Grzyby - naturalne antybiotyki

Legendarny zielarz - ojciec Andrzej Klimuszko ponad 50 lat temu ubolewał, że nie doceniamy grzybów.

16 grudzień 2015
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

- Dziwne to, że zarówno książki kucharskie, jak i podręczniki medyczne wyznaczają grzybom jedynie rolę przypraw smakowych, nie wspominając wcale o ich wielkich wartościach odżywczych, metabolicznych czy leczniczych. (...) - pisał franciszkanin.

Birth and Death in one minute from impmagination studio on Vimeo.

Jego zdaniem grzyby są naturalnymi antybiotykami, działającymi bez skutków ubocznych a przy tym korzystnie wpływają na nasz system nerwowy. Wspomagają zwłaszcza pracę nerwów wzrokowych i zapobiegają ich uszkodzeniu.

Wbrew obiegowej opinii grzyby mają wartość odżywczą – są bogate w węglowodany, enzymy, sole mineralne, wapń, fosfor, żelazo, a także witaminy. Zawarta w nich ryboflawina korzystnie wpłynie na stan skóry i paznokci. Ponadto są bogate w mikroelementy i witaminy, które nie giną w trakcie gotowania lub mrożenia. Niestety, są ciężkostrawne. To wina chityny (wielocukru podobnego w budowie do błonnika), z której są zbudowane, a która nie rozpuszcza się w żołądku.

Jednak mimo to warto sięgać po nie szczególnie jesienią i zimą. Grzyby mają bowiem właściwości przeciwzapalne, które pozwolą Ci uniknąć przeziębień. Jeśli jesteś niewprawnym grzybiarzem, zawsze możesz, zamiast do lasu, wybrać się na grzybobranie do... sklepu.

 100 g świeżych grzybów jest w stanie zaspokoić około 20% dziennego zapotrzebowania na niacynę (witaminę B3) i w około 20% na witaminę B2.

time-lapse of mushroom growth from Kurt Reinhart on Vimeo.

1
Prawdziwek (borowik szlachetny)

 

Medycyna potwierdza jego antybiotyczne właściwości. Suszone kapelusze prawdziwka namocz w mleku przez kilka godzin, a następnie przykładaj na trudno gojące się rany lub owrzodzenia. Możesz też przygotować olej borowikowy.

Przepis na olej borowikowy

Pół słoika zdrowych kapeluszy zalej olejem lnianym i odstaw w ciepłe, ciemne miejsce na 14 dni. Potem przelej do buteleczek, a grzybów użyj do potraw. Pij po łyżce dziennie w przypadku zaparć. Olejem możesz też smarować hemoroidy i odmrożenia.

 
2

Kurka (pieprznik jadalny)

 

Kurka to jeden z najpopularniejszych naszych grzybów. Ich żółtopomarańczowa barwa dowodzi, że zawierają sporo karotenu (prowitamina A). Są też źródłem dobrej dla kości witaminy D. Zawierają również witaminę B1 (tyle co drożdże piekarskie), która dba o serce oraz dobre funkcjonowanie układu pokarmowego.

Przepis na wyciąg wodny z kurek

Wyciąg wodny z kurek pomaga przezwyciężyć choroby wirusowe i bakteryjne. Zalej garść kurek szklanką zimnej wody. Pozostaw na 3 godziny w temperaturze pokojowej. Odcedź grzyby i wypij płyn. Okłady ze zmiksowanych kurek złagodzą egzemy.

 
3

Gąska żółta (zwana też zieloną)

 

Gąski można znaleźć na piaszczystej glebie lasów sosnowych. Wyciąg wodny z gąski wykorzystaj do płukania ust oraz gardła w stanach zapalnych. Jak go przyrządzić?

Przepis na wyciąg wodny z gąsek

Pokrój kilka gąsek i zalej je szklanką zimnej wody. Odstaw na 3 godz. i przecedź. Jeżeli masz problemy gastryczne lub cierpisz na nawracające zakażenia bakteryjne układu moczowego, pij codziennie szklankę świeżego wyciągu z gąski. Okład ze zmiażdżonych grzybów przyspiesza gojenie, hamuje trądzik oraz zwalcza bakteryjne zakażenia skóry.

 
4

Boczniaki

 

Smardz jadalny i boczniak koreański zawierają magnez, żelazo, kobalt mangan i selen. Samo ich jedzenie obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów. Boczniaki dodatkowo są źródłem kwasu foliowego oraz B-D-glukanu, który ma działanie przeciwnowotworowe. Badania wpływu tej substancji na komórki rakowe piersi i okrężnicy wykazały jej niską toksyczność na zdrowe komórki człowieka.

