Jak być piękną po porodzie?

Istnieje wiele przesądów związanych z ciążą. Kobiety spodziewające się dziecka często stają się obiektem szczegółowych oględzin dokonywanych przez ciotki i babki, które z wyglądu młodej mamy starają się odgadnąć płeć dziecka. Podobno dziewczynki odbierają urodę swojej mamie, a kobiety noszące chłopców wręcz rozkwitają. Tymczasem faktem jest tylko to, że ciąża to wielkie obciążenie dla organizmu kobiety. Przez 9 miesięcy, czasami nawet własnym kosztem, ciało mamy żywi i chroni maluszka, umożliwiając mu rozwój, a to nie pozostaje bez wpływu na wygląd przyszłej mamy. Wysiłek porodowy również odciska piętno na urodzie. Jak być znowu piękną i zadbaną?

Jak sobie radzić z problemami po porodzie?

Pęknięcia naczynek na twarzy

Są naturalną konsekwencją wysiłku związanego z urodzeniem dziecka. Pęknięte naczynka zmniejszają się gdy zastosujesz chłodne kompresy i będziesz unikać słońca. Z reguły już po tygodniu nie ma po nich śladu. Jeśli doszło do większych wylewów podskórnych, pomocna może się okazać maść z arniki.

Intensywne wypadanie włosów

Dotyczy ono wszystkich kobiet po porodzie. Jest procesem naturalnym, którego przyczyna tkwi w hormonach. Wysoki poziom estrogenu w trakcie ciąży hamuje wypadanie włosów i pobudza wzrost nowych, ale ilość tego hormonu we krwi zaczyna się zmniejszać pod koniec połogu i normuje się dopiero 6-9 miesięcy po porodzie. W tym właśnie czasie młoda mama doświadcza spektakularnej wręcz utraty włosów i wydaje się jej, że niebawem będzie łysa. Nie ma się jednak czego obawiać, ponieważ traci tylko te włosy, które nie wypadły w czasie ostatnich 9 miesięcy wskutek oddziaływania estrogenu.

Problemy z włosami po porodzie bywają powiązane także ze stresem, brakiem snu, niedoborami witamin i minerałów. Ale temu łatwo zaradzić, wystarczy stosować dietę bogatą w warzywa i owoce lub przyjmować odpowiednie suplementy.

Czego potrzebują włosy w tym okresie? Przede wszystkim cynku, miedzi i żelaza, które znajdują się w mięsie, rybach i jajach, oraz witaminy B₁, obecnej w ryżu brązowym, pełnoziarnistym pieczywie i kaszach. Regenerację włosów przyspieszą także naturalne odżywki i szampony wzmacniające.

Maskę do włosów możemy zrobić same, oto przepis: łączymy w równych proporcjach drożdże, jogurt i miód. Uzyskaną papkę nakładamy na włosy i owijamy głowę ręcznikiem na 30 minut, po czym spłukujemy włosy wodą.

Witaminy z grupy B (m.in. biotyna), żelazo i cynk znajdujące się z drożdżach wzmacniają i odbudowują włosy.

Wzrost włosów pobudza również siemię lniane: 2 łyżeczki nasion gotujemy w szklance wody 15 minut, następnie wywar studzimy. Nakładamy go na włosy i po 30 minutach spłukujemy.

Skuteczna jest też odżywka z oleju rycynowego. Zawiera on kwasy tłuszczowe, które nie tylko odżywiają włosy, lecz również nabłyszczają je i zapobiegają ich wypadaniu. Wystarczy łyżkę oleju zmieszać z łyżką oliwy i żółtkiem. Tak przygotowaną odżywkę nakłada się na 30 minut na suche włosy¹.

Rozstępy skórne

Są zmorą większości młodych mam i dotykają aż 80% kobiet w ciąży. Pierwsze rozstępy skórne powstają już na początku ciąży i z każdym miesiącem ich przybywa. Początkowo fioletowe lub czerwone, po 4-6 miesiącach zaczynają blednąć i przyjmują postać białawych kresek. Skóra w miejscu rozstępu jest cieńsza, a podczas dotykania go kobieta może odnieść wrażenie, że jej palce wpadają w głębsze warstwy ciała.

Te wrzecionowate pasma to rodzaj blizny, która powstaje w miejscu uszkodzenia struktur skóry. Rozstępy są następstwem rozciągania się skóry podczas ciąży. I nie chodzi tylko o rosnący brzuszek. Zmiany hormonalne zachodzące w ciele kobiety sprawiają, że czerwone linie pojawiają się także na udach, ramionach i powiększających się piersiach. Na szczęście można się ich pozbyć lub znacznie zmniejszyć ich widoczność.

