Nasze magazyny
Większość z nas nie zdaje sobie sprawy z tego, że statyny, zażywane przez ponad jedną czwartą Amerykanów w wieku 40 lat i starszych, mogą wchodzić w interakcje z licznymi lekami wykorzystywanymi w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego.
Wprawdzie łączenie statyn z innymi lekami na serce powoduje zwykle więcej korzyści niż szkód, jednak ważne jest to, by ich stosowanie bacznie monitorował lekarz prowadzący. Należy więc regularnie przyjmować przepisane środki i przestrzegać zasad ich dawkowania, by mógł on ocenić ewentualne reakcje zachodzące między lekami.
American Heart Association niedawno wydało oświadczenie odnoszące się do ewentualnych interakcji międzylekowych, wraz z wytycznymi, jak ich unikać. Oto, co musimy wiedzieć.
Jakie są zagrożenia wynikające z łączenia statyn z innymi lekami na serce?
Często niezbędne jest jednoczesne stosowanie wielu medykamentów – miliony Amerykanów przyjmują przynajmniej dwa leki zmniejszające ryzyko zawału serca, udaru i innych problemów sercowo-naczyniowych.
To zrozumiałe, że lekarze, aby zapewnić jak najlepsze leczenie pacjentom, u których stwierdzono więcej niż jeden problem zdrowotny i którym zagraża też choroba układu sercowo-naczyniowego, przepisują nawet po kilka farmaceutyków.
Poza statynami, pomagającymi obniżyć poziom cholesterolu we krwi, obejmują one fibraty (obniżają poziom trójglicerydów), preparaty rozrzedzające krew (zmniejszają ryzyko powstawania zakrzepów), blokery kanału wapniowego (m.in. na nadciśnienie) i wiele innych leków.
Gdy statyny łączy się z lekami kardiologicznymi, może dojść do interakcji międzylekowych.
O czym musisz pamiętać jeśli przyjmujesz statyny
Jeśli przyjmujemy statyny, musimy informować o tym lekarza za każdym razem, gdy przepisuje nam on nowy lek, zaleca odstawienie jakieś leku lub zmienia dawkę.
Możliwe interakcje między statynami a innymi lekami kardiologicznymi
Związane ze statynami interakcje międzylekowe mogą powodować różne objawy: od łagodnych bólów mięśni lub ich osłabienia do poważnego uszkodzenia mięśni, nazywanego rabdomiolizą i zagrażającego życiu – na szczęście zdarza się ono rzadko.
Jeśli odczuwamy ból, któremu niekiedy towarzyszy też osłabienie mięśni, określane jako miopatia, powinniśmy natychmiast porozmawiać o tym z lekarzem. Stworzy to również okazję do poszerzenia własnej wiedzy o tym, jak zminimalizować skutki uboczne łączenia przepisanych leków.
Na szczęście nie wszystkie osoby je odczuwają, niemniej może się to zmienić w przyszłości, dlatego przytoczmy najważniejsze informacje, które okażą się pomocne w uniknięciu tego zagrożenia, gdyby organizm przestał tolerować łączenie ze sobą niektórych leków.
Statyna i fibrat - możliwe interakcje
Pacjenci z wysokim poziomem trójglicerydów lub poważnymi zaburzeniami gospodarki lipidowej, takimi jak zespół metaboliczny, otyłość czy cukrzyca, są czasem leczeni zarówno lekami z grupy statyn, jak i fibratem, np. gemfibrozylem czy fenofibratem. Zwłaszcza połączenie gemfibrozylu z niektórymi statynami jest szczególnie niebezpieczne.
Ryzyko łączenia statyn z fibratem
Pod wpływem gemfibrozylu stężenie lowastatyny i simwastatyny we krwi może się podwoić lub nawet potroić. Gemfibrozyl z prawastatyną zwiększają niekiedy stężenie statyn we krwi o ponad 200%, a wtedy wzrasta ryzyko wystąpienia rabdomiolizy.
Jak można zmniejszyć ryzyko interakcji między fibratem a statynami?
Fenofibrat rzadziej powoduje rabdomiolizę
Z grupy fibratów warto wybierać fenofibrat. Według danych pochodzących z systemu zgłaszania efektów ubocznych amerykańskiej Agencji Żywności i Leków osoby stosujące ten środek cierpią na rabdomiolizę 15 razy rzadziej niż przyjmujące gemfibrozyl. Jednak fenofibrat jest o wiele droższy i nie wszyscy pacjenci dobrze go tolerują.