 
5

Twardnik japoński

 

Choć trudno Ci będzie ich nazbierać, są to bowiem grzyby uprawiane w szklarniach, jednak - szczególnie jesienią i zimą - warto nabyć je w sklepie. Azjatyckie grzybki shiitake (twardnik japoński) działają bowiem przeciwwirusowo.

A przy okazji są źródłem substancji regulujących ilość cholesterolu we krwi oraz przeciwdziałających stwardnieniu tętnic. W Japonii od kilkuset lat shiitake stosowane są w leczeniu guzów, przeziębień, chorób serca, wysokiego ciśnienia, otyłości oraz problemów seksualnych.

 
6

Mun

 

Grzyby te są od dawna istotnym środkiem leczniczym stosowanym w medycynie Dalekiego Wschodu. Nazywa się je chińskimi smardzami, jednak należą do rodziny uszakowatych.

Te z Azji to uszaki gęstowłose, w Polsce rosną ich bliscy krewni uszaki bzowe (zwane też uchem bzowym), bowiem najczęściej spotkać je można na pniach czarnego bzu.

Chińczycy uważają, że systematyczne jedzenie grzybków mun przeciwdziała nadciśnieniu i kruchości naczyń krwionośnych, a ponadto zmniejszają one krzepliwości krwi.

Grzybki te łagodzą też kaszel i wspomagają leczenie chorób płuc. Ponadto unieszkodliwiają wodne rodniki.

Na nadciśnienie: 3 g suszonych grzybów namocz w 0,5 l wody i zostaw na noc. Rano namoczone grzyby duś ok. 60 min na wolnym ogniu. Dodaj nieco miodu. Wywar pij przed snem (jedną filiżankę). Grzyby mun kupisz w sklepach z chińską żywnością oraz dobrych delikatesach i marketach.

 
7

Pieczarki

 

Dostarczają kwasu pantotenowego, który pobudza reakcje obronne organizmu i zapobiega zmęczeniu. Znajdziesz w nich też witaminy z grupy B oraz fosfor i żelazo. Polecane są przy odchudzaniu. Szklanka pokrojonych pieczarek ma zaledwie 40 kcal! Mają też najwięcej spośród wszystkich grzybów białka - aż 44%.

 
88
Muchomor czerwony

 

To chyba najbardziej znany grzyb trujący. Mimo to medycyna ludowa potrafiła zaprząc go do leczenia! Okłady nasączone wywarem z kapeluszy muchomora łagodzą ból w chorobach reumatycznych oraz stanach zapalnych stawów.

 
9

Olszówka (krowiak podwinięty)

 

Ten grzyb długo uważany był za jadalny, ale badania wykazały, że jedzenie go może prowadzić do ciężkiej alergii. Jednak napar z kapeluszy olszówki można bezpiecznie stosować jako płukankę w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła.

 

UWAGA Nie popijaj grzybów alkoholem!

Dowiedziono, że niektóre gatunki grzybów, np. czernidlak pospolity, w połączeniu z alkoholem są trujące. Po zjedzeniu tego grzyba nie można pić alkoholu przynajmniej przez 3 dni. Dlaczego?

Winna jest kopryna - substancja ta blokuje rozkład alkoholu w ludzkim organizmie (podobnie jak esperal) i powoduje zatrucie pokarmowe, które może się skończyć śmiercią.

Grzybów nie powinny też jeść małe dzieci oraz ludzie mający problemy z nerkami, wątrobą czy z przewodem pokarmowym.

Projections in the Forest from 3hund on Vimeo.

 

Bibliografia

  1. Robiński A. 2014. Grzyby na talerzu. [W:] Jedz z głową. Raport specjalny. National Geographic Polska. Nr 02/14: 42-45.
  2. Z. A. Nieczajew,Dikorastuszczije rastienia i griby w medicinie i kulinarii, Wojenizdat, Moskwa 1994;
  3. Wartości odżywcze grzybów. Jedz grzyby na zdrowie!
  4. Lavi i in. 2006; Jedinak i Sliva 2008
  5. Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  6. Pavel Váňa Grzyby lecznicze według zielarza Pawła (Lečivé houby podle bylináře Pavla)
  7. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  8. Alina Maciąg, Wartość odżywcza grzybów jadalnych (www.wsse-poznan.pl)
Wczytaj więcej
Nasze magazyny