiłkiem.

Uwaga! Kurację stosować przez 4‒6 tygodni, zrobić 2 tygodnie przerwy, następnie ją wznowić. Podczas kuracji przyjmować suplementy z witaminami z grupy B.

Mieszanka ziołowa skuteczna przy rybiej łusce

po 50 g liści mięty pieprzowej, liści brzozy, ziela majeranku, kłącza tataraku, owocu jałowca, ziela fiołka trójbarwnego, ziela skrzypu polnego i korzenia lukrecji

Zioła wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zaparzyć 1 szklanką wrzątku. Odstawić pod przykryciem na kwadrans. Przecedzić. Pić 3 razy dziennie po szklance ciepłego naparu 20 min przed posiłkiem.

Wspomagająca herbatka czyszcząca krew

po 50 g liści pokrzywy, ziela krwawnika, kwiatostanu przetacznika leśnego i kwiatów nagietka

Zioła wymieszać. Zalać 1 kopiastą łyżeczkę mieszanki 1 szklanką wrzątku; parzyć pod przykryciem 15 min. Pić 2‒3 szklanki ciepłej herbatki w ciągu dnia.

Mikstury pomocne w usuwaniu objawów łuszczycy

1. Maść z ziela glistnika i ślazu: 50 g łoju świńskiego wymieszać z 5 g świeżo wyciśniętego w sokowirówce soku z glistnika i 5 g soku ze ślazu. Maść przechowywać w lodówce. Używać kilkakrotnie w ciągu dnia.

2. Macerat z glistnika: 1 część świeżego ziela lub świeżych mielonych korzeni zalać 3 częściami ciepłej wody, odstawić na 5 godzin, przecedzić. Przechowywać w lodówce maksymalnie 3 dni. Stosować zewnętrznie do przemywania skóry. Okłady z maceratu wykazują działanie przeciwbólowe i znieczulające. Macerat można zakonserwować alkoholem 40% (proporcja 1:1).

Półkąpiele ze ślazu i skrzypu

po 100 g ślazu i skrzypu

Zioła zalewamy na noc 5 litrami zimnej wody (łącznie 200 g ziół na jedną kąpiel). Przed kąpielą całość podgrzewamy, przecedzamy i wlewamy do wanny z ciepłą wodą. Poziom wody nie powinien przekraczać linii serca. Stosować codziennie przynajmniej przez 4 tygodnie. Czas trwania kąpieli: 20 min. Nie osuszamy skóry ręcznikiem, tylko owijamy się w bawełniany szlafrok na mniej więcej 30 min.

Uwaga! Ślaz w wysokich temperaturach traci swoje właściwości, dlatego ziół nie doprowadzamy do wrzenia. W czasie stosowania kąpieli z dodatkiem skrzypu należy przyjmować suplementy z witaminą B.

Ważne! W kuracji łuszczycy warto regularnie wspomagać pracę wątroby. Przydatne okażą się takie zioła jak ostropest plamisty, karczoch i mniszek lekarski.

Kąpiel z dodatkiem słomy owsianej²

2 szklanki otrąb pszennych, 3 łyżki gorczycy białej, 4 łyżki pączków sosny, 2 garści słomy owsianej lub sieczki

Składniki wymieszać, zalać 5 l wody, doprowadzić do wrzenia i gotować jeszcze 10 min. Zostawić do naciągnięcia na 30 min. Przecedzić i dodać do gorącej kąpieli. Stosować co drugi dzień aż do uzyskania poprawy. Czas trwania kąpieli: 15 min.

12. Łupież

To choroba naskórka owłosionej części głowy. Występuje w dwóch odmianach: tłustej i suchej. Etiologia choroby nie jest dobrze poznana. W Polsce ten problem dotyczy 2‒5% ludności. Przyczyną łupieżu jest namnażanie się drożdżopodobnych grzybów z rodzaju Candida albicans i Candida glabrata, wynikające prawdopodobnie ze spadku odporności organizmu, niedoboru cynku i nadmiernego wydzielania łoju. Problem łupieżu dotyka przede wszystkim dzieci między 6. a 10. rokiem życia oraz nastolatków, przeważnie płci męskiej.

Proponowane receptury zielarskie

Odwar z rzepiku

Zalać ziele zimną wodą: 2 łyżeczki na 2 szklanki wody. Doprowadzić do wrzenia, następnie gotować 20 min, pozostawić pod przykryciem na 30 min, przecedzić. Pić 3 razy dziennie między posiłkami.

