Czy można cofnąć choroby oczu?

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Według współczesnej medycyny jaskra i zaćma są dla wzroku tym, czym siwizna dla włosów - nieuchronną oznaką upływu lat. Miernikiem bliskiego powiązania tych schorzeń ze starzeniem jest terminologia. Najczęstszą postacią katarakty na Zachodzie jest bowiem ta nazywana "starczą", która rozwija się powyżej 50. r.ż.

Tego rodzaju choroby oczu często uważa się za nieuniknione. W dużej mierze potwierdzają to statystyki. Zaćma rozwija się u prawie 2/3 osób powyżej 50. r.ż., a ogromny odsetek populacji - nawet 90% - doświadcza tej choroby po ukończeniu 60 lat. Mniej więcej 2% ludzi w wieku 40-50 lat i 8% 70-latków zmaga się z jaską.

W akademiach medycznych uczy się lekarzy, że jedyną możliwą interwencją w takich przypadkach jest operacja oka. Jednakże nowe dowody wskazują na to, że takim schorzeniom jak zaćma i jaskra można zapobiec, ponieważ mają one wiele wspólnego z dietą, stopniem odżywienia i ekspozycją na pewne toksyny środowiskowe.

Co więcej, bardzo szybko rosnąca liczba badań łączy obecnie rozwój zaćmy z najbardziej powszechnymi lekami stosowanymi przez osoby powyżej 50. r.ż. - statynami.

Zespół naukowców z Uniwersytetu Kolumbii w Vancouver w Kanadzie przeanalizował 2 bazy danych dotyczące mężczyzn po 40. r.ż. Pierwsza z nich obejmowała ponad 162 tys. przypadków zmętnienia soczewki, czyli zaćmy, które porównano z informacjami na temat grupy ponad 650 tys. osób zdrowych. Druga dotyczyła ok. 45 tys. pacjentów z tą chorobą oczu, których zestawiono z 10 razy większą grupą kontrolną. Zespół z Vancouver odkrył, że ryzyko wystąpienia choroby wzrastało o 27% u pacjentów przez ponad rok przyjmujących jakiekolwiek leki z grupy statyn¹. Uszkodzenie soczewek było tak znaczne, że wymagało operacji.

Wnioski te odzwierciedlają wyniki wcześniejszych badań, w ramach których porównywano ryzyko rozwoju zaćmy wśród chorych na cukrzycę typu 2 oraz pacjentów przyjmujących statyny. W przypadku diabetyków wzrosło ono o 82%, podczas gdy u osób poddawanych farmakoterapii było wyższe o 57%.

W jednym z badań kanadyjscy naukowcy z Uniwersytetu Waterloo w Ontario przebadali blisko 6,4 tys. pacjentów leczonych w klinice okulistycznej na zaćmę - 452 spośród nich miało cukrzycę, a 56% przyjmowało również statyny².

Według zespołu z Ontario po dopasowaniu wszystkich innych potencjalnych czynników ryzyko wystąpienia związanej z wiekiem zaćmy jest podobne w przypadku obu grup pacjentów. Stawia to statyny w kategorii głównych przyczyn tej choroby oczu.

Leki są również związane z rozwojem jaskry. Dowody uzyskane wśród ponad 3,4 tys. kobiet w wieku 40 lat lub starszych, które wzięły udział w prowadzonym w latach 2005- 2008 amerykańskim badaniu National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES), wykazały, że te przyjmujące pigułki antykoncepcyjne dłużej niż 3 lata były 2 razy bardziej narażone na rozwój tej choroby³.

Obecnie jednak, być może bardziej niż w przypadku jakiejkolwiek innej części ciała, panuje przekonanie, że oczy żyją własnym życiem, bez łączności z resztą organizmu. Problemy okulistyczne postrzega się jako zaburzenia czysto mechaniczne: siatkówka z jakiegoś powodu się odkleiła; gałka oczna w jakiś sposób uległa zniekształceniu bądź uporczywie nie funkcjonuje prawidłowo lub stawia opór przez zmętnienie. Słowem: pech, który bez jakiegokolwiek udziału pacjenta po prostu się zdarza. Jednakże w większości przypadków przyczyna problemu jest niezrozumiała i z pewnością rzadko wiąże się ją z dietą lub przyjmowanymi lekami.

Mimo to przynajmniej jeden brytyjski lekarz nie zgadzał się z tym podejściem. Nieżyjący już okulista Stanley Evans udał się w 1964 r. do Afryki w ramach kontynuacji programu badawczego dotyczącego przyczyn i profilaktyki ślepoty w tamtejszej populacji.

