Dieta - co jeść, aby uniknąć zawału?
Jedz nieprzetworzone, organiczne produkty sezonowe z lokalnej uprawy ekologicznej
- Dieta śródziemnomorska – bogata w owoce, warzywa, ryby, orzechy i oliwę z oliwek, z umiarkowanym dodatkiem mięsa – obniża ryzyko schorzeń układu krążenia o 30%1, a prawdopodobieństwo zgonu z tego powodu o ponad 70%2.
- Dieta niskowęglowodanowa łagodzi stany zapalne już po pół roku stosowania3. Jadłospis o niskiej zawartości cukru – a nie tłuszczu – jest najkorzystniejszy dla serca4, dlatego warto unikać produktów z białej mąki o wysokim indeksie glikemicznym, takich jak białe pieczywo, ziemniaki, makarony, biszkopty i ciasta.
- Ryby, ale unikaj tych głębinowych lub pochodzących z Morza Północnego, są one bowiem najbardziej skażone rtęcią i dioksynami. Zrezygnuj też z ryb hodowlanych, które karmi się niewłaściwą dla nich dietą zbożową.
- Jajka ekologiczne zawierają 8 razy więcej enzymu o nazwie acylotransferaza lecytynowo-cholesterolowa (LCAT), który obniża ryzyko chorób układu krążenia5.
- Orzechy Jedzenie orzechów włoskich 3 razy w tygodniu może obniżyć ryzyko zgonu wywołanego chorobami serca nawet o połowę6, zaś tłuszcze znajdujące się we wszystkich ich odmianach pomagają utrzymać zdrowie naczyń krwionośnych7. Z kolei pekany, bogate w obniżającą cholesterol frakcji LDL witaminę E, poprawiają kondycję tętnic i zmniejszają stan zapalny8, natomiast migdały obniżają ciśnienie i usprawniają przepływ krwi w naczyniach krwionośnych9.
- Rośliny strączkowe, takie jak soczewica czy fasola nerkowata – jedzenie co najmniej 4 porcji tygodniowo znacząco obniża ryzyko chorób serca10.
1-2 kostki ciemnej czekolady dziennie obniżą ryzyko śmiertelnego zawału w przyszłości11. - Post Dzienna głodówka stosowana raz na jakiś czas, podczas której pije się tylko wodę, podnosi poziom adiponektyny, białka rozszerzającego naczynia krwionośne i łagodzącego stan zapalny12.
- Zielona herbata w ilości do 7 filiżanek dziennie może obniżać cholesterol i ciśnienie krwi oraz zapobiegać powstawaniu zakrzepów13.
- Kawa w umiarkowanej ilości W toku pewnego badania picie 4 lub więcej filiżanek dziennie obniżało ryzyko zaburzeń rytmu pracy serca o 20%14.
- Czerwone wino w umiarkowanej ilości Zwiększenie ilości spożywanego alkoholu z mniej niż 1 kieliszka do 1-2 kieliszków dziennie może znacząco obniżyć ryzyko zgonu wywołanego zawałem serca ze względu na podniesienie poziomu cholesterolu HDL15. Musi to być jednak czerwone wino, które zawiera przeciwzapalny resweratrol16.
- Zero nabiału niskotłuszczowego i homogenizowanego, który może zwiększać ryzyko przewlekłej niewydolności serca17.
Zmiana stylu życia dla zdrowia serca
- Ciesz się życiem Zmień pracę albo jakikolwiek inny aspekt życia, który nie sprawia Ci satysfakcji.
- Ruszaj się, najlepiej przez 20 min dziennie. Podczas przeprowadzonego w Londynie porównania leków kardiologicznych i regularnej aktywności fizycznej okazało się, że w 57 próbach jedynie środki diuretyczne (moczopędne) pomagały pacjentom z niewydolnością serca żyć dłużej, niż mieliby szansę, stosując same ćwiczenia25.
- Dbaj o regularny relaks Medytacja transcendentalna lub tradycyjna czy biofeedback w udokumentowany sposób obniżają ciśnienie krwi i uspokajają serce.
- Nie izoluj się – od własnych uczuć, od innych ludzi ani od siły wyższej. Nawiązuj nowe znajomości i przyjaźnie, zajmij się zwierzęciem domowym, módl się lub w inny sposób dbaj o sferę duchową.
- Wyrażaj siebie Tłumienie uczuć jest zabójcze dla serca.
- Kochaj i daj się kochać To najlepsze, co możesz podarować swojemu sercu.
- Utrzymuj prawidłową wagę Nie kieruj się przy tym wskaźnikiem BMI, gdyż jest to nieprecyzyjna metoda obliczania rzekomo prawidłowej wagi, niebiorąca pod uwagę kondycji układu krążenia.
- Nie pal papierosów
- Unikaj cukru, margaryny z tłuszczami trans i wszelkich innych zawierających je olejów i tłuszczów. Wybieraj te nasycone.