Ale nie wolno zwlekać. Najlepsze efekty uzyskuje się wtedy, gdy rozstępy są jeszcze świeże, na etapie stanu zapalnego, ponieważ ciało samo próbuje w tym okresie naprawić uszkodzoną skórę, więc wystarczy mu jedynie pomóc, by problem zniknął. Jeśli doszło już do trwałego przebudowania skóry i wytworzenia blizny, o czym świadczy zmiana koloru rozstępu na biały bądź kremowy, dużo trudniej uzyskać pożądany efekt kosmetyczny².

Nawilżenie skóry

Sucha skóra traci elastyczność, dlatego każda kobieta w połogu powinna zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, zwłaszcza że podczas karmienia piersią zwiększa się zapotrzebowanie na płyny. Z suchą skórą młodych mam poradzą sobie naturalne olejki i oleje, takie jak lniany, z pestek malin, kiełków pszenicy czy krokosza barwierskiego, a także oliwa. Odpowiednio nawilżona skóra jest napięta i jędrna, a rozstępy stają się mniej widoczne. Łatwiej również wchłania kosmetyki^2,3.

Odżywienie

Aby włókna kolagenowe mogły się odtworzyć, niezbędne jest uzupełnienie diety o witaminy A, C i E oraz witaminy z grupy B. Witamina C jest niezbędna w syntezie kolagenu, witaminy B regulują metabolizm skóry, witamina A poprawia jej elastyczność, zwiększając wytwarzanie kolagenu, a witamina E zapobiega uszkodzeniom włókien kolagenowych. Nasza skóra potrzebuje również cynku, który przyspiesza gojenie się rozstępów. Z kolei niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) działają regenerująco i łagodzą stany zapalne⁴.

Pielęgnacja skóry

Oferta kremów na rozstępy jest bardzo duża. Ich działanie polega przede wszystkim na zapewnieniu skórze odpowiedniego nawilżenia, stymulowaniu wytwarzania kolagenu i rozjaśnieniu czerwonych rozstępów przez złagodzenie stanu zapalnego. Zwiększają również ukrwienie, aby przyspieszyć regenerację tkanek i lepiej odżywić uszkodzoną skórę. Dodaje się do nich niezbędne witaminy i mikroelementy. Niezwykle cennym składnikiem kremów są wyciągi roślinne, które w sposób naturalny wspomagają proces gojenia. 

Wyciąg z wąkrotki azjatyckiej pobudza fibroblasty w skórze do wytwarzania kolagenu, zmniejsza obrzęk i poprawia elastyczność ścian naczyń krwionośnych. Bluszcz łagodzi obrzęk i stan zapalny, a bogaty w witaminę A i E olej z krokosza barwierskiego intensywnie nawilża i przyspiesza gojenie się rozstępów. Co ważne, olej z pestek śliwek (zawiera NNKT) i olej kokosowy nie tylko idealnie nawilżają skórę, lecz również ją regenerują.

Wytwarzanie kolagenu w skórze pobudza też wyciąg z klonu srebrzystego, bogaty w witaminę C. Złuszcza on ponadto martwy naskórek i wygładza rozstępy. Wiele kosmetyków zawiera także olejki, m.in. różany, lawendowy, nagietkowy i rumiankowy, które nawilżają skórę, wygładzają ją i zmniejszają widoczność rozstępów. Jednak w leczeniu świeżych rozstępów najbardziej pomocne są kremy i maści z arniką, ponieważ zmniejszają obrzęk tkanek, przyspieszają proces gojenia i natłuszczają skórę, zapobiegając jej odwodnieniu.

Czerwona koniczyna łagodzi natomiast stan zapalny, który towarzyszy rozstępom, co w konsekwencji zmniejsza ich widoczność. W rozjaśnieniu rozstępów pomogą także kosmetyki z proszkiem perłowym (sproszkowana macica perłowa) oraz z dodatkiem śluzu ślimaka, który złuszcza naskórek, pobudza regenerację włókien kolagenowych, przyspiesza gojenie się rozstępów i rozjaśnia skórę.

