W odpowiedzi na konkretne składniki pokarmowe zostają bowiem uruchomione ścieżki prowadzące np. do zmian w gospodarce hormonalnej. Chociaż brzmi to niepokojąco, w odpowiednich warunkach może być narzędziem wspomagającym walkę z otyłością.
Uwzględnienie w posiłkach konkretnych substancji może więc w naturalny sposób wpłynąć na aktywność genów i hormonów oraz uruchomić mechanizmy powiązane z utratą tkanki tłuszczowej. Wśród tych substancja na szczególną uwagę zasługują poniższe antyoksydanty.
Katechiny z zielonej herbaty
Katechiny z zielonej herbaty (zwłaszcza jedna z nich, EGCG) mogą wpływać na metylację DNA oraz modyfikację histonów, czyli mechanizmy ekspresji genów. Specjaliści podejrzewają, że w obecności katechin zmniejsza się wchłanianie lipidów, a zwiększa w tkance tłuszczowej i wątrobie aktywność enzymów, odpowiedzialnych za spalanie tłuszczu. Zahamowaniu ulega także namnażanie komórek tłuszczowych.
Resweratrol
Resweratrol obecny w skórce winogron, morwie, żurawinie oraz w orzeszkach ziemnych działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo, chroni też układ nerwowy. Blokuje również rozwój preadipocytów, czyli komórek prekursorskich, z których powstają komórki tłuszczowe, hamuje gromadzenie tłuszczu i namnażanie adipocytów, a do tego zwiększa ich zdolność do uwalniania kwasów tłuszczowych, które następnie zostają wykorzystane na cele energetyczne.
Okazuje się, że ten polifenol może również hamować ekspresję genów, specyficznych dla adipocytów, wpływa też na aktywność enzymów, w tym lipazy lipoproteinowej, która uczestniczy w procesie odkładania kwasów tłuszczowych w adipocytach.
Kolejną „umiejętnością” resweratrolu jest aktywowanie sirtuiny SIRT1. Sirtuiny to enzymy, które mogą wpływać na ekspresję genów i inne procesy komórkowe. Ich aktywność zwiększa się w przypadku niedoborów pokarmowych. SIRT1 pobudza uwalnianie i zmniejsza gromadzenie tłuszczu poprzez zwiększenie wrażliwości na insulinę.
Czytaj również:
Resweratrol - co to jest i jak na nas działa?
Wpływ resweratrolu na starzenie się i choroby związane z wiekiem
Resweratrol jest obecny w winogronach, truskawkach, czarnych porzeczkach, malinach, granatach, migdałach i lekach ziołowych kwas elagenowy wykazuje z kolei aktywność przeciwzapalną, antymutagenną i przeciwotyłościową. Badania in vitro pokazały, że kwas elagenowy, a także bogaty w niego ekstrakt z owocu granatu mogą obniżać stan zapalny tkanki tłuszczowej. Natomiast ten sam kwas pozyskany z nasion malin, w przypadku diety wysokotłuszczowej i bogatej w cukier, zmniejszał uwalnianie cytokin w tkance tłuszczowej oraz przenikanie do niej białych krwinek, powiązanych ze stanem zapalnym.
Genisteina
Genisteina to fitoestrogen, czyli substancja roślinna, odczytywana przez ludzki organizm jako estrogen. Występuje w soi i innych roślinach strączkowych, a także w czerwonej koniczynie.
Genisteina wykazuje działanie epigenetyczne – aktywuje ponownie geny wyciszone przez metylację, wpływa też na mikroRNA i histony. Udowodniono, że ten fitoestrogen poprawia metabolizm lipidów i glukozy, obniża masę ciała i reguluje rytm okołodobowy – wszystkie te czynniki ogrywają rolę w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu i chronią przed powiązanymi z nim schorzeniami.
Hesperydyna
Flawonoidy z cytrusów (w tym hesperydyna) udowodniły już swoje właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, dlatego też specjaliści podejrzewają, że mogą one sprawdzić się także jako pomoc terapeutyczna w leczeniu otyłości. Zaobserwowano, że ekstrakty z grejpfruta i kocanki zmniejszają ekspresję kilku genów prozapalnych i zwiększają metylację DNA.
Na koniec warto wspomnieć o kurkuminie. Może ona pobudzać lipolizę, a badania wykazały, że zmniejsza też stan zapalny komórek wywołany wysokim poziomem glukozy. Dodatkowo kurkumina promuje utlenianie tłuszczu, co przyczynia się do zmniejszenia otyłości.
Czy da się samą dietą odwrócić objawy i skutki otyłości?
Nie, ale bez zmiany nawyków żywieniowych trudno mówić o pełnym zaangażowaniu w proces zdrowienia. Uwzględnienie w diecie powyższych produktów nie sprawi, że w miesiąc czy nawet w pół roku uzyskasz upragnioną sylwetkę, wspomoże jednak naturalne procesy, zachodzące w organizmie, związane z gospodarką hormonalną i metabolizmem. A "podnoszenie morale" swojego ciała to najważniejszy krok w walce o zdrowie i szczupłą sylwetkę.
- Źródło: Chen P, Wang Y, Chen F, Zhou B. Epigenetics in obesity: Mechanisms and advances in therapies based on natural products. Pharmacol Res Perspect. 2024 Feb;12(1):e1171.
- doi: 10.1002/prp2.1171. PMID: 38293783; PMCID: PMC10828914.