Jaka dieta pomaga przy endometriozie? Historia Shireen Masani

Endometrioza: objawy, powikłania

Pierwsza miesiączka to kluczowy moment w życiu każdej kobiety. Jednak dla 40-letniej obecnie Shireen Masani wyznaczyła ona początek dwóch dekad wyniszczającego bólu i koniec "normalnego" życia, jakie znała. Przyczyną dolegliwości kobiety była endometrioza – choroba, w przebiegu której tkanka podobna do nabłonka macicy (endometrium) trafia do innych części organizmu, najczęściej jajników, jajowodów i jamy brzusznej. Zachowuje się ona tak jak endometrium, co jest związane z comiesięcznym krwawieniem, i może powodować silny ból, obfite miesiączki i bezpłodność.

Kiedy Shireen po raz pierwszy doświadczyła związanego z chorobą bólu, miała szesnaście lat. Było tak źle, że trafiła do szpitala. – Endometrioza spowodowała pęknięcie wyrostka robaczkowego. Ból był paraliżujący – opowiada Shireen.

W celu kontroli endometriozy przepisywano jej różne terapie hormonalne, w tym pigułki antykoncepcyjne i zastrzyk antykoncepcyjny Depo-Provera, które stanowią standardowe metody leczenia, ale nie mogła poradzić sobie z działaniami niepożądanymi tych leków. – Miałam okropne migreny i przybierałam na wadze. Mój organizm zupełnie nie radził sobie z lekami hormonalnymi – mówi Shireen. W tamtym czasie poza środkami przeciwbólowymi nie były dla niej dostępne żadne inne opcje terapeutyczne. Powiedziano jej, że po prostu "musi z tym żyć". I tak też robiła. – Nie mam pojęcia, jak dawałam sobie radę. To było takie niesprawiedliwe – wspomina.

Następnie, w wieku 21 lat, Shireen dostała pracę w ośrodku odnowy biologicznej i zainteresowała się medycyną komplementarną i alternatywną. – Zrobiłam kurs masażu, a potem studiowałam inne formy terapii manualnej, takie jak terapia czaszkowo-krzyżowa. Sama przeszłam różne kuracje i naprawdę mi pomogły – opowiada.

Przez krótki czas czuła się dobrze i była w stanie żyć względnie normalnie. Jednak w 2005 r., kiedy miała 28 lat, zmarł jej bliski przyjaciel i mentor, a związany z endometriozą ból powrócił ze zdwojoną siłą. – To był niesamowicie stresujący okres. I absolutnie nic nie działało na ból – wspomina kobieta. Pomimo zalecenia przyjmowania mieszanki silnych środków przeciwbólowych, Shireen z trudem wykonywała nawet proste codzienne czynności. Przechodziła katusze. – Nabawiłam się depresji i myśli samobójczych. W ogóle sobie nie radziłam – opisuje ten trudny moment.

Endometrioza spowodowała pęknięcie wyrostka robaczkowego. Ból był paraliżujący.

Do 2007 r., kiedy to Shireen ze względu na odczuwane objawy zrezygnowała z pracy, zaproponowano jej histerektomię. Kobieta miała tylko trzydzieści lat i – chociaż była matką dla córki swojego partnera, nie miała jeszcze własnych dzieci. – Chciałam mieć dziecko, ale czułam, że nie mam innego wyboru niż histerektomia. Nie mogłam tak dalej funkcjonować – mówi.

Przeszła operację, ale niestety nie zakończyło to jej problemów. – Kiedy obudziłam się po zabiegu, miałam poczucie, że coś jest nie w porządku. To uczucie nigdy nie zniknęło – wspomina Shireen. Później odkryła, że w wyniku operacji doszło do krwotoku wewnętrznego. Co więcej, nie uwolniła jej ona od endometriozy. Czuła się właściwie gorzej niż wcześniej. – Nie miałam energii do zrobienia czegokolwiek i bardzo cierpiałam. Nie byłam w stanie wyjść z domu i musiałam siadać na deskorolce, żeby zawieźć się do toalety. Miałam trudności nawet z przeżuwaniem jedzenia – opowiada kobieta.