- Sypiaj 7 godz. co noc – jest to ilość snu optymalna dla kondycji serca.
- Wyjdź na słońce – każdego dnia przed południem spędź 15 min na zewnątrz, odkrywając jak najwięcej skóry i nie smarując jej kremem z filtrem.
Suplementy diety, które zmniejszają ryzyko zawału serca
- Kwasy tłuszczowe omega-3 (1000-1500 mg dziennie w postaci oleju rybnego, który wykazuje właściwości ochronne wobec mięśnia sercowego poprzez redukcję „złego” cholesterolu i trójglicerydów, a jednocześnie podwyższenie frakcji HDL)18.
- Antyoksydanty, takie jak cynk (10-50 mg dziennie) oraz selen (200 mcg), a przede wszystkim witaminy: A (do 2,5 tys. j.m. w postaci beta-karotenu albo 10 tys. j.m. w postaci retinolu), C (1-3 g dziennie lub więcej) i E (1-3 g lub do 600 j.m. w postaci tokotrienoli).
- Koenzym Q10 600-1000 mg dziennie lub więcej pod kontrolą lekarza zapobiega zaburzeniom rytmu serca oraz uszkodzeniom komórek i tkanek, które zazwyczaj pojawiają się w wyniku zawału19. Wybierz produkt zawierający ubichinol, który lepiej wchłania się w organizmie.
- L-karnityna (250-750 mg dziennie) wytwarzana jest w organizmie z aminokwasów. Wysokie dawki wprowadzane dożylnie mogą zmniejszać arytmię komorową po zawale serca20. Z kolei podanie doustne zapewnia zwiększenie podatności na wysiłek fizyczny oraz wspomaga czynność mięśnia sercowego21.
- Probiotyki dobrej jakości
- Witamina D3 (600-1000 j.m. dziennie), jeżeli nie masz codziennego kontaktu ze słońcem.
- Chrom (100 mcg dziennie) oraz magnez (200-600 mg). Stężenie tych pierwiastków spada z wiekiem, a oba są niezbędne do utrzymania prawidłowej kondycji serca. Magnez obniża przy tym ciśnienie krwi22.
- Witaminy z grupy B, zwłaszcza B6 (100 mg dziennie), B1 (50 mg) i B3 (50 mg). Zastanów się nad podwyższeniem dawki witaminy B6 (ale tylko pod kontrolą lekarza), by lepiej chronić serce przed kolejnymi uszkodzeniami. Suplementy tiaminy (B1) przyjmowane na stałe po zawale serca mogą usprawnić pracę komór (pompowanie krwi)23.
- Magnez w zastrzykach dożylnych, podawany krótko po zawale, działa porównywalnie do leczenia trombolitycznego czy przeciwpłytkowego24.
Napary ziołowe
Napar na ciśnienie Zmieszaj po 50 g ziela jemioły pospolitej, 10 g liścia poziomki, 50 g owocu głogu oraz 10 g kłącza kozłka lekarskiego. Jedną stołową łyżkę ziół zalej szklanką chłodnej, przegotowanej wody. Odstaw na noc. Rano lekko podgrzej i popijaj przez cały dzień.
Wypróbuj też sok z buraka: zmieszaj go z miodem w proporcji 1:1. Pij 3 razy dzienne po łyżce stołowej. Możesz też pić 3 łyżki octu jabłkowego co rano.
Napar z pokrzywy chroni przed miażdżycą 20 dag liści pokrzywy zalej 5 l zimnej wody, odstaw na 12 godz., a następnie podgrzej, przecedź i wlej do wanny z ciepłą wodą, która powinna sięgać poniżej serca. Kąpiel niech trwa nie dłużej niż 20 min. Pomocny może okazać się również sok z cebuli z miodem: 2 duże cebule zetrzyj na tarce. Odciśnij z nich sok. Zmieszaj szklankę soku ze szklanką miodu.
Kuracja księdza Keippa na poprawę krążenia
Zastosuj kurację księdza Kneippa: do wanny lub dużej miednicy wlej tyle zimnej wody, aby sięgała powyżej kostek. Potem brodź w niej przez minutę. Nie wycierając nóg, stań na ręczniku i depcz w miejscu przez minutę. Następnie, nadal nie wycierając nóg, załóż na nie wełniane skarpety i chodź w nich po mieszkaniu.
Po zawale – kozieradka
Zdaniem św. Hildegardy z Bingen po zawale konieczna jest kompleksowa kuracja oparta na kozieradce. Gdy pojawią się nagłe bóle serca, natychmiast zażyj szczyptę mieszanki z tą rośliną. Łatwo ją przygotować. Zmieszaj 60 g pieprzu białego, 20 g kminu rzymskiego i 10 g sproszkowanych nasion kozieradki. Tak przyrządzony proszek nasercowy możesz również stosować profilaktycznie, posypując szczyptą kromkę chleba. Przyjmuj go również po obfitym lub tłustym posiłku (1-3 szczypty)26.