Zamiast planowanych 5 lat spędził tam 17, prowadząc rozszerzony projekt badawczy dotyczący przyczyn, profilaktyki i dietoterapii schorzeń oczu. W swojej ojczyźnie i w Afryce Evans gromadził niezliczone przypadki afrykańskich i brytyjskich pacjentów (oraz również z wielu innych krajów), u których tylko dieta, suplementy i ćwiczenia oczu zadziałały łagodząco lub leczniczo.

Evans połączył wiele schorzeń oczu z niedoborami żywieniowymi. Po przeanalizowaniu, które substancje odżywcze oddziaływały na konkretne części oka, opracował specjalną dietoterapię. Pomogła ona tysiącom pacjentów z różnymi rzekomo nieuleczalnymi chorobami wzroku.

Kiedy na początku lat 80. ubiegłego wieku Evans wrócił do Wielkiej Brytanii, opublikował sporo wyników swoich badań w uznanych czasopismach okulistycznych. Nawet w latach 90. twierdził, że jego odkrycia, prowadzone i nagłaśniane przez jakieś 44 lata, są tylko potwierdzane przez inne źródła. Z pewnym rozbawieniem zauważył, że jedna z firm farmaceutycznych zorganizowała raz z wielką pompą konferencję dotyczącą witamin E, C i A oraz ich roli w profilaktyce zaćmy. Wyprodukowała wówczas suplement diety o składzie, który Evans już przez wiele lat stosował u swoich pacjentów.

Od tamtego czasu wielu innych lekarzy ortomolekularnych zduplikowało doświadczenia Stanleya Evansa. Skutecznie cofali oni starcze choroby oczu po prostu dzięki zaleceniom dotyczącym właściwej diety i kilku suplementów.

Jak potwierdzili swoją pracą, główną przyczyną pojawiania się chorób oczu w miarę upływu lat jest stres oksydacyjny. Mogą go powodować toksyny środowiskowe, takie jak dym papierosowy, pestycydy i leki. Największym winowajcą pozostaje jednak niewłaściwa dieta.

Gaszenie pożaru

Główną ochronę oczu przed stresem oksydacyjnym stanowią antyoksydanty, zwłaszcza witaminy C i E oraz glutation. Szczególnie skuteczna jest witamina C, ponieważ kiedy dociera do komórki, zapobiega powodowanym przez wolne rodniki uszkodzeniom jądrowego DNA komórkowego oraz niezliczonych ścieżek metabolicznych w otaczających ją tkankach.

Kiedy w komórce jest odpowiednia ilość witaminy E, jej błona może działać jak strażnik zapobiegający utlenianiu i redukujący uszkodzenia⁴, a nawet zatrzymujący wszelkie zniszczenia fotoreceptorów.

Właściwie już sama obecność witaminy E w lipidowej warstwie błony komórkowej może zapobiec oksydacji jej kwasów tłuszczowych i białek⁵, a nawet obniżyć ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, które powoduje jaskrę.

Te potężne witaminy mogą również wspomóc łagodzenie stanów zapalnych plamki żółtej - centralnej części siatkówki - do degeneracji której dochodzi w miarę starzenia się. Wydaje się, że mają one działanie synergistyczne⁶.

Jednakże powstałe w wyniku działania światła słonecznego uszkodzenia oksydacyjne pochłaniają duże ilości tych antyoksydantów. Stężenie witaminy C w oku jest właściwie 20 razy wyższe niż we krwi⁷. Oznacza to, że wymagane do osiągnięcia jakichkolwiek realnych korzyści zapotrzebowanie na nią i inne antyoksydanty jest ogromne, zwłaszcza u pacjentów z już występującymi objawami chorób oczu.

Jednakże - jak mówi specjalista w dziedzinie medycyny ortomolekularnej Robert G. Smith - witaminy te są tak potężne, że po zaledwie 2 tygodniach podawania pacjentom 600 mg witaminy C starzejące się oczy wykazują poprawę w takich obszarach jak siatkówka, nerw wzrokowy oraz odżywiające je naczynia krwionośne⁸. Oto 2 główne "starcze" schorzenia oczu oraz dietetyczne metody ich zwalczania.

