Cynamon jest jedną z najstarszych przypraw na świecie. Był znany już w starożytnym Egipcie, gdzie używano go w procesie balsamowania zwłok oraz jako środek aromatyzujący i leczniczy. Cynamon jest pozyskiwany z wewnętrznej kory drzew z rodzaju Cinnamomum,
Najpopularniejsze rodzaje to Cinnamomum verum (znany jako cejloński) pochodzący z Sri Lanki, uważany za najlepszą i najcenniejszą odmianę tej przyprawy. I tańszy, pochodzący z Chin Cinnamomum cassia (kasja).
Cynamon
Występowanie: Pochodzi z tropikalnych regionów Azji, głównie Sri Lanki, Indii oraz Birmy. Obecnie uprawiany jest w krajach o ciepłym klimacie, takich jak Madagaskar, Brazylia, Indonezja i Wietnam.
Surowiec: Suszona kora drzewa cynamonowca, wykorzystywana jako przyprawa w kuchni oraz surowiec w medycynie naturalnej.
Uprawa: Cynamonowiec wymaga ciepłego, wilgotnego klimatu i żyznych, dobrze przepuszczalnych gleb. Kora zbierana jest z młodych pędów, a następnie suszona na słońcu.
Ważne: Spożywanie dużych ilości cynamonu w ciąży może prowadzić do skurczów macicy, dlatego zaleca się ograniczenie jego spożycia ciężarnym
Cynamon zawiera szeroką gamę związków bioaktywnych, które odpowiadają za jego właściwości prozdrowotne. Liczne olejki eteryczne stanowią od 0,5% do 2,5% suchej masy kory cynamonowej1.
Najważniejszymi są aldehydy cynamonowy i trans-cynamonowy (Cin), które odpowiadają za charakterystyczny smak i zapach przyprawy oraz za działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.
Kora cynamonu jest także źródłem kumaryny, która wykazuje działanie przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne, jednak w dużych ilościach może być szkodliwa dla wątroby. Cynamon cejloński zawiera znacznie mniej kumaryny niż cynamon kasja, co czyni go bezpieczniejszym wyborem przy regularnym spożywaniu.
Cynamon reguluje poziomu cukru
Przyprawa ta może być pomocna w kontroli poziomu cukru we krwi, co jest szczególnie korzystne dla osób z cukrzycą typu 2. Wiadomo też, że obniża ryzyko powikłań związanych ze słodką chorobą2. Zwiększa też wrażliwość komórek na insulinę, co ułatwia transport glukozy i zmniejsza stężenie cukru we krwi.
Regularne spożywanie cynamonu może również obniżać poziom glukozy na czczo3 oraz poprawiać metabolizm węglowodanów i pozytywnie wpływać na pracę wydzielniczą trzustki. Trzeba jednak wiedzieć, że istnieje ryzyko interakcji cynamonu z lekami hipoglikemizującymi, co może doprowadzić do zbyt dużego spadku stężenia glukozy we krwi. Dlatego diabetycy powinni ostrożnie go sobie dawkować.
Cynamon chroni serce
Badania naukowe wykazują, że włączenie tej kory cynamonowca do diety zmniejsza czynniki ryzyka związane z chorobami sercowo-naczyniowymi. Nawet niewielka ilość cynamonu (3-6 g dziennie) obniża poziom glukozy, trójglicerydów, „złego” cholesterolu LDL i cholesterolu całkowitego4. Zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób sercowo-naczyniowych.
Ponadto, działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające może chronić naczynia krwionośne przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwutleniającemu może wspierać zdrowie naczyń krwionośnych i pomagać w obniżeniu ciśnienia krwi.
Badanie 2 związków, aldehydu cynamonowego i kwasu cynamonowego, wykazało potencjalne działanie przeciwdziałające niedokrwieniu mięśnia sercowego5.
Przeciwzapalne właściwości cynamonu
Obecny w roślinie aldehyd cynamonowy wykazuje silne działanie przeciwzapalne6. Ma to istotne znaczenie w prewencji wielu chorób przewlekłych. Może także wspomóc zapobieganie chorobom neurodegeneracyjnym o podłożu zapalnym7.
Walka z drobnoustrojami
Olejki eteryczne zawarte w cynamonie mają silniejsze właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze niż inne badane ekstrakty roślinne. Jest skuteczny przeciwko bakteriom Gram-dodatnim (Listeria monocytogenes, Enterococcus faecalis, Staphylococcus aureus i Bacillus cereus), a także Gram-ujemnym (Salmonella choleraesuis, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa i Yersinia enterocolitica)9. Ma również właściwości przeciwwirusowe, dzięki czemu może wspierać układ odpornościowy w walce z grypą, przeziębieniem czy covidem.
