Zapalenie stawów: 5 metod profilaktyki i 5 alternatywnych terapii

Czy w jego przebiegu jesteśmy skazani na nieustanny ból? Czy operacyjne leczenie osteoartrozy jest zawsze konieczne? Jakich odpowiedzi na te pytania udzielają naukowcy? Co sądzą oni o alternatywnych metodach leczenia chorób stawów?

21 styczeń 2019 Artykuł na: 9-16 minut
ARTYKUŁ UKAZAŁ SIĘ W
Holistic Health 1/2019
Holistic Health
Kup teraz
Zdrowe zakupy

Zapalenie stawów zarówno w przebiegu osteoartrozy (zwyrodnieniowa choroba stawów), jak i reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) czy dny moczanowej zawsze wiąże się z bólem i osłabieniem układu odpornościowego, który postawiony w stan ciągłej gotowości wyniszcza w rezultacie sam siebie. W takiej sytuacji najczęściej konieczne jest przyjmowanie leków. W przypadku problemów ze stawami, gdy mamy do czynienia z uszkodzeniem chrząstki stawowej, zalecaną metodą leczenia jest artroskopia. Badania jednak wskazują, że radykalne metody można niekiedy zastąpić mniej inwazyjnymi. Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia problemów ze stawami? Naukowcy podkreślają znaczenie 5 działań profilaktycznych. Co ważne, sprawdzą się one również wtedy, gdy dokucza nam ból stawów.

5 metod profilaktyki zapalenia stawów

1. Masaż

Przegląd 7 badań z udziałem 352 ochotników cierpiących na osteoartrozę lub reumatoidalne zapalenie stawów potwierdził skuteczność masażu w łagodzeniu bólu i poprawie motoryki

  • autorzy metaanalizy zaznaczają, że choć ten wynik jest satysfakcjonujący, konieczne są dalsze badania z udziałem większej grupy uczestników1

2. Dieta

Wykazano na podstawie badań, że niektóre składniki diety przyczyniają się w szczególny sposób do łagodzeniu dolegliwości związanych z zapaleniem stawów

  • bromelaina (enzym występujący w ananasach) przyjmowana w dziennej dawce 200-2000 mg wspomagała leczenie osteoartrozy, a zażywana w dawce 200-400 mg dziennie w ciągu miesiąca łagodziła ból kolan2
  • ochotnicy z RZS przyjmujący przez miesiąc 2 razy dziennie 500 mg oleju z czarnuszki w postaci kapsułek zgłaszali zmniejszenie się opuchlizny i sztywności stawów3
  • kilka badań, w których łącznie wzięło udział 593 ochotników, wykazało, że imbir zmniejsza ból i poprawia sprawność ruchową pacjentów z osteoartrozą; osoby przyjmujące imbir decydowały się na zaprzestanie farmakoterapii dwa razy częściej niż ochotnicy z grupy placebo4
  • pochodne kurkuminy w dawce 500 mg, zażywanej 3 razy dziennie przez 6 tygodni, złagodziły ból towarzyszący osteoartrozie kolan i poprawiły ich ruchomość5

3. Obuwie

Zdaniem ekspertów blisko 24% dorosłych ma problemy ze stopami, które mogą przekładać się na choroby stawów. Odpowiednie obuwie może uchronić przed koniecznością interwencji chirurgicznej w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów6

4. Suplementy

Naukowcy prowadzący badania nad alternatywnymi metodami wspomagającymi leczenie stawów podkreślają znaczenie suplementów diety. Chrząstka stawowa nie ulega regeneracji, a ponadto na jej powierzchni mogą wystąpić ubytki wywołane ocieraniem się kości, co w konsekwencji prowadzi do choroby zwyrodnieniowej stawów7

  • 212 ochotników z osteoartrozą przyjmowało 1500 mg glukozaminy dziennie przez 3 lata w tym czasie uległ zatrzymaniu proces ścierania się chrząstki stawowej, która chroni sąsiadujące ze sobą kości przed uszkodzeniem - tego efektu nie zaobserwowano w grupie placebo
  • metaanaliza z 2006 r. wskazuje na hydrolizat kolagenu (żelatyna) jako skuteczny środek wspomagający leczenie osteoartrozy i innych chorób zwyrodnieniowych stawów8
  • suplementacja MSM (organiczny związek siarki) w dawce 1,125 g, stosowanej 3 razy dziennie przez 12 tygodni, poprawiła motorykę i złagodziła ból u ochotników w wieku 45-90 lat, cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawów9
  • suplementacja kwasami omega-3 skraca okres terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi10