Jaskra

Co to jest? Choroba ta to jedna z wiodących przyczyn ślepoty w Europie. Do jej rozwoju dochodzi, kiedy w wyniku blokady odpływu cieczy wodnistej (znajdującej się pomiędzy soczewką a rogówką) wzrasta ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, co powoduje ostatecznie uszkodzenie nerwu wzrokowego. Konwencjonalne metody leczenia to zazwyczaj operacja lub leki obkurczające źrenicę, hamujące wydzielanie cieczy wodnistej, stymulujące jej odpływ i/lub nawet obniżające zbyt wysokie ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Mają one zróżnicowaną skuteczność. W przypadku nieefektywnej farmakoterapii zabieg operacyjny jest przy dużym nadciśnieniu ocznym uważany za konieczność.

Przyczyny Z doświadczenia Evansa wynika, że wiele przypadków jaskry to rezultat niedoborów żywieniowych. Szczególnie deficyt witaminy A powoduje, że rogówka staje się bardziej miękka, a jej budowa zmienia się - szklista i perłopodobna powierzchnia przechodzi w matową. Może nawet dojść do całkowitego zapadnięcia się tej części oka.

Nie tylko niedobór karotenoidów w diecie jest niekorzystny. Nadużywanie alkoholu niszczy witaminę A i może być odpowiedzialne za powstałą w wyniku jej deficytu zmianę przepuszczalności tkanki łącznej, towarzyszącą wczesnym zmianom w obrębie rogówki. Inne przyczyny to leki oraz dieta zasobna w cukier i przetworzoną żywność.

Zaćma

Co to jest? Po nadmiarze uszkodzeń oksydacyjnych dochodzi do zmętnienia krystalicznych soczewek lub otaczających je torebek pochłaniających wodę. Zaćma - od nieznacznego do całkowitego zmętnienia, które blokuje przepływ światła - to wiodąca przyczyna ślepoty w krajach zacofanych gospodarczo. Jednakże choruje na nią również 1/3 Brytyjczyków i ok. 800 tys. Polaków.

Przez większość życia w tkance soczewek może dochodzić do aktywnej samonaprawy w celu utrzymania integralności białek. Jednakże w starszym wieku i w wyniku oksydacji zachodzącej wskutek absorpcji promieniowania UV i jonizującego (uważanego zazwyczaj za najbardziej niepokojące), nie jest ona w stanie utrzymać swego dobrostanu⁹. Krystaliczne białka ulegają zmętnieniu, a w wyniku wchłaniania wody dochodzi do obrzęku.

Przyczyny Poza cukrzycą i lekami, takimi jak statyny, zaćmę mogą powodować inne czynniki środowiskowe: toksyny, urazy, promieniowanie, farmaceutyki dostępne na receptę i OTC, alkohol i palenie tytoniu.

Chociaż wiek może być czynnikiem ryzyka rozwoju zaćmy, zdecydowanie nie jest jej podstawową przyczyną. Jak często podkreślał Evans, wielu 90-latków nie zmaga się z tą chorobą, a jego praca w Afryce przekonała go, że jest to w zasadzie zaburzenie żywieniowe. Faktycznie, on i inni lekarze zdobyli pokaźne dowody na to, że kiedy pacjent stosuje zdrową dietę, zaćma prawdopodobnie się nie rozwinie.

Na początkowym etapie choroby białkowe komórki soczewki zaczynają się stopniowo zmieniać. Kiedy ich transformacja dobiegnie końca, jest to już stan nieodwracalny. Jednakże poprawa diety i program suplementacji mogą cofnąć zachodzące zmiany i przywrócić przezroczystość soczewek. Jak zauważył Evans, "nawet gdy zmiany już się zaczęły, podjęcie tych kroków może w wielu przypadkach spowodować ich powstrzymanie".

A zatem nawet jeśli zaćma rozwijała się przez lata, można poprawić ostrość wzroku i uniknąć operacji lub przynajmniej opóźnić ją o kilka lat. Podejście zachowawcze zawsze jest lepsze niż operacja, gdyż po usunięciu krystalicznych soczewek potrzebne będą sztuczne w formie grubych szkieł, soczewek kontaktowych lub implantów. Wszystkie te rozwiązania nie są pozbawione wad czy zagrożeń. Soczewki o dużej mocy silnie ograniczają widzenie, a kontaktowe mogą powodować owrzodzenie rogówki i jaskrę, jak również inne powikłania okulistyczne.

Nawet skuteczna operacja zaćmy nie wyklucza ryzyka w postaci jaskry, wewnątrzgałkowego stanu zapalnego i uszkodzenia ciała szklistego podczas zabiegu, co może spowodować odklejenie siatkówki.