Masaż głowy z olejkiem

3‒5 kropli olejku z drzewa herbacianego

Gotowy olejek można stosować bez rozcieńczania (ewentualnie dodajemy do niego wodę w proporcji 1:1). Olejek nałożyć bezpośrednio na owłosioną skórę głowy 30 min przed snem. Nie spłukiwać.

Płukanka z liściem laurowym

3 łyżeczki pokruszonych liści laurowych, 250 ml wody

Zagotować wodę. Zdjąć z ognia, dodać liście laurowe. Zaparzać pod przykryciem 30 min. Przecedzić i ostudzić. Po umyciu włosów szamponem kilka razy delikatnie wmasować płukankę w skórę głowy. Po godzinie od jej ostatniego zastosowania spłukać włosy letnią wodą. Czynność powtarzać wielokrotnie w ciągu tygodnia.

13. Nadmierne pocenie

(patrz: choroby gruczołów potowych)

14. Łysienie plackowate

To przewlekła choroba zapalna charakteryzująca się uszkodzeniem mieszków włosowych. Najczęściej występuje pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Jej przyczyny nie są znane, ale przypuszcza się, że ma podłoże autoimmunologiczne. W 20‒60% przypadków może być uwarunkowana genetycznie. Bywa związana z niedoborem hormonów lub biopierwiastków, np. cynku.

Proponowane receptury zielarskie

Herbatka na łysienie plackowate³

po 50 g liści brzozy, pokrzywy, ziela krwawnika, przywrotnika, skrzypu polnego, fiołka trójbarwnego, tymianku, kłącza pięciornika, tataraku, perzu i korzenia łopianu

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 3 razy dziennie po 1 szklance 20 min przed posiłkiem.

Nalewka do stosowania zewnętrznego

5 łyżek korzenia pokrzywy, 3 łyżki ziela pokrzywy 0,75 l dobrego spirytusu

Zioła zalać spirytusem (można go rozcieńczyć wodą w proporcjach 1:1). Zamknąć w butelce na 10 dni, przecedzić. Smarować skórę głowy co 2 godziny (8‒9 razy w ciągu doby).

15. Łysienie łojotokowe

To choroba zapalna dotykająca skóry bogatej w gruczoły łojowe, zwłaszcza owłosionej skóry głowy, nasilająca się w okresie jesienno-zimowym. W Polsce ten problem dotyczy 1‒3% populacji. Najczęściej atakuje mężczyzn między 18. a 40. rokiem życia, ale występuje również u kobiet. Większą skłonność do łysienia łojotokowego obserwuje się u osób z obniżoną odpornością, zaburzeniami hormonalnymi oraz chorobami neurologicznymi. Etiologia choroby nie jest znana.

Proponowane receptury zielarskie

Napar przy łysieniu łojotokowym³

po 50 g liści bobrka, szałwii, pokrzywy, ruty, ziela jemioły, dziurawca, fiołka trójbarwnego, korzenia kozłka lekarskiego, łopianu, arcydzięgla i kory wierzby

Zioła wymieszać, sporządzić napar: 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanką wrzątku. Pić 3 razy dziennie przed posiłkiem.

Szampon przeciwko łysieniu łojotokowemu

po 200 g korzenia łopianu, pokrzywy i kory wierzby, po 100 g ziela skrzypu polnego i pokrzywy

Zioła wymieszać. Sporządzić wywar: 7 łyżek mieszanki zalać 1,5 l wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować jeszcze 10 min na małym ogniu. Przecedzić. Myć głowę odwarem co drugi dzień.

Uwaga! Łopian zawiera saponiny, czyli związki pieniące, dlatego świetnie zastępuje szampon. W łysieniu łojotokowym zaleca się także mycie głowy mydłem dziegciowym i wcieranie wieczorem w skórę głowy olejku z drzewa herbacianego.

16. Odciski (nagniotki, modzele)

Są skutkiem długotrwałego ucisku spowodowanego zbyt ciasnym obuwiem, tworzą je komórki warstwy rogowej skóry, narastające na palcach lub podeszwach stóp. Mogą być bolesne i często prowadzą do stanu zapalnego.