Zabiegi na rozstępy

Kobietom walczącym z rozstępami medycyna estetyczna ma do zaproponowania kilka rodzajów zabiegów. Są odpowiednie również dla młodych mam. W przypadku już zagojonych (białych) rozstępów sprawdza się frakcjonowanie laserowe, które pobudza procesy gojenia i odbudowy prawidłowej struktury skóry, dzięki czemu staje się ona gładsza. Mniej widoczne są wtedy również rozstępy.

Z kolei mezoterapia dostarcza niezbędne do regeneracji skóry składniki, takie jak kwas hialuronowy, witaminy, minerały oraz aminokwasy, co daje podobny efekt. Niestety przeciwwskazaniem do mezoterapii jest karmienie piersią, więc młoda mama musi zaczekać, aż laktacja się zakończy.

W leczeniu świeżych rozstępów stosuje się fale radiowe (radiofrekwencja). Zabieg polega na podgrzaniu skóry za pomocą fal radiowych do temperatury 55 st. C, co obkurcza włókna kolagenowe, napinając jednocześnie skórę, i pobudza fibroblasty do tworzenia nowego kolagenu. Wskutek podgrzania tkanek poprawia się ponadto ukrwienie, a tym samym rozstępy goją się szybciej.

Do rozjaśnienie rozstępów służy światłoterapia, która ponadto pobudza w skórze proces regeneracji. W gabinetach kosmetycznych można także skorzystać z ostrzykiwania rozstępów osoczem bogatopłytkowym, pozyskiwanym z krwi pacjentki. Zawiera ono czynniki wzrostu, które stymulują proces naprawy uszkodzeń w strukturze skóry.

Niezwykle popularnym zabiegiem jest peeling kwasem glikolowym. Zabieg ten pobudza krążenie krwi w naczyniach włosowatych, przyspiesza regenerację i poprawia elastyczność skóry. Wyrównuje również jej koloryt, więc rozstępy stają się mniej widoczne. Kwas glikolowy stosowany jest także jako dodatek do kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry pokrytej rozstępami.

Jeśli rozstępy są szerokie i tworzą głębokie, nieestetyczne bruzdy, można poddać się zabiegowi lipotransferu. W tym celu pobiera się od kobiety tłuszcz, a następnie wstrzykuje go w miejsce osłabienia skóry, wyrównując nierówności⁶.

Uwaga! Wszystkie wymienione zabiegi wymagają wcześniejszej konsultacji lekarskiej.

Rozstęp jak blizna

Czasami w leczeniu rozstępów dermatolodzy zalecają korzystanie z kremów przeznaczonych do pielęgnacji blizn pooperacyjnych czy powypadkowych. Regularnie stosowane wyrównują koloryt skóry, poprawiają jej napięcie i zmniejszają widoczność rozstępów. Jeśli są one niewielkie, preparaty te mogą je nawet całkowicie zlikwidować. W celu zmniejszenia widoczności rozstępów można zastosować także kuracje ziołowe, takie same jak polecane do pielęgnacji blizny po cesarskim cięciu³.

Blizna po cesarskim cięciu

Cesarskie cięcie to nie zabieg, tylko poważna operacja. Pozostawia po sobie nie tylko 15-centymetrową bliznę, ale powoduje także poważne skutki zdrowotne. Samo zagojenie się blizny następuje stosunkowo szybko i z reguły już po tygodniu można zdjąć szwy. Jak zadbać w warunkach domowych o ranę i tworząca się bliznę?

Rana goi się ładnie, jeśli jest odpowiednio pielęgnowana i wietrzona. Ważne, by nie podrażniała jej bielizna, więc w połogu najlepiej wybierać majtki z wysokim stanem - gumka nie obciera wtedy miejsca cięcia, co chroni przed wytworzeniem się bliznowca.

Szczególna troska o higienę rany po cesarskim cięciu jest potrzebna w przypadku nadwagi, ponieważ blizna chowa się wtedy w fałdzie skóry na brzuchu, zamykającym do niej dostęp powietrza. Aby uniknąć odparzeń i stanów zapalnych, należy jak najczęściej odsłaniać bliznę i ją osuszać. Warto również sięgnąć po naturalne, ziołowe preparaty, które nie tylko przyspieszą gojenie się rany, lecz również rozjaśnią bliznę, co zmniejsza jej widoczność⁷ (patrz ramka: Przydatne zioła).

Bliznę po cesarskim cięciu można również wygładzić, zmniejszyć i rozjaśnić dzięki terapii laserem fracyjnym, stosowanej także w przypadku rozstępów skórnych. Dobrym rozwiązaniem jest też obkurczanie skóry, prowadzące do zmniejszenie widoczności blizn, za pomocą lasera plazmowego. A jeśli blizna jest wyjątkowo duża lub pojawił się na niej bliznowiec, można ją po prostu... wyciąć. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji nowa blizna, która powstanie w tym samym miejscu, na pewno będzie cieńsza i mniej widoczna⁸.