Inna operacja, w 2012 r., przyniosła jej pewną ulgę, ponieważ "zrobiła porządek" z częścią szkód wyrządzonych przez histerektomię. Jednak miesiąc później związany z endometriozą ból powrócił z pełną mocą, a Shireen wciąż cierpiała na chroniczne zmęczenie i była w stanie opuszczać dom jedynie przy pomocy wózka inwalidzkiego.

Endometrioza: związki z dietą i stylem życia

Coraz więcej dowodów sugeruje, że to, co jemy, pijemy i robimy, może mieć wpływ na endometriozę. W oparciu o dotychczasowe badania na ten temat można powiedzieć, że poniższe kroki samopomocy mogą pomóc osobom zmagającym się z tą chorobą.

• Jedz więcej owoców i warzyw. Według włoskiego badania kobiety spożywające niewiele świeżych owoców i zielonych warzyw są znacznie bardziej narażone na wystąpienie endometriozy, podobnie jak te jedzące dużo wołowiny i czerwonego mięsa¹.
• Zwiększ poziom antyoksydantów. Chore na endometriozę kobiety często spożywają mniej przeciwutleniaczy (wit. A, C i E, cynku i miedzi) niż te zdrowe, więc dostarczanie organizmowi więcej tych składników odżywczych przez dietę lub suplementy może coś zmienić². W przypadku pacjentek z bólem miednicy, prawdopodobnie z powodu endometriozy, przyjmowanie witamin E (1200 j.m. na dobę) i C (1 g na dobę) przez dwa miesiące może spowodować zmniejszenie dolegliwości w ponad 40% przypadków³.
• Podnieś poziom kwasów tłuszczowych omega-3. Badania laboratoryjne i na zwierzętach wykazują, że te składniki odżywcze mogą pomóc przez redukcję stanu zapalnego⁴, chociaż nie udowodniono, że suplementy te mogą być korzystne dla cierpiących na endometriozę kobiet. Jednakże wykazano, że codzienna suplementacja kwasów tłuszczowych omega-3 (1,080 g kwasu eikozapentaenowego – EPA i 720 mg kwasu dokozaheksaenowego – DHA) oraz 1,5 mg wit. E łagodziła objawy bolesnego miesiączkowania, które może mieć związek z endometriozą⁵.
• Utrzymuj aktywność. Kobiety deklarujące częstą aktywność fizyczną o wysokiej intensywności są o 76% mniej narażone na wystąpienie endometriozy niż te mniej aktywne⁶.
• Odstaw kofeinę. Kobiety spożywające ponad 5 g kofeiny miesięcznie (około 1,5 filiżanki kawy dziennie) są przez to prawie 2 razy bardziej narażone na wystąpienie endometriozy i bezpłodności⁷.
• Unikaj alkoholu. W jednym z badań ryzyko wystąpienia endometriozy było o 50% wyższe w przypadku kobiet, które pozwalały sobie na jakąkolwiek ilość alkoholu, w porównaniu z tymi niepijącymi⁸.
• Uważaj na toksyczne chemikalia. Pewne toksyny środowiskowe, takie jak dioksyny i polichlorowane bifenyle, wydają się odgrywać pewną rolę w rozwoju endometriozy⁹. Specjaliści uważają, że za ponad 90% ekspozycji człowieka na te chemikalia odpowiada żywność, głównie tłuszcze zwierzęce, więc spożywanie ubogich w nie organicznych, nieprzetworzonych pokarmów może być korzystne. Substancje chemiczne zawarte w filtrach przeciwsłonecznych również powiązano z endometriozą¹⁰, zamiast nich rozważ więc stosowanie wyłącznie naturalnych produktów opartych na tlenku cynku lub dwutlenku tytanu.

Jak walczyć z endometriozą?

Punktem zwrotnym był moment, w którym terapeuta Shireen powiedział jej, że po prostu musi zaakceptować swoją sytuację. – Nie mogłam jej zaakceptować, ponieważ oznaczało to, że się poddałam. Postanowiłam przestać starać się, by pomogli mi inni ludzie, i przejąć odpowiedzialność za własne zdrowie – relacjonuje kobieta.

Czułam się o wiele lepiej. Rano podrywałam się od łóżka i znowu mogłam jasno myśleć.

