Naturalne leki przeciwhistaminowe

Trudno cieszyć się wiosną i oddychać pełną piersią, jeśli jest się alergikiem. Katar sienny czy astma potrafią uprzykrzyć życie i odebrać radość z coraz dłuższych i cieplejszych dni. Nie oznacza to jednak, że alergicy mają złożyć broń i zamknąć się w czterech ścianach.

Udowodniono, że niektóre rośliny oddziałują na mastocyty, czyli białe krwinki odpowiedzialne za wydzielanie histaminy, proteaz, cytokin i innych substancji uczestniczących w odpowiedzi immunologicznej¹. Można więc powiedzieć, że są to naturalne leki przeciwhistaminowe.

Tarczyca bajkalska na astmę

Ta roślina z rodziny astrowatych skutecznie łagodzi objawy powiązanego z astmą zapalenia dróg oddechowych – udowodniono to, badając ekstrakt alkoholowy i dwie substancje wyodrębnione z korzenia tarczycy: bajkaleinę i wogoninę².

Wraz z inną rośliną, żeń-szeniem syberyjskim, może być stosowana w celu łagodzenia objawów alergii, co potwierdzono w badaniu na próbkach śluzówki nosa, pobranych od 12 pacjentów:

• próbki wystawiono na 30 min, a następnie na 6 godz., na działanie określonych antygenów, imitując wczesną i późną fazę epizodu alergii;
• dodatkowo imitowano pobudzenie limfocytów T, które również uczestniczą w reakcji alergicznej;
• substancje aktywne z obu roślin sprawiły, że w znacznym stopniu zmniejszyło się wydzielanie cytokin prozapalnych, a skuteczność tych ziół była porównywalna z działaniem kortykosterydów.

Autorzy pracy podkreślają, że ekspozycja tkanki nosowej na tarczycę bajkalską znacznie zmniejszyła wydzielanie histaminy. Co ciekawe, jeszcze skuteczniej zadziałały obie rośliny w połączeniu z witaminą C, jednak sam kwas askorbinowy nie dał zadowalających efektów³.

Nagietek lekarski łagodzi objawy astmy

Jest popularną ozdobą ogródków i balkonów, znaną z właściwości przeciwgrzybiczych i przeciwzapalnych. Wykazano, że łagodzi również objawy astmy oskrzelowej:

• 19-procentowy suchy metanolowy ekstrakt rozpuszczony w wodzie destylowanej podawano przez 7 dni świnkom morskim, myszom i szczurom z indukowaną astmą oskrzelową;
• okazało się, że ekstrakt ten chroni w znacznym zakresie przed objawami astmy oskrzelowej, zapobiegając degranulacji mastocytów (proces, w którym uwalniają one m. in. histaminę i acetylocholinę, powodujące nadmierny skurcz mięśni gładkich oskrzeli) – w konsekwencji zmniejszył się stan zapalny dróg oddechowych u świnek morskich i szczurów; 
• we krwi myszy odnotowano po 7 dniach mniej komórek układu odpornościowego powiązanych z reakcją zapalną: eozynofili, neutrofili, makrofagów i limfocytów.

Autorzy badania podkreślają, że wyciąg z nagietka lekarskiego lepiej wpływał na duszność wywołaną acetylocholiną niż histaminą, co może mieć znaczenie w stosowaniu go jako leku przeciwalergicznego⁴.

Czarnuszka siewna działa przeciwkaszlowo

Etanolowy ekstrakt z czarnuszki siewnej łagodzi objawy astmy u szczurów z indukowanym wyrzutem histaminy, polegającym na celowym pobudzeniu mastocytów do uwalniania histaminy: 

• zwierzętom z grupy badanej podawano ekstrakt w dawkach 0,1 mg/ml, 0,2 mg/ml, 0,3 mg/ml, 0,4 mg/ml i 0,5 mg/ml; grupa kontrolna nie otrzymywała go wcale;
• ekstrakt z czarnuszki zmniejszał wyrzut histaminy proporcjonalnie do zastosowanej dawki: im była większa, tym lepsze efekty obserwowano;
• przy dawce 0,1 mg/ml wyrzut histaminy zmniejszył się o 4,5%, ale przy dawce 0,5 mg/ml było to już ponad 80%.

Specjaliści zauważyli ponadto, że czarnuszka siewna działa przeciwkaszlowo i rozkurczowo, a także rozszerza oskrzela⁵.

Imbir na katar sienny

Roślina ta jest równie skuteczna w łagodzeniu objawów kataru alergicznego, jak loratadyna, lek przeciwhistaminowy. Potwierdziło to badanie, w którym wzięło udział 72 ochotników, przyjmujących dziennie w dwóch dawkach 500 mg suchego alkoholowego ekstraktu z imbiru (kapsułki) lub 10 mg loratadyny:

• po 3 tygodniach odnotowano zmniejszenie swędzenia, wycieku z nosa i przekrwienia śluzówki nosa – wyniki w obu grupach nie różniły się znacznie;
• w przypadku kichania loratadyna zadziałała szybciej i złagodziła ten objaw po 3 tygodniach; suplementacja imbirem przyniosła ulgę dopiero po 6 tygodniach;
• imbir zwiększył przepustowość jam nosowych po 6 tygodniach suplementacji, podczas gdy terapia loratadyną nie przyniosła żadnych rezultatów.

Autorzy badania podkreślają, że nie ma różnicy między leczniczym działaniem imbiru i loratadyny, jednak imbir ma tę przewagę, że jego stosowanie wiąże się z mniejszą liczbą możliwych działań niepożądanych⁶.

Pachnotka kontra astma dziecięca

Jedną z możliwych przyczyn astmy wśród dzieci jest alergia na owoalbuminę, białko jaja kurzego – niekiedy towarzyszy ona chorym przez całe życie.

Specjaliści udowodnili w badaniu na myszach, że ekstrakt z liści pachnotki łagodzi oddechowe objawy uczulenia na owoalbuminę.

Terapeutyczna dawka liści pachnotki przy astmie:

• dla dziecka ważącego około 20 kg to 0,7– 3 g,
• dla dorosłej osoby o masie ciała wynoszącej około 60 kg – od 1,5 do 6 gramów⁷.