Kminek - właściwości lecznicze i zastosowania w medycynie naturalnej

Zdrowotne właściwości kminku

Często mylony jest z kminem rzymskim (Cuminum cyminum), są to jednak dwie różne rośliny. Kminek zwyczajny ma korzystny wpływ na dolegliwości układu pokarmowego, działa moczopędnie, wykrztuśnie, wyrównuje również poziom cholesterolu we krwi.

W medycynie naturalnej zalecany jest kobietom karmiącym, ze względu na swoje właściwości mlekopędne. Podawany doustnie wykazuje działanie przeciwlękowe i przeciwdepresyjne¹, jednocześnie nie wywołując niepożądanych skutków ubocznych.

Co zdrowego ma w sobie kminek?

Zawiera wiele cennych związków roślinnych, które mają właściwości prozdrowotne. Wśród nich są polifenole, takie jak kwas galusowy lub kwercetyna, czyli substancje zmniejszające ryzyko wystąpienia chorób serca oraz nowotworów². W nasionach znaleźć można witaminę C, A, kwas foliowy oraz do 7% olejku eterycznego.

Jego głównymi składnikami są karwon oraz limonen (terpen), odpowiadające za intensywny smak i aromat, a także aldehyd kuminowy. Nasiona zawierają również flawonoidy, kwasy organiczne (w tym kwas kawowy), garbniki, żywice i woski.

Przyprawa ta od dawna stosowana była w kuchni w celach prozdrowotnych przy kłopotach trawiennych, szczególnie do potraw ciężkostrawnych, w celu zmniejszenia dolegliwości po spożyciu tego typu dań. Jest także cenionym dodatkiem do wypieku chleba, ciężkich zup, kiszonek i mięs.

Wpływ kminku na układ trawienny

Najbardziej znany jest ze swoich właściwości wspomagających prawidłowe trawienie. Wykorzystuje się go w leczeniu dolegliwości żołądkowo-jelitowych oraz dróg żółciowych. Owoce działają rozkurczowo na mięśnie gładkie żołądka i jelit³.

Reguluje dopływ żółci i soku trzustkowego do dwunastnicy, powoduje wzrost wydzielania soku żołądkowego, co ułatwia trawienie tłuszczów. Łagodzi wzdęcia, zgagę, biegunki, zaparcia, kolkę jelitową, ból brzucha oraz zmniejsza uczucie pełności. Olejek kminkowy usprawnia wydzielanie kwasu żółciowego oraz pobudza apetyt⁴. Napar z kminku ułatwia wypróżnianie oraz przyspiesza przemianę materii⁵.

Zdrowe jelita dzięki kminkowi

Przebadane zostały możliwości wykorzystania olejków eterycznych, w tym z Carum carvi, jako alternatywę dla leków syntetycznych stosowanych w chorobach jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba wrzodowa.

Badania wykazały działanie przeciwwrzodowe olejku C.carvi, poprawę markerów oksydacyjnych i zapalnych zarówno w tkankach żołądka, jak i okrężnicy, dzięki czemu może być on zalecany jako terapia wspomagająca w leczeniu wrzodów oraz zmniejszająca związane z tymi chorobami skutki uboczne⁶.

Działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze kminku

Głównymi składnikami olejku kminkowego, dzięki którym ma on takie właściwości, są karwon i limonen⁷.

Jest stosowany zewnętrznie jako środek przeciwbakteryjny, przeciwgrzybiczy i przeciwpasożytniczy o działaniu porównywalnym, a może nawet silniejszym, od nystatyny. Masaż z jego wykorzystaniem ma działanie przeciwbólowe. Dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym kminek jest wykorzystywany do produkcji ziołowych past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej, ponieważ wpływa na neutralizację nieprzyjemnego zapachu.

Olejek kminkowy często występuje jako substancja konserwująca w produktach spożywczych, ponieważ ogranicza wzrost bakterii i niektórych rodzajów grzybów. Po strawieniu kminek uwalnia składnik zwany megalomycyną, który ma właściwości antybiotyczne. Jest wykorzystywany również do stosowania zewnętrznego w walce z czyrakami⁸.

Kminek pomaga przy infekcjach

Jest pomocny w leczeniu chorób układu oddechowego. Skutecznie wspomaga walkę z infekcjami. Ma silne działanie wykrztuśne, a także łagodzące w przypadku stanu zapalnego i podrażnień gardła.

Letni napar może być stosowany w formie płukanki. Herbatka to domowy sposób na mokry kaszel, a wywar można stosować kilka razy dziennie. Olejek z kminku można dodać do wody podczas kąpieli w wannie albo do inhalacji za pomocą nebulizatora, co wpływa na zmniejszenie obrzęku błon śluzowych.

Kminek pozytywnie wpływa na skórę

Rozcieńczony olej z kminku stosowany zewnętrznie na skórę, dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym, walczy z różnego rodzaju infekcjami skórnymi. Jest stosowany w leczeniu świerzbu i grzybic² oraz ostrych stanów egzemy⁹.

Przeprowadzono badanie oceniające przeciwzapalne i przeciwutleniające działanie kminku na atopowe zapalenie skóry (AZS) u myszy, które potwierdziło, że zmniejszył on nasilenie stanu zapalnego i znacząco wpłynął na poprawę zmian skórnych¹⁰. Może być stosowany do masażu ciała, co pomaga przy problemach z cellulitem.