5. Aktywność fizyczna

Siedzący tryb życia sprzyja nadwadze, która jest jedną z przyczyn problemów ze stawami

  • 185 ochotników z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) podejmowało dowolną aktywność fizyczną o dużej intensywności przez 6 godzin dziennie - każdy z nich spalał średnio 5575 kcal tygodniowo
  • 155 ochotników z osteoartrozą kolan podejmowało dowolną aktywność fizyczną o dużej intensywności przez 6 i pół godziny dziennie - każdy z nich spalał średnio 7425 kcal tygodniowo
  • Intensywna aktywność fizyczna przyczyniła się u uczestników obu eksperymentów do zmniejszenia masy ciała oraz poprawiła funkcjonowanie stawów11

Według naukowców w profilaktyce i leczeniu zapalenia stawów kluczowe znaczenie mają takie czynniki jak dieta, suplementacja, ruch i odpowiednie obuwie. Jeśli chodzi o masaż, to do uznania, że jego skuteczności jest niepodważalna, są niezbędne dodatkowe badania

Rehabilitacja medyczna zamiast operacji?

W przypadku uszkodzenia chrząstki stawowej często zaleca się przeprowadzenie artroskopii. Jest to zabieg polegający na wprowadzeniu do stawu poprzez niewielkie nacięcie urządzenia zwanego artroskopem, które umożliwia obejrzenie chorego stawu, a następnie - jeśli jest to konieczne -narzędzi chirurgicznych niezbędnych do zastosowania procedury leczniczej (np. usunięcia chorych tkanek). Powikłania, takie jak infekcje, uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów w operowanej okolicy, zakrzepica, krwawienie w jamie stawowej czy uszkodzenie kości bądź chrząstki stawowej zdarzają się stosunkowo rzadko, niemniej stanowią realne zagrożenie.

Czy zatem artroskopia to najlepsze rozwiązanie? Fińscy naukowcy przekonują, że operacja pozorowana (placebo) jest równie skuteczna jak prawdziwa artroskopia. Wystarczy zastosować znieczulenie ogólne, a następnie wmówić pacjentowi, że zabieg został wykonany, by zadeklarował poprawę.

Potwierdzają to wyniki przeprowadzonego w Finlandii eksperymentu

  • W badaniu wzięło udział 146 ochotników w wieku 35-65 lat z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego
  • 70 pacjentów skierowano na częściową artroskopię, 76 na operację pozorowan
  • po 12 miesiącach od zabiegu w obu grupach odnotowano podobną poprawę stanu zdrowia U ochotników poddanych artroskopii nie stwierdzono większej poprawy zdrowia niż w grupie placebo, a ponadto eksperci zwracają uwagę, że w innych badaniach usunięcie zdegenerowanej chrząstki ze stawu kolanowego w połączeniu z rehabilitacją medyczną w takim samym stopniu łagodziło ból, jak zastosowanie samej rehabilitacji12

5 alternatywnych terapii

Nie chcesz obciążać wątroby i wyniszczać organizmu farmakoterapią? Boisz się operacji usunięcia chorej chrząstki stawowej? Być może uda ci się uniknąć obu tych opcji - oto 5 metod łagodzenia dolegliwości związanych z zapaleniem stawów, których skuteczność potwierdzono naukowo.

