Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. ZZSK: objawy, badania i metody leczenia

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), nazywane również chorobą Bechterewa, to drugie pod względem częstości występowania (po reumatoidalnym zapaleniu stawów) schorzenie zapalne stawów.

Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Co to jest zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?

Jest to choroba autoimmunologiczna, przewlekła i nieuleczalna. Jednak wcześnie postawiona diagnoza pozwala wdrożyć leczenie, które umożliwia chorym samodzielne funkcjonowanie.

ZZSK występuje z niejednakową częstotliwością w różnych regionach świata. Według szacunków w Europie Środkowej choruje na nie 0,3-0,5 procent populacji. Do niedawna uważano, że częściej dotyka ono mężczyzn. Ostatnie badania dowodzą jednak, że równie często na ZZSK zapadają kobiety. Choroba zazwyczaj rozwija się pod koniec okresu dojrzewania lub między 17. a 35. rokiem życia. Ale może rozwijać się także u dzieci i osób w starszym wieku. Jej podstawowym objawem, często lekceważonym, jest ból i sztywność kręgosłupa.

Dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana. Specjaliści uważają, że na rozwój choroby ma wpływ kilka czynników, w tym geny (choroba występuje rodzinnie), zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego i zakażenia bakteryjne, zwłaszcza obejmujące przewód pokarmowy i drogi moczowo-płciowe. U ponad 90% chorych na ZZSK rasy białej występuje antygen HLA B27, który jest markerem genetycznym tej choroby, ale większość osób, u których wykryto ten antygen, nie choruje.

Przeczytaj: Czego unikać przy ZZSK?

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - objawy

Objawy choroby mogą być bardzo zróżnicowane. Warto wiedzieć, że ZZSK to schorzenie, które atakuje nie tylko stawy kręgosłupa, ale także narządy wewnętrzne, na przykłąd oczy, serce czy płuca. Pierwsze symptomy ZZSK u kobiet są często mało charakterystyczne, a to utrudnia szybkie postawienie właściwej diagnozy.

Jednym z początkowych objawów jest dokuczliwy ból krzyża, który promieniuje do pośladków. Ból jest zazwyczaj tępy i systematycznie się nasila. Cechą tego bólu jest i to, że nie ustępuje w spoczynku, nasila się nad ranem i często jest przyczyną bezsenności oraz wybudzania się. Ból łagodnieje lub ustępuje, gdy chory zaczyna się ruszać i ćwiczyć.

U kobiet pierwszym objawem choroby bywa ból szyjnego odcinka kręgosłupa. Wszystkim chorym doskwierają także objawy ogólnoustrojowe. Może się pojawić gorączka, przewlekłe zmęczenie i osłabienie, utrata apetytu. ZZSK może się też rozpocząć od bólu innych stawów niż stawy kręgosłupa, na przykład kolanowych, biodrowych czy skokowych. Czasem rozwija się zapalenie przyczepów ścięgnistych, czyli miejsc, w których ścięgna, więzadła lub torebki stawowe przyczepiają się do kości.

Gdy choroba postępuje, ból i sztywność obejmują kolejne odcinki kręgosłupa. Usztywnienie szyjnego odcinka utrudnia odwracanie głowy do tyłu. Zmiany zachodzące w odcinku piersiowym bywają przyczyną kłopotów z oddychaniem i nasilania się bólu podczas kichania czy kasłania.

W zaawansowanej postaci choroby, którą spotyka się coraz rzadziej, kręgosłup całkowicie traci swoją elastyczność. Chory ma charakterystyczną, pochyloną do przodu sylwetkę, co utrudnia patrzenie do przodu i poruszanie się. Dodatkowe kłopoty z poruszaniem się pojawiają się wtedy, gdy dochodzi do zniekształcenia i przykurczów w stawach biodrowych i kolanowych.

Zapaleniem i sztywnością mogą być objęte także stawy żuchwy oraz drobne stawy rąk i stóp. Tę postać choroby nazywa się obwodowym ZZSK i dotyczy ona około 30% pacjentów. Kręgosłup osoby chorej na ZZSK jest niezwykle delikatny, przez co bardziej narażony na zwichnięcia i złamania kręgów.

Jakie inne problemy powoduje zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?

W przebiegu ZZSK pojawiają się dolegliwości i schorzenia narządów wewnętrznych. U co trzeciego chorego rozwija się zapalenie błony naczyniowej oka, któremu towarzyszy silny ból, zaczerwienienie oka, nadwrażliwość na światło oraz problemy z dobrym widzeniem. To poważna przypadłość, która pilnie wymaga leczenia, ponieważ może się zakończyć utratą wzroku. Zapalenie oka często wyprzedza inne objawy choroby.

