Na co pomaga kalarepa?
- kalarepa zawiera glukozynolany oraz flawonoidy, czyli związki, które mają działanie przeciwnowotworowe,
- jako warzywo kapustne, kalarepa jest źródłem witamin z grupy B, które dobrze wpływają na przemianę węglowodanów i kwasów tłuszczowych w organizmie (jest to bardzo istotne np. w walce z insulinoopornością*),
- chrupana na surowo kalarepa chroni wzrok, dzięki zawartości luteiny (luteina traci swoje wartości pod wpływem temperatury i krojenia, dlatego dla dobra oczu najlepiej jeść kalarepę na surowo),
- w liściach kalarepy znajduje się dużo żelaza, dzięki czemu są one pomocne w leczeniu anemii,
- kwas foliowy, karoteny, witamina C, błonnik, hesperydyna – te składniki zawarte w kalarepie korzystnie wpływają na utrzymanie równowagi hormonalnej
Liście kalarepy to ponadto źródło chlorofilu, który wspomaga wątrobę w procesie usuwania toksyn, reguluje perystaltykę jelit i hamuje stany zapalne. Kapusta warzywna to bogate źródło witaminy C, dlatego dla detoksu organizmu zalecany jest sok z kalarepy.
Warto wiedzieć, że glukozynolany zawarte w kalarepie nie tylko obniżają ryzyko zachorowania na raka, ale także wykazują właściwości grzybo- i bakteriobójcze. Dieta wzbogacona w kalarepę, a więc dostarczająca glukozynolanów, jest w stanie zahamować rozwój wrzodów żołądka i dwunastnicy.
Jakie są właściwości odżywcze kalarepy?
Kalarepa - wartości odżywcze (surowa / gotowana na 100 g)
Źródło: U.S. Department of Agriculture, fdc.nal.usda.gov National Nutrient Database for Standard Reference
Wartość energetyczna 27 / 29 kcal
Białko 1,7 / 1,8 g
Tłuszcz 0,1 / 0,11 g
Węglowodany: błonnik cukry 6,2 / 6,69 g 3,6 / 1,1 g 2,6 / 2,8 g
Witaminy Witamina A 36 / 35 IU
Witamina B6 0,150 / 0,154 mg
Witamina C 62 / 54 mg
Witamina E 0,48 / 0,52 mg
Witamina K 0,1 / 0,1 µg
Kwas foliowy 16 /12 µg
Niacyna 0,400 / 0,390 mg
Ryboflawina 0,020 / 0.020 mg
Tiamina 0,050 / 0,040 mg
Minerały Cynk 0,03 / 0,31 mg
Fosfor 46 / 45 mg
Magnez 19 / 19 mg
Potas 360 / 340 mg
Sód 20 / 21 mg
Wapń 24 / 25 mg
Żelazo 0,4 / 0,4 mg
* Kalarepa ma indeks glikemiczny (IG) powyżej średniej wartości. Mimo że ta odmiana kapusty warzywnej ma dobry wpływ na przemianę węglowodanów w organizmie, co jest zalecane w diecie dla insulinoopornych, to jednak istotne jest, aby pamiętać, że kalarepę należy spożywać z produktami, które obniżają IG posiłku: z innymi warzywami albo z produktami, stanowiącymi źródło tłuszczu lub białka. Z drugiej strony: osoby z zespołem jelita drażliwego, które muszą uważać na skład węglowodanów w swojej diecie, mogą spokojnie jeść kalarepę (dieta FODMAP).
Skąd pochodzi kalarepa?
Brassica oleracea, kapusta warzywna, czyli między innymi kalarepa, to roślina uprawna (nie rośnie dziko!) o bogatej historii. W starożytnym Rzymie kalarepę podawano niewolnikom, uchodziła bowiem za pożywienie dodające sił. Z czasem trafiła na bogatsze stoły, aż wreszcie stała się upowszechnionym warzywem, dostępnym dla wszystkich.
Jak przygotować kalarepę?
Zdecydowanie najzdrowsza jest surowa kalarepa, istnieje opinia, że w takiej formie kalarepa jest też najsmaczniejsza. Świetnie sprawdza się w surówkach, wspaniałe właściwości ma sok z kalarepy (do soku można wykorzystać całe warzywo, łącznie z liśćmi), ale również plasterki kalarepy na kromkach pełnoziarnistego pieczywa z masłem, lekko oprószone solą i pieprzem to smaczny i zdrowy posiłek. Liści kalarepy można użyć jako zamiennika kapusty przy przyrządzaniu gołąbków.
Kalarepę można też przygotować na ciepło. Duszona, gotowana, zapiekana – w każdej z tych form kalarepa będzie równie smaczna i niemal tak zdrowa, jak surowa.
Jakie można zrobić dania z kalarepą?
Zupy, zapiekanki, chipsy, dodatek do leczo, faszerowana kalarepa albo kalarepowa surówka. To warzywo sprawdzi się właściwie w każdym daniu. Jego ogromną zaletą jest niska kaloryczność, dlatego może stanowić świetny zamiennik dla zwykle kalorycznych dodatków. Kalarepę można np. przyrządzić w formie frytek, tnąc ją na paseczki i zapiekając z oliwą i ziołami. Można też z niej przygotować pyszne placuszki z pomidorowym sosem.
Czy kalarepa może być niebezpieczna?
Jak każde warzywo, również kalarepa powinna zostać dokładnie oczyszczona przed spożyciem. W innym przypadku może stać się źródłem zakażenia bakteriami lub pasożytami. Ponadto w warzywie zawarte mogą być goitrogeny. Są to substancje chemiczne roślin krzyżowych i mają działanie wolotwórcze oraz upośledzające pracę tarczycy. Osoby z chorobami tarczycy nie muszą rezygnować z jedzenia kalarepy, jednak nie powinny jeść jej w nadmiarze.
- Czarnocka H., Warzywa kapustne, Warszawa 1982, s. 129-140
- Kitchn, Gallary Ch., 5 Tasty Ways to Prepare Kohlrabi, thekitchn.com
- Kunachowicz H., Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Gesundheit.de, Weber N., Kohlrabi – warum die Knolle so gesund ist, gesundheit.de
- Health Benefits Times.com, Kohlrabi – Brassica oleracea (Gongylodes Group), healthbenefitstimes.com
- Lebensmittellexikon, Kohlrabi, Rübkohl, Oberkohlrübe, lebensmittellexikon.de
- Lokalny Rolnik, Ceborska-Scheiterbauer, Kalarepa, lokalnyrolnik.pl [dostęp: 25 stycznia 2021], . Michalak G., Kalarepa - cenna warzywo (cz.1) w Wieś Mazowiecka, Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie 6/2017.
- Michalak G., Kalarepa - cenna warzywo (cz.2) w Wieś Mazowiecka, Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie 7-8/2017.
- Poradnik Ogrodniczy, Błaszczuk A., Kalarepa – wartości odżywcze, urawa, rozmnażanie, poradnikogrodniczy.pl
- The Guardian, Sykes R., Why kohlrabi is good for you, theguardian.com
- University of Arkansas. Division of Agriculture, Andersen C. R., Kohlrabi, uaex.edu
- WebMD, Health Benefits of Kohlrabi, webmd.com
- Zentrum der Gesundheit, Müler S., Kohlrabi: Köstlich und leicht bekömmlich, zentrum-der-gesundheit.de