Menopauza - jak wpływa na organizm?

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Autorzy przedstawionych badań postanowili sprawdzić, jakie uwarunkowania mają bezpośredni związek z wcześniejszym wystąpieniem menopauzy. Interesował ich również wpływ HTZ (hormonalnej terapii zastępczej) i wybranych metod naturalnych na jakość życia kobiet w okresie okołomenopauzalnym.

Menopauza - zatrzymanie cyklu miesięcznego, czyli ostatnia miesiączka w życiu kobiety; jeżeli krwawienie waginalne nie pojawi się po 12 miesiącach od ostatniej miesiączki, oznacza to menopauzę. Menopauza występuje zwykle między 45. a 55. rokiem życia.

Klimakterium - okres okołomenopauzalny, kiedy stopniowo zmniejsza się wydzielanie estrogenów przez jajniki. Klimakterium zaczyna się kilka lat przed menopauzą, a kończy kilka lat po niej. Towarzyszą mu uderzenia gorąca, nocne poty i zmiany nastroju. Mogą pojawiać się zmiany skórne w postaci trądziku. W okresie okołomenopauzalnym gęstość kości ulega znacznemu zmniejszeniu, co podnosi ryzyko osteoporozy i złamań.

1. Co wpływa na to, że wskutek przekwitania są zagrożone kości?

Badanie miało postać metaanalizy, czyli przeglądu opublikowanych badań na konkretny temat, w tym przypadku osteoporozy i menopauzy.

Naukowcy zwracają uwagę na to, że...

• osteoporoza wiąże się z mniejszym wytwarzaniem estrogenu, hormonu odpowiedzialnego m.in. za prawidłową mineralizację kości
• menopauza przyspiesza demineralizację kości o 2-5% w skali roku
• polimorfizm, czyli istotne w skali populacji zmiany w obrębie genu odpowiedzialnego za wychwyt witaminy D, wiąże się z prawie trzykrotnie wyższym ryzykiem zachorowania na osteoporozę
• czynniki zwiększające ryzyko osteoporozy (na podstawie badań prowadzonych wśród Hindusek i Iranek) to m.in. okres przekwitania dłuższy niż 5 lat, menarche (wystąpienie pierwszej miesiączki) po 14. roku życia i wkroczenie w okres okołomenopauzalny przed 45. rokiem życia

2. W jakim stopniu uwarunkowania genetyczne i palenie papierosów wpływają na wystąpienie menopauzy?

Przedwczesne przekwitanie wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju wielu poważnych schorzeń, łącznie z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Autorzy badania postanowili sprawdzić, czy istnieje zależność między czynnikami genetycznymi i wczesną menopauzą (przed 45. rokiem życia), a także chcieli ustalić, jaką rolę odgrywa w tym przypadku palenie papierosów².

W eksperymencie wzięło udział 410 uczestniczek trwającego 14 lat programu Penn Ovarian Aging. Ponad 30% badanych paliło papierowy (smokers). Około 13% z nich paliło bardzo dużo (heavy smokers). 212 kobiet weszło w okres okołomenopauzalny w czasie trwania eksperymentu.

Przebieg badania

Naukowcy przeanalizowali styl życia uczestniczek badania i ocenili powiązaną z nim aktywność wybranych nukleotydów, czyli składników kwasów nukleinowych (DNA i RNA):

• COMT Val158Met - odpowiada za reakcję na stres, jasność umysłu podczas podejmowania decyzji i okazywanie miłości rodzicielskiej³ (nukleotyd 1)
• CYP1B1*4 Asn452Ser - wiąże się z gęstością mineralną kości⁴ (nukleotyd 2)
• CYP1B1*3 Leu432Val - jest powiązany z ryzykiem zachorowania na raka płuc⁵ (nukleotyd 3)
• CYP3A4*1B - wiąże się z odpowiedzią immunologiczną organizmu⁶ (nukleotyd 4)