ZZSK atakuje także przewód pokarmowy. U wielu chorych rozwija się owrzodzenia błony śluzowej jelit, które trudno rozpoznać, bo nie daje typowych objawów. Reumatolodzy uważają, że może mieć to związek z częstym przyjmowaniem leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Choroba zagraża także sercu, ponieważ sprzyja rozwojowi miażdżycy i wynikających z niej powikłań, takich jak choroba niedokrwienna serca.

Przeczytaj: Badania na miażdżycę

Może też pojawić się niedomykalność zastawki aortalnej, dochodzi do zaburzenia przewodzenia bodźców elektrycznych lub zapalenie osierdzia i aorty. Z powodu przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NPLZ), ale i w związku z samą chorobą może dojść do uszkodzenia nerek. U chorych na ZZSK palących papierosy często rozwija się włóknienie płuc, które znacznie utrudnia oddychanie.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - jakie badania wykonać?

Aby postawić diagnozę, lekarz zbiera wywiad oraz bada ruchomość stawów pacjenta. Ocenia sprawność kręgosłupa przy skłonach czy odchylaniu głowy. Sprawdza, czy występuje ból i tkliwość w miejscach charakterystycznych dla ZZSK, czyli w stawach krzyżowo-biodrowych, kręgosłupie, okolicy przyczepów żeber do mostka i kręgosłupa czy w okolicy pięt. Następnie zleca się wykonanie prześwietlenia (RTG) stawów krzyżowo-biodrowych, aby ustalić, czy są nadżerki kostne bądź inne cechy zapalenia.

W razie wątpliwości i niejasnego wyniku badania RTG wykonuje się rezonans magnetyczny jądrowy (MRI), dzięki któremu można znacznie szybciej wykryć zmiany zapalne. Czasem potrzebne jest prześwietlenie kręgosłupa, a przy podejrzeniu uszkodzenia struktur nerwowych konieczna jest tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Aby ocenić stan przyczepów ścięgnistych, wykonuje się USG.

Do prawidłowej oceny stanu zdrowia potrzebne są również badania laboratoryjne, w tym oznaczenie antygenu HLA B27, który uznaje się za genetyczny marker ZZSK. Kolejne badanie to oznaczenie OB i CRP, czyli czynników wskazujących na stan zapalny. Ale u wielu chorych wyniki tych badań są prawidłowe pomimo istnienia choroby. Potrzebna jest morfologia krwi, ponieważ chorobie może towarzyszyć niedokrwistość.

U pacjentów już leczonych wykonuje się badania pozwalające ocenić funkcjonowanie nerek i wątroby, ponieważ leki stosowane w leczeniu ZZSK mogą uszkadzać te narządy.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa - leczenie

W terapii zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa stosuje się leczenie niefarmakologiczne, farmakologiczne i operacyjne. Zgodnie z oceną Międzynarodowego Stowarzyszenia do Spraw Oceny Spondyloartropatii (Ankylosing Spondylitis Assessment Group - ASAS) i Europejskiej Ligi Przeciwreumatycznej (European League Against Rheumatism - EULAR) najlepsze efekty przynosi połączenie dwóch pierwszych metod terapii, czyli leczenia niefarmakologicznego i farmakologicznego.

W leczeniu niefarmakologicznym ważną rolę odgrywają: aktywność fizyczna, fizjoterapia i rehabilitacja, które są niezbędnym elementem terapii, wpływającym na poprawę mobilności, funkcjonowania i ogólnego zdrowia osób chorych na ZZSK.

Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), środków przeciwbólowych (paracetamol i słabe leki opioidowe), glikokortykosteroidów, systematycznych leków modyfikujących przebieg choroby (sulfasazyna, metotreksat) oraz inhibitorów TNF - leków biologicznych.

W pierwszym rzucie choroby stosuje się głównie NLPZ. Glikokortykosteroidy podawane są miejscowo bądź dostawowo. Drugi wariant zalecany jest w przypadku występowania ostrych stanów zapalnych w jednym lub dwóch stawach obwodowych. Leki biologiczne stanowią ostatni etap terapii farmakologicznej ZZSK. Leczenie operacyjne stosuje się u chorych z bardzo silnym bólem lub dużą niesprawnością.

Zastosowanie leków biologicznych w leczeniu ZZSK przyczyniło się do znacznego postępu terapeutycznego, w szczególności wśród pacjentów, u których leczenie środkami NLPZ nie przyniosło oczekiwanego efektu. Stosowanymi obecnie w terapii ZZSK lekami biologicznymi są inhibitory TNF-alfa (czynnik martwicy nowotworów α; ang. tumor necrosis factor-α), które mają duże znaczenie w leczeniu przewlekłych schorzeń zapalnych.

Terapia biologiczna stosowana jest u pacjentów ze znacznie rozwiniętą chorobą, a także wtedy, gdy standardowe leczenie jest nieskuteczne.