Fluwastatyna nie wchodzi w reakcję z gemifibrozylem
Można przejść na fluwastatynę. W odróżnieniu od trzech wspomnianych już statyn fluwastatyna nie wchodzi w interakcje z gemfibrozylem. Osoby, które muszą razem z gemfibrozylem przyjmować jedną ze statyn o silniejszym działaniu, np. atorwastatynę, rozuwastatynę czy pitawastatynę, mogą obniżyć ryzyko wystąpienia efektów ubocznych, zmniejszając dawkę statyny.
Uwaga!
Stosunek ryzyka do korzyści jest różny dla poszczególnych leków, więc samo zmniejszenie dawki nie zawsze wchodzi w rachubę.
Statyna i warfaryna - czy można je brać razem?
Osoby przyjmujące statyny mogą również potrzebować leku rozcieńczającego krew. Jeśli ryzyko wystąpienia udaru, zawału serca czy zakrzepów (także tych prowadzących do zatorowości płucnej) jest duże, często przepisuje się pacjentom warfarynę. Podaje się ją również osobom, które przeszły udar lub zabieg naprawy zastawki serca.
Statyny mogą zwiększać działanie warfaryny
Statyny mogą nasilać działanie warfaryny. Gdy dawka warfaryny jest zbyt duża, dochodzi czasem do krwawienia.
Sygnały ostrzegawcze świadczące o przedawkowaniu warfaryny:
- krwawienie dziąseł podczas mycia zębów,
- krew w moczu
- ciemne stolce w wyniku wewnętrznego krwawienia
- nagłe zmęczenie z nieznanego powodu (prawdopodobnie spowodowane anemią).
Według niektórych zgłoszeń połączenie warfaryny z simwastatyną może odpowiadać nawet za 30% zmian w pomiarze INR, standardowego wskaźnika krzepliwości krwi.
Co zrobić by zmniejszyć ryzyko interakcji między statynami a warfaryną?
Pacjentom, których wskaźnik INR znacznie się zmienił, zaleca się przyjmowanie pitawastatyny lub atorwastatyny. Wydaje się, że wpływają one na wskaźnik INR w mniejszym stopniu niż inne statyny. W niektórych przypadkach pacjenci mogą zamiast warfaryny przyjmować rywaroksaban lub inny z nowszych leków rozcieńczających krew.
Uwaga!
Jeśli pierwszy raz łączymy warfarynę ze statyną lub zmieniamy dawkę statyny, powinniśmy często badać krew i sprawdzać poziom INR, by w razie potrzeby dostosować dawkę warfaryny – w pierwszym tygodniu leczenia warto wykonać dwa lub trzy badania.
Gdy działanie leków się ustabilizuje i krzepliwość krwi będzie pod kontrolą, możemy zmniejszyć częstotliwość wykonywania badań krwi do jednego lub dwóch w miesiącu.
Statyny i blokery kanału wapniowego - interakcje
Wielu pacjentów z wysokim cholesterolem cierpi również na nadciśnienie, stabilną dławicę piersiową lub pewne zaburzenia związane z pracą serca (arytmie), które można leczyć blokerami kanału wapniowego.
Jakie jest ryzyko łączenia blokerów kanału wapniowego i statyn?
Jeden z leków należących do tej grupy, amlodypina, może zwiększać ryzyko uszkodzenia mięśni, jeśli łączy się go z simwastatyną lub lowastatyną. Inne blokery kanału wapniowego, takie jak diltiazem i werapamil, zwiększają poziom simwastatyny, atorwastatyny i lowastatyny.
Jak zmniejszyć ryzyko interakcji między statynami a blokerami?
Stopień interakcji jest mniejszy, gdy amlodypinę łączy się z atorwastatyną czy prawastatyną. Niektórzy pacjenci mimo to zgłaszają zmęczenie lub ból mięśni. Aby uniknąć tego rodzaju efektów ubocznych, można obniżyć dawkę jednego z leków.
Połączenie diltiazemu z lowastatyną czy simwastatyną lub werapamilu z tymi dwiema statynami może powodować zwiększenie stężenia statyn we krwi. Także w tym przypadku efektom ubocznym zapobiegnie zmniejszenie dawki statyny.