Rezultaty badania

• u palaczek menopauza występowała średnio o rok wcześniej niż u kobiet niepalących (odpowiednio 50 i 51 lat);
• nosicielki alleli (wersji) nukleotydu 3 i 4, które paliły, wchodziły w okres okołomenopauzalny wcześniej niż ochotniczki, które paliły, ale nie miały tych alleli
• nosicielki alleli nukleotydu 3 i 4, które paliły dużo, były ponad 2 razy bardziej zagrożone wczesną menopauzą niż niepalące nosicielki
• w grupie nosicielek alleli nukleotydu 4 kobiety palące rozpoczynały przekwitanie wcześniej niż niepalące
• nosicielki alleli nukleotydu 4, które paliły, były 16 razy bardziej narażone na przedwczesną menopauzę niż nosicielki niepalące

3. Czy rak piersi może być skutkiem hormonalnej terapii zastępczej? 

Terapię hormonalną przepisuje się kobietom, by złagodzić skutki klimakterium oraz oddalić termin menopauzy. Z prowadzonych wcześniej badań wynika, że im później kobieta przechodzi menopauzę, tym większe ma szanse na uniknięcie raka piersi. Dlatego hormonalna terapia zastępcza powinna z założenia zmniejszać ryzyko zachorowania. A jak działa w rzeczywistości?

Badacze szukali potwierdzenia dla jednej z dwóch wykluczających się tez:

1. Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi.
2. HTZ chroni przed rakiem piersi.

Przebieg badania 

Naukowcy przeanalizowali kwestionariusze ankiety prowadzonej w ciągu 6 lat wśród ponad 113 tys. Brytyjek w ramach programu badawczego Breakthrough Generations Study. Jego celem było ustalenie głównych przyczyn zachorowania na raka piersi w ostatnich 50 latach. Pytania dotyczyły również stosowania HTZ.

W trakcie badania 58 tys. ochotniczek weszło w okres przekwitania. W odniesieniu do 39 tys. spośród nich udało się ustalić, kiedy nastąpiła menopauza; z tej liczby 775 kobiet zachorowało na raka piersi.

Rezultaty badania

• z każdym kolejnym rokiem stosowania HTZ ryzyko zachorowania na raka piersi wzrastało u badanych o 3,8%;
• w przypadku terapii z wykorzystaniem estrogenów ryzyko w skali roku wzrastało o mniej więcej 4%;
• w odniesieniu do terapii kombinowanej z zastosowaniem estrogenów i progesteronu ryzyko wystąpienia nieinwazyjnej postaci raka piersi wzrastało w ciągu roku o niecałe 3%, a inwazyjnej o niecałe 1,5%.

4. W jaki sposób fitohormony obecne w koniczynie łąkowej wpływają na objawy przekwitania?

Autorzy badania postanowili sprawdzić, czy izoflawony (fitohormony) wyodrębnione z koniczyny łąkowej, nazywanej też czerwoną lub koniczem, mogą złagodzić dolegliwości związane z menopauzą.

Wybór grupy

Do udziału w eksperymencie zaproszono 60 ochotniczek powyżej 40. roku życia (średnia wieku 51 lat), które przeszły menopauzę i nie stosowały HTZ 70% uczestniczek badania miało powyżej 50 lat

Podział uczestniczek

• utworzono 2 grupy: jedna przyjmowała izoflawony z koniczyny łąkowej, a druga placebo
• badanie przeprowadzono metodą podwójnie ślepej próby, czyli ochotniczki przydzielano do grup losowo i ani one, ani podający im preparaty nie wiedzieli, kto dostawał izoflawony (80 mg dziennie), a kto placebo

Przebieg badania

I faza badania trwała 90 dni, następnie przez 7 dni kobiety nie otrzymywały preparatów

II faza badania także trwała 90 dni, ale tym razem izoflawony podawano grupie placebo, o czym wiedzieli tylko nadzorujący eksperyment naukowcy, a grupa, która w pierwszej fazie badania przyjmowała izoflawony, teraz zażywała placebo

Rezultaty eksperymentu

Badanie ukończyły 53 ochotniczki (88%).

Po zakończeniu każdej fazy eksperymentu u uczestniczek odnotowano niższy indeks Kuppermana, który określa stopień nasilenia objawów przekwitania:

• wyjściowy indeks Kuppermana: 27,2;
• wśród ochotniczek przyjmujących izoflawony: 5,9;
• w grupie placebo: 20,9.

Dodatkowo u kobiet przyjmujących izoflawony obniżył się poziom cholesterolu całkowitego, "złego" LDL i trójglicerydów

Tekst: Julia Cember