Autor publikacji:
Wczytaj więcej
Magazyn
O czym lekarze ci nie powiedzą
ma już 10 lat
Alicja Langsteiner
Alicja Langsteiner
Prezes i założycielka Spółki Langsteiner Sp. z o.o

W życiu i działalności biznesowej ważne są dla mnie te same wartości. Tworzenie rzeczy użytecznych, poprawiających zdrowie i komfort życia idą więc w parze ze wspieraniem rozwoju nauki. Jestem propagatorką holistycznego podejścia do zdrowia, wykorzystywania mądrości natury i siły nauki, w tworzeniu naszych produktów, suplementów diety i wyrobów medycznych. Jako laureaci licznych nagród, w tym Diamenty Forbes, Ambasador Polskiej Gospodarki czy Gazele Biznesu, cenimy współpracę z zaufanymi partnerami i odpowiedzialnymi mediami. Dlatego gościmy na łamach tego wydawnictwa.

Więcej
Ryszard Chęciński
Ryszard Chęciński
Prezes Gabinety Mumio Sp. z.o.o.

O czym lekarze Ci nie powiedzą?... na przestrzeni dziesięciolecia periodyku, okazuje się, że nie powiedzą Ci o wielu sprawach, możliwościach, lekach, sposobach, nadziejach wręcz.
W sposób jasny, przejrzysty, dostępny robi to za nich właśnie ten nasz miesięcznik. To na jego łamach dowiadujemy się, jak można z pominięciem medycyny konwencjonalnej postawić się na nogi, zapobiec schorzeniom czy nawet po prostu się uzdrowić. Skala źródeł, środków, ocen, podpowiedzi, adresów jest ogromna i z łatwością można dotrzeć zarówno
do wiarygodnych uzdrowicieli, jak i zdrowych suplementów diety, ziół czy sposobów uzdrawiania się samemu. Naszym zdaniem, może to i lepiej dla nas, że lekarze nie o wszystkim Ci powiedzą, a zrobi to dla nas dostępny, porządnie wydany i wiarygodny miesięcznik.

Więcej
Marcin Płoch
Marcin Płoch
Dyrektor ds. marketingu Xenico Pharma Sp. z o.o.

Żyjemy w czasach szerokiego dostępu do informacji, również do informacji o tym, jak najlepiej należy dbać o swoje zdrowie. Prewencja i profilaktyka to jest coś, co pozwala nam je jak najdłużej utrzymać w dobrej kondycji. W Xenico tworzymy wysokiej jakości, naturalne rozwiązania w oparciu o najnowsze doniesienia z całego świata. Od wielu już lat prezentujemy nasze produkty na łamach OCL. Mamy nadzieję na dobrą współpracę w kolejnych latach, w myśl wspólnie wyznawanej zasady – Twoje zdrowie w Twoich rękach.

Więcej
Marcin Fiedorowicz
Marcin Fiedorowicz
Dyrektor Operacyjny Herbal Pharmaceuticals

Doceniamy O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą za ich nieustępliwość w dążeniu do szerzenia wiedzy i za to, że wszystkie publikacje oraz informacje, na których bazuje pismo, są poparte rzetelnymi i zweryfikowanymi badaniami. To pokrewieństwo w podejściu do zdrowia i nauki sprawia, że nasza współpraca jest tak naturalna i trwała. Herbal Monasterium to kluczowa marka firmy Herbal Pharmaceuticals, która od lat szanuje tradycję stosowania naturalnych składników w celu promowania holistycznego podejścia do zdrowia. Oferujemy preparaty, które łączą w sobie mądrość tradycyjnego ziołolecznictwa z nowoczesnymi osiągnięciami medycyny. Nasza obietnica to dostarczenie produktów najwyższej jakości, które są nie tylko skuteczne, ale przede wszystkim bezpieczne, pozbawione zbędnych dodatków, konserwantów czy barwników. Sięgając po nasze produkty, dzięki określonej standaryzacji składników, otrzymuje się oczekiwaną skuteczność z wysokim poziomem bezpieczeństwa stosowania. Wyróżnia nas holistyczne podejście do zdrowia, które wykracza poza leczenie objawów i skupia się na pierwotnych przyczynach problemów zdrowotnych. Ponadto, kładziemy nacisk na etyczne praktyki i odpowiedzialność za środowisko. Herbal Monasterium to marka dla tych, którzy szukają naturalnych rozwiązań dla swojego zdrowia. Nasze produkty są odpowiedzią na potrzeby współczesnego Pacjenta, który chce łączyć tradycję z nowoczesnością.