Zaczęła wówczas prowadzić własne badania nad endometriozą i szybko uświadomiła sobie, że to, czym karmiła swoje ciało, w ogóle nie pomagało w leczeniu choroby. – Nie miałam energii na przygotowywanie jedzenia, więc jadłam takie rzeczy, jak płatki śniadaniowe, kanapki, herbatniki i czekolada. Była ona dla mnie idealna, ponieważ mogłam po prostu rozpuszczać ją w ustach. Nie musiałam nawet jej przeżuwać – opowiada kobieta.

Jednak Shireen zaczęła mieć ochotę na świeże, pożywne pokarmy, takie jak warzywa i owoce, więc na Boże Narodzenie poprosiła o blender Vitamix. – Pomyślałam, że mogłabym robić zupy i koktajle, których przygotowanie czy zjedzenie nie sprawi mi zbyt wiele wysiłku – mówi. Gdy jej mama kupiła blender – od razu zaczęła go używać. Przygotowywała sobie koktajl na śniadanie, obiad w postaci stałej i ponownie koktajl na kolację. – Do moich porannych koktajli ładowałam mnóstwo produktów. Owoce, zielone warzywa, nasiona, sproszkowane pokarmy bogate w składniki odżywcze, białko w proszku, olej kokosowy… Miały mi zapewnić energię na cały dzień – wspomina Shireen. Z kolei wieczorne koktajle miały być łagodniejsze dla układu pokarmowego. – Zawierały niewielką ilość owoców i dużo zielonych warzyw i ziół, takich jak jarmuż, seler naciowy, ogórek, sałata, pietruszka, kolendra i mięta – dodaje.

W ciągu dwóch tygodni kobieta poczuła się o wiele lepiej, na tyle dobrze, że była w stanie odstawić leki przeciwbólowe. W tamtym czasie postanowiła również wykluczyć z diety pewne pokarmy: gluten, rafinowany cukier, sztuczne słodziki, kukurydzę, orzeszki ziemne, jajka, soję, nabiał i białe ziemniaki. – Słuchałam webinarów, oglądałam filmy na YouTube i szukałam informacji na temat swojego zdrowia w książkach i na stronach internetowych. Dieta przeciwzapalna była sensowna – mówi Shireen. Po sześciu tygodniach picia koktajli i przestrzegania nowego jadłospisu była praktycznie wolna od bólu. – Czułam się o wiele lepiej. Rano odbijałam się od łóżka i znowu mogłam jasno myśleć – wspomina.

Bardzo długo czułam się okradana z własnego życia. Teraz mogę wrócić do pracy i normalnie funkcjonować. To niesamowite.

Do następnego roku Shireen czuła się na tyle dobrze, że znowu zaczęła myśleć o swojej karierze – z czym musiała się wstrzymywać przez ostatnich dziesięć lat – i postanowiła studiować terapię żywieniową w Kolegium Medycyny Naturopatycznej. – Rzuciłam się na ten przedmiot. Znów zaczęłam czuć się sobą – przywołuje to dobre wspomnienie kobieta.

Jednak na drugim roku studiów doznała nawrotu choroby. Związany z endometriozą ból powrócił po ponad dwóch latach i ponownie musiała zmagać się ze zmęczeniem i wyczerpaniem. Jednak na szczęście była otoczona ludźmi z wiedzą i doświadczeniem i była w stanie kontrolować swoje objawy. – Jeden z moich wykładowców powiedział mi, że w przeszłości wywierałam na samej sobie zbyt dużą presję, wykraczającą poza to, do czego byłam fizycznie zdolna. Kiedy tylko zaczęłam się odprężać i przestawałam pracować tak ciężko, zaczęłam sobie radzić o wiele lepiej – mówi Shireen.

Dziś Shireen jest zupełnie inna niż dawniej. Ukończyła kurs dziedzinie naturalnego odżywiania oraz z niecierpliwością czeka na założenie własnej firmy i rozpoczęcie działalności jako praktyk. Wciąż ma endometriozę, ale wie, jak nie odczuwać bólu dzięki zdrowej diecie i zarządzaniu stresem przez codzienne spacery i medytację. Ma również zdecydowanie więcej energii. – Ciężko mi ćwiczyć, ale poza tym nie sklasyfikowałabym się jako osoba chronicznie zmęczona – stwierdza. Jak mówi, najważniejsze jest to, że odzyskała swoje życie. – Bardzo długo czułam się z niego okradana. Teraz mogę wrócić do pracy i normalnie funkcjonować. To niesamowite – cieszy się Shireen.