1. Kwas hialuronowy

  • udowodniono, że w przypadku osteoartrozy żel z kwasem hialuronowym i kortykosterydem wcierany w stawy kolanowe przynosi w ciągu 26 tygodni długotrwałą ulgę oraz poprawia funkcjonowanie stawu13,14
  • połączona terapia kwasem hialuronowym i mezenchymalnymi komórkami macierzystymi poprawiła stan tkanki w stawach w 12 tygodni i zredukowała ból w 24 tygodnie - ten efekt utrzymywał się przez 7 lat14,15

2. Osocze bogatopłytkowe

U 12 ochotników w średnim wieku 73 lat z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego przeprowadzono łącznie 39 zastrzyków z osoczem bogatopłytkowym

  • pacjenci nie zgłaszali działań niepożądanych podczas badań kontrolnych po 8 i 16 tygodniach od zakończenia terapii
  • po upływie 4 miesięcy 7 ochotników (58%) było bardzo zadowolonych z efektów terapii, a 4 (33%) deklarowało zadowolenie
  • 5 pacjentów (46%) uznało, że cel - zmniejszenie bólu i zwiększenie ruchomości kolan - został osiągnięty, 5 uczestników (46%) uznało, że cel zrealizowano częściowo16

Niezależnie od tego, na jaką formę terapii chcesz się zdecydować, skonsultuj się wcześniej ze swoim lekarzem. Jeśli wybierzesz zastrzyki z osoczem bogatopłytkowym, kwasem hialuronowym bądź kolagenem, upewnij się, czy gabinet, w którym ma być przeprowadzony zabieg, spełnia warunki sanitarne

3. Wibroterapia

Zastosowane w okresie rekonwalescencji wibracje o niskiej częstotliwości wpłynęły na funkcje kręgosłupa, zapobiegły utracie gęstości kości i złagodziły ból związany z odkształceniami krążków międzykręgowych17

4. Akupunktura

Metaanaliza 43 badań z udziałem ludzi i zwierząt wykazała skuteczność akupunktury jako terapii adjuwantowej w łagodzeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów18

5. Qi gong

Metaanaliza 75 badań potwierdziła skuteczność ćwiczeń qi gong w łagodzeniu objawów zapalenia stawów

  • pacjenci zgłaszali większą witalność oraz poprawę jakości życia19

Przedstawione metody poprawiają motorykę stawów i łagodzą ból towarzyszący chorobom stawów. Oznacza to, że mogą być pomocne nie tylko w zapobieganiu tym chorobom, lecz również w ich leczeniu

Julia Cember

Jak zmniejszyć ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów? Czy artroskopia to jedyne rozwiązanie w przypadku zniszczenia chrząstki w stawie kolanowym? Oto 5 med profilaktyki i 5 alternatywnych terapii na zapalenie stawów.

Bibliografia

  1. Am J Phys Med Rehabil. 2017 Sep;96(9):665-672. doi: 10.1097/PHM.0000000000000712
  2. Evid Based Complement Alternat Med. 2004 Dec; 1(3): 251–257. doi: 10.1093/ecam/neh035
  3. Phytother Res. 2012 Aug;26(8):1246-8. doi: 10.1002/ptr.3679
  4. Osteoarthritis and Cartilage, Volume 23, Issue 1, January 2015, Pages 13-21 https://doi.org/10.1016/j.joca.2014.09.024
  5. Phytother Res. 2014 Nov;28(11):1625-31. doi: 10.1002/ptr.5174
  6. Curr Opin Rheumatol. 2011 Mar; 23(2): 148–155. doi: 10.1097/BOR.0b013e3283422cf5
  7. Lancet. 2001 Jan 27;357(9252):251-6
  8. Curr Med Res Opin, 2006; 22: 2221–32
  9. BMC Complement Altern Med, 2011; 11: 50
  10. Semin Arthritis Rheum. 1998 Jun;27(6):366-70
  11. N Engl J Med. 2002 Jul 11;347(2):81-8
  12. Contemp Clin Trials. 2014 Nov; 39(2): 224–235. doi: 10.1016/j.cct.2014.08.010
  13. Scand J Rheumatol. 2008 Mar-Apr;37(2):142-50. doi:10.1080/03009740701813103
  14. Clin Transl Med. 2018; 7: 6. doi: [10.1186/s40169-017-0180-3]
  15. Clin Ter. 2015;166(5):e321-6. doi: 10.7417/T.2015.1886
  16. Pilot Feasibility Stud. 2018; 4: 93. doi: [10.1186/s40814-018-0288-2]
  17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3628078/
  18. Evid Based Complement Alternat Med. 2018; 2018: 8596918. doi: [10.1155/2018/8596918]
  19. Medicines (Basel). 2017 Dec; 4(4): 71. doi: [10.3390/medicines4040071]
Wczytaj więcej
Nasze magazyny