Więcej
mgr farm. Aleksandra Mróz-Lubińska
mgr farm. Aleksandra Mróz-Lubińska
Prezes Zarządu Chemiczno-Farmaceutycznej Spółdzielni Pracy ESPEFA

Nasza współpraca zrodziła się na łamach tego prestiżowego czasopisma i trwa nadal, owocując udanymi kampaniami. 10 ostatnich lat to dla nas inspirująca podróż do innowacji i rozwoju. ESPEFA w tym czasie z sukcesem wprowadzała na rynek nowe produkty, które znalazły miejsce na łamach czasopisma, dzięki czemu mogliśmy dotrzeć z ważnymi informacjami do odbiorców. Wspólnie edukowaliśmy czytelników, umożliwiając im podejmowanie bardziej świadomych decyzji dotyczących opieki zdrowotnej.

Więcej
Beata Iwanicka
Beata Iwanicka
General Manager Kenay

Współpracę z redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą rozpoczęliśmy dokładnie 10 lat temu – zamieściliśmy reklamę już w drugim numerze pisma. Przez ten czas nasza firma rozrosła się i rozwinęła współpracę z najlepszymi zagranicznymi producentami renomowanych marek, z roku na rok poszerzając asortyment oraz kontynuując swoją misję propagowania zdrowego stylu życia i udowadniając, że zachowanie młodości i zdrowia przez długie lata – a co za tym idzie także poprawianie jakości codziennego życia – nie musi kojarzyć się z nieprzyjemnym obowiązkiem. Wiemy, jak ważne jest zdrowie dla każdego, dlatego kierując się tym przekonaniem, obserwujemy światowy rynek suplementów diety zarówno poprzez uczestniczenie w międzynarodowych targach, analizę fachowej literatury, jak i poprzez rozwijanie współpracy z partnerami na całym świecie. W ten sposób staramy się zapewnić naszym klientom dostęp do najnowszych, najciekawszych, ekologicznych suplementów diety oraz superfoods. W tych działaniach sekunduje nam redakcja O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą. Lata współpracy zawodowej zaowocowały również przyjacielskimi relacjami osobistymi.

Więcej
Marta Skolmowska
Marta Skolmowska
Właścicielka Centrum Ziołolecznictwa Wilcaccora w Łomiankach

Nasza współpraca z Redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą przyczyniła się niewątpliwie do poprawienia wiedzy Czytelników o naszych sztandarowych produktach, jakimi są zioła amazońskie, o ich zastosowaniu i skuteczności. Jako Centrum Ziołolecznictwa dokładamy wszelkich starań, aby nasze produkty były zawsze badane zarówno pod względem czystości, jak i skuteczności, dlatego staramy się podkreślać w artykułach, udostępnianych na łamach tego magazynu, jak ważna jest nasza współpraca z centrami naukowymi. Sądzimy, że dzięki naszej współpracy z gazetą rośnie w społeczeństwie świadomość, jak niezwykle ważna jest profilaktyka zdrowotna, gdyż łatwiej jest zapobiegać, niż leczyć, a lepiej jest zapobiegać środkami naturalnymi, aniżeli sztucznie wytworzonymi przez koncerny farmaceutyczne. Właśnie to propagowanie wśród Czytelników profilaktyki zdrowotnej uważamy za jedno z najważniejszych zadań, które magazyn O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą nam umożliwia, za co bardzo dziękujemy i mamy nadzieję na dalszą wieloletnią i owocną współpracę.

Więcej
Agnieszka Wójcik
Agnieszka Wójcik
Prezes Onkomed Sp. z o.o.

Onkomed Sp. z o.o. współpracuje z redakcją O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą od wielu lat w ramach reklamy naszych oliwek ozonowanych OZONELLA i potwierdzamy dużą skuteczność naszych reklam oraz oczekiwany odzew. Mimo ogromnego postępu medycyna konwencjonalna ma swoje ograniczenia, zostawiając przestrzeń dla niekonwencjonalnych, sięgających natury, metod walki z różnymi dolegliwościami. Te właśnie metody w sposób bardzo przystępny prezentowane są na łamach miesięcznika. Wielu z naszych klientów
to jego czytelnicy. W dzisiejszych czasach ludzie chcą wiedzieć więcej, żyć zdrowo i naturalnie, dlatego chętnie sięgają do natury mającej tak wiele do zaoferowania. Warto podkreślić, że miesięcznik stale ewoluuje, reaguje na zmieniające się potrzeby swoich odbiorców i nieustannie dąży do tego, aby czymś nowym, niespotykanym zaskoczyć swoich czytelników i tym samym sprawia, że ich rzesza ciągle rośnie. W ciągu 10 lat istnienia na rynku stał się inspiracją i kopalnią wiedzy dla wielu osób, poszukujących różnych ciekawych rozwiązań w dziedzinie zdrowego trybu życia.

Więcej
Nasze magazyny