Kminek chroni układ moczowy

Zioło to ma dobry wpływ na układ moczowy. Wykazuje działanie moczopędne, dzięki czemu usuwa również bakterie powodujące zapalenie dróg moczowych. Ma właściwości podobne do popularnego leku - furosemidu. Wpływa na wydalanie toksyn z organizmu, przez co wspomaga jego naturalne oczyszczanie.

Nie stwierdzono toksycznego działania na nerki w wynikach przeprowadzonego badania trwającego 8 dni, w którym podawano pacjentom ekstrakt z kminku w dawkach terapeutycznych².

Właściwości przeciwcukrzycowe kminku

Olejek kminkowy zawiera wiele cennych substancji, jedną z nich jest karweol, który wykazuje działanie przeciwcukrzycowe i przeciwdziała niektórym skutkom tej choroby. Wpływa on na regulację poziomu glukozy we krwi zarówno na czczo, jak i po posiłku¹¹.

Za działanie przeciwcukrzycowe kminku odpowiadają także przeciwutleniacze, takie jak kwas kawowy, galusowy, ferulowy, chlorogenowy, kumarowy oraz katechina i flawon, obecne w jego nasionach¹².

Kminek pomaga w odchudzaniu

Przeprowadzono badanie przy zastosowaniu ekstraktu z kminku, w którym udowodniono jego wpływ na leczenie otyłości. U aktywnych fizycznie kobiet z nadwagą lub otyłością, które przyjmowały ekstrakt z Carum carvi, zaobserwowano znaczącą redukcję masy ciała¹³. (Przeczytaj: 'Jak tłuszcz brunatny pomaga w odchudzaniu?')

Ponadto stwierdzono jego wpływ na zmniejszenie apetytu na węglowodany i słodycze, co daje obiecujące widoki na jego wykorzystanie w walce z nadwagą. 

Przepisy z kminkiem:

Napar z kminku

1 łyżkę nasion rozetrzyj w moździerzu, zalej szklanką gorącej wody, przykryj i odstaw na około 10-15 min. Odcedź i pij po posiłku 3 razy dziennie.

Napar łagodzi wzdęcia, niestrawność i kolkę jelitową, poprawia apetyt, obniża poziom cholesterolu, pobudza metabolizm oraz wspomaga laktację.

Syrop kminkowy

Zmiksuj 1 łyżkę stołową nasion ze szklanką gorącej wody, pozostaw pod przykryciem na 20-30 min, a następnie przecedź. Dodaj do smaku łyżeczkę naturalnego miodu. Pij po 1 łyżeczce kilkakrotnie w ciągu dnia po jedzeniu.

Syrop poprawia trawienie.

Wino kminkowe

Wymieszaj ze sobą owoce kminku, anyżu, goździki, ziele tymianku, liście mięty pieprzowej i kwiaty rumianku. Odmierz 4 łyżki ziół, zalej butelką wytrawnego białego wina. Odstaw w ciemne miejsce i maceruj przez 2 tygodnie, często potrząsając. Po tym czasie przecedź.

Pij po 30-50 ml 2-3 razy dziennie przy zaburzeniach trawienia i wzdęciach.

Twarogowa pasta pomidorowa

250 g twarogu półtłustego przeciśnij przez praskę (lub rozgnieć widelcem), wymieszaj z 1 łyżką śmietany, 2 łyżkami jogurtu naturalnego niesłodzonego i 1 łyżką koncentratu pomidorowego. Dopraw do smaku solą i pieprzem oraz sporą ilością zmielonego kminku.

Możesz podawać jako pastę do smarowania pieczywa lub jako dodatek do pieczonych ziemniaków.

Zupa kminkowa

Pomaga w trawieniu dlatego może być podawana jako przystawka przed ciężkimi daniami. Marchew, pietruszkę i połowę małego selera pokrój w cienkie paski, podsmaż chwilę na maśle klarowanym. Dodaj 3 łyżki nasion kminku i jeszcze chwilę podsmaż. Wsyp 3 łyżki mąki i smaż do lekkiego złotego koloru, podlej 1 l wody lub bulionu, zamieszaj i gotuj ok. pół godziny. Podawaj z grzankami.

Kminek zwyczajny - informacje

Występowanie: jest rośliną pospolicie występującą w Afryce, Azji i Europie. W Polsce można spotkać dziko rosnący na łąkach, pastwiskach i przydrożach.

Surowiec: owoc kminku (Carvi fructus) - wysuszona rozłupka o charakterystycznym, podłużnym kształcie.

Uprawa: to roślina 2-letnia; wysiewa się go wczesną wiosną (w kwietniu), kwitnie w maju lub czerwcu. Preferuje gleby wilgotne i słoneczne miejsca. Zbiór odbywa się w drugim roku po posadzeniu, owoce dojrzewają w pierwszej połowie lipca.

Ważne: kminku nie powinny stosować osoby ze schorzeniami wątroby, kamieniami żółciowymi, zapaleniem dróg żółciowych i zapaleniem nerek. Może nasilać działanie leków przeciwcukrzycowych, uspokajających i moczopędnych.