Galant zapobiega zawałowi
Św. Hidegarda wierzyła również, że przyjmowanie bardzo ostrej przyprawy pochodzącej z Azji może zapobiec kolejnemu zawałowi serca. To właśnie w ostrym smaku galantu tkwi sekret. Substancje, które go nadają, działają rozkurczowo i uśmierzają ból. Galant hamuje syntezę prostaglandyn, dzięki czemu zapobiega bólom. Nie dopuszcza też do sklejania się płytek krwi, poprawiając jej płynność. Można go przyjmować w formie tabletek lub zmieszać z miodem. 5-10 g sproszkowanego korzenia galantu połącz ze 100 g miodu. Jedz 3-4 razy dziennie w niewielkich porcjach, np. na chlebie27.
Głóg przyspieszy rekonwalescencję po zawale
Roślina ta swoje dobroczynne dla serca działanie zawdzięcza głównie flawonoidom, które poprawiają krążenie. To zaś powoduje, że zwiększa się ukrwienie mięśnia sercowego i mózgu, co z kolei umożliwia dotlenienie oraz usunięcie z organizmu szkodliwych produktów metabolizmu. Flawonoidy łagodzą zaburzenia krążenia oraz regulują pracę serca. Ma to istotne znaczenie dla osób cierpiących na miażdżycę naczyń wieńcowych oraz będących w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia zawału. Napary oraz ziołowe krople nasercowe z ekstraktem z głogu zapobiegają zawałom i znacząco przyspieszają rekonwalescencję po nich28.
Kwiatowa kuracja na serce
Co ciekawe nasze serce woli kwiaty trujące od zwykłych. Chińscy zielarze od wieków stosowali konwalie do leczenia schorzeń układu krążenia. Badania dowiodły, że substancje zawarte w tych kwiatkach istotnie wzmacniają nasze serce. Konwalia zawiera konwalatoksynę, która wzmacnia siłę jego skurczów, zmniejszając przy tym ich częstość oraz wyraźnie zwalniając tętno. To najsilniej działający spośród wszystkich znanych glikozydów. Stosowany jest w początkowych stadiach niewydolności krążenia. Preparaty z konwalii podawane są też w celu wzmocnienia pracy serca u osób w podeszłym wieku29.
Liście naparstnicy są bogate w glikozydy, które przeciwdziałają niewydolności mięśnia sercowego, dusznicy czy migotaniu przedsionków. Zwiększają również siłę skurczu mięśnia oraz pojemność wyrzutową komór serca, likwidują zastój krwi w żyłach, rozszerzają naczynia wieńcowe, hamują przewodzenie bodźców w fazie rozkurczu i przedłużają ją, a także zmniejszają częstotliwość pracy serca. Są to jednak substancje silnie trujące, dlatego lepiej samemu nie przygotowywać leczniczych mieszanek z naparstnicy30.
- N Engl J Med, 2013; 368: 1279–90
- Am J Clin Nutr, 1995; 61 (6 Suppl): 1360S–7S
- Ann Med, 2014; 46: 182–7
- JAMA, 2007; 297: 969–77
- Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes, 2009; 16: 163–71
- BMC Med, 2013; 11: 164
- J Nutr, 2013; 143: 788–94
- J Nutr, 2011; 141: 56–62
- Free Radic Res, 2014; 48: 599–606
- Arch Intern Med, 2001; 161: 2573–8
- J Intern Med, 2009; 266: 248–57
- Br J Diabetes Vasc Dis, 2013; 13: 68–72; Br J Pharmacol, 2012; 165: 574–901
- Arch Latinoam Nutr, 2004; 54: 380–94
- Perm J, 2011; 15: 19–25
- Popul Res Policy Rev, 2013; 32: 325–52
- FASEB J, 2009; 23: 2412–24
- Eur J Endocrinol, 2009; 160: 25–31
- Am J Cardiol, 1995; 76: 459–62
- Tohoku J Exp Med, 1983; 141 Suppl: 453–63; J Clin Pharmacol, 1990; 30: 596–608
- Eur Heart J, 1989; 10: 502–8
- Ann N Y Acad Sci, 2004; 1033: 79–91
- Eur J Clin Nutr, 2012; 66: 411–8
- Am J Med, 1995; 98: 485–90
- Cardiology, 2003; 99: 205–10
- BMJ, 2013; 347: f5577
- J Med Food. 2011 Dec;14(12):1485-9.
- Dr Wighard Strehlow „Wiedza lecznicza św. Hildegardy z Bingen od A do Z”, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2010, s.197-208
- Evid Based Complement Alternat Med. 2013; 2013: 14936329 DOI: Arch Intern Med. 1998;158(20):2225-2234
https://goo.gl/nVUfUE