Jak PQQ może zmienić zdrowie? Oto 10 powodów, dla których warto włączyć go do diety

Ten wszechobecny mikroelement jest syntetyzowany w niektórych najprostszych i najstarszych organi­zmach na Ziemi, takich jak bakterie glebowe. Niestety my – w przeci­wieństwie do nich – nie potrafimy syntetyzować PQQ, co oznacza, że musimy dostarczać sobie tego mikroelementu wraz z pożywie­niem lub poprzez suplementację. Czy warto?

Coraz większa liczba dowodów wskazuje, że pirolochino­linochinon może okazać się kluczem do przeciwdziałania starzeniu się, neurodegeneracji oraz chorobom cy­wilizacyjnym.

Jako że PQQ to stosun­kowo młody suplement nie ustalono jeszcze zalecanej dawki codziennego spożycia. Jednak do chwili obecnej w badaniach na ludziach na ogół stosowano ok. 20 mg PQQ dziennie.

PQQ ma działanie przeciwcukrzycowe

W ostatnich latach cukrzyca typu 2 na całym świecie zbiera bogate żniwo, a zachorowalność i śmiertelność związana z powikłaniami słodkiej choroby, takimi jak retinopatia, nefropatia oraz schorzenia układu krążenia również szybko rośnie².

Naukowcy wykazali, że u diabetyków dysfunkcja mitochondriów jest ściśle powiązana z czynnikami stylu życia, w tym dietą, aktywnością fizyczną, snem i stresem³. Dlatego długotrwałe ćwiczenia i interwencja dietetyczna mogą przynajmniej częściowo odwrócić niedomaganie mitochondriów, poprawić metabolizm i wrażliwość na insulinę u pacjentów⁴.

Na szczęście niedawno dowiedziono, że suplementacja diety PQQ poprawia funkcję mitochondriów i ich biogenezę oraz homeostazę metaboliczną u gryzoni⁵. Natomiast jego niedobór u młodych myszy zwiększa poziom glukozy w osoczu, zmniejsza zawartość mitochondriów w wątrobie o 20-30% i tłumi oddychanie mitochondrialne⁶. Potwierdziły to doświadczenia na szczurach. Te karmione dietą ubogą w PQQ wykazywały podwyższony poziom lipidów i ciał ketonowych w osoczu⁷.

Niszczy wolne rodniki

Wspiera mitochondria

Coraz większa liczba badań dowodzi, że zaburzenia mitochondrialne mają związek chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak np. cukrzyca typu 2 lub alzheimer. Zatem im więcej mamy sprawnych mitochondriów w organizmie, tym lepszy jest ogólny stan naszego zdrowia.

Niestety z wiekiem organelle te stają się coraz mniej wydajne. W mózgach osób mających powyżej 70 lat uszkodzenia mitochondrialne są większe o 50% w porównaniu do ludzi w średnim wieku.

Jednak, jak pokazują najnowsze badania, pirolochinolinochinon (PQQ) – nie tylko poprawia produkcję energii w mitochondriach, ale też pozwala odwrócić zaburzenia mitochondrialne, a także pobudza wzrost nowych organelli w starzejących się komórkach⁸!

Nie dość na tym, PQQ jest 30-5 000 (!) razy bardziej skuteczny w utrzymywaniu mitochondrialnej produkcji energii niż inne przeciwutleniacze.

Chroni mózg

W kilku eksperymentach udokumentowano, że biogeneza mitochondriów (czyli ich podział) ma kluczowe znaczenie w ochronie przed neurodegeneracją i pogorszeniem funkcji poznawczych¹².

W jednym badaniu 41 zdrowych osób w podeszłym wieku losowo przydzielono do grupy otrzymującej 20 mg PQQ dziennie przez 12 tygodni lub do grupy otrzymującej placebo. W porównaniu z placebo suplementacja pirolochinolinochinonem wiązała się ze znaczną poprawą uwagi i pamięci roboczej oraz związanym z tym wzrostem przepływu krwi w mózgu w płatach czołowych¹³.

Z kolei u seniorów cierpiących na problemy z zapominaniem (zidentyfikowane przez siebie lub przez członka rodziny) ta sama dawka PQQ doprowadziła do poprawy wyników w testach pamięci już po 8 tygodniach¹⁴.

Redukuje stany zapalne

Wczesne badania wskazują, że pirolochinolinochinon ma działanie przeciwzapalne. Z kolei te właściwości mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia różnych dolegliwości zapalnych. Pewne badanie na zwierzętach wykazało, że myszy, którym podano PQQ, miały znacznie mniej uszkodzeń zapalnych tkanki mózgowej w porównaniu z grupą kontrolną⁹.

W innym badaniu z udziałem otyłych myszy karmionych PQQ podczas ciąży i laktacji ich potomstwo wykazywało znacznie mniej markerów stanu zapalnego w tkance wątroby i rzadziej wyrażało geny zapalne niż potomstwo myszy, które nie otrzymały PQQ¹⁰.