Proponowane receptury zielarskie

Moczenie stóp w rumianku

25 g koszyczków rumianku, 1,5 l wrzątku

Rumianek zalać wrzątkiem, odstawić na kwadrans do naciągnięcia. Moczyć nogi przed snem w ciepłym naparze ok. 10 min.

Kąpiel stóp z dodatkiem olejku lawendowego

25 g kwiatu lawendy lub 2 krople olejku lawendowego, 1,5 l wrzątku

Lawendę zaparzyć, odstawić na kwadrans do naciągnięcia lub dodać do ciepłej wody olejek lawendowy. Moczyć nogi przed snem w ciepłym naparze, maksymalnie 10 min.

Uwaga! Niezawodnym środkiem na odciski jest również świeży rozgnieciony czosnek z dodatkiem rozgniecionej kredy. Okłady robi się na noc przez 2 doby.

17. Odmrożenie skóry

Jest to czasowe lub nieodwracalne uszkodzenie skóry spowodowane oddziaływaniem niskiej temperatury, najczęściej dotyczy twarzy i kończyn. W skrajnych przypadkach rozwija się zamartwica. W odmrożeniach IV stopnia może dojść do amputacji kończyny lub jej części. Na odmrożenia najbardziej podatne są dzieci.

Proponowane receptury zielarskie

Kompresy z aloesu

2‒4 świeże liście aloesu kawałek, lnianej tkaniny

Przekroić wzdłuż liście aloesu, by wyciekł z nich sok, lub użyć sokowirówki. Nasączyć tkaninę i przyłożyć ją do chorobowo zmienionych miejsc na ciele. Kompres stosować dwa razy dziennie przez minimalnie 30 min, aż nastąpi poprawa.

Maść na odmrożenia

po 25 g liści i kwiatów nagietka, 1 opakowanie smalcu kaczego

Zioła podgrzewać w smalcu przez kilka minut, pozostawić na noc do naciągnięcia. Rano podgrzać i przecedzić. Stosować zewnętrznie 4-5 razy w ciągu dnia.

Maść na rany odmrożeniowe

1 garść posiekanych liści bożego drzewka, 2 łyżki smalcu z kaczki lub gęsi, 1 łyżka wosku pszczelego

Wosk roztopić w kąpieli wodnej, dodać pozostałe składniki, smażyć przez kilka minut na wolnym ogniu w rondlu lub na patelni. Odstawić do ostygnięcia. Stosować zewnętrznie na miejsca dotknięte odmrożeniami kilka razy dziennie do całkowitego wyleczenia.

18. Oparzenie skóry

Jest to uszkodzenie tkanek skóry pod wpływem wysokiej temperatury, zazwyczaj powyżej 42 st. C. Wyróżniamy oparzenia termiczne (spowodowane oblaniem wrzątkiem czy kontaktem z ogniem), słoneczne (wywołane nadmierną ekspozycją na promienie UV), chemiczne (będące następstwem kontaktu ze środkami chemicznymi), elektryczne (związane z porażeniem prądem) i wywołane promieniowaniem RTG.

Proponowane receptury zielarskie

Olej na oparzenia

ziele dziurawca, 0,5 l oleju

Półlitrowy słoik napełnić do pełna zielem dziurawca, zalać olejem. Pozostawić w ciepłym miejscu na 14 dni, następnie przecedzić. Systematycznie smarować oparzenia aż do uzyskania poprawy.

Ważne! Identyczne działanie wykazują nasiona czarnuszki siewnej oraz kwiaty nagietka, z których również można sporządzić olej. Czarnuszka siewna działa ponadto przeciwbólowo i likwiduje pęcherze wywołane poparzeniem.

Kompresy z aloesu

(patrz: odmrożenia)

Maślane okłady z łopianu

1 łyżka liści łopianu, 1 łyżeczka korzenia łopianu, 0,5 szklanki masła

Zioła zasmażyć z masłem. Wystudzić do temperatury pokojowej. Poparzone miejsca okładać grubą warstwą przynajmniej na 30 min.

Lecznicza płukanka 

średni korzeń pietruszki, 0,5 l wody

Korzeń gotować przez kwadrans na małym ogniu, ostudzić do temperatury pokojowej. Miejsce zmienione chorobowo przemywać kilkakrotnie w ciągu dnia. Ważne! Kuracja jest polecana w przypadku poparzeń słonecznych. Z rozdrobnionego na papkę korzenia można robić okłady.

Karolina Smoderek