Ból w bliźnie po cesarskim cięciu mija z reguły po 6 tygodniach. Aby zmniejszyć dolegliwości podczas kaszlu czy kichania, można przycisnąć do brzucha poduszkę. Przecięcie powłok brzusznych niesie ze sobą wiele następstw dla zdrowia oraz postawy ciała. Mniej więcej już po 8 godzinach od cesarskiego cięcia młodą mamę zachęca się do wstania z łóżka i zrobienia kilku kroków.

Nie jest to jednak proste, ponieważ rana i szwy powodują, że ciało kobiety w sposób instynktowny pochyla się do przodu, by nie napinać przeciętych mięśni. Wiele kobiet w tym czasie zaczyna odczuwać również ból, gdyż przestaje działać znieczulenie. Warto, aby młoda mama jak najszybciej spróbowała chodzić wyprostowana. Przyczyni się to do prawidłowego gojenia się rany i ułatwi opiekę nad dzieckiem⁷.

Kobiety całkowitą sprawność odzyskują około 3. miesiąca po porodzie. Jednak często jest to sprawność pozorna. Wiele młodych mam nawet nie zauważa, że ich postawa ciała wskutek nieustannego pochylania się do przodu uległa po operacji zmianie. Mogło więc dojść do niewłaściwego ustawienia kręgosłupa względem miednicy i zmiany kierunków sił działających na szkielet. Zachowanie prawidłowej postawy wymaga wtedy napięcia lub rozluźnienia pewnych partii mięśni.

Młoda mama zaczyna więc odczuwać bóle pleców, ramion i głowy. Z reguły sądzi, że to skutek przemęczenia i dźwigania coraz cięższego dziecka, tymczasem winna jest blizna po cesarskim cięciu, o którym już dawno zdążyła zapomnieć. Warto wtedy udać się do fizjoterapeuty na terapię manualną, która pozwoli pobyć się bólu i poprawi sylwetkę⁹. Osobnym problemem są zrosty wewnątrz ciała, niewidoczne gołym okiem. W miejscu przecięcia tkanek dochodzi niekiedy do niefizjologicznego zrośnięcia tkanek mięśni i powięzi, czasami nawet przyrośnięcia narządów do ściany wewnętrznej brzucha.

Zrosty mogą upośledzać pracę narządów wewnętrznych w ciele oraz uniemożliwiać mięśniom prawidłowe funkcjonowanie. Wtedy również dochodzi do zmian w postawie ciała, więc przyda się pomoc fizjoterapeuty, który będzie mógł zająć się blizną po 2-3 tygodniach od całkowitego zagojenia się rany. Im wcześniej zacznie się tzw. mobilizacja blizny, tym lepsze będą efekty. Terapia rozpoczęta w odpowiednim czasie zapobiega powstawaniu zrostów. Czasami pomocny okazuje się również kinezjotaping, czyli wykorzystanie specjalnych plastrów, które wspomagają terapię, odciążając określone mięśnie. Ułatwia to kobiecie poruszanie się, niweluje ból i przyspiesza gojenie się rany po cesarskim cięciu¹⁰.

Piękny uśmiech

Do prawidłowego rozwoju płodu niezbędny jest również wapń. Jeśli nie jest on dostarczany do organizmu w odpowiedniej ilości wraz z pożywieniem, jego źródłem stają się kości i zęby przyszłej mamy. Dlatego warto po porodzie udać się na kontrolę do stomatologa. Nawet jeśli nie stwierdzi ubytków, dokona oceny stanu uzębienia i w razie potrzeby zaleci odpowiednią suplementację witaminami i wapniem.

Osłabione ciążą zęby są bardziej podatne na próchnicę, dlatego ważna jest również higiena jamy ustnej, łącznie z czyszczeniem języka. Warto też poddać się zabiegowi usunięcia nalotu i kamienia nazębnego, co zapobiegnie przekazaniu dziecku bakterii próchniczych, a mamie zapewni piękny i zdrowy uśmiech. Aby wzmocnić zęby, trzeba uzupełnić dietę o produkty mleczne, takie jak jogurty, kefiry, sery twarogowe i żółte, orzechy, szpinak, kapustę, jarmuż i ryby¹¹.