Natomiast niewielkie 3-dniowe badanie z udziałem 10 osób oceniano wpływ codziennego przyjmowania suplementu PQQ na typowe markery stanu zapalnego, takie jak białko C-reaktywne (CRP), interleukina-6 (IL-6). Poziomy CRP i IL-6 znacznie spadły¹¹. Chociaż wyniki te są obiecujące, dane nie są wystarczająco mocne, aby sugerować, że PPQ leczy lub zapobiega stanom zapalnym. Dlatego potrzebne są dalsze badania.

Minimalizuje uszkodzenia związane z udarem

U gryzoni, które przed wywołaniem niedokrwienia przyjmowały PQQ, znacznie zmniejszyła się wielkość uszkodzonego obszaru tkanki mózgowej. Co zaskakujące, suplement wykazywał podobny efekt ochronny nawet wtedy, gdy był podawany po wywołaniu udaru niedokrwiennego¹⁸.

Z kolei w eksperymentalnych modelach urazowego uszkodzenia mózgu u gryzoni leczenie PQQ skutecznie zapobiegło śmierci komórek¹⁹, co było również powiązane z poprawą funkcji mózgu i wydajności poznawczej, które po urazie głowy mogą być znacznie zmniejszone.

Te efekty neuroprotekcyjne rozciągają się również na obwodowy układ nerwowy, który łączy mózg i rdzeń kręgowy z kończynami i narządami. Regeneracja uszkodzonych nerwów obwodowych jest wspomagana przez podawanie pirolochinolinochinonu²⁰.

Dba o nerki

Przewlekła choroba nerek dotyka prawie 15% światowej populacji²⁴. Nerki kontrolują skład płynów ustrojowych poprzez filtrowanie i ponowne wchłanianie materiałów. Reabsorpcja wymaga ATP, którego większość wytwarzana jest przez mitochondria²⁵. Wysoka aktywność oksydacyjna mitochondriów w nerkach może zwiększać stres oksydacyjny, powodując dysfunkcję tych narządów i progresję przewlekłej choroby nerek²⁶.

Wydłuża życie

Sposób, w jaki PQQ ten pobudza wzrost mitochondriów, okazuje się mieć niezwykłe korzyści uboczne²¹. Suplementacja PQQ włącza szlak ekspresji genów regulowany przez PGC-1a, dobrze znany aktywator biogenezy mitochondriów. Wydaje się, że można to osiągnąć poprzez aktywację SIRT1, białka sirtuiny.

Uszczelnia jelita

Z ostatnich przeglądów wynika, że dysbioza drobnoustrojów i upośledzenie funkcji bariery jelitowej są powiązane z chorobami przewodu pokarmowego, neurodegeneracyjnymi, autoimmunologicznymi oraz zaburzeniami metabolizmu u gospodarza objawiającymi się otyłością, insulinoopornością i powikłaniami sercowo-naczyniowymi.

W kilku modelach zwierzęcych dowiedziono, że ekspozycja na PQQ zwiększa poziom ekspresji mRNA białek połączeń ścisłych i poprawia funkcję bariery jelita czczego²⁸.

Pojawiły się też dowody sugerujące, że krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy, maślan, jest kluczowym modulatorem funkcji barierowej i homeostazy okrężnicy²⁹. Co ciekawe, suplementacja PQQ prowadzi do zwiększonego poziomu maślanu³⁰.

Chociaż badania bezpośrednio badające wpływ PQQ na skład lub funkcję mikroflory są nieliczne, obecnie przyjmuje się, że niektóre bakterie jelitowe mogą wymagać PQQ do optymalnego funkcjonowania.

Osłania serce

Mięśnie szkieletowe i sercowe wymagają dużej szybkości obrotu ATP, aby mogły się skutecznie kurczyć. Dlatego szczury z niedoborem PQQ są istotnie zagrożone, gdy są poddawane protokołom uszkodzenia niedokrwiennego, a następnie reperfuzji serca (czyli przywróceniu przepływu krwi w niedokrwionym narządzie). I tak 20% szczurów karmionych dietą ubogą w PQQ nie przeżyło reperfuzji niedokrwienia, podczas gdy wszystkie otrzymujące pirolochinolinochinon przeżyły³¹.

Badania te były kontynuacją wcześniejszych prac³², w których porównywano kardioprotekcyjną skuteczność PQQ z metoprololem, selektywnym antagonistą receptorów adrenergicznych beta(l). Okazało się, że chociaż oba poprawiały wskaźniki czynności serca, to jednak PQQ był lepszy od metoprololu w ochronie mitochondriów przed uszkodzeniami oksydacyjnymi powstałymi na skutek niedokrwienia/reperfuzji.