Cynamon reguluje trawienie
Cynamon jest tradycyjnie stosowany jako środek wspomagający trawienie i łagodzący problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak gazy, wzdęcia, niestrawność czy biegunki. Działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, co może pomóc w redukcji skurczów i poprawie perystaltyki jelit. Zawarty w przyprawie aldehyd cynamonowy wpływa na metabolizm i pobudza proces termogenezy, wspomagając utratę masy ciała10.
Przeciwnowotworowe właściwości cynamonu
Może być potencjalnie stosowany w profilaktyce raka. W badaniach in vitro wykazano, że hamuje wzrost komórek nowotworowych i indukuje ich apoptozę (zaprogramowaną śmierć)11. Jest szczególnie skuteczny w zwalczaniu komórek raka okrężnicy, piersi i skóry. Wspomaga również walkę z białaczką. Ułatwiają mu to związki takie, jak aldehyd trans-cynamonowy, które działają przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie oraz wykazują potencjalne działanie w hamowaniu wzrostu komórek nowotworowych12.
Cynamon wspiera zdrowie mózgu
Niektóre badania sugerują, że cynamon może wspierać zdrowie mózgu i zmniejszać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroby Alzheimera13 i Parkinsona14. Związki zawarte w cynamonie mogą hamować gromadzenie się białek, które są odpowiedzialne za uszkodzenia komórek nerwowych w tych chorobach. Ponadto, cynamon wspiera funkcje poznawcze i może poprawiać pamięć oraz koncentrację.
Jak stosować cynamon w kuchni?
- Złote mleko Podgrzej szklankę mleka krowiego lub roślinnego, dodaj pół łyżeczki kurkumy, szczyptę czarnego pieprzu i pół łyżeczki cynamonu. Możesz dosłodzić miodem lub syropem klonowym. Ten napój działa przeciwzapalnie i wzmacnia odporność.
- Pieczone jabłka Przekrój 4 owoce na pół, wydrąż gniazda nasienne i polej odrobiną miodu. Posyp każdą połówkę cynamonem i piecz w piekarniku w temperaturze 180°C przez 20 min.
- Cynamonowe kulki mocy W misce wymieszaj szklankę płatków owsianych, 2 łyżki masła orzechowego, 2 łyżki miodu i łyżeczkę cynamonu. Formuj małe kulki i wstaw do lodówki. Rozpuść gorzką czekoladę i obtocz w niej kulki, możesz je jeszcze obsypać posiekanymi orzechami. Taka zdrowa przekąska doda energii małym i dużym domownikom.
- Zdrowy pudding Wymieszaj 3 łyżki nasion chia ze szklanką mleka (może być kokosowe), łyżeczką cynamonu i odrobiną wanilii. Odstaw do lodówki na kilka godzin, aż nasiona napęcznieją. Dodaj ulubione owoce na wierzch bezpośrednio przed podaniem.
- Owsianka z jabłkiem i cynamonem
Ugotuj szklankę płatków owsianych na mleku lub wodzie. Dodaj pokrojone w kostkę jabłko, łyżeczkę cynamonu, szczyptę gałki muszkatołowej i odrobinę miodu. - Rozgrzewająca nalewka Zgnieć lekko 3 laski cynamonu cejlońskiego, aby wydobyć ich aromat, umieść je w dużym, szklanym słoju. Dodaj 5 goździków i skórkę z połowy cytryny (bez albedo). Następnie zalej wszystko 500 ml spirytusu (70%). Zakręć szczelnie słój i odstaw w ciemne, chłodne miejsce. Co kilka dni delikatnie wstrząsaj słoikiem, aby składniki dobrze się wymieszały. Po 2 tygodniach przecedź nalewkę przez gazę lub filtr do kawy. Dodaj 500 ml przegotowanej, schłodzonej wody oraz 250 ml miodu (najlepiej lipowego), dokładnie wymieszaj. Przelej nalewkę do butelek i odstaw na 3 tygodnie, aby smaki się przegryzły. Spożywaj 1-2 łyżki stołowe dziennie. Działa rozgrzewająco, pomaga na trawienie i wzmacnia odporność.
- J of Agricultural and Food Chemistry. 1978;26(4):822-4
- J Ethnopharmacol. 2006 Mar 8;104(1-2):119-23
- Eur J Clin Invest. 2006 May;36(5):340-4
- Diabetes Care. 2003 Dec;26(12):3215-8
- J Ethnopharmacol. 2013 Oct 28;150(1):125-30
- Bioresour Technol. 2008 Jun;99(9):3908-13
- Gene. 2009 Aug 15;443(1-2):83-90
- Lett Appl Microbiol. 1997 Apr;24(4):269-75
- Food Chemistry. 2009;116(4): 982-9
- Metabolism, 2017; 77: 58
- Carcinogenesis. 2010 Mar;31(3):481-8
- Int. J of Applied Science and Engineering. 2004;2(2):136-47
- J Alzheimers Dis. 2009;17(3):585- 97
- J Neuroimmune Pharmacol. 2012 Jun;7(2):424